Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

305
dat regte, belang of regmatige verwagtings wat geraak of bedreig word, ʼn voorvereiste vir
regsgeldige en prosedureel billike administratiewe optrede is. Derhalwe beslis die
Konstitusionele Hof dat ʼn ondersoek ingevolge Artikels 417 en 418 van die
Maatskappywet 61 van 1973 waarskynlik nie as administratiewe optrede geklassifiseer
kan word nie. 654
Van Wyk meen dat hierdie argument tot gevolg het dat administratiewe optrede afhanklik
gestel word aan faktore wat selfs nie in die gemenereg op die definisie van toepassing was
nie. Die benadering van die hof in Bernstein laat dit lyk asof die gemeenregtelike
betekenis van administratiewe optrede kragtens die Grondwet van die betekenis daarvan
verskil.
Currie, Hoexter en Lyster655 doen ʼn eenvoudige toets aan die hand, maar dit blyk ook nie
ʼn finale oplossing te bied nie en stel hulle dit soos volg :
“The simplest way to approach the Constitutional meaning of ‘administrative action’ is
by means of an institutional test informed by the doctrine of separation of powers. Our
reasoning might go something like this : Parliament, the provincial legislatures and
local authorities are original legislators, so laws made by them will not be
administrative action-Courts are part of the judiciary, so their decisions are not
administrative action. But all executive organs except the Cabinet (and sometimes the
President) are regarded as part of the public administration, so everything done by
these organs is administrative action.”
Hierdie benadering blyk voor die handliggend te wees.
In die Fedsure Life Assurance Limited and Others v Greater Johannesburg Transitional
Metropolitan Council and Others-saak656 het die Konstitusionele Hof verklaar dat
wetgewende organe wat oor oorspronklike, beraadslagende, wetgewende bevoegdhede
beskik, is nie by “administratiewe optrede” betrokke nie, en dat daar ʼn sfeer van judisiële
optrede is, wat ook nie-administratiewe optrede daarstel nie. 657
In die President of the Republic of South Africa v South African Rugby Football Union658 saak het die Konstitusionele Hof beslis dat lidmaatskap van die uitvoerende afdeling van
die regering in die klassifikasieproses nie ʼn uitgemaakte toets is nie. Die frase soos
vermeld in Artikel 24 (en tans Artikel 33) is nie “uitvoerende” optrede nie, maar inderdaad
“administratiewe” optrede.
654 Die hof merk soos volg op:“I have difficulty in seeing how the enquiry in question can be characterised as administrative action. It forms an intrusive part
of the liquidation of a company. I have difficulty fitting this into the mould of ‘administrative action. .. it is hard to envisage an administrative action taken by
the commissioner in respect whereof it would make any sense to furnish reasons. The enquiry is to gather information to facilitate the liquidation process. It
is not aimed at making decisions binding on others.”
655 Currie et al, 2002:93.
656 Fedsure Life Assurance Limited and Others v Greater Johannesburg Transitional Metropolitan Counci and Others 1998(2) SA 1115 (SCA) paragraaf 59.
657 In Nel v Le Roux NO 1996(3) SA 562 (CC) paragraaf 24 beslis regter Ackermann dat die summiere vonnisprosedure in Artikel 189 van die
Strafproseswet 51 van 1977 geregtelik van aard was en nie “administratiewe optrede” tot gevolg gehad het nie. Dit is uitgevoer deur 'n judisiële amptenaar
en was onderhewig aan die normale reëls van strafregtelike appèlle.
658 2000(1) SA 1 (CC) paragraaf 148 (SARFU III).