Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

295
bepaling duidelik dat daar wel ʼn element van terugwerkendheid aanwesig is.
Artikel 7 moet egter ook saam met Artikel 3 gelees word. 637
Daar kan geredeneer word dat, alhoewel die Wet ʼn element van
terugwerkendheid openbaar, ʼn persoon nie aanspreeklik gehou kan word op
grond van die rekords wat aangevra word nie. Die feit dat ʼn rekord aangevra
word en op ʼn gebeurtenis in die verlede betrekking het, maak die Wet egter
nie terugwerkend van krag nie. Daar is wel ʼn “element” van
terugwerkendheid te bespeur. Die rede word gevind in Artikel 3, wat bepaal
dat die Wet van toepassing is op ʼn rekord, ongeag wanneer dit ontstaan het.
Dit is verder duidelik dat die invoeging van die woord “ongeag” dui op ʼn
rekord, selfs voor die inwerkingtreding van die Wet.
Alhoewel ʼn persoon nie aanspreeklik gehou kan word op grond van ʼn rekord
wat in die verlede ontstaan het nie, tensy ʼn hof van mening is dat dit in belang
van geregtigheid sal wees dat ʼn persoon wel aanspreeklik is, verhinder dit
nogtans nie ʼn persoon om aanspraak te maak op sodanige rekord nie. Die
implikasie hiervan is dat die rekord wat aangevra word, ʼn party nadelig kan
raak.
Daar word geargumenteer dat alhoewel dié Wet nie heeltemal terugwerkend
is nie, daar wel ʼn mate van terugwerkendheid voorkom. Daar kan vele
probleme ontstaan indien ʼn persoon kan aanspraak maak op vroeëre
rekords, omrede dit inligting kan openbaar wat ʼn persoon in ʼn ongewenste
situasie kan plaas.
Die regstaat plaas ʼn verbod op terugwerkendheid. Die strekking van hierdie
bepaling is wyd genoeg om ook verbied en as ongrondwetlik aangemerk te
word. So beskou, druis Artikel 3 van die Wet op Bevordering van Toegang tot
Inligting teen regstaatlikheid in.
3.2.2 INLIGTING VANAF ʼn PRIVAATLIGGAAM BEKOM
Ingevolge die woordomskrywing van die Wet op Bevordering van Toegang tot
Inligting is dit nie net natuurlike persone wat toegang tot die rekords van ʼn
privaatliggaam kan verkry nie, maar ook regspersone, openbare liggame en
privaatliggame.
637 Artikel 7 van die Wet op Bevordering van Toegang tot Inligting bepaal :
“(1) Hierdie wet is nie van toepassing nie op 'n rekord van 'n openbare liggaam of privaatliggaam indien -
(a) daardie rekord vir doeleindes van straf- of siviele verrigtinge aangevra word;
(b) dit aldus versoek word na die aanvang van daardie straf- of siviele verrigtinge, na gelang van die geval; en
(c) Die voorlegging van of toegang tot daardie rekord vir die doeleinde bedoel in paragraaf (a) in enige ander reg gereël word.
(2) 'n rekord verkry op 'n wyse wat in stryd is met sub-artikel (1), is nie as getuienis toelaatbaar in die straf- of siviele verrigtinge in daardie subartikel bedoel
nie tensy die uitsluiting van daardie rekord deur die betrokke hof na sy mening nadelig vir die belange van geregtigheid sal wees.”