Groot vraag na aangepaste ramme - gwk

Uit Piet se pen . . . Agterblad
Hendrik is terug . . .
E k stop in die woonbuurt.
Op die karavaan voor my
staan groot geskryf “OPGE-
SUKKEL”. Duidelik in swart hoofletters.
Volgens die aanwysings moet ou
Hendrik se hut hier naby wees.
`n Kind kom nader. Ja, hy ken vir
oupa Hendrik. Hy draf sommer
vooruit om my te wys. Ek verkyk my
aan die onderdele waarmee Hendrik
se hut aanmekaargesit is: `n Ou
staaldeur vorm die een hoek van
die huis. Beslis die sterkste gedeelte.
Verder is dit `n laslappie-kombinasie
van stukkies sinkplaat, karton en ou
voersakke. Vensters is geensins nodig
nie – die sinke het genoeg gate. Boop
die dak lê `n erg verroeste elektriese
tweeplaatstofie en `n ou TV.
Die seun roep na binne en Hendrik
maak sy verskyning. Die ou is baie bly
om my te sien. “Nou hoekom kom
Meneer nou eers hier aan?” is sy
eerste woorde. Ek het al voor Kersfees
`n boodskap plaas toe gestuur
vir `n skroppie.” (Hy is lus vir gesels.)
“Meneer sien, ek het mos aansoek
gedoen vir spesioen (pensioen). Dit
moet nou enige tyd kom. Intussen
moet ek kriewel om aan die lewe te
bly. Die lewe in die dorp is bedroef,
Meneer.”
Hendrik erken dat hy so `n bietjie
suurwyn gevat het. “Sien meneer daai
sinkhuis daar anderkant? Dit is nou
ons sjebien. Daar kry jy álles, met `n
duidelike klem op die alles. Ons twee
kan sommer nóú gaan, sodat Meneer
self kan sien. Bier, brandewyn,
suurwyn, vaalwyn, huiswyn en boom
is pure goete wat jy daar kry.”
Die ou wil dadelik klim, maar moet
net eers gou by sy vrou uitkom. Sy het
by haar niggie in Hupstoot (die ander
64
woonbuurt) gaan kuier.
“Kan ek hom nie gou soontoe vat
nie?” vra hy. “Jy moet net ordentlik ry.
Los daai stoutgeit en moenie dat die
bakkie so grawe nie, taaiers is duur,”
berispe hy my.
Hy kom staan by die ruit en vra saggies
agter sy hand of ek hom nie met
`n 100 Randtjie wil help nie. Hy moet
dit vir die vrou los om haar net stil te
kry. “Nee, hy kom alleen plaas toe,
sy dae van vrouens wat om sy ore
kerm is verby.”
Die vraag vir geld was te wagte. Ek
trap mooi om die lening tydelik uit
te stel. Ons kom ooreen dat hy sy
dingetjies afhandel en dan kom laai
ek hom en bring sy R100 saam.
Skuins na twee stop ek vir die oplaai.
Die ou is op sy pos, maar nou baie
meer gewyn. Sy eerste vraag is of ek
die R100 gebring het. Hy hoop net
nie dit is `n vaste noot nie, want hy
moet nog gou by “OPGESUKKEL”
`n ietsie gaan koop. Ek wys hom die
vaste noot. Hy erken dit is maar beter
so, want met groot note kan jy nie
daar koop nie. Die mense is te skelm
by die uitkeer.
Tussen sy goed merk ek die erg gehawende
stofie. Volgens hom werk
die stoof nog. Die TV op die dak dink
hy is dood. Hy laai `n vrag komberse.
Lyk of hy lank wil bly.
By die oorhandiging van die R100
verduidelik hy my dat die geld maklik
vyf dae sal hou. Hy weet nou al hoe
ou Kaaitjie dit gaan spandeer. Vir die
volgende drie dae gaan sy elke dag
`n halwe bottel suurwyn koop. Donderdag
miskien `n bietjie broodmeel
en Vrydag `n R2-sakkie ertappels.
Verder worry hy nie, hy kom nou eers
weer voor die end van die maand
huis toe.
Voordat ons ry wys hy my `n gat in
sy sinkhuis. “Ek is tronk toe oor daai
gat, Meneer. My niggie het my kan
wyn daardeur gesteel.” Hy beduie
presies hoe groot die kan was. “Ek
koos (kon) net een blikkie uitgooi,
toes my kan besem skoon weg.”
Hy vryf met sy hand dwars oor sy
mond. ”Gesteel meneer! Hoe-hoe,
toe is ek oproerig. Gelukkig het ek
my kettie by my en toe moet sy wêreld
pak (weghardloop)”.
“Meneer sien, ek dra hom sommer
so met die klippe teen daai kalkbult
uit.” Hy wys in die rigting van die bult.
“Dwarsdeur die pillebome (prosopis).
Nee, sy moes kriewel om voor te
kom.” Hy wys met sy hande hoe hy
die rekke uitgetrek en gekorrel het.
“Dit is al geweer wat ek het. Vir hom
het jy mos nie `n liksens nodig nie.”
“Meneer ek skiet nog so, toe stop
die poelieste langs my. Probleme
meneer, groot probleme! Nie lat ek
rêrig skrik nie. Hul maniere ken ek al.
Jy moet net nie vastrap as hulle jou
wil laai nie. Trap vas en jou kop gaan
hard klap voor teen die poliesvan se
bak. Nee Meneer, die mense is rou in
hierdie plek!”
Op die plaas aangekom het die ou
nog `n bekentenis om te maak.
“Meneer, ek kan nog sommer lank
vir jou werk, maar jy moet weet ek het
stadig geword. Ek hoor die mense wil
nou R150 per dag hê, maar ek sal dit
nie vra nie. Nee, ek weet mos jy sal
mooi na my kyk.”
Hy vertel verder hoe ons twee kleintyd
saam baaisiekel gery het. “Toe
werk ek maar hoeka vir jou pa. Vir
Japie moes ek in die stootkar rondstoot.
Sjoe, julle was stout!”
Hendrik lag uit sy maag. “Julle word
voor my groot . . .”