Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

318
bepaal of administratiewe optrede nou eintlik “suiwer administratiewe”, judisiële of
quasi-judisiële funksies was.
ʼn Sleutelelement wat wel in die definisie van administratiewe optrede vasstaan, is
die uitvoering van wetgewing. Optrede wat dus in verband staan met die uitvoering
van wetgewing, val wel binne die kader van die AJA.
Daar moet ook op gelet word dat Artikel 85(2)(a) van die Grondwet, nie in Artikel
1(i)(b)(aa) van die AJA uitgesluit word nie.
Artikel 85(2)(a) lees soos volg :
“Die President oefen die uitvoerende gesag gesamentlik met die ander lede
van die Kabinet uit, deur -
(a) nasionale wetgewing uit te voer, behalwe waar die Grondwet of ʼn
parlementswet anders bepaal.”
Dit is onseker hoekom Artikel 85(2)(a) nie ook uitgesluit is nie, maar die vertroue
word seker daarin gestel dat die Grondwet of wetgewing vir die nodige beskerming
kan sorg. Wanneer na die definisie van administratiewe optrede gekyk word, moet
ʼn fyn onderskeid getref word tussen die daarstelling van beleid en die uitvoering van
wetgewing.
Op die oog af lyk die onderskeid tussen die daarstel van beleid en die
implementering daarvan eenvoudig van aard, maar in ʼn praktiese situasie is dit
egter nie so eenvoudig nie. Feitestelle doen hul partymaal voor wat regters laat
kopkrap om te bepaal of daar met administratiewe optrede te doen gekry word, soos
waarvan die Ed-U-College-saak695 ʼn goeie voorbeeld is. Baiekeer vind dit plaas dat
die amptenare wat die beleid bepaal, ook verantwoordelik is vir die uitvoering van
daardie beleid.
In dié saak beslis die hof dat ʼn Provinsiale LUR se aanneming van ʼn
subsidieformule vir onafhanklike skole en toekennings wat in terme van die formule
gemaak moes word, administratiewe optrede was. Regter O’Regan beslis dat die
toewysings van ʼn bedrag geld aan onderwys deur die provinsie ʼn wetgewende
handeling was, soos verleen deur die Provinsiale Toewysingswet, Wet 4 van
1997. 696 Die toekenning van ʼn kleiner bedrag (ʼn gedeelte van die globale bedrag)
aan onafhanklike skole was ook ʼn wetgewende handeling. Maar die bepaling van ʼn
bepaalde formule was nie een nie. Dit was nie ʼn aspek wat deur die wetgewer
oorweeg of gedebatteer was nie, en ook nie direk afkomstig van wetgewing nie. Dit
was ʼn diskresionêre bevoegdheid wat deur Artikel 48(2) van die Skolewet, Wet 84
695 Permanent Secretary, Department of Education and Welfare, Eastern Cape v Ed-U-College (PE) (Section 21) Inc 2001(2) SA 1 (CC) Paragraaf 21.
696 2001(2) SA 1 (CC) Paragraaf 12.