Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

without saying that a local authority is not obliged to sue every
debtor. The Constitution requires only that its debt collection policy
be rational and not constitute unfair discrimination.” 377
173
Die verweerder het gepoog om aan te voer dat die hof se fokuspunt moes
verskuif. Die hof moes nie uitsluitlik konsentreer op die nakoming van ʼn
statutêre verpligting nie, maar moes eerder ʼn belange-opweging toepas. Dit
moes verder in aanmerking neem dat indien estoppel nie toegelaat word nie,
die verweerder benadeel sou word. In plaas daarvan om lukraak ʼn hindernis
daar te stel vir die toepassing van estoppel, moes die gemenereg ontwikkel
word om die billikheidsaard van die leerstuk van estoppel uit te brei.
Wanneer die uitspraak van die hof in bogemelde saak bestudeer word, is dit
duidelik dat die hof geen meriete gevind het om die billikheidsaard van
estoppel uit te brei nie.
Die korrekte benadering word sekerlik deur G.M. Ferreira soos volg
verduidelik :
“Die werking van estoppel op publiekregtelike terrein behoort nie
sonder meer afgewys te word nie, maar die afweging van individuele
en openbare belange behoort deurslaggewend te wees in die
beantwoording van die vraag of estoppel in ʼn gegewe geval
toepassing behoort te vind, al dan nie. Is dit duidelik dat die
individuele belang die swaarste weeg, behoort erkenning aan die
werking van estoppel verleen te word. In die afwegingsproses moet
daar natuurlik deeglik rekening gehou word met die regte en belange
van derdes.” 378
Die voordeel van hierdie benadering is geleë in die buigsaamheid daarvan. In
plaas van ʼn streng legalistiese benadering word elke geval op meriete
beoordeel, sonder om skuld as vereiste te stel. Daar moet egter in gedagte
gehou word dat die ultra vires-geaardheid van die owerheidsoptrede
vasstaan. Die werking van estoppel bring slegs mee dat die gevolge van die
owerheid se optrede in besondere gevalle in stand gehou word. ʼn
Owerheidsorgaan sou dus nie op so ʼn geval kan steun, ten einde voortaan vir
homself kompetensies toe te eien, waaroor hy andersins nie sou beskik nie.
Alhoewel hierdie benadering nie in alle gevalle daarin slaag om die nadeel
wat deur die individu gelei word ongedaan te maak nie, lyk dit na die
eenvoudigste en billikste oplossing vir die probleem.
377 Eastern Metropolitan Substructure v Peter Klein Investments 2001(1) ALL SA 187 (W) by 21.
378 Ferreira, 1991:398. Sien ook Cockrell, 1993:239.