Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

285
Die ander moontlikheid is dat die Wet gevolg gee aan die regte in die sin dat dit die regte
effektief maak. Die Wet moet dus ʼn uitgebreide en ʼn omvattende uitdrukking van die regte
in Artikel 33 verskaf en ook voorsiening maak vir remedies om die regte af te dwing.
Die belangrike verskil is dat die konstitusionele reg ingevolge Artikel 33, onafhanklik
bestaan van die Wet op Bevordering van Administratiewe Geregtigheid wat aan die
konstitusionele regte gevolg moet gee.
Die Wet moet gevolglik beskou word as ondergeskikte wetgewing. Ingevolge die tweede
moontlike oplossing is dit dus moontlik om direk te steun op die konstitusionele reg vervat
ingevolge Artikel 33. Dit kan ook moontlik wees dat sekere gedeeltes van die Wet op die
Bevordering van Administratiewe Geregtigheid ongrondwetlik kan wees rakende die
konstitusionele reg van administratiewe geregtigheid.
Daar bestaan sekerlik verskeie redes waarom die Wet op die Bevordering van
Administratiewe Geregtigheid eerder los moet staan van Artikel 33 van die Grondwet. Dit
is ook die geval as met hierdie probleem by ander wetgewing te doen gekry word, asook
by die toepassing van Artikel 32 van die Grondwet en die Wet op die Bevordering van
Toegang tot Inligting. De Waal, Currie en Erasmus611 wys byvoorbeeld daarop dat daar
twee moontlikhede bestaan betreffende die aanname van die Wet op die Bevordering van
Toegang tot Inligting. 612
Nog ʼn rede vir die onafhanklike voorbestaan van die wetgewing en hul skeiding met die
regte wat in die Grondwet vervat is, kan gemaak word in die toepassing van die twee stelle
wetgewing, met ander woorde die Wet op die Bevordering van Administratiewe
Geregtigheid en die Wet op die Bevordering van Toegang tot Inligting. Dit blyk dat die
wetgewer self die skeiding bewerkstellig het, aangesien elke Wet oor sy eie
hersieningsgronde beskik en onafhanklik van mekaar toegepas moet word. 613
Die wetgewer het die Wet op Bevordering van Toegang tot Inligting waarskynlik uitgesluit,
omdat gemeen is dat die prosedures waarvoor dit voorsiening maak, billik genoeg is.
Artikel 1(b)(hh) van die Wet op die Bevordering van Administratiewe Geregtigheid bepaal
juis dat enige besluit geneem, of die nalate om ʼn besluit te neem ingevolge ʼn bepaling van
611 Vir 'n bespreking van artikel 24 van die Interim-Grondwet vgl. De Ville, 1995:264; De Waal, 1997:228; Corder, 1997:28; Ferreira, 1999:285; Burns,
1999:182.
612 De Waal et el, 2001. “As in the case with the similarly worded section 33 (just administrative action), there are two possibilities. The first is that the
Promotion of Access to Information Act is the entire expression of the rights (i.e. the Act is the right of access to information) and there is no possibility of
relying directly on the constitutional right. This would be the position if ‘give effect to” the rights meant ‘create’ the rights. The other possibility is that the Act
gives effect to the rights in the sense of making the right effective (i.e. providing an elaborated and detailed expression of access right and providing for
remedies to indicate it) The important difference is that, on the second reading, the constitutional right continues to exist independently of the statute and
gives effect to it. It is still possible on this interpretation to rely directly on the constitutional right. It is also possible that the Promotion of Access to
Information Act may be unconstitutional to the extend that is incompatible with the positional right of access to information. This is not possible on the first
interpretation.”
613 De Waal et el 2001:505 (2002) wys daarop dat “the exclusion of decisions taken under the Promotion of Access to Information Act 2 van 2000 is aimed
at immunising decisions under that Act from review under the AJA as well as exempting decisions by information officers from the procedural requirements
of the Administrative Justice Act. The Information Act contains its own specific review mechanisms and procedure for the consideration of requests for
information and it therefore simplifies matters considerable to exclude the AJA from operating additionally in respect of these.”