Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

263
In navolging van bogemelde uitspraak was die bevinding van die Engelse appèlhof een
van geen deliktuele aanspreeklikheid nie in die saak van Osman v Ferguson569 .
Soortgelyk aan die Carmichele-saak, was die misdadiger in die saak ook bekend aan die
Polisie, waar die misdadiger ʼn groot bedreiging vir die slagoffer ingehou het. Hierdie saak
is egter na die Europese Hof van Menseregte geneem. Die hof beslis dat die regte van die
slagoffer se familie aangetas is. Daar moet ag geslaan word op die feit dat Artikel 2 van
die Europese Hof van Menseregte nie gebruik was om die saak te beveg nie (reg tot lewe)
(alhoewel hierdie Artikel aanleiding kon gee tot ʼn positiewe regsplig om voorkomende
operasionele maatreëls te tref om die slagoffer te beskerm, wie se lewe in gevaar gestel
is). Daar is wel gesteun op Artikel 6 van die Europese Hof van Menseregte, te wete die
reg van toegang tot ʼn hof of ʼn billike verhoor.
Die reël in die Hill-saak was immuniteit van die Polisie, wat verhoed het dat die Howe
ondersoek kan instel teen die Polisie se optredes.
Bogemelde hofuitspraak was egter hoogs omstrede. Daar is aangevoer dat Artikel 6
verkeerdelik toegepas is. Die verkeerde toepassing van Artikel 6 was gedeeltelik te danke
aan ʼn misverstand oor die toepassing van die Engelse prosedurele reëls “on striking out
cases”, asook die misverstand oor wanneer daar ʼn regsplig (duty of care) bestaan en dat
hierdie reël aangemerk is as ʼn immuniteit waaroor die Polisie sou beskik.
Die beswaar is ook geopper dat die beslissing nie bloot gehandel het oor die toegang tot
geregshowe nie, maar eerder moes handel oor die inhoud van die substantiewe regte en
verpligtinge wat as sodanig afgedwing moes word. Laasgenoemde uitspraak was in stryd
met vorige uitsprake wat deur die Europese Hof van Menseregte gelewer was. 570
Maar dit is nie net die Polisie wat ʼn regsplig het om na te kom nie. Verskeie ander
Staatsdiensorganisasies, soos plaaslike besture het ook regspligte om na te kom. Indien
dit nie na behore uitgevoer word nie, kan aanspreeklikheid volg. In Z and Others v United
Kingdom571 en T P en KM v United Kingdom572 het die Europese Hof in hulle voetspore
omgedraai, veral ten opsigte van Artikel 6. In die saak het dit gehandel oor die
aanspreeklikheid van die plaaslike owerheid X vir die late om statutêre magte uit te voer
om kinders te red van die misbruik van ouerlike gesag en verwaarlosing. In ʼn soortgelyke
geval in X v Bedfordshire County Council573 het die House of Lords bevind dat daar nie op
gronde van billikheid, regverdigheid en redelikheid ʼn regsplig opgelê kon word op ʼn
plaaslike owerheid om bogemelde statutêre magte uit te voer nie. Die Europese Hof van
Menseregte het egter bevind dat dit nie ʼn inbreukmaking van Artikel 6 was nie, maar wel
van Artikel 3 (die reg tot beskerming teen onmenslike en vernederende behandeling).
569 1993(4) ALL ER 344 (CA).
570 Vir 'n omvattende bespreking, sien McKendrick, 2001:331, Barrett v Enfield LBC 2001(2) AC 550 op 559-560 deur Lord Browne-Williamson.
571 2002(34) EHRR 97.
572 2001(2) FLR 549 op 612; 2002(34) EHRR 42.
573 1995(2) AC 633.