Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat
Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat
the community to be heard before the decision, which obviously prejudicially affects his property or liberty, is taken.” 369 Die oogmerk van Artikel 4 is om aan administratiewe optrede meer deursigtigheid, ʼn konsultasieproses en weldeurdagte besluitneming te verleen. Deelname deur die publiek word hierdeur verseker. Beter wetgewing, veral waar daar ʼn samewerkingsproses met die publiek is, kom na vore. Die publiek het ook ʼn beter begrip hoekom wetgewing daargestel is. Bydraes van die publiek, wat oor die nodige praktiese kennis beskik, kan van onskatbare waarde wees in die wetmakingsproses. Swak punte kan ook in die administratiewe optrede opgelos of verhoed word. Vir so ʼn proses van deelname moet die party wat administratiewe optrede daar wil stel, beter daarop voorbereid wees om vrae te kan beantwoord. Probleme bestaan egter met die interpretasie van die prosedures soos vervat in Artikel 4, veral waar dit gaan oor verskillende uitoefening van die prosedures. ʼn Probleem bestaan ten opsigte van die inhoud van die sentrale teks van Artikel 4, wanneer dit vergelyk word met Artikel 3. Eerstens kan ʼn onderskeid getref word tussen administratiewe optrede betreffende individuele gevalle en die feite wat op die individue van toepassing is, in teenstelling waar administratiewe optrede op ʼn eenvormige wyse gerig is teenoor ʼn groep persone, wat soms nie eens identifiseerbaar is nie. Bogemelde onderskeid gee aanleiding tot ʼn hele aantal vrae rakende uitleg. Een van die belangrikste is of Artikel 4 totaal los staan, of by Artikel 3 moet inskakel. Indien wel, hoe moet dit geskied? Dus: verskaf Artikel 4 voldoende riglyne om die administratiewe optrede te reguleer. Dit wil lyk of Artikel 4 los staan van Artikel 3, die Wet stel dit nie duidelik nie. 772 1.2 WAT VERSTAAN ONS ONDER DIE BEGRIP “ADMINISTRATIEWE OPTREDE” WAT ʼn UITWERKING OP DIE PUBLIEK KAN HÊ? As gevolg van die skeiding wat ontstaan het tussen Artikels 3 en 4, bring dit mee dat die administrateur elke keer wanneer hy te doen het met administratiewe optrede wat ʼn invloed mag hê, eers sal moet bepaal of dit op ʼn enkele persoon of op die algemene publiek betrekking het. Afhangende van die kategorisering, sal daar verskillende prosedures nagekom moet word en verskillende gevolge sal gekoppel word indien nagelaat word om die vereistes van die twee stelle prosedures na te kom. 772 Sien as moontlike antwoord op die probleem, die bespreking van Currie en Klaaren 2001:P110-113, waar die huidige artikel met die wetsontwerp van die Regskommissie vergelyk word.
773 1991(4) SA 1 (A). 370 Currie en Klaaren op bladsy 114 van hul werk, stel die volgende toets voor om te bepaal wanneer te doen gekry word met “administrative action materially and adversely affecting the rights of the public” : (a) Die administratiewe optrede moet ʼn algemene impak hê. (b) Die algemene impak moet ʼn noemenswaardige invloed op die publiek hê. (c) Die grondwetlike, statutêre of gemenereg regte van lede van die publiek moet in die gedrang kom. Die saak van South African Roads Board v Johannesburg City Council773 is ʼn goeie voorbeeld om aan te dui hoe moeilik dit is om administratiewe optrede ingevolge Artikels 3 en 4 te kategoriseer. 1.3 DIE INHOUD VAN ARTIKEL 4 Artikel 4 beskik oor ʼn gemaklike en duidelike inhoud. Die administrateur moet ʼn besluit neem welke van vyf opsionele prosedures gevolg moet word, soos vervat word in Artikel 4(1)(a) – (e). Artikels 4(2) en 4(3) verdeel die prosedures weer in twee kategorieë, naamlik die gevalle waar kennis gegee word en kommentare ingewag word, asook die openbare navraeprosedure. Artikel 4(4) verleen alternatiewe roetes, wat buite die trefwydte van die artikel val. 1.3.1 DIE ARTIKEL 4(1)-BESLUIT ʼn Verpligting word deur Artikel 4 op die administrateur geplaas om oorweging te skenk aan watter roete hy/sy gaan volg om gevolg te gee aan prosedurele billikheid. ʼn Besluit moet ingevolge Artikel 4(1) geneem word welke statutêre keuse uitgeoefen gaan word. Een van vyf keuses moet derhalwe gevolg word : • Die openbare navrae prosedure ingevolge Artikel 4(2), • die kennisgewing en kommentaarprosedure, • beide die kennisgewing en kommentaar en openbare navraeprosedure, • ʼn billike maar verskillende prosedure, of • ʼn ander gepaste prosedure, wat gevolg gee aan die effek van Artikel 3. Hoewel die nakoming van hierdie vereiste verpligtend is, is daar geen remedie in PAJA te vind indien die inhoud van die Artikel nie nagekom word nie. ʼn Besluit oor welke Artikel 4(1)-prosedure gevolg moet word, is in Artikel 1 totaal uitgesluit van die definisie van administratiewe handeling. Geen remedie ingevolge PAJA bestaan om ʼn administrateur aan te spreek, indien
- Page 329 and 330: 318 bepaal of administratiewe optre
- Page 331 and 332: 320 van ʼn besluit om dagvaardings
- Page 333 and 334: 4.3 DIT MOET GEMAAK WORD INGEVOLGE
- Page 335 and 336: 324 (ii) wat ingevolge wetgewing ʼn
- Page 337 and 338: 326 alle gevalle van toepassing wee
- Page 339 and 340: 328 Artikel bepaal dat nasionale we
- Page 341 and 342: 330 Daar is dus geen twyfel nie dat
- Page 343 and 344: 726 Currie en Klaaren, 2001:82. 332
- Page 345 and 346: 334 (cc) Die uitvoerende bevoegdhed
- Page 347 and 348: 336 laasgenoemde geval sal hierdie
- Page 349 and 350: 338 Grondwet gedefinieer word nie,
- Page 351 and 352: 340 • Die Premier se funksies ten
- Page 353 and 354: 342 maak van by-wette ten opsigte v
- Page 355 and 356: 344 In die Volkswagen-saak het die
- Page 357 and 358: 346 en die blatante uitsluiting daa
- Page 359 and 360: provincial, regional and local - an
- Page 361 and 362: 350 Uit die bogemelde gewysdes, is
- Page 363 and 364: (b) In order to give effect to the
- Page 365 and 366: 354 begrip te herdefinieer, om sodo
- Page 367 and 368: 356 2.2.3 ʼn DUIDELIKE UITEENSETTIN
- Page 369 and 370: 358 Dit mag andersins ook onbillik
- Page 371 and 372: 360 nakom. Terwyl Artikel 3(2)(b)(b
- Page 373 and 374: 759 2003 JOL 11026 (TK). 760 1948(3
- Page 375 and 376: 765 2005(3) SA 25 (A). “In determ
- Page 377 and 378: 366 applikant geregtig was op prose
- Page 379: (3) If an administrator decides to
- Page 383 and 384: 372 dat aan ʼn sekere voorgeskrewe
- Page 385 and 386: 2. KENNISGEWING EN KOMMENTAAR 374 p
- Page 387 and 388: 376 hierdie vereiste egter oorbodig
- Page 389 and 390: 378 Gesien in die lig van die belan
- Page 391 and 392: 777 2005(3) SA 156 (C). 778 2006(2)
- Page 393 and 394: Hoofstuk 5 REDES VIR ʼn ADMINISTRAT
- Page 395 and 396: Die waardes wat die verskaffing van
- Page 397 and 398: 386 Hoe openbaar moet die voor-vers
- Page 399 and 400: 388 word. Die vasgestelde-tydperkve
- Page 401 and 402: 390 het. In hierdie saak oor die re
- Page 403 and 404: 392 moet dra, so ʼn lys te publisee
- Page 405 and 406: 394 Grondwet, wat handel oor die ve
- Page 407 and 408: 396 In Maharaj v Chairman, Liquor L
- Page 409 and 410: 398 tendervoorwaarde, wat bepaal da
- Page 411 and 412: 400 maak vir die hersiening op gron
- Page 413 and 414: purportedly taken, is so unreasonab
- Page 415 and 416: 404 Die betrokke Wet (en die Grond
- Page 417 and 418: 406 ʼn Padvervoerraad wat gemagtig
- Page 419 and 420: 408 bevoegdheid is, wanneer die hoo
- Page 421 and 422: 410 nie. Die tweede respondent het
- Page 423 and 424: 412 4 van die Wet op die Raad op Ta
- Page 425 and 426: 414 Die toepassing van Artikel 6(2)
- Page 427 and 428: “Indien dit in enige stadium nada
- Page 429 and 430: 841 2004(1) SA 396 (SCA). 842 2004(
the community to be heard before the decision, which obviously prejudicially<br />
affects his property or liberty, is taken.”<br />
369<br />
Die oogmerk <strong>van</strong> Artikel 4 is om aan administratiewe optrede meer deursigtigheid, ʼn<br />
konsultasieproses en weldeurdagte besluitneming te verleen. Deelname deur <strong>die</strong><br />
publiek word hierdeur verseker. Beter wetgewing, veral waar daar ʼn<br />
samewerkingsproses met <strong>die</strong> publiek is, kom na vore. Die publiek het ook ʼn beter<br />
begrip hoekom wetgewing daargestel is. Bydraes <strong>van</strong> <strong>die</strong> publiek, wat oor <strong>die</strong><br />
nodige praktiese kennis beskik, kan <strong>van</strong> onskatbare waarde wees in <strong>die</strong><br />
wetmakingsproses.<br />
Swak punte kan ook in <strong>die</strong> administratiewe optrede opgelos of verhoed word. Vir so<br />
ʼn proses <strong>van</strong> deelname moet <strong>die</strong> party wat administratiewe optrede daar wil stel,<br />
beter daarop voorbereid wees om vrae te kan beantwoord.<br />
Probleme bestaan egter met <strong>die</strong> interpretasie <strong>van</strong> <strong>die</strong> prosedures soos vervat in<br />
Artikel 4, veral waar dit gaan oor verskillende uitoefening <strong>van</strong> <strong>die</strong> prosedures. ʼn<br />
Probleem bestaan ten opsigte <strong>van</strong> <strong>die</strong> inhoud <strong>van</strong> <strong>die</strong> sentrale teks <strong>van</strong> Artikel 4,<br />
wanneer dit vergelyk word met Artikel 3. Eerstens kan ʼn onderskeid getref word<br />
tussen administratiewe optrede betreffende individuele gevalle en <strong>die</strong> feite wat op<br />
<strong>die</strong> individue <strong>van</strong> toepassing is, in teenstelling waar administratiewe optrede op ʼn<br />
eenvormige wyse gerig is teenoor ʼn groep persone, wat soms nie eens<br />
identifiseerbaar is nie.<br />
Bogemelde onderskeid gee aanleiding tot ʼn hele aantal vrae rakende uitleg. Een<br />
<strong>van</strong> <strong>die</strong> belangrikste is of Artikel 4 totaal los staan, of by Artikel 3 moet inskakel.<br />
In<strong>die</strong>n wel, hoe moet dit geskied? Dus: verskaf Artikel 4 voldoende riglyne om <strong>die</strong><br />
administratiewe optrede te reguleer. Dit wil lyk of Artikel 4 los staan <strong>van</strong> Artikel 3,<br />
<strong>die</strong> Wet stel dit nie duidelik nie. 772<br />
1.2 WAT VERSTAAN ONS ONDER DIE BEGRIP “ADMINISTRATIEWE OPTREDE”<br />
WAT ʼn UITWERKING OP DIE PUBLIEK KAN HÊ?<br />
As gevolg <strong>van</strong> <strong>die</strong> skeiding wat ontstaan het tussen Artikels 3 en 4, bring dit mee dat<br />
<strong>die</strong> administrateur elke keer wanneer hy te doen het met administratiewe optrede<br />
wat ʼn invloed mag hê, eers sal moet bepaal of dit op ʼn enkele persoon of op <strong>die</strong><br />
algemene publiek betrekking het. Afhangende <strong>van</strong> <strong>die</strong> kategorisering, sal daar<br />
verskillende prosedures nagekom moet word en verskillende gevolge sal gekoppel<br />
word in<strong>die</strong>n nagelaat word om <strong>die</strong> vereistes <strong>van</strong> <strong>die</strong> twee stelle prosedures na te<br />
kom.<br />
772 Sien as moontlike antwoord op <strong>die</strong> probleem, <strong>die</strong> bespreking <strong>van</strong> Currie en Klaaren 2001:P110-113, waar <strong>die</strong> huidige artikel met <strong>die</strong> wetsontwerp <strong>van</strong> <strong>die</strong><br />
Regskommissie vergelyk word.