Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat
Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat
739 1994(1) SA 387 (C). 345 Hoewel die besluite geneem deur die Nasionale Vervolgingsgesag nie onderhewig is aan administratiewe geregtigheid nie, is die nodige kontrolemaatreëls wel ingevolge Artikel 179(2) – (5) deur die Grondwet ingebou. Hierdie artikel omskryf verskeie reëls en prosedures vir die uitoefening van die vervolgingsfunksie en kan tereg beskou word as ʼn alternatiewe bron van grondwetlike verantwoordbaarheid in verhouding met die reg op administratiewe geregtigheid. Besluite om te vervolg is dus nie geheel en al buite die bestek van hersiening geplaas nie. Daar is aparte wetgewing wat hierdie hersieningsproses hanteer. Die National Prosecuting Authority Act, 32 of 1998 verleen ʼn hersienbare diskresie aan aanklaers. Dit word duidelik toegelig deur die saak van Highstead Entertainment (Pty) Limited t/a “The Club” v Minister of Law and Order. Die hof beslis : “It is not, however, a discretion which is beyond the jurisdiction of the Court. Thus, if the Attorney-General has exercised his discretion in a way which would be regarded, in terms of Shidiack v Union Government (Minister of Interior) 1912 AD 642, as improper, that exercise of discretion is assailable in the Supreme Court.” 739 Beslissings deur aanklaers kan wel vir legaliteit hersien word as ʼn direkte grondwetlike aangeleentheid, eerder as ʼn aangeleentheid ingevolge PAJA. Die hoofoogmerk was nie om besluite van aanklaers om te vervolg onhersienbaar te maak nie, maar om dit wel nie aan hersiening ingevolge PAJA bloot te stel nie. 4.8.7 ʼn BESLUIT MET BETREKKING TOT ENIGE ASPEK VAN DIE AANSTELLING VAN ʼn REGTERLIKE BEAMPTE DEUR DIE REGTERLIKE DIENSTEKOMMISSIE Dit is onseker hoekom hierdie uitsluiting voorkom. Dit kan dalk wees dat die besluit gemotiveer was, omdat besluite wat deur die beamptes geneem sal word, naby aan judisiële bevoegdheid grens. Dit is slegs maar ʼn onoortuigende bespiegeling. Die Regterlike Dienstekommissie is ʼn staatsorgaan, wat sy bevoegdhede aan wetgewing ontleen. Sommige van hierdie kommissielede is wel regters, maar hierdie kommissie vervul nie judisiële funksies nie. Kritiek kan uitgespreek word oor hierdie besluit. Regterlikedienskommissiebesluite is wel administratiewe optrede, ingevolge Artikel 33 van die Grondwet
346 en die blatante uitsluiting daarvan in PAJA vernou die omvang van administratiewe geregtigheid. Hierdie uitsluiting moet so ver as moontlik beperkend uitgelê word. Terwyl die beraadslagingsproses van hierdie kommissie beskerm moet word en onderhewig gestel word aan die beveiliging van legaliteit soos verskaf in die Grondwet, moet ander handelinge van die kommissie wel onderhewig gestel word aan die reg tot administratiewe geregtigheid. Indien die uitsluiting slegs van toepassing is op die aanstelling van regters, kan daarmee saamgeleef word. Besluite van die Regterlike Dienstekommissie, ingevolge Artikel 177 van die Grondwet rakende die gedrag en onvermoë van regters, sal sekerlik aan PAJA onderhewig wees. 4.8.8 ʼn BESLUIT GENEEM, OF VERSUIM OM ʼn BESLUIT TE NEEM, KRAGTENS ʼn BEPALING VAN DIE PROMOTION OF ACCESS TO INFORMATION ACT, 2000 (WET NO 2 VAN 2000) Hierdie uitsluiting spreek egter vanself. Besluite ingevolge die Promotion of Access to Information Act geneem, is nie ingevolge PAJA hersienbaar nie. Dié Wet bevat sy eie hersieningsmeganismes, vereistes vir die verskaffing van redes en prosedures vir die oorweging van besluite om inligting te verskaf. Besluite ingevolge hierdie Wet geneem, moet voldoen aan regmatigheid, redelikheid en prosedurele billikheid en hoef dus ingevolge PAJA nie hersienbaar te wees nie. Daar word ingevolge Artikel 32 van die Grondwet apart gehandel met die verskaffing van inligting. Die Wet kan onafhanklik staan, en die hersienbaarheid van besluite, soos PAJA, hanteer. 4.8.9 ʼn BESLUIT GENEEM, OF VERSUIM OM ʼn BESLUIT TE NEEM KRAGTENS ARTIKEL 4(1) VAN DIE WET (PAJA) Artikel 4(1) van PAJA gee aan amptenary ʼn diskresie om te besluit welke prosedure gevolg moet word, wanneer ʼn besluit geneem word wat nadelig vir die publiek mag wees. Hierdie uitsluiting is gemik om hersienings van die besluite oor prosedures te beperk. Die uitsluiting van Artikel 4(1) van PAJA se definisie van administratiewe handeling vrywaar nie die amptenary van die grondwetlike verpligting wat hulle opgelê word om wel ʼn besluit te neem welke prosedure gevolg gaan word nie. Die uitsluiting beteken slegs dat daar nie ʼn hersieningsremedie beskikbaar is deur PAJA aan verontriefde partye ingevolge besluite geneem in terme van Artikel 4(1) nie, of om aan hulle redes vir sodanige besluite te verskaf nie.
- Page 305 and 306: 3.2 DIE WET OP DIE BEVORDERING VAN
- Page 307 and 308: Artikel 2(3) van die Wet bepaal soo
- Page 309 and 310: 298 verkry nie. Dit bring mee dat d
- Page 311 and 312: Hoofstuk 2 ADMINISTRATIEWE GEREGTIG
- Page 313 and 314: 302 Du Plessis en Corder646 huldig
- Page 315 and 316: 304 teweeggebring. Die reg op admin
- Page 317 and 318: Die hof beslis verder : “What mat
- Page 319 and 320: 308 maatskappy op te skort om sy ba
- Page 321 and 322: 310 Groot kommer heers dat selfs di
- Page 323 and 324: 312 liggaam wat die optrede uitvoer
- Page 325 and 326: 314 Uit die definisie van administr
- Page 327 and 328: 316 verhoudings heg. Algemene verho
- Page 329 and 330: 318 bepaal of administratiewe optre
- Page 331 and 332: 320 van ʼn besluit om dagvaardings
- Page 333 and 334: 4.3 DIT MOET GEMAAK WORD INGEVOLGE
- Page 335 and 336: 324 (ii) wat ingevolge wetgewing ʼn
- Page 337 and 338: 326 alle gevalle van toepassing wee
- Page 339 and 340: 328 Artikel bepaal dat nasionale we
- Page 341 and 342: 330 Daar is dus geen twyfel nie dat
- Page 343 and 344: 726 Currie en Klaaren, 2001:82. 332
- Page 345 and 346: 334 (cc) Die uitvoerende bevoegdhed
- Page 347 and 348: 336 laasgenoemde geval sal hierdie
- Page 349 and 350: 338 Grondwet gedefinieer word nie,
- Page 351 and 352: 340 • Die Premier se funksies ten
- Page 353 and 354: 342 maak van by-wette ten opsigte v
- Page 355: 344 In die Volkswagen-saak het die
- Page 359 and 360: provincial, regional and local - an
- Page 361 and 362: 350 Uit die bogemelde gewysdes, is
- Page 363 and 364: (b) In order to give effect to the
- Page 365 and 366: 354 begrip te herdefinieer, om sodo
- Page 367 and 368: 356 2.2.3 ʼn DUIDELIKE UITEENSETTIN
- Page 369 and 370: 358 Dit mag andersins ook onbillik
- Page 371 and 372: 360 nakom. Terwyl Artikel 3(2)(b)(b
- Page 373 and 374: 759 2003 JOL 11026 (TK). 760 1948(3
- Page 375 and 376: 765 2005(3) SA 25 (A). “In determ
- Page 377 and 378: 366 applikant geregtig was op prose
- Page 379 and 380: (3) If an administrator decides to
- Page 381 and 382: 773 1991(4) SA 1 (A). 370 Currie en
- Page 383 and 384: 372 dat aan ʼn sekere voorgeskrewe
- Page 385 and 386: 2. KENNISGEWING EN KOMMENTAAR 374 p
- Page 387 and 388: 376 hierdie vereiste egter oorbodig
- Page 389 and 390: 378 Gesien in die lig van die belan
- Page 391 and 392: 777 2005(3) SA 156 (C). 778 2006(2)
- Page 393 and 394: Hoofstuk 5 REDES VIR ʼn ADMINISTRAT
- Page 395 and 396: Die waardes wat die verskaffing van
- Page 397 and 398: 386 Hoe openbaar moet die voor-vers
- Page 399 and 400: 388 word. Die vasgestelde-tydperkve
- Page 401 and 402: 390 het. In hierdie saak oor die re
- Page 403 and 404: 392 moet dra, so ʼn lys te publisee
- Page 405 and 406: 394 Grondwet, wat handel oor die ve
346<br />
en <strong>die</strong> blatante uitsluiting daar<strong>van</strong> in PAJA vernou <strong>die</strong> om<strong>van</strong>g <strong>van</strong><br />
administratiewe geregtigheid. Hier<strong>die</strong> uitsluiting moet so ver as moontlik<br />
beperkend uitgelê word. Terwyl <strong>die</strong> beraadslagingsproses <strong>van</strong> hier<strong>die</strong><br />
kommissie beskerm moet word en onderhewig gestel word aan <strong>die</strong><br />
beveiliging <strong>van</strong> legaliteit soos verskaf in <strong>die</strong> Grondwet, moet ander handelinge<br />
<strong>van</strong> <strong>die</strong> kommissie wel onderhewig gestel word aan <strong>die</strong> reg tot<br />
administratiewe geregtigheid.<br />
In<strong>die</strong>n <strong>die</strong> uitsluiting slegs <strong>van</strong> toepassing is op <strong>die</strong> aanstelling <strong>van</strong> regters,<br />
kan daarmee saamgeleef word. Besluite <strong>van</strong> <strong>die</strong> Regterlike<br />
Dienstekommissie, ingevolge Artikel 177 <strong>van</strong> <strong>die</strong> Grondwet rakende <strong>die</strong><br />
gedrag en onvermoë <strong>van</strong> regters, sal sekerlik aan PAJA onderhewig wees.<br />
4.8.8 ʼn BESLUIT GENEEM, OF VERSUIM OM ʼn BESLUIT TE NEEM,<br />
KRAGTENS ʼn BEPALING VAN DIE PROMOTION OF ACCESS TO<br />
INFORMATION ACT, 2000 (WET NO 2 VAN 2000)<br />
Hier<strong>die</strong> uitsluiting spreek egter <strong>van</strong>self. Besluite ingevolge <strong>die</strong> Promotion of<br />
Access to Information Act geneem, is nie ingevolge PAJA hersienbaar nie.<br />
Dié Wet bevat sy eie hersieningsmeganismes, vereistes vir <strong>die</strong> verskaffing<br />
<strong>van</strong> redes en prosedures vir <strong>die</strong> oorweging <strong>van</strong> besluite om inligting te<br />
verskaf. Besluite ingevolge hier<strong>die</strong> Wet geneem, moet voldoen aan<br />
regmatigheid, redelikheid en prosedurele billikheid en hoef dus ingevolge<br />
PAJA nie hersienbaar te wees nie.<br />
Daar word ingevolge Artikel 32 <strong>van</strong> <strong>die</strong> Grondwet apart gehandel met <strong>die</strong><br />
verskaffing <strong>van</strong> inligting. Die Wet kan onafhanklik staan, en <strong>die</strong><br />
hersienbaarheid <strong>van</strong> besluite, soos PAJA, hanteer.<br />
4.8.9 ʼn BESLUIT GENEEM, OF VERSUIM OM ʼn BESLUIT TE NEEM<br />
KRAGTENS ARTIKEL 4(1) VAN DIE WET (PAJA)<br />
Artikel 4(1) <strong>van</strong> PAJA gee aan amptenary ʼn diskresie om te besluit welke<br />
prosedure gevolg moet word, wanneer ʼn besluit geneem word wat nadelig vir<br />
<strong>die</strong> publiek mag wees. Hier<strong>die</strong> uitsluiting is gemik om hersienings <strong>van</strong> <strong>die</strong><br />
besluite oor prosedures te beperk.<br />
Die uitsluiting <strong>van</strong> Artikel 4(1) <strong>van</strong> PAJA se definisie <strong>van</strong> administratiewe<br />
handeling vrywaar nie <strong>die</strong> amptenary <strong>van</strong> <strong>die</strong> grondwetlike verpligting wat<br />
hulle opgelê word om wel ʼn besluit te neem welke prosedure gevolg gaan<br />
word nie. Die uitsluiting beteken slegs dat daar nie ʼn hersieningsreme<strong>die</strong><br />
beskikbaar is deur PAJA aan verontriefde partye ingevolge besluite geneem<br />
in terme <strong>van</strong> Artikel 4(1) nie, of om aan hulle redes vir sodanige besluite te<br />
verskaf nie.