Tjaart Jurgens Maré Doctor Legum Universiteit van die Vrystaat

“Volgens my mening kan die administratiefreg meer besonderlik omskryf word as
daardie deel van die publieke reg wat die funksionering van die owerheid as sodanig
reël in die tweërlei soort regsverhoudings waarin dit by die uitoefening van sy funksie
te staan kan kom, naamlik, enersyds teenoor privaat persone en andersyds die
verskillende owerheidsorgane teenoor mekaar. Dit is veral owerheidsoptrede teenoor
die individu wat by die administratiewe reg op die voorgrond tree, want die regsreëling
van hierdie ongelyke magsverhouding is die sentrale probleem van die
administratiewe reg in die regstaat.” 261
Volgens Wiechers kan die administratiefreg soos volg beskryf word :
“Administratiefreg is daardie deel van die publiekreg wat die organisasie,
bevoegdhede en optredes van die staatsadministrasie reël. In hierdie omskrywing is
daar drie elemente wat beklemtoon moet word : eerstens, dat administratiefreg deel
van die publiekreg in ʼn staat uitmaak, tweedens, dat hierdie regsvertakking die
organisasie, bevoegdhede en optredes van die staatsadministrasie reël en derdens,
dat die staatsadministrasie die toepassingsgebied (sic) van dié regsvertakking
uitmaak.” 262
114
Wiechers se definisie is sekerlik die mees algemene; daarom ook dat die aspekte wat deur
Garner, Hawke en Raubenheimer beklemtoon word, hierby ingelees kan word. Om ʼn
omvattende definisie daar te stel, blyk egter problematies te wees. Wiechers maak nie
voorsiening vir gevalle waar die staatsadministrasie per se nie betrokke is nie. Die reëls
van die administratiefreg word in toenemende mate aangewend ten einde ook optredes
van vrywillige verenigings en groepe te beheer. 263
Daar bestaan egter ʼn verwantskap tussen konstitusionele reg en die administratiefreg, wat
al twee vertakkinge van die publiekreg is. Konstitusionele reg verskil in wese nie veel van
die administratiefreg nie. Beide se bronne is dieselfde en het te doen met die funksies van
die staat. Konstitusionele reg het ook te doen met die organisasie en funksie van die
regering, terwyl dit rustend verkeer, terwyl die administratiefreg homself bemoei met die
organisasie en funksies van die regering in beweging.
Administratiefreg is nie ʼn geïsoleerde aspek van die publiekreg nie. Die algemene
beginsels onderliggend aan die administratiefreg word afgelei vanuit die konstitusionele
reg.
Konstitusionele reg moet verder beskou word as die hoeksteen van enige regsisteem. Dit
verskaf die beginsels en prosedures vir die totstandkoming van ʼn regering.
261 Raubenheimer, 1961:1.
262 Wiechers, 1984:20.
263 Voorbeelde waarin die reëls so toegepas is, is onder andere Jockey Club of South Africa v Transvaal Racing Club 1959(1) SA 441 (A); Turner v Jockey
Club of South Africa 1974(3) SA 633 (A); Theron v Ring van Wellington van die N.G. Sendingkerk 1976(2) SA 1 (A). Dit is veral die reëls van natuurlike
geregtigheid uit die kader van die administratiefreg wat dikwels buite die staatsorganisasie toegepas word.