Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

136
Kaap te vermoor. Dit het tot ʼn groot polemiek oor die prerogatiewe van die
President aanleiding gegee.
In die SARFU-saak het die Konstitusionele Hof hom uitgelaat oor die volgende
aspekte:
• Regmatige verwagting.
• Inbreukmaking op die privaatheid ingevolge Artikel 4 van die Grondwet.
• Die audi alteram partem-beginsel.
• Die aangaan van ʼn ooreenkoms rakende die bevoegdheid van die President
om ʼn Kommissie van Ondersoek aan te stel.
• Publieke belang by die aanstel van ʼn Kommissie.
• Wanneer daar van die President verlang moet word om as ʼn getuie in ʼn
hofgeding betrokke te kan raak.
Die meriete hiervan word egter nie verder bespreek nie.
1.2 PRESIDENT OF THE REPUBLIC OF SOUTH AFRICA AND ANOTHER v HUGO
Op 27 Junie 1994 het die President en sy twee adjunk-presidente die Presidentswet,
No 17 onderteken, wat sou meebring dat spesiale kwytskelding rakende vonnisse
aan sekere kategorieë gevangenes verleen sou word. Die kwytskelding sou insluit
“moeders in gevangenis op 10 Mei 1994, met minderjarige kinders onder die
ouderdom van 12 jaar”. Hugo was ʼn manlike prisonier en ook die vader van ʼn seun
onder die ouderdom van 12 jaar. Toe die uitspraak in die hof a quo gelewer is, was
die seun reeds 13 jaar oud. Die moeder van die seun het te sterwe gekom terwyl
Hugo in die tronk was.
Hugo het aansoek gedoen vir die tersydestelling van die Presidensiële Wet,
aangesien dit, volgens hom, onkonstitusioneel was. Hy het die hof versoek dat die
President die Wet moes regstel ooreenkomstig die bepalings van die Interim
Grondwet.
Hugo het beweer dat die Wet inbreuk maak op Artikels 8(1) en (2) van die Interim-
Grondwet en dat dit onbillik teenoor hom op grond van geslag gediskrimineer het en
ook indirek ingevolge Artikel 8(2) teenoor sy seun aangesien die aangehoudene
voog nie ʼn vrou was nie.
Die hof a quo het Hugo gelyk gegee en geoordeel dat die President wel teenoor
Hugo asook teenoor sy seun op grond van geslag gediskrimineer het en het beveel
dat die President die Wet binne ʼn tydperk van ses maande vanaf die bevel moes
wysig.
Op appèl moes die Konstitusionele Hof twee vrae oorweeg :