02.05.2013 Views

Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

291<br />

Die praktiese sy bewys dus dat Artikel 33(2) voorkeur gaan geniet as ʼn grondwetlike<br />

reg wat <strong>die</strong> individu teen owerheidsoptrede moet beskerm. In <strong>die</strong> toekoms is dit dan<br />

ook nie uitgesluit dat, in<strong>die</strong>n <strong>die</strong> Konstitusionele Hof Artikel 5 nie as grondwetlik<br />

verklaar nie, <strong>die</strong> Wet op <strong>die</strong> Bevordering <strong>van</strong> Administratiewe Geregtigheid totaal en<br />

al nutteloos sal word. Dit is derhalwe duidelik dat Artikel 33 losstaande <strong>van</strong> <strong>die</strong> Wet<br />

op <strong>die</strong> Bevordering <strong>van</strong> Administratiewe Geregtigheid beskou moet word.<br />

ʼn Ander vraag wat egter ook na vore kom, is in welke mate hier<strong>die</strong> beperking in<br />

Artikel 5(4) <strong>van</strong> <strong>die</strong> wet, met <strong>die</strong> algemene beperkingsbepaling in Artikel 36 <strong>van</strong> <strong>die</strong><br />

Grondwet versoenbaar is. 626 Alhoewel <strong>die</strong> faktore in Artikel 5(4) <strong>van</strong> <strong>die</strong> Wet in ʼn<br />

groot mate met <strong>die</strong> faktore in Artikel 36 <strong>van</strong> <strong>die</strong> Grondwet ooreenstem, blyk dit dat<br />

Subartikel (4)(b) ʼn uitbreiding <strong>van</strong> <strong>die</strong> faktore in Artikel 36 <strong>van</strong> <strong>die</strong> Grondwet<br />

daarstel. Dit spreek <strong>van</strong>self dat <strong>die</strong> bepalings <strong>van</strong> <strong>die</strong> Grondwet, as hoogste gesag<br />

<strong>van</strong> <strong>die</strong> Republiek, nie deur nasionale wetgewing uitgebrei kan word nie. Die<br />

grondwetlikheid <strong>van</strong> Artikel 5(4)(b) is dus verdag. Daar word aan <strong>die</strong> hand gedoen<br />

dat hier<strong>die</strong> bepaling deur <strong>die</strong> Konstitusionele Hof as ongrondwetlik verklaar moet<br />

word.<br />

ʼn Verdere argument wat aangevoer kan word rakende ongrondwetlikheid <strong>van</strong> Artikel<br />

5(4)(b) <strong>van</strong> <strong>die</strong> Wet op <strong>die</strong> Bevordering <strong>van</strong> Administratiewe Geregtigheid is daarin<br />

geleë dat ʼn fundamentele reg slegs ingevolge ʼn algemeen geldende regsvoorskrif<br />

beperk mag word. In <strong>die</strong> geval <strong>van</strong> Artikel 5(4)(b) is daar nie sprake <strong>van</strong> ʼn<br />

algemeen geldende regsvoorskrif nie, maar eerder ʼn administratiewe handeling.<br />

Artikel 36 <strong>van</strong> <strong>die</strong> Grondwet maak nie voorsiening vir ʼn administratiewe handeling<br />

om ʼn reg in <strong>die</strong> Handves <strong>van</strong> Menseregte te beperk nie, maar maak slegs<br />

voorsiening vir ʼn algemeen geldende regsvoorskrif. ʼn Administratiewe handeling is<br />

nie ʼn algemeen geldende regsvoorskrif nie. Dit is debatteerbaar of sodanige<br />

handeling ʼn fundamentele reg sal mag beperk. Artikel 5(4)(b) kan maar gerus deur<br />

<strong>die</strong> Konstitusionele Hof vir grondwetlikheid getoets word.<br />

Dit is gevolglik duidelik dat deur <strong>die</strong> toevoeging <strong>van</strong> Artikel 5(4)(b) <strong>van</strong> <strong>die</strong> Wet daar<br />

nou ʼn deur oopgemaak is vir <strong>die</strong> amptenaar om deur sy administratiewe optrede <strong>die</strong><br />

Grondwet en gevolglik ook <strong>die</strong> idee <strong>van</strong> <strong>die</strong> regstaat te ondermyn.<br />

626 Artikel 36(1) <strong>van</strong> <strong>die</strong> Finale-Grondwet bepaal soos volg :<br />

“36(1) Die regte in <strong>die</strong> Handves <strong>van</strong> Menseregte kan slegs deur 'n algemeen geldende regsvoorskrif beperk word in <strong>die</strong> mate waarin <strong>die</strong> beperking redelik<br />

en regverdigbaar is in 'n oop en demokratiese samelewing gebaseer op menswaardigheid, gelykheid en vryheid, met inagneming <strong>van</strong> alle tersaaklike<br />

faktore, met inbegrip <strong>van</strong> -<br />

a) Die aard <strong>van</strong> <strong>die</strong> reg;<br />

v) Die belangrikheid <strong>van</strong> <strong>die</strong> doel <strong>van</strong> <strong>die</strong> beperking;<br />

c) Die aard en om<strong>van</strong>g <strong>van</strong> <strong>die</strong> beperking;<br />

d) Die verband tussen <strong>die</strong> beperking en <strong>die</strong> doel daar<strong>van</strong>; en<br />

e) 'n minder beperkende wyse om <strong>die</strong> doel te bereik.”

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!