Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Johan Mouton<br />
Landboudienste<br />
40<br />
Benut oesreste tot<br />
die vee <strong>se</strong> voordeel<br />
Met die strooppro<strong>se</strong>s goed op dreef is daar nou heelwat ruvoer vir die vee op die<br />
gestroopte lande beskikbaar. Johan Mouton van Senwes Landboudienste bespreek<br />
die waarde van oesresbenutting en gee raad teen moontlike gevare vir die vee.<br />
Oesreste vul ‘n we<strong>se</strong>nlike gaping in<br />
die meeste gemengde boerderye <strong>se</strong><br />
voervloei. Hoewel dit ‘n goeie ruvoerbron<br />
is, het dit eiesoortige bestuursuitdagings.<br />
Hoeveel kos is daar?<br />
Die oesreste word uit die graan sowel<br />
as stoppelfraksie opgemaak. Hierdie<br />
verhouding bepaal die kwaliteit van<br />
die reste. Van die vernaamste faktore<br />
wat die opbrengs en kwaliteit van<br />
oesreste beïnvloed is die tipe stroper,<br />
kultivar en verwering. Aan die stroper<br />
en kultivar kan ons nie veel doen nie,<br />
maar die beste diereprestasie word<br />
verkry deur so vinnig moontlik ná die<br />
strooppro<strong>se</strong>s die land te laat bewei.<br />
Vir die saaiboere wat nie laat bewei<br />
nie geld die<strong>se</strong>lfde begin<strong>se</strong>l wanneer<br />
dit gaan om die organie<strong>se</strong> materiaal in<br />
die grond terug te plaas. Esterhuy<strong>se</strong><br />
(1990) vind dat die grootste<br />
komponent van die blaarfraksie wat<br />
diere benut in elk geval binne vier<br />
weke verlore gaan as gevolg van windverwering<br />
wat op onbenutte lande<br />
plaasvind. Vir organie<strong>se</strong> materiaalbewaring<br />
moet lande dus so vinnig<br />
moontlik na stroping gesny word.<br />
‘n Duimreël wat goed werk is dat<br />
daar vir die vee ‘n halfton benutbare<br />
materiaal is vir elke ton graan<br />
gestroop. ‘n Bees benut twaalf kilogram<br />
per dag en ‘n skaap twee kilogram,<br />
wat verder ‘n eenvoudige<br />
Vir elke ton mielies gestroop, is daar minstens ‘n halfton benutbare materiaal vir die vee.<br />
berekening is om te doen. Hou in<br />
gedagte dat die weiding <strong>se</strong> kwaliteit<br />
drasties verlaag ná die eerste vier<br />
weke van beweiding wat van<strong>se</strong>lf<br />
spreek dat aanwending met produksiegroepe<br />
moet geskied. Room die<br />
weiding af met hoë produ<strong>se</strong>erders<br />
voor en droë diere agter.<br />
Maak <strong>se</strong>ker jou stroper is goed<br />
ingestel. Daar is nadat koppe opgetel<br />
is gevind dat die pitfraksie wis<strong>se</strong>l<br />
tus<strong>se</strong>n 100 kg en 500 kg afhangende<br />
van stropertipe en instelling. Dit<br />
Tabel 1: Leksamestellings vir die voorkoming van asido<strong>se</strong>.<br />
Bestanddeel Asido<strong>se</strong>lek Produksielek<br />
Sout 30 20<br />
Koeksoda 10 5<br />
Voerkalk 50 15<br />
Ureum 8<br />
Mielie- of Molas<strong>se</strong>meel 50<br />
Blomswael 1 2