Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

165
interest”) verbied word, nie voortgesit kan word deur ʼn beroep op estoppel
nie. 360 Die regter motiveer dit soos volg :
“It was not the tender board which conducted itself in a manner which
led respondent to act to his detriment by concluding invalid leases of
property specially purchased and altered at considerable expense to
suit the requirements of the department.”
Op bladsy 147 en verder van die bogemelde saak is die regter die mening
toegedaan dat die departement, indien die huurkontrakte gewettig word,
deurdat die beginsels van estoppel toegepas word, die tenderraad die
geleentheid sou ontneem om hulle bevoegdhede ten gunste van die groter
gedeelte van die belastingbetalende publiek uit te oefen. Die “kwaad” wat die
Wet gepoog het om aan te spreek, sou derhalwe voortbestaan en gemagtig
word.
Appèlregter Marais bevind voorts dat dit nie ʼn geval is van waar “onskuldige”
derde partye betrokke is nie, maar een tussen “onmiddellike partye”
(“immediate parties”) tot huurkontrakte, waarvoor een van die betrokke partye
geen bevoegdheid gehad het om sodanige kontrakte te sluit nie en in die
publieke belang van daardie bevoegdheid ontneem is. Gevolglik was die
huurkontrakte ultra vires die bevoegdhede van die departement en kan dit nie
geag word intra vires te wees nie.
In die bespreking van die toepassing van estoppel in administratiefregtelike
verband, lê Raath in bogemelde artikel in besonderhede klem op die
volgende aspekte, naamlik estoppel en die delegasie van bevoegdhede,
estoppel en legitieme verwagtinge, asook estoppel en die publieke belang,
met verwysing na die toepassing van die gemenereg .
Appèlregter Marais se kernargumente was -
• dat die Wet die tenderraad361 tussen die provinsie en diegene waarmee
dit wens om vir dienste en goedere te kontrakteer, geplaas het;
• dat die tenderraad “namens” 362 die provinsie opgetree het; en
• dat die provinsie se optrede ongeldig was.
Daar kan met Raath saamgestem word, dat die fundamentele probleem met
die argument is dat die verbrokkeling van die openbare sektor, sonder die
handhawing van die fundamentele solidariteit van die betrokke regeringsfeer
ter sprake, telkens diegene wat met regeringsinstansies in die publieke sfeer
360 Die regter verwys na Trust Bank van Afrika Beperk v Eksteen 1964(3) SA 402 (A) by 411H – 412B.
361 Sien Eastern Cape Provincial Government v Contractprops 25 (Pty) Limited 2001(4) SA 142 (SCA) by 147(6).
362 Eastern Cape Provincial Government v Contractprops 25 (Pty) Limited 2001(4) SA 142 (SCA) by 147(7).