Inhoudsopgawe - Suidwes

Inhoudsopgawe
Administratiewe inligting
Aandeleverhandeling
Direksie
Uitvoerende Bestuur
Vyf jaar finansiële oorsig
Groepstruktuur
Bedryfspunte
Voorsittersverslag
Besturende Direkteursverslag
Volhoubaarheidsverslag
Gekonsolideerde Finansiële Jaarstate:
Suidwes Beleggings Beperk
Opgesomde Afsonderlike en Gekonsolideerde Finansiële
Jaarstate: Suidwes Beherend Beperk
2
3
4
5
6
7
9
10
11
14
20
29
87

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
Administratiewe Inligting
GEREGISTREERDE ADRES EN POSADRES
Voortrekkerstraat
Leeudoringstad
2640
Posbus 5
Leeudoringstad
2640
WEBBLAD
http://www.suidwes.co.za
GROEPSEKRETARIS
DC Theron
Posbus 5
Leeudoringstad
2640
Tel: (018) 581 1000
Faks: (018) 581 2548
E­pos: davidt@suidwes.co.za
OORDRAGSEKRETARIS
Groepsekretaris – sien besonderhede hierbo
VERHANDELINGSKAMER
P/a Die Groepsekretaris
Posbus 5
Leeudoringstad
2640
Navrae: Me Carin Erasmus
Tel: (018) 581 1023
Faks: (018) 581 2548
E­pos: carine@suidwes.co.za
3
OUDITEURE
PricewaterhouseCoopers Ingelyf
Suite 204
Nedbank Gebou
Rykstraat 10
Welkom
9459
Posbus 9
Welkom
9460
BANKIERS
Land­ en Landbou­ontwikkelingsbank van Suid­Afrika
Eerste Nasionale Bank, ’n divisie van FirstRand Bank
Beperk
Absa Bank Beperk, lid van die Barclays Groep
Nedbank, ’n afdeling van Nedcor Bank Beperk
REGISTRASIENOMMERS VAN MAATSKAPPYE
Suidwes Beherend Beperk (1998/007242/06)
Suidwes Beleggings Beperk (1998/007601/06)
Suidwes Landbou (Edms) Bpk (1990/006879/07)
Suidwesfi n (Edms) Bpk (1998/007714/07)
Suidwes Nywerhede (Edms) Bpk (1993/000083/07)
Southern Alliance (Edms) Bpk (1994/000592/07)
Africa Bearings and Transmission (Edms) Bpk
(1997/000060/07)
Suidwes IT­Oplossings (Edms) Bpk (1996/018157/07)
Bodtrade 60 (Edms) Bpk (2007/027484/07)
Nvirotek Laboratories (Edms) Bpk (2007/029712/07)
TOLVRYNOMMER: 0800 511 475
WHISTLE BLOWERS: 0800 203 115

Aandeleverhandeling
AGTERGROND
Die verhandeling van Suidwes Beleggings Beperk en
Suidwes Beherend Beperk se aandele word deur die
Sekretariaat van die Suidwes Groep hanteer.
Suidwes Beleggings Beperk het slegs een klas gewone
aandele uitgereik. Die aandele is vrylik verhandelbaar.
Suidwes Beherend Beperk het twee klasse gewone
aan dele uitgereik, naamlik A­gewone aandele wat
slegs aan SEB­partye (soos in die Maatskappy se statute
gedefinieer) oorgedra mag word en B­gewone
aandele wat slegs aan bestaande houers van B­aandele
oorgedra mag word, tensy die Maatskappy se Direksie
op skriftelike aansoek goedkeuring verleen dat aandele
aan ’n nuwe aandeelhouer, wat ’n bona fide­boer moet
wees, oorgedra mag word.
BESTAANDE AANDEELHOUERS
Voornemende kopers of verkopers kan aandele deur
middel van die Verhandelingskamer koop of te koop
aanbied deur die Maatskappy in kennis te stel dat
aandele verlang word of te koop aangebied word met
verstrekking van sekere besonderhede soos deur die
Sekretariaat vereis.
NUWE TOETREDERS
Nuwe toetreders tot die landbou kan vrylik aandele
in Suidwes Beleggings Beperk verkry en met die toestemming
van die Direksie ook in Suidwes Beherend
Beperk, soos hierbo meer volledig uiteengesit.
VERHANDELINGSREGISTER
By ontvangs van ’n aanbod om aandele te koop of
verkoop, sal die besonderhede vir ‘n tydperk van ses
maande in die Verhandelingsregister aangebring word.
Indien navrae van voornemende kopers of verkopers
ontvang word, sal die Sekretariaat die partye bystaan
om ’n transaksie te fasiliteer.
AANKOOP VAN AANDELE
’n Formele aanbod vir die koop van aandele moet
skriftelik, per faks of per e­pos aan die Maatskappy
gestuur word. Geen telefoniese opdragte sal aanvaar
word nie. Die koper is verantwoordelik vir betaling van
administratiewe kostes en seëlbelasting.
VERKOOP VAN AANDELE
Die verkoper voorsien Suidwes van ’n volledig voltooide
CM42 sekuriteite­oordragvorm, wat deur die ver­
4
koper onderteken is, tesame met die oorspronklike
aandelesertifikaat (indien enige) en die betrokke
Aansoek om Verkope­vorm. Die vorms is by die
Sekretariaat van die Maatskappy verkrygbaar.
VERHANDELING VAN AANDELE WAT AS
SEKURITEIT DIEN
Ingevolge Suidwes Beleggings Beperk en Suidwes
Beherend Beperk se statute is alle aandele aan
Suidwes gesedeer en verpand as voortdurende
dekkende sekuriteit vir die nakoming van bestaande/
toekomstige skuldverpligtinge van die betrokke
aandeelhouer aan enige van die maatskappye in die
Suidwes Groep. Die aandele van ’n aandeelhouer wat
enige rekeningfasiliteit by die Suidwes Groep het, kan
slegs met die goedkeuring van Suidwesfin verkoop of
oorgedra word, in welke geval die opbrengs met die
verkoop aan Suidwes oorbetaal moet word. Suidwes
wend dan die opbrengs teen die aandeelhouer se
rekening aan en sal die balans (indien enige) aan die
verkoper uitbetaal.
BESTORWE EN INSOLVENTE BOEDELS
Slegs die eksekuteur (of sy gevolmagtigde) van die
boedel van ’n oorlede aandeelhouer of die kurator/
likwidateur van ’n insolvente boedel, kan namens
die boedel opdrag gee/toestemming verleen vir die
verhandeling of oordrag van aandele.
VERHANDELINGSPRYSE
Verhandelingspryse van aandele is by die ondergenoemde
kontakpersone by die Maatskappy se hoofkantoor
beskikbaar.
VERTROULIKHEID
Alle inligting met betrekking tot verkope/aankope/
boedels/oordragte en dokumentasie in hierdie verband
word met uiterste vertroulikheid deur die Sekretariaat
gehanteer.
NAVRAE
Enige navrae oor die koop, verkoop of oordrag van
aandele kan aan die Beampte: Aandeleregister of die
Groepsekretaris by die Maatskappy se hoofkantoor
gerig word. Die persone se kontakbesonderhede
verskyn op bladsy 3 van hierdie publikasie.

J J A A A A R R V V E E R R S S L L A A G G 2 2 0 0 1 1 0
0
Direksie
PS Vercueil (Voorsitter)
FE Marx
DA Robertson
SW Pienaar (Besturende Direkteur)
GL Malherbe (Ondervoorsitter)
PF Delport
JH Trollope
G Potgieter (Direkteur: Finansies)
5
JJ Viljoen
JJ le Roux

Uitvoerende Bestuur
SW Pienaar (Besturende Direkteur)
DC Theron (Groepsekretaris)
G Potgieter (Direkteur: Finansies)
SD Bruwer (Hoofbestuurder:
Wesmark & Wesmeg)
AJ Esterhuizen (Hoofbestuurder:
Suidwesfi n)
PR van der Merwe (Hoofbestuurder:
Korporatiewe Dienste)
6
JJ Maritz (Hoofbestuurder: Graan)

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
Vyf Jaar Finansiële Oorsig
INKOMSTESTAAT
2010
R’000
7
2009
R’000
2008
R’000
2007
R’000
2006
R’000
Inkomste 2,955,550 3,869,014 3,428,694 2,089,355 1,204,237
Bedryfswins 140,404 168,426 137,454 96,336 81,533
Finansieringskoste (38,616) (61,454) (48,436) (39,365) (22,535)
Wins voor belasting 101,788 106,972 89,018 56,971 58,998
Belasting (22,218) (28,177) (21,074) (9,762) (12,216)
Netto wins van voortgesette bedrywe 79,570 78,795 67,944 47,209 46,782
Netto verlies van eindigende bedrywe - ­ ­ ­ (12,762)
Wins vir die jaar 79,570 78,795 67,944 47,209 34,020
Toeskryfbaar aan:
Aandeelhouers van die Houermaatskappy 78,261 78,826 73,290 43,439 32,562
Nie­beherende belang 1,309 (31) (5,346) 3,770 1,458
79,570 78,795 67,944 47,209 34,020
BALANSSTAAT
Gewone aandeelhouersbelang 446,197 382,549 316,958 260,043 214,969
Nie­beherende belang 1,476 438 124 5,470 2,581
Totale ekwiteit 447,673 382,987 317,082 265,513 217,550
Totale laste 676,605 775,470 704,974 527,959 457,620
Totale bates 1,124,278 1,158,457 1,022,056 793,472 675,170
VERHOUDINGS
Ekwiteit tot totale bates 39.8% 33.1% 31.0% 33.5% 32.2%
Rentedraende skuld tot totale bates 34.9% 40.6% 40.3% 38.9% 40.4%
Rentevrye skuld tot totale bates 25.3% 26.3% 28.7% 27.6% 27.4%
100.0% 100.0% 100.0% 100.0% 100.0%
Verdienste op gewone aandeelhouersbelang 20.5% 24.9% 28.2% 20.2% 16.9%
Verdienste per aandeel (sent) 63.2 63.7 59.2 35.1 26.3
Dividend per aandeel (sent) ­ tussentyds 13.00 12.00 10.00 7.00 6.00
Dividend per aandeel (sent) ­ fi naal - ­ ­ ­ ­
Totale dividend (sent) 13.00 12.00 10.00 7.00 6.00
Netto batewaarde per aandeel (sent) 360.5 309.1 256.1 210.1 173.7
Rentedekking (aantal keer) 3.6 2.7 2.8 2.4 3.6
Dividenddekking (aantal keer) 4.9 5.3 5.9 5.0 4.4

Vyf Jaar Finansiële Oorsig
Wins toeskryfbaar aan
aandeelhouers van die Houermaatskappy
Verdienste per aandeel
Dividend per aandeel
Verdienste op gewone aandeelhouersbelang
8
Totale ekwiteit
Netto batewaarde per aandeel
Eie­kapitaalverhouding
Rentedraende lenings

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
Groepstruktuur
Direksie
Suidwes Landbou
(Edms) Bpk
Suidwes Graan
Silo’s
Bemarking
Vervoerlogistiek
Graandienste
Wesmark
Handelstakke
Veevoerdepots
Direkte bemarking
Maandrekenings
Wesmeg
Heelgoedere
Onderdele
Werkswinkels
Suidwesfi n
Produksiekrediet
Afbetalingsverkoopsfinansiering
Langtermynlenings
Terratek
Korporatiewe Dienste
A-aandele
SEB-aandeelhouers
9.4%
Suidwes Beherend Beperk
Suidwes Beleggings Beperk
Suidwesfi n
(Edms) Bpk
51.06%
Versekering Safexmakelary
9
B-aandele
Individuele aandeelhouers
(hoofsaaklik bona fi de-boere)
90.6%
48.94%
100% 100% 100%
Suidwes Nywerhede
(Edms) Bpk
100%
100%
100%
100%
53%
Individuele
aandeelhouers
Korporatiewe funksies
Southern Alliance
(Edms) Bpk
Suidwes IT-Oplossings
(Edms) Bpk
Africa Bearings and
Transmission
(Edms) Bpk
Bodtrade 60
(Edms) Bpk
Nvirotek
Laboratories
(Edms) Bpk
Finansies
Menslike
Hulpbronne
Sekretariaat
Interne Oudit

Bedryfspunte
10

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
Voorsittersverslag
FINANSIËLE OORSIG
Die afgelope fi nansiële jaar se resultate moet beoordeel
word teen die agtergrond van die wêreldwye ekonomiese
insinking wat sedert 2008 voortgeduur het. Alhoewel
daar tekens van ekonomiese oplewing op sekere
terreine te bespeur was, was dit nie ’n globale
verbetering waarop groei gefundeer kon word nie.
Die Suidwes Beleggings Groep se wins voor belasting
en nie­behe rende belang van R101.8 miljoen is slegs
sowat 4.8% laer as die R106.9 miljoen van 2009, wat
onder die heersende omstandig hede heeltemal bevredigend
is. Die uitstekende resultate oor veral
die afgelope dekade het dit moont l ik gemaak om
die Groep se kapitaalbasis te versterk tot ʼn eie­kapitaalverhouding
van 40% (2009: 33%). Dit, te same met
die volharding in die suksesvolle besigheids benadering
en stra tegie, en die fokus op verhoudingsbestuur, het
’n stewige grondslag vir die Suidwes Groep gelê wat
ons in staat gestel het om weer eens goeie resultate
te be haal.
In die jaar wat voorlê sal die algemene ekonomiese­
en besigheidsomge wing na verwagting herstel en ek
vertrou dat dit ook Suidwes se resultate sal bevorder.
Die verwagte groot oes wat in die volgende fi nansiële
jaar hanteer sal word, sal veral die Graan­divisie se
resultate ondersteun. Indien die heersende lae markpryse
vir graan egter voortduur, kan dit die Groep se
11
handels­ en kredietverleningsbesigheid negatief raak.
Die Direksie en Bestuur is terdeë bewus daarvan en
gee toegewyde aandag daaraan.
Die Groep se meganisasiebesigheid is gedurende die
jaar grootliks herstruktureer tot die mate dat die bemarking
van heelgoedere voortaan deur die prinsipale
(CASE en New Holland) onderneem sal word, terwyl
veranderings ook in die metode van voorsiening van
onderdele geïmplementeer is. Ons is van me ning dat
die aanpassings vir verskeie redes tot voordeel van die
klante sal wees, terwyl dit ook vir Suidwes die voordeel
inhou dat ʼn besigheidseenheid wat oor ʼn lang tydperk
aansienlike verliese vir die Groep teweeg gebring het,
uitbestuur is.
SWART EKONOMIESE BEMAGTIGING
Die bestuur van Suidwes se bydrae tot swart ekonomiese
bemagtiging (“SEB”) het gedurende die jaar
ver dere doel gerigte aandag geniet. ’n Volledige
strategiese SEB­beplanning is in samewerking met
Pricewaterhouse Coopers onderneem. Die plan is geïm
plementeer en vordering daarteen word gereeld
gemonitor en, waar nodig, word die aksies teen die
agtergrond van die vordering hersien.
Die besonderhede van die Groep se voorlopige SEB­telkaart
word in die Volhoubaarheidsverslag op bladsy 25
verstrek. Die voorlopige SEB­vlak 6 sal ’n 75% aankopeerkenning
verteenwoordig. Die vordering met betrekking
tot die eie naarskapselement is bereik deur middel
van die stigting van twee personeeltrusts, synde die
Suidwes Perso neeltrust vir wit permanente personeellede
en die Suidwes Group BEE Employees Trust vir swart
permanente personeellede. Alle perso neel lede wat vir
langer as een jaar per ma nent in Suidwes se diens is,
is begunstigdes in een van die trusts. Daarmee saam
is ’n maatskappy (Kimama Investments 53 (Edms) Bpk)
opgerig waarin die Suidwes Group BEE Employees Trust
75.1% van die aandele hou, terwyl die Suidwes Personeeltrust
die oorblywende 24.9% hou en waar van die
Direksie uit trus tees van die twee trusts saam gestel
word. Kimama Invest ments, synde ’n swart bemagtigingsmaatskappy,
het 5,918,744 aandele in Suidwes
Beherend Beperk verkry, wat 9.4% van laasgenoemde
maatskappy se uitgereikte gewone aandele uitmaak,
waardeur die punte ten opsigte van die element vir
eienaarskap verdien is.

KORPORATIEWE OMGEWING
Op korporatiewe vlak is verskeie nuwe wette en wysigings
aan bestaande wette oor die afgelope twee jaar
geïmplementeer. Die belangrikste daarvan is waarskynlik
die nuwe Maatskappywet wat na verwagting in
die volgende finansiële jaar in werking sal tree. Dit
sal verskeie veranderings ten opsigte van direkteure
se pligte, verantwoordelikhede en aanspreeklikhede
meebring. Daarbenewens het die King III­verslag verskeie
nuwe maatreëls en riglyne ten opsigte van korporatiewe
bestuur daargestel. Die Direksie is deeglik
bewus van die vereistes wat bostaande meebring en
het reeds verskeie riglyne van King III geïmplementeer,
soos meer volledig uit die Volhoubaarheidsverslag
blyk.
Die optrede en benadering van die mededingingsowerhede
in Suid­Afrika skep groot onsekerheid in die
besigheidsomgewing en maak dit vir besighede feitlik
onmoontlik om op ʼn georganiseerde basis groter doeltreffendheid
na te streef. Soos in die aantekeninge tot
Suidwes Beleggings Beperk se finansiële state aangedui,
het Suidwes en verskeie ander silo­eienaars na die
jaareinde kennisgewings ontvang van die Mededingingskommissie
se voorneme om ’n klagte teen Graan
Silo Industrie en sy lede by die Mededingingstribunaal
aanhangig te maak op grond van beweerde onmededingende
praktyke met die vasstelling van die SAFEXdagstoortarief.
Die saak is steeds hangende.
RISIKO’S
Suidwes se Direksie het ʼn besondere fokus op die
bestuur van identifiseerbare risiko’s waaraan die
Groep blootgestel is. Die Ouditkomitee se funksies is
ge durende die jaar spesifiek aangepas om ’n nog groter
rol in risikobestuur te vervul en dit staan nou as die
Oudit­en Risikokomitee bekend.
Suidwes is ook blootgestel aan risiko’s op ʼn makrovlak,
wat uiteraard moeiliker is om te bestuur. Ek verwys
hier, onder andere, na energie­onstabiliteit in Suid­
Afrika, klimaatsverandering, verlies van kundigheid
weens emigrasie, groter druk op Suid­Afrika se hulpbronne
as gevolg van immigrasie, die hoë vlak van
werkloosheid en misdaad, en die onaanvaarbare afmetings
wat korrupsie (en die etiese en morele verval
in die algemeen) aanneem. Daar word op ’n gestruktureerde
wyse te werk gegaan om sodanige risiko’s te
identifiseer en, waar moontlik, word doelgerigte aksies
geneem om die moontlike nadelige gevolge daarvan
teen te werk.
12
VOORUITSIGTE
Suidwes se finansiële prestasie en die verskeie in vloede
wat op ons besigheid inwerk, waarvan ek sommige
hier bo genoem het, word volgens ʼn gestruktureerde
en doelgerigte proses bestuur. Ek is van mening dat die
Groep se strategie toepaslik is om die geleenthede en
bedreigings vir ons besigheid te identifiseer en toepaslik
daarmee te handel. Ons gee besondere aandag aan
geleenthede vir die uitbrei ding van Suidwes se besigheidsbasis
en ek is vol vertroue dat die Suidwes Groep
sy goeie prestasie van die afgelope aantal jare in die
volgende finansiële jaar sal voortsit.
LANDBOUBESIGHEIDSOMGEWING
Suidwes gaan voort om ’n aktiewe rol in die breër
land boubesigheidsomgewing te speel deur sy be trok ­
kenheid by strukture van georganiseerde landbou, die
Landboubesigheidskamer (“LBK”) en ander ondernemings
waarin die Groep ʼn belang het. Na jaareinde is
mnr SW Pienaar (Besturende Direkteur) as voorsitter
van die LBK verkies, in ’n tyd waarin dit deurgaans
en deurlopend belangriker word dat landbou in Suid­
Afrika deeglik sal moet kennis neem van en op hoogte
bly met ontwikkelings in Suid­ Afrika se buurlande.
Hierdie veranderings skep enersyds risiko’s indien dit
nie reg benader word nie, maar ander syds ook geleenthede,
omdat dit bepaalde be hoeftes het aan kundigheid,
insette, kapitaalgoedere, infrastruktuur, tegnologie,
markte, ensovoorts. Ons is van mening dat die
verwagte veranderings baie vinnig sal plaasvind en is
reeds besig met aksies om daarby betrokke te raak.
Die besigheidsomgewing hou verskeie risiko’s vir
Suidwes se besigheid in. Die grootste hiervan is waarskynlik
die verval van die totale infrastruktuur in die
plattelandse en afgeleë gebiede waarin Suidwes besig
heid doen. Dit beïnvloed nie net die Suidwes Groep
direk nie, maar ook indirek weens die groot im pak wat
dit op die meerderheid van Suidwes se klan te (sy besigheidsbasis)
het. In gevalle waar Suidwes in staat
is om ʼn verskil te maak, word aktief aan oplossings
gewerk wat dikwels ook nuwe besigheidsgeleenthede
ontsluit.
Die oneffektiwiteit in sommige van die Staats­ en
Provinsiale administrasies is ’n groot bron van kommer
wat deur middel van Suidwes se betrokkenheid
by georganiseerde landbou en die LBK aangespreek
word.
Die terrein wat Suidwes en sy klantebasis waarskyn lik
die meeste raak, is die problematiese grondhervorm­

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
ingskwessie. Die onsekerheid wat dit meebring kan
oor die langer termyn ʼn beduidende invloed op sowel
Suidwes as die landbouers meebring. Die besondere
erns waarmee hierdie saak deur georgani seerde landbou
en die LBK benader word, word ondersteun. Ongeag
wat ook al oor die kort termyn sal gebeur, is dit duidelik
dat die ondersteuning aan opkomende swart boere
besondere eise aan produsente en landboubesighede
sal stel. Dit is egter noodsaaklik dat hulle daarby betrokke
moet raak ten einde ’n aanvaarbare klimaat vir
ordelike hervorming te bevorder.
DIREKSIESAMESTELLING
Verskeie veranderings het gedurende die jaar in die
Direksie se samestelling plaasgevind:
• Mnr SF van Zyl het met die Algemene Jaarvergadering
op 19 Augustus 2009 na ’n termyn van 25 jaar,
waar van 14 jaar as voorsitter van die Direksie, uitgetree.
• Mnr T Pritchard is vanaf 1 Mei 2009 as ’n onafhanklike
nie­uitvoerende direkteur aangestel. Hy het
ook vanaf 19 Augustus 2009 as voorsitter van die
Ouditkomitee opgetree. Mnr Pritchard het egter op
3 Maart 2010 as direkteur van Suidwes bedank.
• Mnr JH Trollope het met die Algemene Jaarvergadering
op 19 Augustus 2009 uitgetree. Hy is na
mnr T Pritchard se bedanking weer as onafhanklike
nie­uitvoer ende direkteur aangestel. Sy aanstelling
geld tot en met die Algemene Jaarvergade ring van
16 September 2010. Hy sal ook tot daardie tyd as
voorsitter van die Oudit­ en Risikokomitee op tree.
• Mnr FE Marx is tydens ’n wyksverkiesingsvergadering
as direkteur vir Wyk 1 verkies en met die Algemene
Jaarvergadering op 19 Augustus 2009 as direkteur
aangestel.
• Die wyksindeling vir doeleindes van direkteursverkies
ings is in ooreenstemming met Suidwes
Landbou (Edms) Bpk se huidige besigheidsgebied
aan gepas en ’n sewende direkteurswyk is ingestel.
Die effek daarvan is dat die aandeelhouers voortaan
sewe direkteure op Suidwes Beherend Beperk se
Direksie sal verkies.
• Die samestelling van Suidwes Beherend Beperk se
Direksie is verder aangepas in die opsig dat geen eks­
ter ne (onafhanklike nie­uitvoerende) direkteure
voort aan daarop sal dien nie. Ons beoog egter
om voort aan drie eksterne direk teure op Suidwes
Beleggings Beperk se Di rek sie aan te stel. Die
werwings proses vir ge skik te kandidate hiervoor het
reeds begin.
Die volledige samestelling van die Direksie en die
Direk siekomitees word op bladsy 37 van hierdie publikasie
verstrek.
13
KUNDIGHEID EN OPVOLGBEPLANNING
Die Direksie dra ’n baie groot verantwoordelikheid
om nie net hulle statutêre pligte en verantwoordelikhede
behoorlik na te kom nie, maar ook in ’n be sig ­
heidsomgewing wat vinnig en soms drasties verander,
te antisipeer wat die beste strategie is om te volg en
wat die moontlike gevolge van hulle besluite in die
toekoms kan wees. Die Direksie besef terdeë dat die
veranderende sake­ en regulatoriese omge wing vaardige
direkteure en bestuurders met bepaalde kundighede
verg en gee derhalwe besondere aandag aan
opleiding en opvolgbeplanning op beide daardie vlakke,
sowel as die vestiging van nuwe kundigheid om die
bestaande sterkpunte verder te onder steun.
DANKBETUIGING
Ek maak graag van hierdie geleentheid gebruik om mnr
Fanie van Zyl opnuut te bedank vir sy besondere bydrae
as direkteur en voorsitter van Suidwes oor ʼn lang
tydperk. Ek het groot waardering vir sy insette en die
leiding wat hy gegee het om ʼn stewige grondslag vir
Suidwes te vestig.
Ek wil my opregte dank betuig aan my mededirekteure
vir hulle insette en aktiewe betrokkenheid by
die Groep se sake, asook aan die Ondervoorsitter, mnr
Gert Malherbe, vir sy ondersteuning. Baie dankie ook
aan die bestuurslede vir hulle toewyding en die nougesetheid
waarmee hulle hul take en verantwoordelikhede
uitvoer.
Ons personeel het in die jaar onder oorsig opnuut
getoon dat hulle oor besondere vermoëns en toewyding
beskik deur die rekordwins van die honderdste
bestaansjaar op te volg met nog ’n uitstekende resultaat,
in ’n jaar wat internasionaal deur grootskaalse
ekonomiese onstabiliteit gekenmerk is. Namens die
Direksie ons opregte dank vir u uitstaande bydrae.
Ek wil in nederigheid ook my dankbaarheid teenoor
ons Skepper betuig vir die besondere wyse waarop Hy
Suidwes oor meer as ’n eeu en ook weer in die afgelope
jaar geseën het. Ek betuig ons afhanklikheid
van Hom en bid dat Hy ons ook in die komende jaar
kennelik sal onderneem.
PS VERCUEIL
VOORSITTER VAN DIE DIREKSIE
20 Julie 2010

Besturende Direkteursverslag
OORSIG
Die Suidwes Groep het in die 2009/2010­finansiële jaar
ten spyte van die resessionêre toestande weer eens ’n
uitstekende resultaat behaal.
Die makro­omgewing is gekenmerk deur onstabiliteit
weens die globale ekono miese en finansiële krisis wat
sedert die tweede deel van 2008 ’n ernstige impak op
die internasionale sowel as die Suid­Afrikaanse ekonomie
uitgeoefen het. Dit het voortgeduur in die jaar
onder oorsig en het veral as gevolg van ’n sleur effek
negatief op die landbousektor ingewerk. Hoewel
dit ook Suidwes se besigheidsomgewing negatief beïnvloed
het, kon ons daarin slaag om die impak daarvan
tot ʼn redelike mate te bestuur en vry te spring.
In Suidwes se onmiddellike omgewing het groot dele
van ons tradisionele someraanplantingsgebied eers
baie laat reën gekry. Ten spyte hiervan is normale hektare
geplant en een van die grootste oeste word uiteindelik
oor die algemeen verwag.
Teen hierdie agtergrond is Suidwes se resultate in die
jaar onder oorsig inder daad baie goed, met die uitsondering
van Handel, soos hier onder aangetoon.
14
FINANSIËLE RESULTATE
Ek het reeds voorheen daarop gewys dat Suidwes met
verloop van tyd sekere waardes en hulpbronne gevestig
het, wat die grondslag vir sy sukses oor die afgelope
aantal jare gelê het. Dit het ons in die jaar onder oorsig
andermaal in staat gestel om die negatiewe makrofaktore
te kon oorkom en ons winsgewendheid grootliks
te kon volhou.
Die Suidwes Groep het in die jaar onder oorsig ’n wins
na belasting van R79.570 miljoen opgelewer teenoor
R78.795 miljoen in die vorige finansiële jaar – ’n styging
van 1%. Dit verteenwoordig ’n wesensverdienste
per aandeel van 65.1 sent, wat 2% meer is as in die
vorige finansiële jaar.
Die afsonderlike besigheidseenhede se bydraes tot die
bostaande resultaat word hieronder getoon:
Netto bydrae per bedryf
(voor belasting)

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
BEDRYFSOORSIG
SUIDWES GRAAN
Netto bydrae: Suidwes Graan
Doel en funksie van die Graandivisie
As gespesialiseerde divisie binne die Suidwes Groep is
Suidwes Graan verantwoordelik vir die hantering en
opberging van graan, logistieke dienste vir die verkryging
en verspreiding van graan asook die bemarking
van graankommoditeite. Die Divisie se resultate is dus
hoofsaaklik ’n funksie van toegang tot graanverhandelingsaktiwiteite,
asook die opberging van graan om
silokapasiteit so effektief moontlik te benut.
Professionele graanbemarkers, SAFEX­makelaars en
toe ge wyde, ervare silo­bestuurders, voltooi die ondersteuningsnetwerk
wat deurlopend vir produsente en
kopers ’n mededingende “eenstop”­diens bied.
Prestasie die afgelope jaar
Die Graandivisie se netto wins voor belasting vir die afge
lope fi nansiële jaar het R98.1 miljoen beloop teenoor
R106.9 miljoen in die vorige jaar.
Die swakker fi nansiële prestasie is te wyte aan laer
kommo diteitspryse, veral in die laaste kwartaal van
die fi nansiële jaar, wat die Divisie se bemarkingsarm
nadelig geraak het. Verder het die druk van
die interna sionale resessie ’n negatiewe rol in die
opbergingskeuses/­behoeftes van afnemers gespeel,
wat tot ‘n afname in opbergingsinkomste teenoor die
vorige fi nansiële jaar gelei het. Ondanks die ongunstige
ekonomiese klimaat het die Divisie se SAFEX­ma kelary
en ander handelsaktiwiteite uitstekend presteer.
15
Toekomsverwagting
Internasionale vooruitsigte dui op groter graanoeste,
veral in die noordelike halfrond wat, tesame met die
huidige nasionale seisoen se groot oorskot, druk uitoefen
op plaaslike­ en internasionale kommoditeitspryse
­ veral vanweë die stadig herstellende markte in
Eur opa. Die Divisie is egter van mening dat, vanweë
sy direkte betrokkenheid en goeie diens aan af nemers
deur middel van, onder andere, prysrisikobestuur, hy
sy posisie in die markplek sal handhaaf en selfs sal uitbrei.
Suidwes Graan ondersoek voortdurend nismarkgeleenthede
en aktiwiteite anders as sy tradisionele
besigheidsaktiwi teite. Hierdie alternatiewe inkomstebronne
is primêr gefokus op die geleenthede wat die
internasionale kommoditeitsmarkte, asook die plaaslike
fi nansiële markte bied. Suidwes Graan gaan voort
om die bestaande opbergingsfasiliteite te optimaliseer
en om in alternatiewe opbergingsmetodes te investeer
ten einde markaandeel te beskerm en uit te brei.
Eienaarskap van strategiese­ en risikobestuur word
onder personeel bevorder. Individue op verskeie vlakke
van bestuur vorm deel van die strategiese beplanning
en word doelgerig daarvoor opgelei en bestuur.
Kommunikasie is egter die hart van strategiese­ en
risikobelyning. Suidwes beplan om sy gevestigde basis
van ’n 100 jaar uit te bou deur uitstaande bedryfseffektiwiteit,
mededingende pryse en diens, asook ’n
verskerpte fokus en aanvaar ding van eienaarskap deur
personeel.
Die vermoë van ondernemings om transaksies te vind
waarvolgens kennis en nuwe produkte vinniger as dié
van mede dingers genereer en geskep word, het ’n belangrike
mede dingende wapen geword. Om suksesvol
in die markplek mee te ding, moet ’n organisasie innoveer,
kennis toepas en unieke produkte of produkte
van ‘n hoër kwaliteit lewer, wat die onderneming kan
onderskei van mededingers. In hierdie verband is ’n
samewerkingsooreenkoms met Frans Lyons Gespesialiseerde
Prysrisikobestuur gesluit om gefokusde­ en spesialisdienste
aan klante te bied.
Dit is Suidwes Graan se strewe om deurgaans ’n stabiele,
gerespekteerde en professionele handelsvennoot
vir Suidwes se graankliënte te wees, wat ondersteun
en uitgebrei word deur doelgerigte opleidingsinvestering
en mentorskap aan graanpersoneel op ’n breë
basis. Graandienste is gefokus op buigsaamheid om
spesifi eke behoeftes aan te spreek.

FINANSIERING EN BELEGGINGS
Netto bydrae: Finansiering en Beleggings
SuidwesFin is daartoe verbind om sy klante se finansiële
behoeftes aan te spreek deur middel van pasmaak
pakkette.
Die daling in kommoditeitspryse is die direkte oorsaak
dat landbou finansieel onder druk verkeer. Hier die tendens
sal voortduur totdat die prys van mielies aansienlik
verhoog.
SuidwesFin het in die jaar onder oorsig ’n uitstekende
pres tasie gelewer wat ’n wesenlike bydrae tot
die Groep se resultaat gemaak het. Onderliggend aan
die prestasie is die uitgangspunt om nie ’n oormatige
risikonemer te wees nie, maar om elke kre dietaansoek
op meriete te hanteer.
SuidwesFin is voortdurend besig om alternatiewe
metodes van finansiering te ondersoek om in die veranderde
behoeftes van die landbouer te kan voorsien.
Die toekomsverwagting is dat nuwe finansiering ­
s kemas die lig sal sien wat sal veroorsaak dat aansienlik
meer klante van SuidwesFin se finansiering sal gebruik
maak.
Tans is ’n skema in werking waar boere in staat gestel
word om hul grond se chemiese samestelling reg te
stel en tegnologies gevorderde boerderypraktyke te
begin.
Suidwesfin Versekering, synde ’n geregistreerde finansiële
diensteverskaffer, se strewe is om deurgaans die
makelaar van eerste keuse binne die Suidwes gebied
te wees. Hierdie doelwit word nagestreef deur die verskaffing
van doelmatige produkte, asook professionele
adviesdiens aan alle klante.
16
Daar is reeds begin met die uitbreiding van die produkreeks
om aan Suidwesfin se klante toegang te
verleen tot die beste beskikbare en beproefde korttermynversekering,
oesversekering, sowel as mediese­
en lewensversekeringsprodukte. Spesifieke ak sies is
ook geloods om toe te sien dat ons adviseurs en personeel
aan al die wetsvereistes en gestelde bedryfstandaarde
voldoen.
Die resultate van die portefeulje Finansiering en Beleggings
wat hierbo getoon word, verteenwoordig die
totale resultaat van die Suidwes Groep se interne finansiering
sowel as sy versekeringbesigheid en die
debiteure­portefeulje.
HANDEL
Wesmark
Netto bydrae: Handel
Wesmark het agtien handelspunte waardeur primêre
insetmiddele en algemene handelsartikels aan sy
klante verskaf word. In sy veevoeraktiwiteite word die
Afdeling gerugsteun deur ’n veevoerdepot. Al sy handelspunte
is strategies geleë om deurlopend optimale
dienslewering aan klante te verseker.
Die 2009­seisoen is gekenmerk deur ’n daling in die
pryse van landbou­insetmiddele. Tesame hiermee het
kommodi teitspryse, soos dié van graan, ook groot dalings
getoon wat ’n direkte negatiewe invloed op klante
se bestedingspatrone gehad het. Die kombinasie van
die twee faktore het uiteraard ’n invloed op Wesmark
se resultate gehad. Ten spyte daarvan kon Wesmark
steeds ’n verbetering in die netto resul taat teenoor
die vorige jaar toon. Dit is bereik deur klem te lê op
besigheidsprosesse wat deurlopend gemeet is en goeie
klanteverhoudings.

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
Voorraadbeskikbaarheid was deurgaans op ’n hoë vlak.
Die optimale gebruik van tegnologie in voorraadbestuur
het grootliks daartoe bygedra. Met Wesmark se fokus
op mark aandeel, marges, uitgawes en bate­aanwending
om wins gewendheid te optimaliseer, is sekere
aanpassings in die bestuurstruktuur aangebring. Dit sal
bydra tot die optimale winsgewendheid van Wesmark
en die voldoening aan verwagtinge van belanghebbendes,
soos aandeelhouers, klante en verskaffers.
Ten spyte van veranderde kommoditeitspryse is
Wesmark se vooruitsigte vir die volgende jaar positief
en is daar reeds strategieë in plek om die waarde van
Wesmark se produkreeks wat aan belanghebbendes gebied
word, te optimaliseer.
Wesmeg
Die Suidwes Groep se meganisasie­afdeling word onder
die Wesmeg­handelsmerk bedryf, wat die bemarking van
New Holland, Case en ander bekende handelsmerke se
landbou masjinerie en toerusting, sowel as die verskaffi
ng van onderdele, tegnologies gevorderde boerderydienste
en hersteldienste vir meganisasietoerusting
insluit.
Wesmeg het vir die jaar onder oorsig ’n baie swakker
as verwagte netto resultaat gelewer. Die hoofredes
hier voor was verhoogde mededinging om markaandeel
in ’n dalende nasionale mark te behou wat druk
op pryse geplaas het en internasionale oorproduksie
van landboumasjiene wat prysverlagings en voorraaddruk
verhoog het. Die versterking van die Rand het in
terme van die wisselkoers tot def asie in die prys van
kapitaal toerusting bygedra, wat negatiewe gevolge vir
Wesmeg gehad het. Die markomgewing was as gevolg
hiervan baie mededingend.
Ten spyte van die groei in die markaandeel ten opsigte
van heelgoedere was die marges wat gerealiseer het
nie op gewenste vlakke nie. Die daling in die vraag na
toe rusting het verder daartoe bygedra dat die belegging
in voorraad op nie­aanvaarbare vlakke gerealiseer
het.
Wesmeg se werkswinkels het jaar­op­jaar meer ure verkoop,
maar ten spyte van hierdie groei het die werkswinkels
nie die gewenste marges gerealiseer nie. Die
hoofrede hiervoor was die beperking om arbeidskos te,
reistyd en reiskoste ten opsigte van waarborgwerk te
verhaal.
Ten einde hierdie risiko’s te bestuur, is daar met
New Holland en Case op ’n nuwe besigheidsmodel
17
ooreengekom. Hierdie aksie het ten doel om markaandeel
en marges te verhoog, en om Suidwes se belegging
in voorraad te verminder. Die nuwe besigheidsmodel
het die potensiaal om Wesmeg se prestasie vir
die volgende jaar op aanvaarbare vlakke te plaas indien
dit ’n normale jaar sou wees.
TERRATEK
Terratek, die onafhanklike spesialis­bedryfsonder steunings
divisie binne die Suidwes Groep, lewer omvangryke
professionele dienste op grond­, vee­, wild­ en
weidingkundige gebied, asook op die terrein van Landbou­ekonomie
en GIS (geografi ese inligtingstelsels).
Terratek volg ’n wetenskaplik gegronde multidissiplinêre
benadering weens die interafhanklikheid
van al die fasette binne boerdery en spesiali seer in
optimalisering van beskikbare hulpbronne en die effektiewe
benutting daarvan. Hierdie geheelbenadering
is fundamenteel en krities vir die akkurate kwantifi
sering van risiko’s en die suksesvolle mitigering en
bestuur daarvan. Die uitgangspunt word verder ondersteun
deur Suidwes se meerderheid aandeelhouding in
die Nvirotek Laboratorium, een van die modernste
grondlaboratoria in Suid­Afrika.
Die huidige wêreldresessie het ook op die landbou
’n enorme impak. Die negatiewe uitwerking daarvan
word vererger in gevalle waar ’n gemiddelde benadering
op die plaas steeds gevolg word.
Die produsente wat die afgelope seisoene van Terratek
se dienste gebruik gemaak het (grondkundig, landbouekono
mies en wei dingkundig) se positiewe terug voer
ten opsigte van die verbeterde resultate en reaksies
wat hulle verkry, bevestig die waarde wat die toepassing
van ’n hulpbron­spesifi eke benadering in die
bestuur van unieke variasie binne groter bestuursones
lewer en hoe dit hierdie klante se risiko verlaag. Dit
is ook verblydend om te sien hoe Terratek se mega nisasiebeplanning
en volhoubaarheidsanalise vir produsente
waarde toevoeg en help om ingeligte besluite te
neem. Die beskikbaarheid van akkurate en relevante
inligting gee aan die houer daarvan mag, maar dit is
die vermoë om daardie inligting korrek, toepaslik en
inno verend toe te pas wat dit werklik kragtig maak.
Suidwes en Terratek se aanslag dat die produsent
Suidwes se belangrikste bate is en dat die volhoubare
langtermyn voortbestaan van elke produsent
krities is, is juis dit wat Terratek dryf om professionele
landboukundige oplossings te ontwikkel wat op
’n pasmaak­benadering elke klant se unieke behoeftes

kan aanspreek. Dit het daartoe gelei dat Terratek en
Suidwes verskeie eiesoortige produkte ontwikkel het
wat bepaald waarde toevoeg en ontsluit. Terratek
se vermoë om uitnemende waarde toe te voeg, lê in
die samestelling van die beskikbare kundigheid binne
die Departement en die multidissiplinêre integrering
daarvan.
Die afgelope jaar is gekenmerk deur verskeie aspekte
van onsekerheid wat gewissel het van die verwagting
van ’n besonder droë jaar tot ’n tyd van byna “te veel”
reën. Gevolglik het Suid­Afrika waarskynlik een van
die grootste oeste in die geskiedenis en ‘n mielieprys
wat laer as die gemiddelde produksiekoste is. Hierdie
tye vra vir unieke benaderings, denke en die werklike
optimale benutting van die beskikbare hulpbronne – al
die kritieke fasette waarop Terratek fokus en in presteer.
Uit elke revolusie ontwikkel daar situasies en geleenthede
wat totaal anders as vantevore is. Dit is juis
besighede en maatskappye wat in staat is om proaktief
hierop te reageer en hul voetwerk betyds regkry,
wat daarin slaag om te oorleef. Gevolglik bly
Terratek se strewe en fokus om op die terreine waar
die Departement funksioneer, die risiko vir Suidwes en
produsente sodanig te probeer verlaag dat groter wins
en welvaart sover moontlik kan realiseer.
PERSONEEL
Suidwes beskik oor ʼn uitstekende personeelkorps,
soos wat die resultate van die afgelope aantal jare
onteenseglik getuig. Suidwes besef die waarde van
sy personeel en het gedurende die jaar onder oorsig
weer eens verskeie aksies onderneem om sy personeel
se vermoë en kundigheid verder te verhoog. Besondere
aandag word gegee aan intensiewe, gefokusde
programme om persone vir bestuursopvolging voor
te berei en sodoende kontinuïteit in ons besigheid te
verseker.
Gemiddelde personeelgetalle
18
VOORUITSKOUING
Suidwes het gedurende die jaar sy 100­jarige bestaan
gevier met ’n uitstekende resultaat in die vorige finansiële
jaar. Die begin van die tweede eeu word deur
verskeie veranderings gekenmerk, intern sowel as ekstern.
Gedurende die jaar is ’n nuwe voorsitter vir die
eerste keer in 14 jaar verkies en is verskeie veranderings
in die Direksie se samestelling geïni sieer. ’n Nuwe
fokus en benadering ten opsigte van strategiese­ en
risikobestuur is ingestel.
Gepaardgaande daarmee is die promulgering van ’n
nuwe Maatskappywet vir Suid­Afrika wat na verwagting
gedurende die volgende finansiële jaar in werking sal
tree en die aanvaarding van die King III­verslag en
­kode wat ‘n nuwe fase van korporatiewe bestuur en
veranderde basis in die funksionering van direksies
meebring.
Ekstern is die omgewing besig om grootskaals te verander.
Ek verwys hier, onder andere, na klimaatsveranderings,
Afrika wat veral ten opsigte van landbou ontluik
en met sy enorme potensiaal bepaalde bedreigings
en geleenthede inhou, ’n geweldige toename in die
internasionale vraag na voedsel wat enorme eise aan
landbou oor die hele wêreld meebring, groot spronge in
tegnologie en skaarser wordende bestuurs kundigheid,
om net enkeles te noem.
Dit is ook op hierdie stadium steeds onseker wanneer
die internasionale ekonomiese krisis sy draaipunt gaan
bereik en presies hoe dit Suid­Afrika se ekonomie en
ook Suidwes se besigheid oor die volgende jaar of wat
sal beïnvloed. Suidwes het oor die afgelope 18 maande
goed daarin geslaag om die effek daarvan te oorkom
en ek is vol vertroue dat ons ook in die volgende jaar
daarin sal slaag.
Benewens die gemelde ekonomiese krisis, is omstandighede
en vooruitsigte in die landbou nie altyd
oog lopend nie. Daarom sal ons voortdurend fokus op
kreatiewe wyses waarmee die veranderende situasies
effektief bestuur kan word. Dit sal nodig wees om baie
vinnig te kan aanpas en nuwe risiko’s wat mag ontstaan,
effektief te kan aanspreek.
Ondanks die ongunstige ekonomiese toestande wat
tans heers, kon Suidwes, danksy sy goeie balansstaat,
stabiliteit en konstante goeie prestasies oor ’n redelike
lang tyd, daarin slaag om sy finansieringsbronne
vir die afsienbare toekoms te vestig en sodoende die
koste van sy kapitaal te beperk. Met die huidige finansieringsbronne
sal Suidwes vir die afsienbare toekoms

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
in staat wees om sy beplande besigheidsaktiwiteite
te kan fi nansier, sonder ʼn onvoorsiene verhoging in sy
fi n ansieringskoste.
Geen verandering in Suidwes se kernbesigheid word
op hier die stadium voorsien nie. Besondere aandag
word egter aan elkeen van die besigheidseenhede se
strategieë gegee ten einde groei en volhoubare winsgewendheid
te versterk.
In kort is ek van mening dat Suidwes goed geposisioneer
is vir die jaar wat voorlê en die uitdagings en
geleenthede wat die jaar sal bied, suksesvol sal kan
hanteer.
DANKBETUIGING
Die nuwe Voorsitter en nuut saamgestelde Direksie
en sy komitees het gedurende die afgelope jaar ingrypende
verander ings gemaak om ’n platvorm te skep
waarvandaan Suidwes kan begin bou aan die volgende
100 jaar se suksesse. Hulle het besondere bydraes in
belang van die Suidwes Groep gelewer en ek bedank
hulle graag daarvoor. Suidwes se resultate is ’n duidelike
weerspieëling van die besondere leiding wat
hulle in die huidige onsekere omstandighede gee en
die sukses van die strategie wat hulle geïmplementeer
het.
Suidwes se personeel het andermaal uitstekend presteer
en verdien groot lof vir die wyse waarop hulle as
span daarin geslaag het om Suidwes in hierdie besondere
jaar tot verdere hoogtes te voer. Ek is deeglik
bewus van die eise wat die besigheidsomgewing gedurende
die jaar gestel het, en van die spesiale pogings
en insette wat dit van ons manne en vroue gevra
het. Ek wil elkeen van hulle opreg bedank daarvoor.
Dit is waarlik vir my ʼn aangename voorreg om saam
met soveel besondere en toegewyde mense te werk.
Ek wil bo alles ons Hemelse Vader dank vir die oorvloedige
seën wat Hy oor ons uitstort, en ek dra graag
vir Suidwes en al sy mense aan Hom op.
SW PIENAAR
BESTURENDE DIREKTEUR
20 Julie 2010
19

Volhoubaarheidsverslag
1. KORPORATIEWE BESTUUR
Die Suidwes Groep is daartoe verbind om goeie korporatiewe
bestuurspraktyke te handhaaf en te bevorder.
In hierdie verband streef die Groep daarna om aan die
riglyne van King III te voldoen.
Suidwes onderskryf die hoogste vlakke van integriteit
en professionalisme in die bedryf van sy besigheid
en in interaksie met sy belangegroepe. As deel van
Suidwes se waardestelsel word van alle direkteure en
personeellede verwag om ’n formele etiese gedragskode
te onderteken. Personeel wat hulself aan onreëlmatighede
skuldig maak, word ont slaan en summier
krimineel aangekla.
RAAD VAN DIREKTEURE
Samestelling
Suidwes Beherend Beperk se Direksie bestaan slegs
uit nie­uitvoerende direkteure. Vir die jaar onder
oorsig is ses direkteure op ’n wyksgrondslag deur die
aandeelhouers verkies en twee onafhanklike nie­uitvoerende
direkteure op grond van hul spesifieke kundigheid
en ervaring aangestel. Die verkose direkteure
tree drie­jaarliks op ’n rotasiegrondslag ingevolge die
toepaslike statuutbepalings af, terwyl die onafhanklike
nie­uitvoerende direkteure vir ’n termyn van twee
jaar deur die verkose direkteure aangestel is. Nie een
van die Suidwes Groep se nie­uitvoerende direkteure
het ’n dienskontrak met die Groep nie.
Suidwes Beleggings Beperk se Direksie het vir die
grootste gedeelte van die jaar uit tien direkteure
bestaan, synde die agt nie­uitvoerende direkteure van
Suidwes Beherend Beperk en twee uitvoerende direkteure,
naamlik die Besturende Direkteur en die Direkteur:
Finansies.
Die samestelling van die genoemde direksies, soos op
30 April 2010, word in die Direkteursverslae van die
onderskeie maatskappye getoon.
Onafhanklikheid
Die Direksie se onafhanklikheid van die Uitvoerende
Bestuur word deur die volgende maatreëls verseker:
• Die voorsitter van die Direksie het nie enige uitvoerende
funksies nie en die rolle van voorsitter en
hoof uitvoerende beampte is geskei.
20
• Met die uitsondering van die Besturende Direkteur
en die Direkteur: Finansies, bestaan die Direksie
slegs uit nie­uitvoerende direkteure, waarvan twee
onafhanklik is. Nie­uitvoerende direkteure se vergoeding
word nie aan die Groep se finansiële prestasie
gekoppel nie.
• Die samestelling van die Oudit­ en Risikokomitee
is in ooreenstemming met die bepalings van die
Maatskappywet van Suid­Afrika en die riglyne van
King III.
• Die voorsitters en al die lede van die Direksiekomitees
is nie­uitvoerende direkteure.
• Geen individu het onbeperkte besluitnemingsmagte
nie.
• Al die direkteure het onbelemmerde toegang tot
die advies en dienste van die Groepsekretaris, en
tot alle inligting, rekords, dokumente en eiendom
van die Groep. Die direkteure is ook geregtig om
onafhanklike professionele advies oor die sake van
die Groep in te win.
Rol en funksie
Die Direksie is verantwoordelik vir die bestuur, beheer
en strategie van die Groep, wat insluit:
• Die bepaling en heroorweging van die strategie van
die Groep;
• goedkeuring van begrotings en groot kapitale uitgawes;
• monitering van die bedryfsresultate teen begro ­
t ings;
• evaluering van die finansiële stand van die Groep;
en
• evaluering van die Uitvoerende Bestuur se prestasie.
Besluitneming oor alle sake van wesenlike belang en
die effektiewe beheer oor die Groep, sowel as die uiteindelike
aanspreeklikheid ten opsigte daarvan, berus
by die Direksie.
Direkteure wat nuut aangestel word, deurloop ’n
oriën teringsproses ten einde hulle in staat te stel om
so gou as moontlik optimaal te funksioneer.
Vergoeding
Die direkteure se vergoeding bestaan uit die volgende
drie komponente:

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
• ’n Vaste jaarlikse honorarium wat deur die Vergoedings­
en Standaardekomitee bepaal en kwartaalliks
betaal word.
• ’n Vergoeding per kilometer vir amptelike ritte, wat
op AA­tariewe gebaseer word.
• ’n Daaglikse toelaag vir tyd en uitgawes wat aan
amptelike sake van die Groep bestee word.
Vergaderings
Die Direksie vergader minstens vyf keer per jaar. Addisionele
vergaderings word gehou soos en wanneer
dit nodig is. Dit staan direkteure vry om sake op die
sakelys van Direksievergaderings of enige vergadering
van die Direksiekomitees te plaas en openhartige bespreking
van alle sake word aangemoedig. Die Direksie
se inligtingsbehoeftes is deeglik gedefi nieer. Sakelyste
van vergaderings en toepaslike voorleggings word tydig
vooraf aan die direkteure voorsien ten einde hulle
voldoende geleentheid vir deeglike voorbereiding te
bied.
Bywoning van vergaderings – Mei 2009 tot April 2010
Van Zyl SF (uitgetree
19 Augustus 2009)
24/06/2009
VERGADERINGSDATUM
23/09/2009**
06/10/2009
23/10/2009**
03/12/2009
02/03/2010
T ­ ­ ­ ­ ­ ­
Vercueil PS T T T T T T T
Delport PF T T T T T T T
Le Roux JJ T T T T T T T
Malherbe GL T T T T T T V
Marx FE (verkies
19 Augustus 2009)
Pritchard T
(bedank 3 Maart 2010)
28/04/2010
­ T T T T T T
T T T T T V ­
Robertson DA T T V T T T T
Trollope JH (bedank
19 Augustus 2009 –
heraangestel
28 April 2010)
T T ­ ­ ­ ­ T
Viljoen JJ T T T T T T T
Pienaar SW
(Besturende Direkteur)
Potgieter G
(Direkteur: Finansies)
T T T T T T T
21
DIREKSIEKOMITEES
Die Direksiekomitees hieronder genoem is ingestel om
die Direksie in die uitvoering van sy kollektiewe verantwoordelikheid
vir korporatiewe bestuur en risiko’s
by te staan. Die Direksie erken sy uiteindelike verantwoordelikheid
vir die optrede van die Direk siekomitees
en is tevrede dat die komitees hulle verantwoordelikhede
vir die jaar onder oorsig behoorlik nagekom
het.
Notules van vergaderings van die komitees word aan
al die direkteure gesirkuleer en die voorsitter van elke
komitee doen gereeld aan die Direksie verslag oor belangrike
sake wat deur die betrokke komitee oorweeg
is.
Vergoedings- en Standaardekomitee
Die samestelling van die Vergoedings­ en Standaardekomitee,
soos op 30 April 2010, word in die Direkteursverslag
van Suidwes Beleggings Beperk op bladsy
37 aangetoon.
Die hooffunksies en bevoegdhede van die Komitee is
die volgende:
• Om die fi nansiële samestelling en die effek van
vergoeding van direkteure en hoofbestuurders in
die totale vergoedingsamestelling van Suidwes op
beleidsvlak na te vors en voorstelle daaromtrent vir
oorweging deur die Direksie te formuleer.
• Om die direkteure en hoofbestuurders se vergoeding
op ’n jaarlikse basis te oorweeg en goed te
keur, en te verseker dat die samestelling van hulle
vergoeding markverwant, mededingend en proaktief
is, en ’n aansporingselement bevat.
• Om riglyne vir algemene jaarlikse verhogings van
werknemers se vergoeding daar te stel.
• Om aanbevelings aan die Direksie te maak oor
die wyse waarop oor die vergoedingsbeleid en
individuele vergoeding aan die aandeelhouers
verslag gedoen sal word, en om toe te sien dat
die nodige besluite rakende die vergoeding van
direkteure van aandeelhouers verkry word.
• Om, gegewe die noodsaaklikheid om in die lig
van die dinamiese besigheidsomgewing geskikte
direkteure en hoofbestuurders te werf, vereistes en
kriteria na te vors en riglyne daar te stel wat sal
bydra dat die bes moontlike kandidate vir Suidwes
se werwingsaksies geïdentifi seer kan word.
T T T T T T T (** = Spesiale Direksievergadering; T = Teenwoordig;
V = Afwesig met verskoning)

• Om geskikte kandidate vir aanstelling as onafhanklike
nie­uitvoerende direkteure te iden tifiseer,
onderhoude met hulle te voer en ’n aanbeveling vir
aanstelling aan die Direksie voor te lê.
• Om aanbevelings aan die Direksie te maak oor die
samestelling van die Direksie en sy komitees in
die algemeen, sowel as ten opsigte van spesifieke
vereistes en kundigheid.
• Om die voorsitter van die Direksie by te staan
met die beoordeling van die funksionering van die
Direksie en sy komitees, asook die evaluering van
individuele direkteure.
• Om voorlopige onderhoude met kandidate vir
aanstelling as Besturende Direkteur, Hoofbestuurders
en die Maatskappysekretaris te voer en
’n kortlys daaruit aan die Direksie voor te lê.
• Om toe te sien dat opvolgbeplanning met betrekking
tot uitvoerende direkteure en hoof bestuurders
geskied.
• Om voldoening aan die Groep se korpo ratiewe
bestuursvereistes en wetgewing te ver seker, in
besonder die nakoming van wette en regulasies wat
op die Groep van toepassing is en die voorskrifte
van King III.
Die Vergoedings­ en Standaardekomitee vergader minstens
drie keer per jaar.
Oudit- en Risikokomitee
Die samestelling van die Oudit­ en Risikokomitee, soos
op 30 April 2010, word in die Direkteursverslag van
Suidwes Beleggings Beperk op bladsy 37 aangetoon.
’n Verklaring van die Oudit­ en Risikokomitee oor sy
werksaamhede van die afgelope jaar verskyn op bladsy
32 van hierdie jaarverslag.
Menslike Hulpbronne Raadskomitee
Die samestelling van die Menslike Hulp bron ne Raadskomitee,
soos op 30 April 2010, word in die Direkteursverslag
van Suidwes Beleggings Beperk op bladsy 37
aangetoon.
Die rol en funksie van die Menslike Hulpbronne Raadskomitee
is hoofsaaklik:
• Die opstel, hersiening en monitering van beleide
wat op die menslike hulpbronne van die Groep betrekking
het;
• die evaluasie van die uitvoerende direkteure se
pres tasie;
22
• die oorweging van die vergoed ing betaalbaar aan direkteure
en senior bestuurslede, asook die algemene
vergoedingsaanpassings vir personeel;
• die ontwikkeling van aansporingskemas en uitoefening
van beheer daaroor ten einde prestasie verwan
te elemente in die vergoedingstelsel in te
sl uit;
• om statutêre nakoming van arbeids wetgewing te
ver seker;
• om die Direksie te adviseer met betrekking tot
swart ekonomiese bemagtiging;
• om aanbevelings aan die Direksie te maak oor gefokusde
opleiding en ontwikkeling van personeel,
af eg gings programme en die aanstellingsbeleide
van die Groep;
• die jaarlikse hersiening van die toepaslikheid van
die Groep se prestasiebeoordelingstelsels; en
• om toe te sien dat opvolgbeplanning in die Groep
behoorlik aandag geniet.
Die Menslike Hulpbronne Raadskomitee vergader minstens
drie keer per jaar.
UITVOERENDE BESTUUR
Die Besturende Direkteur vervul die rol van Hoof Uitvoerende
Beampte.
Die Uitvoerende Bestuur is verantwoordelik vir die
dag­tot­dag bestuur van die Suidwes Groep se besigheid.
Die samestelling van die Uitvoerende Bestuur,
soos op jaar einde, word op bladsy 6 getoon.
Die Uitvoerende Bestuurslede woon alle vergaderings
van die Direksie en die Oudit­ en Risikokomitee
by, asook vergaderings van die Menslike Hulpbronne
Raads komitee op ’n geselekteerde basis.
INTERNE OUDIT
Die ouditeursfirma KPMG Ingelyf verrig die funksie van
interne ouditeure van die Suidwes Groep.
Die interne ouditfunksie word onafhanklik en kragtens
’n spesifieke mandaat van die Oudit­ en Risikokomitee
uitgevoer. Die Interne Ouditeure rapporteer aan die
Oudit­ en Risikokomitee, en het direkte en onbelemmerde
toegang tot die Oudit­ en Risikokomitee en sy
voorsitter. Hulle geniet die volle steun en samewerking
van sowel die Direksie as die Bestuur in al die
divisies van die Groep.
Die Interne Ouditeure se hooftaak en ­oogmerk is
om die Groep by te staan met die identifikasie van
bedryfs risiko’s, ’n onafhanklike evaluasie van die na­

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
koming van groepsbeleid, risikobeheermaatreëls, interne
beheerstelsels, prosedures en rekeningkundige
praktyk en, waar nodig, aanbevelings ter verbetering
daarvan te maak.
Die Interne Ouditeure het vrye toegang tot die Eksterne
Ouditeure en alle verslae wat deur die Interne
Ouditeure uitgereik word, word aan die Eksterne
Oudit eure gesirkuleer vir hulle kommentaar en optrede,
waar nodig.
RISIKOBESTUUR
Die identifi kasie, evaluasie en bestuur van wesenlike
risiko’s van die Groep is ’n deurlopende proses. Die
Direksie aanvaar volle verantwoordelikheid vir die
totale proses van risikobestuur in die Groep en word
hierin bygestaan deur die Oudit­ en Risikokomitee, die
Eksterne Ouditeure en die Interne Ouditeure, sowel
as verslagdoening deur die bestuur oor die ontwerp,
implementering en monitering van risikobestuursprosesse.
Die effektiwiteit van die interne kontrolestelsels
word gereeld nagegaan.
Die oogmerk met die risikobestuursproses is om te
verseker dat die Groep se bates en beleggings be veilig
is, dat die besigheid se doelwitte en volhoubaarheid
onder alle bedryfstoestande daardeur ondersteun
word en dat verantwoordelik teenoor Suidwes se belangegroepe
opgetree word.
GROEPSEKRETARIAAT
Die Groepsekretaris voorsien leiding en advies aan die
direkteure ten opsigte van hulle magte, pligte en verantwoordelikhede,
en verseker dat die Direksie en die
Groep aan alle toepaslike wetgewing, sowel as aan die
bepalings van die afsonderlike statute, voldoen.
Die Groepsekretaris is verantwoordelik vir die byhou
en administrasie van behoorlike notules van alle vergaderings
van aandeelhouers, direksies en direksiekomitees,
in ooreenstemming met die bepalings van Artikel
242 van die Maatskappywet, sowel as van vergaderings
van die Uitvoerende Bestuur.
GESLOTE PERIODE VIR AANDELETRANSAKSIES
Die Maatskappy handhaaf ’n geslote periode voorafgaande
die publikasie van jaarlikse en interim resultate,
volgens ’n beleid deur die Direksie neergelê.
Gedurende ’n geslote periode mag geen direkteur,
beampte of personeellid van die Groep enige tran ­
s aksie rakende aandele in Suidwes Beherend Beperk of
23
Suidwes Beleggings Beperk aangaan nie. Die Direksie
het ‘n beleid oor binnekennistransaksies neergelê ten
einde te verseker dat transaksies met aandele in die
Groep deur direkteure, amptenare en personeel deursigtig
geskied.
KOMMUNIKASIE
Die Direksie is verantwoordelik vir die Groep se deurlopende
kommunikasie met sy belangegroepe. Kommunikasie
met die aandeelhouers geskied hoofsaaklik
by wyse van publikasie van die jaarverslag en interim
resultate, waarin die vordering en prestasie van die
Groep weergegee word, sowel as jaarvergaderings,
inligtingsdae, ’n kwartaallikse tydskrif en doelgerigte
omsendbriewe.
Die direkteure en bestuurslede tree op ’n gereelde en
deurlopende basis in gesprek met die Groep se klante
en die org anisasies waardeur hulle verteenwoordig
word.
Kommunikasiesessies met personeel vind minstens drie
keer per jaar plaas, waartydens hulle ingelig word oor,
onder andere, die hoogtepunte, doelwitte en aktiwiteite
van die Groep, en die vordering wat teen die begrote
prestasie gemaak word.
Suidwes kommunikeer deurlopend met verskaffers en
besigheidsvennote op bedryfsvlak by wyse van persoonlike
besoeke, sowel as gestruktureerde byeenkomste
en groepbesprekings.
Die Groep streef daarna om goeie verhoudings met die
media te handhaaf en maak van die media gebruik om
met sy aandeelhouers, klante en die gemeenskap in
die breë te kommunikeer oor sake wat hulle raak.
2. OMGEWING EN BEROEPSVEILIGHEID
Suidwes se impak op die bedryf hou hoofsaaklik verband
met sy vermoë om deurlopend hoë gehalte dien s
aan klante te lewer. Daarom erken Suidwes sy rol in die
daarstelling van ’n veilige en gesonde werksomgewing,
waarin sy werknemers hulle take sonder vrees vir beserings
kan uitvoer en waarin hulle optimaal kan funksioneer.
Suidwes se werks­ en besigheidsomgewing
bestaan hoofsaaklik uit kantoortipe spasies en silo’s.
Dit is hoofsaaklik by die silo’s waar die gevaar van
ge raas en stof voorkom. In ’n verdere aksie om veiligheid
te bevorder is voorkomende programme soos
die identifi sering van risiko’s voordat met werk begin
word, ingestel.

Suidwes huldig die standpunt dat bestuur verantwoordelik
is vir veiligheid en dat hulle leiding moet
neem deur die voorbeeld wat hulle stel. Veiligheids­
prosedures en ­beleide is net so van toepassing op
kontrakteurs en subkontrakteurs wat werk vir Suidwes
verrig en daarom moet toesighouers toesien dat hulle
dit nakom. Verder word verseker dat kontrakteurs die
vereiste ooreenkomste teken om Suidwes se risiko te
verminder. Suidwes voldoen ten volle aan die Wet op
Beroepsgesondheid en Veiligheid, alle werksplekverwante
beserings en siektes word volgens voorskrifte
aangemeld en alle toepaslike inspeksies word uitgevoer.
Al die besigheidseenhede het veiligheids komitees
wat alle voorvalle bespreek en aksies in plek probeer
plaas om toekomstige voorvalle te verhoed.
Daar word van werknemers verwag om gevaarlike
risiko’s te identifiseer, dit te beheer en te minimaliseer.
Noodhulpkennis van werknemers word voortdurend
opgeskerp en daar word toegesien dat die regte
aantal gekwalifiseerde noodhulpwerkers in die personeel
is. Beserings word by veiligheidsvergaderings
bespreek met die doel om die bestaande prosedures
te beoordeel en aanpassings te maak, indien nodig.
Gedurende die jaar onder oorsig, is verskeie inspeksies
deur die Departement van Arbeid by bedryfspunte
van Suidwes uitgevoer. In geen van die ondersoeke
is wesentlike afwykings uitgewys nie. Goeie verhoudings
word met die Departement gehandhaaf en skoon
inspeksieverslae word deurentyd nagestreef. Suidwes
se beroepsgesondheidsondersoeke toon dat geraas en
stof die grootste gesondheidsrisiko’s vir die werknemers
inhou. Om hierdie risiko te verminder word
installasies opgegradeer, terwyl voortdurend gekommunikeer
word om te verseker dat beskermende toerusting
korrek gebruik word.
Suidwes se primêre veiligheidsmetingsindeks is die
aantal beserings by werknemers aan diens. Hoewel alles
moontlik gedoen word om beserings te vermy, kom
dit tog voor. Uit die statistiek is dit duidelik dat die
fokus op opleiding ’n bydrae gelewer het om die aantal
voorvalle te verlaag. Geen van die beserings het tot
permanente ongeskiktheid of gestremdheid gelei nie.
Die beserings was soos volg:
Kalenderjaar 2007 2008 2009
Aantal voorvalle 27 49 23
Dae verloor as gevolg van
beserings aan diens
166 332 34
Aanmeldbare voorvalle 1 7 0
24
Die meeste beserings kom voor waar werknemers
spiere verrek en/of gewrigte verstuit. Suidwes is vol
vertroue dat die maatreëls wat ingestel is, ’n verdere
bydrae sal lewer om beserings en mandae verloor te
verminder.
Die Groep se omgewingsdoelwitte is om:
­ te verseker dat aan wette voldoen word,
­ die verbruik van energie, water en ander mate ­
r iaal tot die minimum te beperk,
­ die gebruik van materiaal wat skadelik is vir
die omgewing, te vermy en
­ werknemers bewus te maak van omgewingsprobleme
en ­vraagstukke.
Oor die laaste aantal jare is verskeie aksies deur
Suidwes geloods om MIV/Vigs te bekamp. Die boodskap
wat oorgedra word, is dat ’n gesonde en veilige
leef wyse in die beste belang van werknemers is, maar
indien hulle wel die siekte opdoen, daar praktiese
stappe is wat hulle kan neem om die siekte te bestuur.
Suidwes verskaf mediese dekking aan sy werkne mers
met MIV/Vigs via drie mediese skemas waartoe die
Maatskappy ’n bydrae maak en neem ook gereeld deur
middel van ba niere aan bewusmakingsprogramme
deel.
Suidwes het ook besluit om ’n meer proaktiewe rol in
die gesondheid van sy werknemers te speel deur inligting
en opleiding te verskaf as deel van ’n welstandprogram.
Die program is in die jaar onder oorsig goed
deur die werknemers ondersteun en die terugvoer van
die werknemers wat die program deurloop, sowel as
van hul toesighouers, is positief.
3. SOSIALE VERANTWOORDELIKHEID
Suidwes se doel met sy sosiale intervensieprogram is
om die plaaslike gemeenskappe te ondersteun. Die
Groep het ’n wye reeks van wesenlike donasies aan
verdienstelike organi sasies gemaak en ander sosiale
verantwoordelikheidsprojekte ondersteun. Suidwes
se werknemerwelstandsprogram is deel van sy sosiale
ver antwoordelikheidsinisiatief, aangesien nie net
werk nemers nie, maar ook hul naaste families deur die
plan bevoordeel word.
Suidwes se sosiale verantwoordelikheid moet ook ’n
bydrae lewer tot die opbou en uitbreiding van sy handelsmerk
met behulp van al die aktiwiteite waarby die
Maatskappy betrokke is.
Die gemeenskappe in die areas waarbinne Suidwes betrokke
is, is die hoofbegunstigdes van sy sosiale ver­

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
antwoordelikheidsprogramme. Suidwes se oogmerk
in hierdie verband is om hoofsaaklik aktiwiteite wat
met landbou verband hou, te ondersteun en ’n betekenisvolle
bydrae te maak in areas waar Suidwes oor die
nodige kundigheid en bekwaamheid beskik.
Suidwes het vier fokusgebiede wat die Groep as maatskaplik­verantwoordelike
en gewaardeerde belegger
posisioneer:
i. Opleiding – om die vermoë van jongmense te
verbeter en sodoende hul kanse op loopbane
in die formele sektor te bevorder.
ii. Entrepreneurskap – om volhoubare besig ­
hede en poste te skep wat ekonomiese groei
en welvaartskepping oor die lang termyn sal
aanspoor.
iii. Maatskaplike ontwikkeling – om uit te reik
na minderbevoorregte gemeenskappe en
sport te bevorder.
iv. MIV/Vigs – om die gesondheid van die fami­
lies van werknemers te verbeter.
Suidwes is die leier in sy besigheidsomgewing wat betref
die opleiding van sy eie werknemers sowel as van
die lede van die gemeenskap waarbinne die Groep
handeldryf. Die Groep glo daarom dat hy ’n wesenlike
bydrae tot verligting van armoede maak. Families van
werknemers word ook bevoordeel deur ’n leningskema
waardeur fondse vir studies en oprigting van behuising
verskaf word. Lenings ter waarde van R269,885 is in
die jaar onder oorsig toegestaan.
4. SWART EKONOMIESE BEMAGTIGING
Die doel met swart ekonomiese bemagtiging is die bevordering
van voorheen­benadeelde landsburgers op
verskeie terreine, insluitende diensbillikheid waardeur
voorheen­benadeelde, maar toepaslik gekwalifi seerde
individue voorkeur kry indien poste gevul moet word.
Dit moet plaasvind binne ’n omge wing van rasseharmonie
waar verskille aanvaar word. Prestasie teen
gestelde doelwitte moet steeds behaal word.
Die bestuur van diversiteit is die verantwoordelikheid
van elke werknemer. Die ideale fokus is om te bepaal
wat gedoen moet word om ’n presterende diverse
werksmag te vestig. Talentvolle werkers in Suidwes
moet sonder enige diskriminasie ontwikkel en bevorder
word.
Vaardigheidsontwikkeling speel ’n kernrol in die ondersteuning
van Suidwes se swart ekonomiese bemagtigingstrategie
en die leerlingskapprogram bied geleent­
25
hede aan voorheen­benadeelde werkers om hulself
verder te ontwikkel, hulle los te wikkel uit die spiraal
van armoede en op gelyke voet met ander werkers
mee te ding. Verder kry werkloses die geleent heid om
as leerlinge onder ervare en vaardige mentors te werk
terwyl hulle in die werkplek opgelei word.
Suidwes ondersoek verskeie strategieë om die uitdagings
wat met swart ekonomiese bemagtiging ondervind
word, die hoof te bied. Sommige skemas, soos
leerlingskappe, sal tyd neem voordat wesenlike
vordering waarneembaar sal wees, terwyl ander, soos
eksterne werwing van kandidate, gou sigbare resultate
sal le wer. Die leerlingskapprogram is besig om ’n
stewige bydrae tot die verandering van die demografi e
van middelbestuur en laer bestuursvlakke te maak.
Die werwing van kundige persone op hoër posvlakke is
egter ’n groter uitdaging.
Die Maatskappy het ’n plan opgestel waarvolgens hy
binne twee jaar ten minste 50 punte op die SEB­telkaart
wil bereik. Die proses om die doelwitte te bereik,
vorder volgens verwagting op die meeste elemente.
Ekonomiese volhoubaarheid gaan ten nouste saam
met die verbintenis tot ontwikkelingselemente soos
vaardigheids ontwikkeling, die bou van kapasiteit en die
ondersteuning van entrepreneursvernuf. Suidwes plaas
groot klem op vaardigheidsontwikkeling en opleiding
omdat dit die inherente potensiaal van werknemers
ontsluit.
SEB-STATUS
Gedurende die jaar en voortvloeiend uit die SEBstra
tegiese beplanning wat in samewerking met
PricewaterhouseCoopers onderneem is, is Suidwes
Beleggings Beperk se SEB­telkaart saamgestel met verwysing
na die volgende elemente:
• Eienaarskap
• Bestuursbeheer
• Billike indiensneming
• Vaardigheidsontwikkeling
• Voorkeuraankope
• Besigheidsontwikkeling
• Sosio­ekonomiese ontwikkeling.
Die SEB­telkaart is reeds voorlopig geverifi eer. Hoewel
die punte per element moontlik in ’n geringe mate kan
verander, dui die voorlopige berekenings daarop dat
Suidwes Beleggings Beperk se SEB­status op vlak 6 is,
met ’n aankope­erkenning van 75%.

DIENSBILLIKHEID
Graad Totaal per graad
Senior
bestuur
Middel
bestuur
Junior
bestuur
Semivaardig
Beperk
vaardig
Aantal
personeel
Swart
mans
Wit
mans
Swart
vrouens
Die werkplekvaardigheidsverslag, sowel as die diensbillikheidsverslag
is, soos deur die Wet vereis, betyds
by onderskeidelik AgriSeta en die Departement van Arbeid
ingedien.
5. ETIESE GEDRAGSKODE
Wit
vrouens Totaal
0 21 0 2 23
2 90 0 13 105
18 72 1 94 185
56 52 7 70 185
351 4 51 0 406
427 239 59 179 904
Suidwes bly verbind tot die hoogste standaarde van
integri teit en etiese beginsels in sy interaksie met
alle belanghebbendes. Suidwes se Direksie verseker
dat etiese prestasie gemonitor en by die Oudit­
en Risikokomitee gerapporteer en verklaar word.
Die Direksie is die beskermhere van integriteit binne
Suidwes. Daar is verskeie platforms aan werknemers
beskikbaar deur middel waarvan bedrog in Suidwes
aangemeld kan word, insluitende ‘n ano nieme tolvrye
aanmeldingslyn. Hierdie lyn stel werknemers in staat
om onetiese gedrag anoniem aan te meld en waarborg
dat hul identiteit beskerm sal word.
Die Bestuur is tevrede dat voldoende griewe­ en dissiplinêre
prosedures bestaan wat die toepassing van die
etiese kode verseker en bevorder om sodoende enige
oortredings aan te spreek. Dit gebeur ongelukkig
steeds dat sekere werknemers hulle skuldig maak aan
swak etiese optrede. Suidwes se standpunt hier oor is
baie duidelik en daar word sonder uitsonde ring onverbiddellik
teenoor die werknemers opgetree.
26
Tydens interaksie met klante, verskaffers en/of tussengangers
mag werknemers nie geld, gunste en/of
geskenke van waarde ontvang nie. Professionele optrede,
integriteit en ’n nie­kompromitterende houding
wat besigheidsetiek van die hoogste standaard vereis,
vorm die kern van die bestaande etiese kode.
Werknemers mag nie betrokke raak by ander belange
as dit op enige manier in konfik is met die behoorlike
uitvoering van hul pligte of met Suidwes se besigheid
nie.
6. WERKNEMERS
Suidwes se besigheid is geskoei op die vermoë van sy
werknemers om aan die behoef tes van sy klante te
voldoen. Dit is daarom Suidwes se doel om die beste
moontlike kandidate in diens te neem, hulle in diens
te hou en hulle verder te ontwikkel. Die skaarsheid
aan vaardige werknemers word teengewerk deur die
verdere ontwikkeling van eie werknemers wat oor die
nodige potensiaal beskik. Die werknemers besef dat
ons klante ’n magdom van keuses het en dat goeie
klantediens in ’n kommoditeitsgedrewe omgewing die
verskil maak, en daarom is goeie klantediens ononderhandelbaar.
Die grootste risiko rakende menslike hulpbronne is om
vaardige, presterende werknemers teen ’n billike vergoeding
te werf en hulle te behou. Daar word baie
aandag gegee aan die opleiding van toesighouers sodat
hulle aanvaarbare mens like hulpbronpraktyke sal
toepas en so meehelp om hier die risiko te bestuur.
Daar bestaan deeglike beleide en prosedures om
te verseker dat tydens interaksie met werknemers
aan wetgewing voldoen word. Suidwes aanvaar dat
sy werknemers ook net mense is wat van tyd tot tyd
sal sukkel met persoonlike probleme en dat hulle ook
stres sal ondervind as gevolg van die vereistes wat by
die werk en by die huis aan hulle gestel word. Suidwes
het daarom ’n werknemerwelstands pro gram ingestel
met die doel om werknemers en hul nabye families
van hulp te wees. Die reaksie op die program was positief.
’n Vaardige werksmag maak ’n wesentlike bydrae tot
Suidwes se sukses omdat dit die Groep in staat stel om
nuwe en beter oplossings vir elke dag se uitdagings
te vind. Dit kan net gedoen word indien werk nemers
oor die regte vaardighede beskik. Suidwes fokus voortdurend
op die verbeter ing van sy werknemers se vaardigheidsvlakke,
veral sy talent volle werknemers, en
het die afgelope jaar R2,540,264 spandeer aan die
opleiding en ontwikkeling van sy menslike kapitaal.

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
Suidwes besef dat een van sy grootste uitgawes die
vergoeding van sy werknemers is. Hierdie werknemers
neem elke dag besluite rakende hul doen en late, gedrag,
die hantering van klante en hul algemene interaksie
met ander werk nemers en die publiek. Hierdie
individuele besluite het’n bepaalde invloed op Suidwes
se prestasie. As die menslike faset van ’n besigheid se
menslike hulpbronne nie bestuur word nie, neem die
gehalte van besluite wat hulle neem af en beïnvloed
dit die organisasie se prestasie. Die implementering
van ’n leerkultuur en ’n talentbestuurstrategie het ’n
bydrae daartoe gemaak dat die personeel se besluite
Suidwes se fi nan siële prestasie ondersteun.
Werknemerverteenwoordigde organisasies speel ’n rol
in die beskerming van die belange van hul lede deur
middel van hul interaksie met die Groep se bestuur
en sorg daardeur dat werknemers ‘n amptelike stem
het. Verder verseker Suidwes dat al sy dissiplinêre aksies
aan wetlike vereistes voldoen en dat daar billik
teenoor die werknemer, maar ook teenoor die werkgewer
opgetree word. Suidwes ondersteun billike arbeidspraktyke
ten volle en verwelkom die samewerking
van werknemersorganisasies om doelwitte te
bereik. Arbeidsverhoudinge en vergoedingsooreenkomste
verseker dat arbeidsvrede gehandhaaf word en
dat werk nemers billike vergoedingspakkette ontvang.
Goeie verhoudinge word met drie verteenwoordigende
vakbonde gehandhaaf. Die Kommissie vir Bemiddeling,
Mediasie en Arbitrasie en die Bedingingsraad vir die
Graanbedryf het ook in die jaar onder oorsig geen saak
teen Suidwes uitgewys nie.
Danksy volledige voldoening kwalifi seer Suidwes vir
alle beskikbare eise van AgriSETA. Benewens die eise,
kwali fi seer Suidwes vir diskresionêre toelaes wat deur
AgriSETA vir bykomende opleiding en vir indiensneming
van leerlingskappe toegeken word.
Mediese voordele: Daar is drie mediese fondse wat aan
werknemers die voordeel bied om ’n opsie te kies wat
aan elkeen se eiesoortige behoeftes voldoen. Suidwes
het nie enige na­aftrede mediese subsidie­verpligting
teenoor huidige of afgetrede werknemers nie.
Aftreefondse: Onafhanklike fondse verskaf aftreevoordele
aan werknemers. Die aftreefondse is vastebydrae
fondse en was 100 persent befonds tydens die
laaste aktuariële waardering (Maart 2009).
27
7. VERGOEDINGSVERSLAG
Suidwes is daarvan oortuig dat toepaslike vergoeding
onlosmaaklik gekoppel is aan die ontwikkeling en behoud
van topgehalte talent en intellektuele kapitaal
binne die Groep. Die doel van die Vergoedings­ en
Standaardekomitee is om toe te sien dat Suidwes se
vergoedingsbeleid en ­praktyke voldoen aan King III se
vereistes vir goeie korp oratiewe­ en risikobestuur en
dat daar ’n gesonde balans is tussen die behoefte aan
’n vergoe ding wat kompeterend is, en die vereiste dat
vergoedingsbeginsels in lyn is met goeie korporatiewe
bestuur. Die doel met die vergoedingspraktyke is dat
dit sover moontlik in lyn moet wees met aandeelhouers
se belange, terwyl dit presterende werknemers vir die
Groep behou.
Winsdeel­insentiewe moet derhalwe aan die volgende
vereistes voldoen:
­ Dit moet Suidwes se langtermyn­doelwitte ten opsigte
van waardeskepping vir die aandeelhouers
ondersteun.
­ Dit moet ’n bydrae lewer om talentvolle, presterende
werknemers te werf en te behou.
­ Dit moet mededingend wees met ander maatskappye
wat Suidwes se werknemers teiken.
­ Dit moet nie onderprestasie beloon nie.
Die hoofdoel van die vergoedingsfi losofi e is dat vergoedingspakkette
dit vir die Groep moontlik moet
maak om werknemers van die hoogste gehalte te werf
en te behou. Vergoedingsopnames word gebruik by die
vasstelling van die vergoedingspakkette. Pres tasie is
die hoeksteen van die vergoedingsfi losofi e.
Vergoedingspraktyke is gestruktureer om op grond van
pres tasie tussen individue te differensieer. Dit word
gekoppel aan en beïnvloed deur:
­ die belange van aandeelhouers;
­ die prestasie van die Groep; en
­ die werknemer se eie bydrae.
Die omvang van die verskillende komponente van die
pakket word soos volg bepaal:
­ Die gewaarborgde komponent word gegrond op
markmededingendheid tesame met individuele
pres tasie en bekostigbaarheid vir die besigheid.

­ Die veranderlike komponent is gegrond op ’n kombinasie
van individuele en besigheidsprestasie.
Die besigheid s prestasie word bepaal deur die
ekono miese waarde wat vir die aandeelhouers toe­
gevoeg is.
Werknemers word met behulp van die “totale koste vir
die werkgewer”­beginsel vergoed, wat werknemers in
staat stel om tot ’n groot mate self te besluit hoe hul
pakkette saamgestel moet word.
Alle werknemers het ’n spyskaart van voordele tot hul
beskikking, byvoorbeeld:
­ Lewensversekering
­ Gadeversekering
­ Begrafnisdekking
­ Ongeskiktheidsvoordele
­ Aftreefondsvoordele
­ Mediese fondse
Uitvoerende Bestuurslede word op dieselfde diensvoorwaardes
as alle ander werknemers aangestel.
Suidwes bedryf nie ’n aandele­aansporingskema vir
werknemers nie.
28

Suidwes
Beleggings
Beperk
29

Suidwes Beleggings Beperk
Gekonsolideerde Finansiële Jaarstate 2010
Inhoudsopgawe
Verklaring van Verantwoordelikheid deur die Direksie
Verklaring van die Oudit- en Risikokomitee
Sertifikaat deur Groepsekretaris
Verslag van die Onafhanklike Ouditeure
Direkteursverslag
Gekonsolideerde Finansiële State
• Gekonsolideerde Inkomstestaat
• Gekonsolideerde Staat van Omvattende Inkomste
• Gekonsolideerde Balansstaat
• Gekonsolideerde Staat van Verandering in Ekwiteit
• Afsonderlike Staat van Verandering in Ekwiteit
• Gekonsolideerde Kontantvloeistaat
• Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
30
31
32
33
34
36
39
39
40
41
42
43
44
45

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Verklaring van Verantwoordelikheid
deur die Direksie
Die Direksie is verantwoordelik vir die opstel, integriteit
en behoorlike aanbieding van die fi nansiële state
van die Maatskappy en die Groep, en vir die instandhouding
van toereikende rekeningkundige rekords. Die
fi nansiële state word in ooreenstemming met South
African Statements of Generally Accepted Accounting
Practice, die Maatskappywet van Suid­Afrika en die rekeningkundige
beleid van die Groep opgestel.
Die onafhanklike ouditeure van die Groep is verantwoordelik
vir verslagdoening oor die redelikheid van
die fi nansiële state. Die ouditeure geniet onbelemmerde
toegang tot alle fi nansiële rekords en bykomende
inligting van die Groep, insluitende notules van
vergaderings van aandeelhouers, die Direksie, Direksiekomitees
en die Uitvoerende Bestuur. Die Direksie
het geen rede om te glo dat enige inligting wat aan
die ouditeure verskaf is, nie korrek en toepaslik is nie.
Die Ouditeursverslag word as deel van die fi nansiële
jaarstate aangebied.
Die Direksie aanvaar die verantwoordelikheid om te
verseker dat effektiewe stelsels van interne­, fi nansiële­
en bedryfskontroles vir die Groep ingestel is,
PS VERCUEIL
VOORSITTER
GL MALHERBE
ONDERVOORSITTER
31
dat behoorlike beheer daaroor uitgeoefen word en
dat dit behoorlik funksioneer. Die Direksie het formele
beleide en ’n raamwerk van beheermaatreëls daargestel
om te verseker dat transaksies in ooreenstemming
met bestaande beleid en prosedures aangegaan
en te boek gestel word, dat die bates van die Groep
voldoende beveilig is en dat toepaslike wetgewing
nagekom word.
Die Direksie is nie bewus van enige wesenlike tekortkoming
wat gedurende die jaar in die funksionering
van die kontrolestelsels voorgekom het, of van enige
gevalle waar die Groep versuim het om die bepalings
van wetgewing na te kom nie.
Die fi nansiële state is op ’n lopende saak grondslag
opgestel, aangesien die Direksie oortuig is dat die
Maatskappy vir die afsienbare toekoms ’n lopende
saak sal wees. Die fi nansiële state van Suidwes Beleggings
Beperk en die Groep word op bladsye 39 tot
86 uiteengesit, met die opgesomde Afsonderlike en
Gekonsolideerde Finansiële State van Suidwes Beherend
Beperk en die Groep op bladsye 96 tot 101.
SW PIENAAR
BESTURENDE
DIREKTEUR
G POTGIETER
DIREKTEUR:
FINANSIES
20 Julie 2010

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Verklaring van die Oudit- en Risikokomitee
Die Oudit­ en Risikokomitee van Suidwes Beherend
Beperk, wat ook as die Oudit­ en Risikokomitee van
Suidwes Beleggings Beperk en die ander maatskappye
in die Groep optree, het vir die grootste gedeelte van
die jaar onder oorsig bestaan uit twee onafhanklike
nie­uitvoerende direkteure, in ooreenstemming met
die bepalings van die Maatskappywet, Wet 61 van
1973, soos gewysig, (“die Maatskappywet”), terwyl
die voorsitter van die Direksie, die Besturende Direkteur,
die Direkteur: Finansies en nog drie nie­uitvoerende
direkteure die vergaderings van die Oudit­ en
Risikokomitee namens die Direksie bygewoon het. Die
Komitee se laaste vergadering van die jaar onder oorsig
was saamgestel uit die enigste onafhanklike nieuitvoerende
direkteur wat op daardie stadium op die
Direksie gedien het, tesame met die Voorsitter van die
Direksie en die drie ander nie­uitvoerende direkteure
wat die Komitee se vergaderings gewoonlik bygewoon
het.
Die Oudit­ en Risikokomitee tree ingevolge ’n formele
mandaat onder gesag van die Direksie op. Die Komitee
se mandaat is gedurende die jaar hersien en volgens
die riglyne van King III aangepas.
Die belangrikste rol en funksie van die Oudit­ en
Risikokomitee is:
• om die Direksie by te staan om dié se verantwoordelikhede
ten opsigte van die beveiliging van bates na
te kom,
• om die Direksie tevrede te stel dat voldoende
fi nansiële­ en bestuurskontroles in die Groep
bestaan, en dat alle wesenlike korporatiewe risiko’s
geïdentifiseer word en die nodige aandag geniet,
• om doeltreffende stelsels van interne beheer daar
te stel,
• om toe te sien dat interne­, finansiële­ en bedryfskontroles
nagekom word,
• om geïntegreerde verslagdoening, asook finansiële
inligting wat deur die Maatskappy verstrek word, na
te gaan,
• om te verseker dat ʼn effektiewe risikobestuurstelsel
bestaan wat nie net risiko’s identifiseer nie,
maar dit ook aanspreek, en
• om die Maatskappy se nakoming van wette en regulasies
te beoordeel.
32
In die uitvoering van sy mandaat is die Oudit­ en
Risikokomitee in sy uitsluitlike diskresie geregtig om
onafhanklike advies oor enige aangeleentheid in te
win. Die voorsitter van die Oudit­ en Risikokomitee is
ingevolge die Mandaat daarvan ʼn onafhanklike nie­uitvoerende
direkteur. By die laaste vergadering van die
Komitee gedurende die jaar het die Voorsitter van die
Direksie egter as voorsitter van die vergadering opgetree.
Die samestelling van die Oudit­ en Risikokomitee, soos
op 30 April 2010, word in die Direkteursverslag van
Suidwes Beleggings Beperk op bladsy 37 aangetoon.
Ingevolge die vereistes van die Maatskappywet moet
die Oudit­ en Risikokomitee jaarliks onafhanklike eksterne
ouditeure nomineer vir aanstelling as ouditeure
van die Groep. Die Oudit­ en Risikokomitee bepaal die
ouditeure se aanstellingsvoorwaardes en vergoeding,
en moet alle opdragte aan die ouditeure ten opsigte
van nie­ouditwerk vooraf goedkeur.
Die Oudit­ en Risikokomitee bespreek en adviseer die
Direksie ook oor die volgende sake:
• Die afsonderlike en gekonsolideerde finansiële jaarstate,
verslagdoening, openbaarmaking en rekeningkundige
beleid.
• Transaksies wat nie in die gewone loop van die besigheid
aangegaan word nie.
• Interne ouditmandaat, asook interne ouditbeplanning
en ­verslae.
• Eksterne ouditbeplanning en ­verslae vir sowel die
interim­ as die finale oudit, asook die onafhanklikheid
van die eksterne ouditeure.
• Nakoming van wetlike vereistes, die kode van korporatiewe
praktyke en die etiese gedragskode van
die Groep.
• Kommunikasie met die Uitvoerende Bestuur en die
Ouditeure.
• Die effektiwiteit van bestuursinligting en interne
beheerstelsels.
Suidwes maak gebruik van die dienste van
Whistle Blowers waar gevalle van onetiese optrede,
bedrog, oortreding van wetgewing en ander onreëlmatighede
anoniem aangemeld kan word.

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
Benewens Whistle Blowers se dienste beskik Suidwes
oor ʼn onafhanklike tolvrye telefoonlyn waar gedrag
soos hierbo genoem, eweneens anoniem aangemeld
kan word. Die Oudit­ en Risikokomitee ontvang ’n
volledige verslag van alle oproepe wat na hierdie fasiliteite
gemaak word, met ʼn verslag van die aksies wat
ten opsigte daarvan geneem is.
Die Oudit­ en Risikokomitee vergader drie keer per jaar
ten einde sy werksaamhede, soos hierbo opgesom, uit
te voer. Die vergaderings word deur die eksterne ouditeure,
interne ouditeure en senior bestuurslede bygewoon.
Onafhanklikheid van die ouditeure
Hiermee word ingevolge artikel 270(1)(f) van die
Maatskappywet verklaar dat die eksterne ouditeure,
PricewaterhouseCoopers Ing, onafhanklik van die
Maatskappy en sy fi liale is.
JH TROLLOPE
VOORSITTER VAN DIE OUDIT­ EN RISIKOKOMITEE
20 Julie 2010
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Sertifi kaat deur
Groepsekretaris
In terme van Artikel 268 G (d) van die Maatskappywet,
Wet 61 van 1973, soos gewysig, sertifi seer ek
hiermee in my hoedanigheid as Maatskappysekretaris
dat Suidwes Beleggings Beperk vir die fi nansiële jaar
geëindig 30 April 2010 alle opgawes wat ingevolge die
genoemde Maatskappywet vir ʼn publieke maatskappy
vereis word, by die Registrateur van Maatskappye ingedien
het en dat sodanige opgawes waar, korrek en
op datum is.
Geteken te Leeudoringstad op 20 Julie 2010.
DC THERON
GROEPSEKRETARIS
33

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
35

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Direkteursverslag
Die direkteure lê hulle dertiende jaarlikse verslag voor
as deel van die geouditeerde finansiële jaarstate van
Suidwes Beleggings Beperk en die Groep vir die jaar
wat op 30 April 2010 geëindig het.
AARD VAN BESIGHEID
Die Suidwes Groep se besigheid is landbouverwant met
die volgende hoofaktiwiteite:
• Verkryging, hantering, opberging en bemarking van
landbouprodukte.
• Verskaffing van benodigdhede en dienste vir boerdery
doeleindes deur middel van handelswinkels en
’n hoogs gespesialiseerde bedryfsondersteuningsdiens.
• Meganisasieverkope en –dienste, sowel as die verskaffing
van onderdele.
• Handel in verbruikersgoedere.
• Optrede as versekeringsmakelaar.
• Beoefening van beleggingsaktiwiteite.
• Verskaffing van lenings en kredietfasiliteite.
FINANSIËLE RESULTATE
Die Groep het vir die 2009/2010­finansiële jaar
ʼn netto wins na belasting van R79.570 miljoen
(2008/2009: R78.795 miljoen) gerealiseer, wat soos
volg saamgestel is:
R’000 2010 2009
Bedryfswins 140,404 168,426
Finansieringskoste (38,616) (61,454)
Wins voor belasting 101,788 106,972
Belasting (22,218) (28,177)
Wins na belasting 79,570 78,795
36
Die wins/(verlies) voor belasting en nie­beherende
belang van die onderskeie bedryfseenhede en van die
Groep is soos volg:
R miljoen 2010 2009
Graan 98.1 106.9
Handel 1.9 4.7
Finansiering en Beleggings 59.7 62.3
Korporatief (57.3) (59.7)
Konsolidasie (0.6) (7.2)
Totaal vir die Groep 101.8 107.0
AANDELEKAPITAAL
Op 30 April 2010 het die Maatskappy se uitgereikte
aandelekapitaal R123,768,109 (2009: R123,768,109)
beloop. Volledige besonderhede van die Maatskappy
se gemagtigde en uitgereikte aandelekapitaal, soos
op jaareinde, word in aantekening 17 tot die gekonsolideerde
finansiële state verstrek. Die Maatskappy
se gemagtigde aandelekapitaal het nie gedurende die
jaar verander nie.
DIVIDENDE
Die Direksie het gedurende die jaar ʼn tussentydse dividend
van 13 sent (2009: 12 sent) per aandeel verklaar.
Dit is op 30 April 2010 betaal aan die aandeelhouers
wat op 28 April 2010 in die aandeleregister van die
Maatskappy geregistreer was.
LOPENDE SAAK
Na oorweging van die huidige finansiële posisie en
bestaande kredietgeriewe van die Maatskappy en sy
filiale, sowel as die begrotings en kontantvloei­vooruitskattings
vir die finansiële jaar tot 30 April 2011,
is die Direksie daarvan oortuig dat die Maatskappy ’n
lopende saak is. Die finansiële state is gevolglik op die
lopende saak grondslag opgestel.

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
FILIALE EN GEASSOSIEERDE MAATSKAPPYE
Volledige besonderhede van die Maatskappy se belange
in fi liale word in aantekening 6 en in Bylae A tot die
fi nansiële state op bladsye 64 en 86 verstrek.
GEBEURE SEDERT JAAREINDE
Die Direksie is nie bewus van enige gebeure wat tussen
die rekenpligtige datum en die datum van hierdie
verslag plaasgevind het, wat die beoordeling van die
stand van die Maatskappy of die Groep se fi nansiële
posisie behoort te beïnvloed nie.
DIREKTEURE
Ingevolge die Maatskappy se statute word die Direksie
saamgestel uit:
• Hoogstens sewe van Suidwes Beherend Beperk se
direkteure wat op ʼn wyksgrondslag verkies is en
wat deur die Direksie van Suidwes Beherend Beperk
aangewys word;
• hoogstens drie onafhanklike nie­uitvoerende direkteure
wat deur die bogenoemde verkose direkteure
benoem word; en
• die uitvoerende direkteure wat deur die bogenoemde
direkteure aangestel word.
Die volgende veranderings het gedurende die jaar in
die Direksie se samestelling plaasgevind:
• Mnr SF van Zyl het aan die einde van sy ampstermyn
met die Algemene Jaarvergadering op
19 Augustus 2009 uitgetree.
• Mnr FE Marx is as nie­uitvoerende direkteur aangestel.
• Mnr JH Trollope het met die Algemene Jaarvergadering
op 19 Augustus 2009 uitgetree, maar is op
28 April 2010 weer as onafhanklike nie­uitvoerende
direkteur aangestel vir ’n tydperk wat met die Algemene
Jaarvergadering van 2010 sal eindig.
• Mnr T Pritchard is as onafhanklike nie­uitvoerende
direkteur aangestel. Hy het voor die jaareinde as
direkteur van die Maatskappy bedank.
Suidwes Beleggings Beperk se Direksie was op jaareinde
soos volg saamgestel:
Nie-uitvoerende direkteure
Mnre PS Vercueil (Voorsitter)
GL Malherbe (Ondervoorsitter)
PF Delport
37
JJ le Roux
FE Marx
DA Robertson (Onafhanklik)
JH Trollope (Onafhanklik)
JJ Viljoen
Uitvoerende direkteure
Mnre SW Pienaar (Besturende Direkteur)
G Potgieter (Direkteur: Finansies)
KOMITEES
Die Direksie word in die nakoming van sy verantwoordelikhede
deur drie komitees bygestaan, naamlik
die Oudit­ en Risikokomitee, die Vergoedings­ en
Standaardekomitee en die Menslike Hulpbronne Raadskomitee.
Die genoemde Direksiekomitees was op jaareinde
soos volg saamgestel:
Oudit- en Risikokomitee
Mnre JH Trollope (Voorsitter)
DA Robertson
GL Malherbe
FE Marx
JJ Viljoen
PS Vercueil (Voorsitter van die Direksie)
Vergoedings- en Standaardekomitee
Mnre PS Vercueil (Voorsitter van die Direksie)
GL Malherbe
DA Robertson
JJ Viljoen
Menslike Hulpbronne Raadskomitee
Mnre JJ Viljoen (Voorsitter)
PF Delport
JJ le Roux
PS Vercueil (Voorsitter van die Direksie ­
ex offi cio)
SW Pienaar (Besturende Direkteur ­ ex offi cio)
G Potgieter (Direkteur: Finansies ­ ex offi cio)
Op 30 April 2010 het die direkte en indirekte aandeelhouding
van al die direkteure gesamentlik sowat 0.22%
(2009: 0.44%) van die totale uitgereikte aandelekapitaal
van die Maatskappy verteenwoordig. Nie een van
die uitvoerende direkteure hou enige aandele in die
Maatskappy nie.
Besonderhede van die direkteure se vergoeding gedurende
die jaar onder oorsig word op bladsy 85 in
aantekening 42.6 tot die fi nansiële state verstrek.

Die Groep het nie gedurende die jaar enige kontrakte
gesluit waarin enige direkteur van die Groep ʼn belang
het nie, behalwe vir kontrakte wat in die normale
loop van sake met direkteure as klante van die Groep
aangegaan is.
OUDITEURE
PricewaterhouseCoopers Ingelyf, wie se volledige
besonderhede op bladsy 3 verskyn, is die Maatskappy
en die Groep se ouditeure. Geen verandering van die
Maatskappy en die Groep se ouditeure word vir die volgende
jaar aanbeveel nie.
SEKRETARIS EN ADRES
Groepsekretaris : Mnr DC Theron
Geregistreerde adres : Voortrekkerstraat,
Leeudoringstad, 2640
Posadres : Posbus 5,
Leeudoringstad, 2640
HOUERMAATSKAPPY
Die Maatskappy word beheer deur Suidwes Beherend
Beperk (registrasienommer 1998/007242/06) wat
51.06% (2009: 51.06%) van die Maatskappy se uitgereikte
aandele hou. Die houermaatskappy se opgesomde
Afsonderlike en Gekonsolideerde Finansiële Jaarstate
word hiermee saam gepubliseer en verskyn op bladsye
87 tot 101.
FINANSIËLE JAARSTATE
Die Gekonsolideerde Finansiële Jaarstate van die
Maatskappy en die Groep vir die jaar geëindig 30 April
2010, soos op bladsye 30 tot 86 uiteengesit, is deur die
Direksie goedgekeur en word namens hulle deur die
ondergenoemde direkteure onderteken. Die ondertekening
van hierdie Direkteursverslag word ook geag
ondertekening van die fi nansiële state te wees.
Op las van die Direksie.
PS VERCUEIL SW PIENAAR
VOORSITTER BESTURENDE DIREKTEUR
20 Julie 2010
38

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Gekonsolideerde Inkomstestaat
vir die jaar geëindig 30 April 2010
39
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
AANTEKENING R’000 R’000 R’000 R’000
Inkomste 27 2,955,550 3,869,014 95,216 114,126
Verkope 28 2,676,016 3,564,100 - ­
Koste van verkope (2,567,749) (3,406,317) - ­
Bruto wins 108,267 157,783 - ­
Ander bedryfsinkomste 29 279,534 304,914 95,216 114,126
Verspreidingsuitgawes (6,930) (7,551) (170) (210)
Administratiewe uitgawes (159,741) (149,701) (17,684) (16,058)
Ander bedryfsuitgawes (80,726) (137,019) (2,663) (7,266)
Bedryfswins 31 140,404 168,426 74,699 90,592
Finansieringskoste 32 (38,616) (61,454) (38,786) (61,202)
Wins voor belasting 101,788 106,972 35,913 29,390
Belasting 22 (22,218) (28,177) (5,256) (6,818)
Wins vir die jaar 79,570 78,795 30,657 22,572
Toeskryfbaar aan:
Aandeelhouers van die Houermaatskappy 78,261 78,826 30,657 22,572
Nie­beherende belang 1,309 (31) - ­
79,570 78,795 30,657 22,572
Verdienste per aandeel toeskryfbaar aan
aandeelhouers van die Houermaatskappy
Verdienste per aandeel ­ sent 34.1 63.2 63.7 24.8 18.2
Wesensverdienste per aandeel ­ sent 34.3 65.1 63.8 24.8 18.2
Die aantekeninge soos uiteengesit op bladsye 45 tot 86 vorm ’n integrale deel van die fi nansiële state.

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Gekonsolideerde Staat van Omvattende Inkomste
vir die jaar geëindig 30 April 2010
40
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
Wins vir die jaar 79,570 78,795 30,657 22,572
Ander omvattende inkomste:
Billike waarde aanpassings op bates beskikbaar vir verkoop 1,208 3,236 1,035 3,347
Ander omvattende inkomste netto na belasting 1,208 3,236 1,035 3,347
Totale omvattende inkomste 80,778 82,031 31,692 25,919
Toeskryfbaar aan:
Aandeelhouers van die Houermaatskappy 79,469 82,062 31,692 25,919
Nie­beherende belang 1,309 (31) - ­
80,778 82,031 31,692 25,919
Items in bogenoemde staat word getoon na belasting. Die belasting van toepassing op elke komponent van ander
omvattende inkomste word in aantekening 22 uiteengesit.
Die aantekeninge soos uiteengesit op bladsye 45 tot 86 vorm ‘n integrale deel van die finansiële state.

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Gekonsolideerde Balansstaat
soos op 30 April 2010
BATES
41
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
AANTEKENING R’000 R’000 R’000 R’000
Niebedryfsbates 429,871 390,072 129,515 100,598
Eiendom, aanleg en toerusting 4 153,179 144,188 779 337
Ontasbare bates 5 4,125 5,170 - ­
Belange in fi liale 6 - ­ 93,788 78,258
Finansiële bates beskikbaar vir verkoop 9 23,686 22,286 22,963 21,763
Afbetalingsverkoopsfi nansiering en lenings 10 210,794 191,877 - ­
Langtermynlening 11 11,274 ­ 11,274 ­
Uitgestelde belastingbates 12 26,813 26,551 711 240
Bedryfsbates 694,407 768,385 532,380 617,946
Voorraad 13 130,204 157,767 - ­
Handels­ en ander bedrae ontvangbaar 14 141,123 119,860 223 363
Afbetalingsverkoopsfi nansiering en lenings 10 401,785 405,476 265 229
Afgeleide fi nansiële instrumente 15 - 6,140 - ­
Belasting ontvangbaar 22 158 3,236 - 3,177
Lopende lenings aan Groepsentiteite 26 2,245 5,578 2,254 6,492
Kontant en kontantekwivalente 16 18,892 70,328 529,638 607,685
Totale bates 1,124,278 1,158,457 661,895 718,544
EKWITEIT EN LASTE
EKWITEIT
Kapitaal en reserwes toeskryfbaar aan
aandeelhouers van die Houermaatskappy
Aandelekapitaal 17 123,768 123,768 123,768 123,768
Aandelepremie 7,034 7,034 7,034 7,034
Ander reserwes 13,224 12,016 12,647 11,612
Behoue inkomste 302,171 239,731 80,722 66,155
Gewone aandeelhouersbelang 446,197 382,549 224,171 208,569
Nie­beherende belang in ekwiteit 18 1,476 438 - ­
Totale ekwiteit 447,673 382,987 224,171 208,569
LASTE
Niebedryfslaste 402,773 477,764 384,594 460,503
Langtermynlening 19 384,594 458,952 384,594 458,952
Uitgestelde belastingverpligtinge 12 18,179 17,261 - ­
Werknemerslangdiensverpligtinge 20 - 1,551 - 1,551
Bedryfslaste 273,832 297,706 53,130 49,472
Handels­ en ander bedrae betaalbaar 21 204,633 206,670 10,005 8,728
Afgeleide fi nansiële instrumente 15 1,294 17,384 - ­
Huidige belastingverpligting 22 1,227 3,812 1,109 ­
Korttermynlenings 23 7,771 11,814 7,771 11,814
Voorsienings 24 47,519 45,742 22,674 16,646
Aandeelhouers vir dividend 25 11,388 12,153 11,388 12,153
Lopende lenings van Groepsentiteite 26 - 131 183 131
Totale laste 676,605 775,470 437,724 509,975
Totale ekwiteit en laste 1,124,278 1,158,457 661,895 718,544
Eie-kapitaalverhouding 39.8% 33.1% 33.9% 29.0%
Netto batewaarde per aandeel - sent 360.5 309.1 181.1 168.5
Die aantekeninge soos uiteengesit op bladsye 45 tot 86 vorm ’n integrale deel van die fi nansiële state.

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Gekonsolideerde Staat van Verandering in Ekwiteit
vir die jaar geëindig 30 April 2010
Toeskryfbaar aan aandeelhouers van die Houermaatskappy
Aandele-
kapitaal
Aandele-
premie
42
Ander
reserwes
Behoue
inkomste
Totaal
Niebeherende
belang
Totale
ekwiteit
R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000
Saldo soos op 1 Mei 2008 123,768 7,034 8,780 177,375 316,957 124 317,081
Omvattende inkomste - - - 78,826 78,826 (31) 78,795
Wins vir die jaar ­ ­ ­ 78,826 78,826 (31) 78,795
Ander omvattende inkomste - - 3,236 - 3,236 - 3,236
Billike waarde aanpassings op
bates beskikbaar vir verkoop ­ ­ 3,236 ­ 3,236 ­ 3,236
Totale omvattende inkomste ­ ­ 3,236 78,826 82,062 (31) 82,031
Transaksies met aandeelhouers - - - (14,852) (14,852) - (14,852)
Dividende betaal ­ ­ ­ (14,852) (14,852) ­ (14,852)
Totale bydraes deur en
uitkerings aan aandeelhouers ­ ­ 3,236 63,974 67,210 (31) 67,179
Verandering in belang van
filiale - - - (1,618) (1,618) 345 (1,273)
Verkoop van filiaal ­ ­ ­ (1,618) (1,618) 345 (1,273)
Totale transaksies met
aandeelhouers ­ ­ 3,236 62,356 65,592 314 65,906
Saldo soos op 1 Mei 2009 123,768 7,034 12,016 239,731 382,549 438 382,987
Omvattende inkomste - - - 78,261 78,261 1,309 79,570
Wins vir die jaar ­ ­ ­ 78,261 78,261 1,309 79,570
Ander omvattende inkomste - - 1,208 - 1,208 - 1,208
Billike waarde aanpassings op
bates beskikbaar vir verkoop ­ ­ 1,208 ­ 1,208 ­ 1,208
Totale omvattende inkomste ­ ­ 1,208 78,261 79,469 1,309 80,778
Transaksies met aandeelhouers - - - (15,821) (15,821) (271) (16,092)
Dividende betaal ­ ­ ­ (16,090) (16,090) ­ (16,090)
Voorkeurdividende betaal deur
nie­beherende belang ­ ­ ­ 269 269 (271) (2)
Totale bydraes deur en
uitkerings aan aandeelhouers ­ ­ 1,208 62,440 63,648 1,038 64,686
Totale transaksies met
aandeelhouers ­ ­ 1,208 62,440 63,648 1,038 64,686
Saldo soos op 30 April 2010 123,768 7,034 13,224 302,171 446,197 1,476 447,673
2010 2009
Dividend per aandeel - sent 13.00 12.00
Tussentyds 13.00 12.00
Finaal - ­
Die aantekeninge soos uiteengesit op bladsye 45 tot 86 vorm ‘n integrale deel van die finansiële state.

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Afsonderlike Staat van Verandering in Ekwiteit
vir die jaar geëindig 30 April 2010
Toeskryfbaar aan aandeelhouers van die Houermaatskappy
Aandele-
kapitaal
Aandele-
premie
Ander
reserwes
43
Behoue
inkomste
Totaal
Niebeherende
belang
Totale
ekwiteit
R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000
Saldo soos op 1 Mei 2008 123,768 7,034 8,265 58,435 197,502 - 197,502
Omvattende inkomste - - - 22,572 22,572 - 22,572
Wins vir die jaar ­ ­ ­ 22,572 22,572 ­ 22,572
Ander omvattende inkomste - - 3,347 - 3,347 - 3,347
Billike waarde aanpassings op
bates beskikbaar vir verkoop ­ ­ 3,347 ­ 3,347 ­ 3,347
Totale omvattende inkomste ­ ­ 3,347 22,572 25,919 ­ 25,919
Transaksies met aandeelhouers - - - (14,852) (14,852) - (14,852)
Dividende betaal ­ ­ ­ (14,852) (14,852) ­ (14,852)
Totale bydraes deur en
uitkerings aan aandeelhouers ­ ­ 3,347 7,720 11,067 ­ 11,067
Totale transaksies met
aandeelhouers ­ ­ 3,347 7,720 11,067 ­ 11,067
Saldo soos op 1 Mei 2009 123,768 7,034 11,612 66,155 208,569 - 208,569
Omvattende inkomste - - - 30,657 30,657 - 30,657
Wins vir die jaar ­ ­ ­ 30,657 30,657 ­ 30,657
Ander omvattende inkomste - - 1,035 - 1,035 - 1,035
Billike waarde aanpassings op
bates beskikbaar vir verkoop ­ ­ 1,035 ­ 1,035 ­ 1,035
Totale omvattende inkomste ­ ­ 1,035 30,657 31,692 ­ 31,692
Transaksies met aandeelhouers - - - (16,090) (16,090) - (16,090)
Dividende betaal ­ ­ ­ (16,090) (16,090) ­ (16,090)
Totale bydraes deur en
uitkerings aan aandeelhouers ­ ­ 1,035 14,567 15,602 ­ 15,602
Totale transaksies met
aandeelhouers ­ ­ 1,035 14,567 15,602 ­ 15,602
Saldo soos op 30 April 2010 123,768 7,034 12,647 80,722 224,171 - 224,171
2010 2009
Dividend per aandeel - sent 13.00 12.00
Tussentyds 13.00 12.00
Finaal - ­
Die aantekeninge soos uiteengesit op bladsye 45 tot 86 vorm ’n integrale deel van die fi nansiële state.

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Gekonsolideerde Kontantvloeistaat
vir die jaar geëindig 30 April 2010
44
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
AANTEKENING R’000 R’000 R’000 R’000
Kontantvloei verkry uit/(aangewend in)
bedryfsaktiwiteite 70,726 (4,293) 3,978 7,071
Kontantvloei verkry uit bedrywighede 35 60,204 7,430 885 6,081
Rente ontvang 29 86,489 103,161 59,576 89,647
Rente betaal 32 (38,616) (61,454) (38,786) (61,202)
Dividende betaal 25 (16,090) (14,852) (16,090) (14,852)
Sekondêre belasting op maatskappye betaal 22 (1,449) (1,255) (1,391) (1,255)
Belasting betaal (19,812) (37,323) (216) (11,348)
Kontantvloei (aangewend in)/verkry uit
beleggingsaktiwiteite (17,613) (28,883) 3,607 (5,276)
Eiendom, aanleg en toerusting 36.1 (18,896) (33,232) (577) (37)
Ontasbare bates 36.2 (1,382) (2,801) - ­
Finansiële bates 36.3 2,665 7,150 4,184 (5,239)
Kontantvloei aangewend in finansieringsaktiwiteite (30,191) (26,149) (11,274) (6,592)
Toename in langtermynlenings ­ toegestaan (11,274) ­ (11,274) ­
Afname in langtermynlenings ­ aangegaan
Toename in afbetalingsverkoopsfinansiering en
- (6,592) - (6,592)
lenings meer as 1 jaar (18,917) (19,557) - ­
Netto toename/(afname) in lenings na inagneming
van kontant en kontantekwivalente vir die jaar 22,922 (59,325) (3,689) (4,797)
Netto lenings na inagneming van kontant en
kontantekwivalente ­ begin van die jaar 37 (388,624) (329,299) 148,733 153,530
Netto lenings na inagneming van kontant en
kontantekwivalente - einde van die jaar 37 (365,702) (388,624) 145,044 148,733
Die aantekeninge soos uiteengesit op bladsye 45 tot 86 vorm ’n integrale deel van die finansiële state.

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
1. OPSOMMING VAN BETEKENISVOLLE
REKENING KUNDIGE BELEIDE
Die basiese rekeningkundige beleid toegepas in die
opstel van hierdie gekonsolideerde fi nansiële state
word hieronder uiteengesit.
Hierdie beleide is konsekwent toegepas vir al die jare
voorgehou, behalwe waar anders aangetoon.
1.1 BASIS VAN AANBIEDING
Die gekonsolideerde fi nansiële jaarstate van Suidwes
Beleggings Beperk (“die Maatskappy”) en sy fi liale
(saam “die Groep”) is in ooreenstemming met South
African Statements of Generally Accepted Account -
ing Practice (“SA GAAP”) en die Maatskappywet
opgestel. Die gekonsolideerde fi nansiële jaarstate
is volgens die historiese koste­grondslag voorberei,
behalwe vir die drawaardes van fi nansiële bates
beskikbaar vir verkoop, en fi nansiële bates en ­laste
(ingesluit afgeleide fi nansiële instrumente) wat na
billike waardes aangepas is.
Die voorbereiding van fi nansiële jaarstate in ooreenstemming
met SA GAAP, vereis die gebruikmaking van
sekere kritieke rekeningkundige ramings. Dit vereis
ook van bestuur om sy oordeel te gebruik in die
toepassing van die Groep se rekeningkundige beleide.
Die aangeleenthede wat groter oordeel vereis of meer
kompleksiteit behels, of waar aannames en ramings
wesenlik tot die gekonsolideerde fi nansiële state is,
word in aantekening 2.4 geopenbaar.
Veranderings in rekeningkundige beleid en openbaar
making
Nuwe en gewysigde standaarde deur die Groep
geїmplementeer
Die Groep het die volgende nuwe en gewysigde International
Financial Reporting Standards (“IFRS”) vanaf
1 Mei 2009 geїmplementeer:
­ IFRS 7 “Finansiële Instrumente ­ Openbaarmakings”
(gewysig) ­ Effektiewe datum 1 Januarie 2009. Die
wysiging vereis verbeterde openbaarmaking ten opsigte
van billike waarde meting en likiditeitsrisiko’s.
45
Meer spesifi ek vereis die wysiging openbaarmaking
van billike waarde metings deur middel van ’n hiërargie
van billike waardemetingsvlakke. Die wysiging
in rekeningkundige beleid het geen invloed op verdienste
per aandeel nie, aangesien dit slegs addisionele
openbaarmaking vereis.
­ Internasionale rekeningkundige standaard (“IAS”) 1
(gewysig) “Aanbieding van Finansiële State” ­ Effektiewe
datum 1 Januarie 2009. Die gewysigde standaard
verbied die aanbieding van inkomste­ en uitgaweitems
(synde “nie­eienaarsveranderinge in ekwiteit”)
in die Staat van Verandering in Ekwiteit en vereis dat
“nie­eienaarsveranderinge in ekwiteit” afsonderlik
van die aandeelhouersveranderinge in ekwiteit in ’n
Staat van Omvattende Inkomste aangebied sal word.
Gevolglik word alle eienaarsveranderinge in ekwiteit
in die Groep se Gekonsolideerde Staat van Verandering
in Ekwiteit aangetoon, terwyl nie­eienaarsveranderinge
in ekwiteit in die Gekonsolideerde Staat van
Omvattende Inkomste aangebied word. Vergelykende
inligting is hersaamgestel in ooreenstemming met die
gewysigde standaard. Die wysiging in reke ningkundige
beleid het geen invloed op verdienste per aandeel nie,
aangesien dit slegs op openbaarmaking betrekking het.
Standpunte, wysigings en interpretasies nog nie effektief
of deur die Groep geїmplementeer nie
­ Internasionale Finansiële Verslagdoeningsinterpretasie
Komitee (“IFRIC”) 17 “Distribusie van nie­kontantbates
aan eienaars” ­ Effektiewe datum 1 Julie 2009.
­ IAS 27 (gewysig) “Gekonsolideerde en Afsonderlike
Finan siële State” ­ Effektiewe datum 1 Julie 2009.
­ IFRS 3 (gewysig) “Besigheidskombinasies” ­ Effektiewe
datum 1 Julie 2009.
­ IAS 38 (gewysig) “Ontasbare bates” ­ Effektiewe datum
1 Mei 2010.
­ IFRS 5 (gewysig) “Meting van niebedryfsbates (of verkoopsgroepe)
geklassifi seer as gehou vir verkoop” ­
Effek tiewe datum 1 Mei 2010.
­ IAS 1 (gewysig) “Aanbieding van Finansiële State” ­
Effek tiewe datum 1 Mei 2010.

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
1.2 ONDERLIGGENDE BEGINSELS
Die finansiële state word volgens die lopende saak beginsel
opgestel deur die gebruikmaking van die toevallingsgrondslag.
Bates en laste asook inkomste en uitgawes word nie
teen mekaar verreken nie, tensy dit spesifiek deur ‘n
reke ningkundige standaard vereis of toegelaat word.
Die verandering in rekeningkundige beleid word
ooreenkomstig die spesifieke oorgangsbepalings verantwoord.
By gebrek aan oorgangsbepalings word die
verandering in rekeningkundige beleid terugwerkend
toegepas, tensy dit onprakties is, in welke geval die
verandering toekomstiglik toegepas word.
Verandering in rekeningkundige ramings word in die
Inkomstestaat verantwoord.
1.3 BUITELANDSE VALUTA
a) Funksionele geldeenheid
Items ingesluit in die finansiële state van elk van die
Groep se entiteite word gemeet deur die gebruikmaking
van ’n geldeenheid van die primêre ekono miese
omgewing waarin die entiteit funksioneer (“die
funksionele geldeenheid”).
b) Transaksies en balanse
Buitelandse valutatransaksies word na die funksio nele
geldeenheid omgeskakel teen die heersende wisselkoerse
op die dag van die transaksie of waardasie in
die geval van herwaardasie. Winste en verliese as
gevolg van die vereffening van sodanige transak sies
en van die omskakeling van monetêre bates en laste
in buitelandse geldeenhede word in die Inkomstestaat
erken. Sodanige saldo’s word teen wissel koerse
soos op jaareinde omgeskakel.
Buitelandse valutawinste en ­verliese met betrekking
tot lenings, kontant en kontantekwivalente vorm deel
van finan sieringsinkomste of ­koste in die Inkomstestaat.
Alle ander buitelandse valutawinste en ­ver liese
46
word as ander (verliese)/winste, netto, in die Inkomstestaat
erken.
1.4 VERGELYKENDE SYFERS
Indien die rekeningkundige beleid wysig, word die
vergelykende syfers dienooreenkomstig aangepas.
Waar vergelykende syfers hersaamgestel word om aan
die verandering in openbaarmaking in die huidige jaar
te voldoen, word IAS 1 (gewysig) toegepas.
1.5 AFSONDERLIKE FINANSIËLE STATE VAN
FILIALE EN GEASSOSIEERDES
Die afsonderlike finansiële state van filiale en geassosieerdes
word volgens die historiese kostegrondslag
voorberei, behalwe vir die drawaardes van finansiële
bates beskikbaar vir verkoop en finansiële bates en
laste (ingesluit afgeleide finansiële instrumente) wat
na billike waardes aangepas word deur die Inkomstestaat.
1.6 FILIALE
Filiale verwys na daardie maatskappye waarin die
Groep, direk of indirek, meer as die helfte van die
stemgeregtigdes verteenwoordig of andersins oor die
vermoë beskik om die maatskappye se finansiële en
bedryfsbeleid te beheer. Filiale word ten volle gekonsolideer
vanaf die datum waarop effektiewe beheer
aan die Groep oorgedra word en word nie meer
gekonsolideer vanaf die datum dat beheer eindig nie.
Die aankoopsmetode word gebruik om die verkryging
van filiale deur die Groep te boek te stel. Die koste
van verkryging word gemeet as die billike waarde van
die bates verkry, ekwiteitsinstrumente uitgereik en
aan spreeklikhede aangegaan of oorgeneem op die datum
van ruiling, plus enige koste wat regstreeks aan
die verkryging toeskryfbaar is. Identifiseerbare bates
verkry en laste en voorwaardelike aanspreeklikhede
oorge neem in ’n besigheidsamevoeging word aanvanklik
teen billike waarde op verkrygingsdatum gemeet,
ongeag die omvang van enige nie­beherende belang.
Die surplus van die koste van verkryging bo die belang
in die billike waarde van die identifiseerbare netto

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
bates verkry, word as klandisiewaarde verantwoord.
Indien die koste van verkryging minder is as die billike
waarde van die netto bates verkry, word die verskil
direk in die Inkomstestaat verantwoord (verwys na
aantekening 6). Alle transaksies, balanse en ongerealiseerde
winste of verliese binne Groepsverband word
op konsolidasievlak geëlimineer.
Nie­beherende belange in die netto inkomste van
gekonsolideerde fi liale word teen die netto inkomste
van die Groep aangesuiwer om sodoende netto
inkomste toeskryfbaar aan aandeelhouers van die
Houer maatskappy te verkry. Nie­beherende belange
in die netto bates van gekonsolideerde fi liale word
af sonderlik van ekwiteit en laste geopenbaar. Waar
nodig, word die rekeningkundige beleid van die fi liale
in ooreenstemming met die beleid van die Groep
aangepas. Volledige besonderhede van die Groep se
belange in fi liale word in aantekening 6 en Bylae A van
die fi nansiële state uiteengesit.
1.7 GEASSOSIEERDES
Geassosieerde maatskappye is daardie maatskappye
waarin die Groep oor die algemeen vanaf 20% en tot
en met 50% van die stemregte besit, of waaroor die
Groep beduidende invloed het, maar dit nie beheer
nie.
Beleggings in geassosieerde maatskappye word volgens
die ekwiteitsmetode verantwoord en aanvanklik
teen billike waarde erken. Die Groep se belegging
in geassosieerdes sluit klandisiewaarde, netto
van opgelope amortisasie, op datum van verkryging
in. Sien aantekening 1.10 vir die waardedaling van
nie­fi nansiële bates, insluitende klan disiewaarde.
Die Groep se aandeel in naverkrygingswinste en ­verliese
van geassosieerdes word in die Inkomstestaat
verantwoord, en sy aandeel in naverkrygingsbewegings
in reserwes word in reserwes verantwoord. Die
kumulatiewe naverkrygingsbewegings word teen die
kosprys van die belegging aangepas. Ongerealiseerde
winste en verliese op transaksies tussen die Groep
en sy geassosieerdes word geëlimineer tot die mate
van die Groep se belang in die geassosieerde. Ongerealiseerde
verliese word ook geëlimi neer, tensy
47
die transaksies ’n aanduiding van waardedaling is.
Waar nodig, word die rekeningkundige beleid van die
geassosieerde aangepas in ooreenstemming met die
beleid van die Groep.
Wanneer die Groep se aandeel in verliese in ‘n geassosieerde
gelyk aan of meer as die belegging in ’n
ge assosieerde word, met inagneming van ander onversekerde
bedrae ontvangbaar, word geen verdere
verliese erken nie, behalwe tot die mate wat die
Groep verpligtinge aangegaan het, of betalings namens
‘n geassosieerde gemaak het.
1.8 EIENDOM, AANLEG, TOERUSTING, WERKE
ONDER KONSTRUKSIE, INSTANDHOUDINGS -
KOSTE EN WAARDE VERMINDERING
Alle eiendom, aanleg en toerusting word teen kosprys
min waardevermindering getoon. Die kosprys sluit in
alle uitgawes wat direk met die verkryging van die
item verband hou. Kostes daarna aangegaan word by
die drawaarde van die bate ingesluit of word as ’n
afsonderlike bate erken tot die mate dat dit waarskynlik
is dat toekomstige ekonomiese voordele vir
die Groep daaruit sal voortvloei en die koste van die
bate betroubaar gemeet kan word. Die drawaarde
van ’n item of deel daarvan wat vervang word, word
afgeskryf. Alle ander instandhoudingskoste word in
die jaar waarin dit aangegaan is, in die Inkomstestaat
afgeskryf.
Waardevermindering word op silogeboue en vaste silomasjinerie
bereken volgens die amortisasie­metode
oor die nutsduur daarvan. Geen waardevermindering
word op grond afgeskryf nie.
Waardevermindering op ander eiendom, aanleg en
toe rusting word volgens die reguitlynmetode afgeskryf
teen koerse wat in verhouding tot die verwagte nuttige
lewensduur van die onderskeie eiendom, aanleg
en toerusting bepaal is, ten einde die oorspronklike
kosprys tot beraamde reswaarde te verminder. Die
bates se nuttige lewensduur en reswaardes word ten
minste aan die einde van elke fi nansiële jaar hersien
en aangepas, waar nodig. Waar die drawaarde van
die eiendom, aanleg, toerusting en werk onder konstruksie
groter as die beraamde verhaalbare waarde
daarvan is, word die drabedrag dadelik na die verhaalbare
bedrag afgeskryf.

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
Waardevermindering op bates word bereken ten einde
die kosprys tot beraamde reswaarde te verminder oor
die volgende tydperke:
Silogeboue en –masjinerie ­ 35 jaar
Handelstakgeboue ­ 40 jaar
Ander geboue en privaatsylyne ­ 40 jaar
Rekenaarhardeware ­ 5 jaar
Rekenaarsagteware ­ 3 jaar
Masjinerie en toerusting ­ 6 tot 10 jaar
Kantoormeubels en toebehore ­ 5 tot 10 jaar
Trekkers, sleepwaens en motorvoertuie ­ 5 jaar
Tweedehandse voertuie aangekoop ­ 3 jaar
Vinnigslytende en kwynende bates ­ 3 jaar
Wins en verlies met die vervreemding van bates
word bepaal deur die opbrengs te vergelyk met die
drawaarde van die bate en word by die bepaling van
die bedryfswins in ag geneem.
1.9 ONTASBARE BATES
Klandisiewaarde
Klandisiewaarde verteenwoordig die oorskot van die
koste van verkryging bo die billike waarde van die
Groep se aandeel in die netto bates van die filiaal/geassosieerde
wat verkry is op die datum van verkryging.
Klandisiewaarde met die verkryging van ’n filiaal word
as ‘n ontasbare bate geopenbaar. Die Groep bepaal op
elke balansstaatdatum of daar ’n waardedaling van
die klandisiewaarde bestaan en klandisiewaarde word
gedra teen kosprys min opgelope waardedalingsverliese.
Waardedalingsverliese op klandisiewaarde word
nie teruggeskryf nie. Die berekening van die wins of
verlies met verkoop van ‘n entiteit sluit die drawaarde
van klandisiewaarde met betrekking tot daardie entiteit
in.
Klandisiewaarde word toegewys na kontantgenererende
eenhede vir doeleindes van bepaling van enige
waardedalingsverliese. Die klandisiewaarde word
toegewys na daardie bedryfseenhede of groepe kontantgenererende
eenhede per bedryfsegment wat
voordeel kan trek uit die besigheidsamevoeging waaruit
die klandisiewaarde sal ontstaan.
Patente, handelsmerke en lisensies
Afsonderlike patente, handelsmerke en lisensies word
teen kosprys erken. Uitgawes ten opsigte van aange­
48
koopte patente, handelsmerke en lisensies word gekapitaliseer.
Patente, handelsmerke en lisensies het ’n
beperkte nuttige lewensduur en word getoon teen
kosprys min opgelope amortisasie. Amortisasie word
bereken volgens die reguitlynbasis oor hul verwagte
ekonomiese bruikbare lewensduur tot ‘n maksimum
van 10 jaar.
Rekenaarsagteware - selfontwikkel
Kostes geassosieer met die instandhouding van rekenaarsagteware
word erken soos die uitgawes
aangegaan is. Ontwikkelingskostes wat met sekerheid
bepaal kan word en wat direk toeskryfbaar is aan die
ontwerp van identifiseerbare en unieke sagteware
wat deur die Groep beheer word, en wat waarskynlik
toekomstige ekonomiese voordele bo die koste vir
langer as een jaar sal genereer, word as ontasbare
bate erken. Direkte toeskryfbare kostes wat gekapitaliseer
word, sluit kontrakkostes vir die sagteware
ontwikkeling en ander toepaslike gedeeltes van oorhoofse
kostes in.
Ontwikkelingskoste ten opsigte van rekenaarsagteware,
wat as ontasbare bates erken word, word oor
‘n periode van 3 jaar in gelyke paaiemente na datum
van kapitalisasie geamortiseer.
Ander ontwikkelingskoste wat nie aan die kriteria voldoen
nie, word as ’n uitgawe erken in die periode
waarin aangegaan. Ontwikkelingskoste voorheen as ’n
uitgawe afgeskryf, word nie in toekomstige periodes
as ‘n bate erken nie.
1.10 WAARDEDALING VAN NIE-FINANSIËLE BATES
Bates wat ’n oneindige nuttige lewensduur het, byvoorbeeld
klandisiewaarde, is nie onderhewig aan
amortisasie nie, maar word jaarliks heroorweeg vir
waardedaling. Bates wat aan amortisasie onderworpe
is, word heroorweeg vir waardedaling wanneer ’n
ge beurtenis of verandering in omstandighede plaasgevind
het wat daarop dui dat die drabedrag nie verhaalbaar
is nie. ’n Waardedalingsverlies word erken
vir die bedrag waarmee die drabedrag die verhaalbare
bedrag oorskry. Die verhaalbare bedrag is die hoogste
van die bates se billike waarde min kostes om bate te
verkoop en waarde in gebruik. Vir die doeleindes van
bepaling van waardedaling word bates groepeer op die

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
laagste vlak van kontantgenerende bedryfseenhede.
Nie­fi nansiële bates anders as klandisiewaarde wat
waardedalingsverliese getoon het, word oorweeg vir
moontlike terugskrywing van waarde dalingsverliese
aan die einde van elke verslagdoenings datum.
1.11 FINANSIËLE BATES
Klassifi kasie
Die Groep klassifi seer fi nansiёle bates in die volgende
kategoriёe: Lenings en bedrae ontvangbaar, fi nansiёle
bates beskikbaar vir verkoop en fi nansiële bates teen
billike waarde deur wins of verlies. Die klassifi kasie is
onderhewig aan die doel waarvoor die fi nansiёle bate
aan gekoop is. Bestuur bepaal die klassifi kasie van die
fi nansiёle bates op die datum van aankope.
Erkenning en meting
Gewone aankope en verkope van fi nansiёle bates
word erken op die transaksiedatum ­ die datum wanneer
die Groep homself verbind tot die koop of verkoop
van die bate.
Die erkenning van fi nansiёle bates word gestaak wanneer
die kontraktuele reg om kontant te ontvang
oorgedra is of verval het, of wanneer oorwegend al
die risiko’s en voordele van eienaarskap eindig.
a) Lenings en bedrae ontvangbaar
Lenings en bedrae ontvangbaar word aanvanklik erken
teen billike waarde plus transaksiekoste en daarna
teen geamortiseerde koste getoon deur gebruik making
van die effektiewe opbrengsmetode.
Lenings en bedrae ontvangbaar is nie­afgeleide
fi nansiёle bates met vaste of bepaalbare betalings
wat nie in ‘n aktiewe mark gekwoteer word nie. Dit
word ingesluit in bedryfsbates, behalwe in die geval
van vervaldatums langer as 12 maande na die verslagdoeningsdatum,
wanneer dit as niebedryfsbates
geklassifi seer word.
Die Groep se lenings en bedrae ontvangbaar bestaan
uit afbetalingsverkoopsfi nansiering en lenings, handels­
en ander bedrae ontvangbaar, en kontant en
kontantekwivalente. Verwys na aantekeninge 10, 14
en 16.
49
b) Finansiële bates beskikbaar vir verkoop
Alle beleggings in sekuriteite word as fi nansiële bates
beskikbaar vir verkoop geklassifi seer. Die klassifi kasie
is onderhewig aan die doel waarvoor die belegging
aangekoop is. Bestuur bepaal die klassifi kasie van
beleggings op die datum van aankope en herevalueer
die klassifi kasie op ’n gereelde basis. Langtermynbeleggings
wat verkoop kan word, as gevolg van veranderings
in likiditeit of in rentekoerse, is as beskikbaar
vir verkoop geklassifi seer en in niebedryfsbates
verantwoord, tensy bestuur aangetoon het dat hulle
die belegging vir minder as 12 maande wil hou of wil
verkoop om bedryfskapitaal te bekom, in welke geval
dit as bedryfsbates getoon word. Aankope en verkope
van beleggings word op die transaksiedatum, wat die
datum is waarop die Groep homself tot die koop of
verkoop van die bate verbind het, erken. Koste van
aankope sluit transaksiekoste in. Rente en dividende
ontvang ten opsigte van beleggings word as ander
bedryfsinkomste in die Inkomstestaat geopenbaar.
Beleggings beskikbaar vir verkoop word aanvanklik
teen billike waarde plus transaksiekoste getoon. Ongerealiseerde
winste en verliese voortspruitend uit
die veranderings in die billike waarde van beleggings
geklassifi seer as beskikbaar vir verkoop, word in ekwiteit
verantwoord. Die billike waarde van genoteerde
beleggings word op gekwoteerde aanbodpryse gebaseer.
Die billike waarde van ongenoteerde ekwiteitsekuriteite
word bereken deur gebruikmaking van
die netto batewaarde soos aangepas om die unieke
omstandighede van die uitreiker te ref ekteer. Ekwiteitsbeleggings
waarvoor ’n billike waarde nie betroubaar
bereken kan word nie, word teen kosprys
min waardedalings getoon.
Wanneer beleggings in ekwiteitsekuriteite wat as
fi nan siële bates beskikbaar vir verkoop geklassifi seer
is, verkoop word of die drawaarde daarvan as gevolg
van waardedalings R nul is, word opgelope billike
waarde­aanpassings wat voorheen in Ekwiteit verantwoord
was, in die Inkomstestaat erken.
c) Finansiële bates teen billike waarde deur
wins of verlies
Finansiële bates teen billike waarde deur wins of
verlies word aanvanklik erken teen billike waarde en
transaksiekoste word in die Inkomstestaat afgeskryf.

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
Finansiële bates teen billike waarde deur wins of
verlies is finansiële bates gehou vir verhandeling. ’n
Finansiële bate in hierdie kategorie word hoofsaaklik
verkry vir die doel om dit oor die korttermyn te
verkoop. Afgeleide finansiële instrumente word ook
as gehou vir verkoop geklassifiseer, behalwe as dit vir
verskansing bedoel is. Bates in hierdie kategorie word
as bedryfsbates verantwoord.
1.12 WAARDEDALING VAN FINANSIËLE BATES
Bates teen geamortiseerde koste
Die Groep oorweeg aan die einde van elke verslagdoeningsdatum
of objektiewe bewyse vir ‘n waardedaling
van ‘n finansiële bate of groep finansiële bates
bestaan.
Waardedalingsverliese word erken slegs wanneer
daar objektiewe bewyse bestaan vir waardedaling as
gevolg van een of meer gebeurtenisse na die aanvanklike
erkenning van die bate en indien die verliesgebeurtenis
‘n impak sal hê op die toekomstige kontantvloei,
wat betroubaar beraam kan word. Die bedrag
van die verlies is die verskil tussen die drabedrag en
die teenswoordige waarde van verwagte kontantvloei,
insluitende bedrae verhaalbaar ten opsigte van waarborge
en kollaterale sekuriteite, verdiskonteer teen
die oorspronklike effektiewe rentekoers van lenings
en bedrae ontvangbaar. Indien ‘n lening ‘n veranderlike
rentekoers het, is die verdiskonteringskoers wat
gebruik word om die waardedalingsverlies te bereken,
die huidige effektiewe rentekoers van toepassing
op die kontrak. Die bate se drabedrag word verminder
en die verlies word in die Inkomstestaat erken.
Indien die waarde dalingsverlies in toekomstige
periodes verminder en die vermindering verband
hou met ‘n gebeurtenis wat plaasgevind het nadat
die waardedalingsverlies erken is, word die terugskrywing
van die waardedalings verlies in die Inkomstestaat
erken.
Bates beskikbaar vir verkoop
Die Groep oorweeg aan die einde van elke verslag doe ­
n ingstydperk of daar objektiewe bewyse bestaan vir
moontlike waardedaling van ’n finansiële bate of
groep finansiële bates. In die geval van ekwiteitsbeleggings
geklassifiseer as beskikbaar vir verkoop, is
’n wesenlike of langdurige afname in billike waarde
50
van die sekuriteit ook ’n bewys dat die bate waardedaling
toon. Indien finansiële bates beskikbaar vir
verkoop ’n waardedaling toon, word die kumulatiewe
verlies, wat die verskil is tussen die verkrygingskoste
en die huidige billike waarde, min enige waardedalingsverliese
erken in wins of verlies in vorige periodes,
teruggeskryf uit ekwiteit en in die Gekonsolideerde
Inkomstestaat erken.
Die kriteria wat die Groep gebruik om te bepaal of
daar objek tiewe bewyse vir waardedalingsverliese
bestaan, sluit in:
­ Wesenlike finansiële agteruitgang van die debiteur.
­ Kontrakbreuk, soos wanbetaling of versuim ten opsigte
van rente of kapitaal.
­ Aanduiding dat die lener waarskynlik insolvent kan
raak.
­ Aanduiding deur objektiewe data dat ’n meetbare
afname in die geraamde toekomstige kontantvloei
uit ’n portefeulje of finansiële portefeulje sedert die
aanvanklike erkenning van daardie bates plaasgevind
het, alhoewel die afname nie per individuele debiteur
in die portefeulje geïdentifiseer kan word nie, insluitende
’n verswakking in die betalingstatus van die
leners in die portefeulje.
1.13 AFGELEIDE FINANSIËLE INSTRUMENTE EN
VERSKAN SINGSAKTIWITEITE
Afgeleide finansiële instrumente word aanvanklik
teen billike waarde op kontrakdatum waardeer en
word daarna ook teen billike waarde herwaardeer.
Die metode om die gevolglike wins of verlies te erken,
hang daarvan af of die afgeleide finansiële instrument
as ’n verskansingsinstrument aangewys is en, indien
wel, van die aard van die item wat verskans word.
Die Groep onderskei sekere finansiële instrumente as
(1) verskansing van die billike waarde van ’n erkende
bate of vaste verpligting (billike waarde verskansing),
of (2) verskansing van ’n spesifieke risikogeassosieerde
bate of las of ’n hoogs waarskynlike vooruitgeskatte
transaksie (kontantvloeiverskansing).
Die Groep dokumenteer, tydens die ontstaan van
die transaksie, die verwantskap tussen die verskansingsinstrument
en die verskansde item, asook die
risikobestuursdoelwit en strategie vir die aangaan van
verskeie verskansingstransaksies.

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
Die Groep dokumenteer ook sy waardasies, beide
tydens die ontstaan van die verskansing en op ’n
deurlopende basis, om te bepaal of die afgeleide fi ­
nansiële instrument wat in die verskansingstransaksies
gebruik word, wel hoogs effektief is om veranderinge
in billike waarde of kontantvloei van die verskansde
items te verreken.
Die volle billike waarde van verskansingsafgeleide
fi nansiële instrumente word getoon as ’n niebedryfsbate
of niebedryfslas wanneer die oorblywende
verskansde item meer as 12 maande is en as ’n bedryfsbate
of bedryfslas wanneer die oorblywende
periode van die verskansde item minder as 12 maande
is. Verhandelbare afgeleide fi nansiële instrumente
word as ’n bedryfsbate of bedryfslas getoon.
Die billike waardes van verskeie afgeleide fi nansiële
instrumente wat vir verskansing gebruik word, word
in aantekening 15 geopenbaar.
Billike waarde-verskansing
Veranderings in die billike waarde van hoogs effektiewe
afgeleide fi nansiële instrumente wat toegewys
is en kwalifi seer as billike waarde verskansing, word
in die Inkom stestaat verantwoord, tesame met enige
veranderinge in die billike waarde van die verskansde
bate of las wat aan die verskansingsrisiko toeskryfbaar
is.
Die wins en verlies toeskryfbaar aan die oneffektiewe
gedeelte word in die Inkomstestaat erken. Wanneer
die verskansde item nie meer aan die verskansingskriteria
voldoen nie, word die regstelling ten opsigte
van die drawaarde van die verskansde item waarvoor
die effektiewe rentekoersmetode gebruik word in die
Inkomstestaat oor die oorblywende periode geamortiseer.
Transaksies in mielie­, sonneblom­ en koring­termynkontrakte
word op SAFEX aangegaan. Kragtens
die termynkontrakte word bepaalde hoeveelhede
graan van ’n bepaalde gehalte gekoop of verkoop
vir le wering op ‘n bepaalde toekomstige datum. Die
koop­ of verkoopprys word be paal op die dag waarop
die transaksies aangegaan word en lewering geskied
by goedgekeurde SAFEX silo’s.
51
Termynmarktransaksies word vir verskansings­ en
spekulatiewe doeleindes aangegaan. Verskansingstransaksies
word aangegaan om die fi liale se blootstelling
aan pryswisselvalligheid van landbouprodukte
teen te werk.
Kontantvloeiverskansing
Die effektiewe gedeelde van die verandering in die
billike waarde van afgeleide fi nansiële instrumente
wat toegeken is en as kontantvloeiverskansing kwalifi
seer, word in die Staat van Omvattende Inkomste
verantwoord. Die wins of verlies toeskryfbaar aan
die effektiewe gedeelte word onmiddellik onder ander
winste of verliese in die Inkomstestaat verreken.
Die billike waarde van openbare verhandelbare afgeleide
fi nansiële instrumente en verhandeling is
op gekwoteerde markpryse op die balansstaatdatum
gebaseer. Die billike waarde van buitelandse valuta
termynkon trak te word vasgestel deur van valuta termynmarkkoerse,
soos op die balansstaatdatum, gebruik
te maak. Finansiële bates en verpligtinge met
’n vervaldatum wat min der as een jaar is, se billike
waarde word aanvaar as die sigwaarde min enige beraamde
kredietaanpassings. Die billike waarde van
niebedryfs­fi nansiële verpligtinge word beraam deur
die toekomstige kontraktuele kontantvloeie teen die
huidige markrentekoerse wat vir soortgelyke instrumente
vir die Groep beskikbaar is, te verdiskonteer.
Sekere afgeleide transaksies sal wel effektiewe
eko nomiese verskansing onder die Groep se risikobestuursbeleid
verskaf, maar sal nie vir verskansingsrekeningkundige
verantwoording, onder die spesifi eke
reëls van IAS39, kwalifi seer nie. Veranderinge in die
billike waarde van enige afgeleide instrument wat nie
vir verskansingsrekeningkundige verantwoording met
verwysing na IAS39 kwalifi seer nie, word onmiddellik
in die Inkomstestaat erken.
1.14 VERREKENING VAN FINANSIËLE
INSTRUMENTE
Finansiële bates en laste word teenoor mekaar verreken
en die netto bedrag in die Balansstaat getoon
indien ’n wetlike reg op verrekening bestaan en indien
beoog word om die betrokke bates en laste gelyktydig
of op ‘n netto grondslag te vereffen.

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
1.15 VOORRAAD
Voorraad word teen die laagste van kosprys of netto
realiseerbare waarde waardeer. Die kosprys word soos
volg bepaal: Handelsvoorraad, landbouprodukte vir
herverkoop, grondstowwe, graansakke, verbruikersvoorraad
en konstruksiemateriaal: Op ’n geweegde
gemiddelde basis.
Voorsiening word vir stadigbewegende en verouderde
handelsvoorraad, asook vir moontlike voorraadtekorte
gemaak op ‘n item­vir­item basis of waar toepaslik
in groeperings van soortgelyke of verwante items.
Netto realiseerbare waarde is die beraamde verkoopsprys
in die gewone loop van besigheid, min toepaslike
veran derlike verkoopskoste.
1.16 POELREKENINGS
Poelrekenings verteenwoordig onverkoopte voorraad
in die onderskeie poele wat namens deelnemers deur
die Maatskappy se filiale bedryf word.
1.17 HANDELS- EN ANDER BEDRAE
ONTVANGBAAR
Handels­ en ander bedrae ontvangbaar is bedrae ontvangbaar
van kliënte vir handelsgoedere verkoop en
dienste gelewer in die normale loop van besigheid.
Indien die invorderingtydperk een jaar of minder is,
word dit as bedryfsbates getoon. Andersins word dit
as niebedryfsbates getoon. Handels­ en ander bedrae
ontvangbaar word aanvanklik erken teen billike
waarde en word daarna gemeet teen geamortiseerde
koste deur gebruikmaking van die effektiewe rentekoersmetode
min voorsiening vir waarde daling.
1.18 AFBETALINGSVERKOOPSFINANSIERING
Afbetalingsverkoopsfinansiering word aanvanklik
er ken teen billike waarde en daarna teen huidige
waarde min voorsiening vir waardedaling. Die verskil
tussen die bruto bedrag ontvangbaar en die huidige
waarde word as onverdiende finansieringsinkomste
erken. Finansieringsinkomste word oor die termyn
van die afbetalingsverkoopsfinansiering ingevolge
52
die netto beleggingsmetode erken, om ‘n konstante
perio dieke koers op die uitstaande balans te bereik.
1.19 LENINGS EN BEDRAE ONTVANGBAAR
Lenings en bedrae ontvangbaar toegestaan deur die
Groep deur die verskaffing van geld direk aan die
le ner word as lenings toegestaan deur die Groep
gekate goriseer en word teen geamortiseerde koste
gedra, wat gedefinieer word as die billike waarde van
kontant uitgeleen ten einde die lenings en bedrae
ontvangbaar voort te bring, soos wat bepaalbaar is
deur verwysing na markpryse op die datum wat die
lening ontstaan het. Derdeparty uitgawes, soos regskoste,
aangegaan om die lening te versekureer, word
as deel van die koste van die transaksie hanteer. Alle
lenings en bedrae ontvangbaar word erken wanneer
die kontant aan die leners voorgeskiet word.
1.20 KONTANT EN KONTANTEKWIVALENTE
Kontant en kontantekwivalente bestaan uit banksaldo’s,
kontant voorhande en oortrokke banksaldo’s.
Oortrokke banksaldo’s word in die Balansstaat as bedryfslaste
geklassifiseer.
1.21 NIEBEDRYFSBATES (OF ‘N VERKOOPS-
GROEP) GEHOU VIR VERKOOP
Niebedryfsbates (of ’n verkoopsgroep) word geklassifiseer
as bates gehou vir verkoop wanneer die drabedrag
verhaal gaan word deur ’n verkoopstransaksie
en die verkoopstransaksie as hoogs waarskynlik geag
word. Niebedryfsbates (of ’n verkoopsgroep) gehou vir
verkoop word getoon teen die laagste van drawaarde
of billike waarde min koste om te verkoop indien
die drawaarde hoofsaaklik verhaal sal word deur ’n
verkoopstransaksie eerder as deur die deurlopende
gebruik daarvan.
1.22 EKWITEITSINSTRUMENTE
Alle transaksies wat verband hou met die koop en
verkoop van aandele in die Maatskappy, ingesluit verwante
kostes, word verantwoord in Ekwiteit.

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
1.23 LENINGS
Lenings word aanvanklik erken teen billike waarde.
Lenings word daarna teen geamortiseerde koste
getoon deur gebruikmaking van die effektiewe opbrengsmetode;
enige verskille tussen die opbrengs
(netto van enige transaksiekoste) en die verhaalbare
bedrag word in die Inkomstestaat oor die tydperk van
die lening erken.
1.24 HANDELS- EN ANDER BEDRAE BETAALBAAR
Handels­ en ander bedrae betaalbaar is verpligtinge
betaalbaar vir goedere en dienste verkry in die normale
loop van besigheid vanaf verskaffers. Handels en
ander bedrae betaalbaar word getoon as bedryfslaste
indien die bedrag binne 1 jaar of minder betaalbaar
is. Indien nie, word dit getoon as niebedryfslaste.
Handels­ en ander bedrae betaalbaar word aanvanklik
erken teen billike waarde en word daarna gemeet
teen geamortiseerde koste deur die gebruikmaking
van die effektiewe rentekoersmetode.
1.25 VOORSIENINGS VIR ANDER VERPLIGTINGE
EN UITGAWES
Voorsienings word erken indien die Groep ’n huidige,
wetlike of afgeleide verpligting het weens ’n
vorige gebeurtenis wat waarskynlik ’n uitvloei van
hulpbronne sal hê om die verpligting na te kom en
’n betroubare beraming van die bedrag gemaak is.
Voorsienings word gemeet teen die huidige waarde
van die verwagte uitgawe om die huidige verpligting
na te kom deur die gebruikmaking van ‘n voorbelaste
koers wat die huidige markwaardebepaling van
die tyd waarde van geld en die risiko’s spesifi ek geassosieer
met die verpligting in ag neem.
Winsdelingsvoorsiening
Voorsiening vir winsdeling word met inagneming van
die Groep se ekonomiese waardetoevoegingsdoelwit
bepaal. Die nabelaste doelwit word bepaal as ’n
persentasie van die koste van eie kapitaal gemeet
teenoor reserwes.
Dienskommissie
Die beraamde verpligting op produkte nog onder
53
waarborg op balansstaatdatum word op diensrekords
bereken en gebaseer.
Voorsiening vir klantevoorraadaanspreeklikheid
Fisiese verliese van produktevoorraad word voorsien
en teen die bedryfswins van die Maatskappy se fi liale
afgeskryf. ’n Voorsiening, gebaseer op historiese data,
word op jaareinde gemaak met inagneming van die
waarde van die eindproduktevoorraad vir ’n moontlike
aanspreeklikheid teenoor klante. Die waarde van
die produktevoorraad word bereken volgens die netto
produsenteprys betaal vir die produkte.
1.26 AANDEELHOUERS VIR DIVIDEND
Dividende vir aandeelhouers word slegs as ’n verpligting
erken wanneer dit verklaar word en word
in die Staat van Verandering in Ekwiteit ingesluit.
Sekondêre belasting op maatskappye ten opsigte van
hierdie dividende word as ’n verpligting erken wanneer
die dividende as ’n verpligting erken word en
word ingesluit in die belastinguitgawe in die Inkomstestaat.
Suid­Afrikaanse maatskappye is onderhewig aan ’n
twee ledige korporatiewe belastingsisteem. Een hiervan
die belasting gehef op die belasbare inkomste en
die ander ’n sekondêre belasting (genoem SBM) op
uitgekeerde inkomste. ’n Maatskappy loop SBM uitgawes
op by die verklaring of geagte verklaring van
dividende (soos gedefi nieer in belastingwetgewing)
aan sy aandeelhouers. SBM is nie ’n terughoubelasting
vir aandeelhouers nie, maar ’n belas ting vir
maatskappye.
Die SBM­belastinggevolg van dividende word erken
as ‘n belastinguitgawe in die Inkomstestaat in dieselfde
periode waarin die verwante dividend as ‘n
aan spreeklikheid voorsien word. Die SBM­aanspreeklikheid
word verminder met dividende ontvang gedurende
die dividendsiklus. Waar dividende ver klaar
die dividende ontvang gedurende daardie siklus oorskry,
is SBM betaalbaar teen die huidige SBM­koers op
die netto bedrag.
Waar die dividende ontvang die dividende verklaar vir
daardie siklus oorskry, is daar geen aanspreeklikheid
ten opsigte van ’n SBM­betaling nie. Die potensiële
belastingvoordeel rakende die oorskryding van divi­

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
dende ontvang word oorgedra na die volgende dividendsiklus
as ’n SBM­krediet. Uitgestelde belastingbates
word erken op onaangewende SBM­krediete tot
die mate van waarskynlikheid dat die Groep in die
toekoms dividende sal verklaar vir die benutting van
hierdie SBM­krediete.
1.27 WERKNEMERSVOORDELE
Lopende en aanvullende bydraes ten opsigte van aftree­
en mediese fondse word as ’n uitgawe in die
Inkom stestaat erken in die jaar waarin die bydraes
gemaak word en word by personeelkoste ingesluit.
Die Groep het alle verpligtinge ten opsigte van naaftrede
mediese bydraes van werknemers afgekoop
en het geen verdere verpligting of aanspreeklikheid
vir na­aftrede voordele nie.
Aanspreeklikheid vir werknemersvoordele in die vorm
van winsdeling word erken in terme van ’n formele,
vooraf goed gekeurde winsdelingskema.
1.28 HUIDIGE EN UITGESTELDE BELASTING
Die belastinguitgawe vir die periode bestaan uit huidige
en uitgestelde belasting. Belasting word in die
Inkomstaat erken, behalwe vir items wat in ander omvattende
inkomste of direk in ekwiteit erken word.
In daardie geval word belasting ook in ander omvattende
inkomste of direk in ekwiteit erken.
Die huidige jaar se belastinguitgawe is op die resultate
van die jaar gebaseer, soos aangepas vir vrygestelde
inkomste en nie­aftrekbare uitgawes, deur
die gebruikmaking van heersende belastingkoerse wat
op die belasbare inkomste van toepassing is.
Die huidige jaar se belastinguitgawe word bereken
op grond van die belastingwette van toepassing of
gedeeltelik van toepassing op die balansstaatdatum.
Bestuur evalueer deurlopend die standpunte ingeneem
in belastingopgawes met betrekking tot situasies
waar se kere belastingregulasies aan interpretasies
onderhewig is en skep voorsienings, waar toepaslik,
gebaseer op die bedrae wat na verwagting aan die
belastingowerhede oorbetaal gaan word.
54
Uitgestelde belasting word bereken deur ’n belastingkoers
te gebruik wat van toepassing is, soos bekragtig
of in wese bekragtig is, op die balansstaatdatum en
wat verwag word van toepassing sal wees wanneer
die ooreenstemmende uitgestelde belastingbate gaan
realiseer of uitgestelde belastinglas betaal gaan word.
Deur gebruikmaking van die aanspreeklikheidsmetode
word uitgestelde belasting vir tydelike verskille
tussen die belastingbasis van bates en laste en hul
drawaardes ten volle in die finansiële state voorsien.
Uitgestelde belastingbates word slegs erken tot die
mate dat dit waarskynlik is dat toekomstige belasbare
wins beskikbaar sal wees waarteen die tydelike verskille
en belastingverlies benut kan word.
1.29 INKOMSTE ERKENNING
Inkomste verteenwoordig die billike waarde van die
vergoeding ontvang of ontvangbaar vir die verkoop
van goedere en dienste in die normale gang van die
Groep se aktiwiteite. Inkomste word getoon netto
van enige verkoopsbelasting, terugsendings, rebatte
en handels korting en na uitskakeling van intergroepverkope.
Die Groep erken inkomste wanneer die bedrag van
inkomste met redelike sekerheid bepaal kan word, dit
waarskynlik is dat ekonomiese voordele na die entiteit
sal vloei en voldoen word aan die spesifieke kriteria
wat gestel word vir die Groep se verskeie aktiwiteite,
soos hieronder beskryf:
Verkoop van goedere - handel
Die Groep dryf handel deur middel van handelsentrums
vir die verkoop van landbouverwante en ander
produkte. Verkope van goedere word erken wanneer
die Groep ’n produk aan ’n klant verkoop. Handelsverkope
geskied gewoonlik deur middel van kontant,
kredietkaart of op krediet. Die Groep bedryf geen lojaliteitsprogram
nie.
Verkoop van dienste
Verkope van dienste bestaan uit die volgende:
­ Hanteringsvergoeding op produkte word as inkomste
getoon, netto van handelskorting en enige verkoopsbelasting,
soos wat dit verdien word ­ gedeeltelik op
ontvangste en gedeeltelik op versending van produkte.

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
­ Opbergingsvergoeding op maandeindvoorraad word as
inkomste aangeteken soos dit verdien word.
­ Kommissie ontvang op premies vanaf versekering­
makelaarsdiens aan die korttermyn­, langtermyn­ en
oesversekeringsmark word erken soos verdien word.
­ Kommissie­inkomste uit graanbemarking word erken
soos dit verdien word.
Rente-inkomste
Rente­inkomste word erken deur die gebruikmaking
van die effektiewe rentekoers­metode. Wanneer ’n
lening of debiteur waardedaling toon, word die drabedrag
tot die verhaalbare bedrag verminder, wat die
teenswoordige waarde van die verwagte toekomstige
kontantvloei is, verdiskonteer teen die oorspronklike
effektiewe rentekoers van die instrument, en
gaan voort om die verskil as rente­inkomste te toon.
Rente­inkomste word op ‘n tydsverhoudingsgrondslag
erken met inagneming van die uitstaande kapitaal
en die effektiewe rentekoerse oor die tydperk tot die
vervaldatum, wanneer dit bepaal is dat die rente sal
oploop.
Dividende ontvang
Dividende word erken wanneer die reg om betaling te
ontvang, gevestig het.
1.30 KOSTE VAN VERKOPE
Met die verkoop van voorraad word die drabedrag
erken as deel van koste van verkope. Alle afskrywings
na netto realiseerbare waarde en alle voorraadverliese
of terugskrywings van vorige afskrywings of verliese
word erken in koste van verkope in dieselfde
periode wat afskrywings, verliese of terugskrywings
plaasvind.
1.31 BEDRYFSHUUR
Bates waarvan al die risiko’s en voordele van eie­
naarskap deur die verhuurder behou word, word as
bedryfshuur geklassifi seer. Betalings in terme van ’n
bedryfshuur word op die reguitlyn grondslag oor die
tydperk van die huur in die Inkomstestaat erken. Wanneer
’n bedryfshuur gestaak word voordat die huurtydperk
verstryk het, word enige betaling wat aan die
verhuurder betaalbaar word by wyse van ’n boete, as
’n uitgawe in die Inkomstestaat erken in die periode
waarin die bedryfshuur gestaak is.
1.32 SEGMENTVERSLAGDOENING
55
Bedryfsegmente word op dieselfde wyse as interne
verslagdoening aan die hoof operasionele besluitnemers
van die Groep gerapporteer. Die hoof operasionele
bes luitnemers, wat vir die allokering van
hulpbronne en die evaluering van resultate van die
bedryfseenhede verantwoordelik is, is geïdentifi seer
as die uitvoerende komitee wat vir die strategiese
besluitne ming verantwoordelik is.
2. FINANSIËLE RISIKOBESTUUR
2.1 Finansiёle risikofaktore
Die Groep se aktiwiteite is blootgestel aan ’n verskeidenheid
fi nansiёle risiko’s: Markrisiko (ingesluit buitelandse
valuta­risiko, billike waarde rentekoersrisiko,
kontant vloei rentekoersrisiko en prysrisiko), kredietrisiko
en likiditeitsrisiko.
Die Groep se korporatiewe funksie voorsien fi nansiële
dienste aan sy fi liale, koördineer toegang tot plaaslike
en internasionale fi nansiële markte en bestuur
die fi nansiële risiko’s met betrekking tot die Groep se
bedrywighede. Die Groep se doelwit met die gebruikmaking
van fi nansiële instrumente is om onsekerheid
oor toekomstige kontantvloei, voortspruitend uit bewegings
in valuta en rentekoerse, te verklein en te
bestuur. Valuta en rentekoersblootstelling word binne
Direksie­goedgekeurde beleid en riglyne bestuur.
Een van die fi liale in die Groep is ’n geregistreerde
lid van die Johannesburgse Effekte Beurs (JSE) ten
opsigte van SAFEX­transaksies en moet voldoen aan al
die reëls en regulasies soos voorgeskryf deur die JSE.
2.1.1 Markrisiko
2.1.1.1 Buitelandse valutarisiko
Die Groep handel internasionaal en is blootgestel aan
buitelandse valutarisiko wanneer transaksies aangegaan
word in ’n geldeenheid anders as wat die Groep
hoofsaaklik in besigheid doen. Buitelandse valutarisiko
ontstaan ten opsigte van toekomstige kommersiёle
transaksies en erkende bates en laste.
Bestuur het sekere goedgekeurde beleide waarbinne
die buitelandse valutarisiko bestuur word. Die Groep
verskans hul totale buitelandse valutarisiko deur die
gebruikmaking van vooruittermynkontrakte.

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
2.1.1.2 Prysrisiko
Die Groep gebruik afgeleide finansiële instrumente om
bedryfsblootstellings aan kommoditeitsprysrisiko’s te
bes tuur.
Verskansingsinstrumente bestaan hoofsaaklik uit vooruit­
en termynkontrakte en opsies in die termynmark
met betrekking tot die aankoop en verkoop van kommoditeite.
Kommoditeitsinstrumente word gebruik
om te verseker dat voorraad teen toepaslike/vaste/
redelike pryse aangekoop en verkoop word.
Die Groep is blootgestel aan ekwiteit sekuriteit prysrisiko
as gevolg van beleggings gehou deur die Groep
wat geklassifiseer word as beskikbaar vir verkoop. Om
die prysrisiko te bestuur voortspruitend uit beleggings
in ekwiteitsinstrumente, monitor die Groep die risiko
op ‘n gereelde grondslag.
Ander komponente van ekwiteit sal toeneem/afneem
as gevolg van winste/verliese op ekwiteitsinstrumente
geklassifiseer as beskikbaar vir verkoop.
Die onderstaande tabel is die opsomming wat die
styging/daling in billike waardes van die beleggings
beskikbaar vir verkoop kan hê op die Groep se ekwiteit.
Die analise is gebaseer op die aanname dat die
ekwiteitsindekse ’n styging/daling van 5% het met
alle ander veranderlikes konstant.
Impak op ander komponente van ekwiteit
Indeks 2010 2009
R’000 R’000
JSE 31 22
Netto batewaarde van
ekwiteitsbelegging
949 933
2.1.1.3 Kontantvloei en billike waarde rentekoersrisiko
Die Groep is blootgestel aan rentekoersrisiko ten opsigte
van afbetalingsverkoopsfinansiering, produksie ­
lenings en langtermynlenings wat deel vorm van
bedryfsbates en niebedryfsbates op die Balansstaat.
Verder is die Groep ook blootgestel aan rentekoersrisiko
ten opsigte van korttermynlenings en langtermynlenings.
56
Die Groep se kontantvloeirisiko kan ontstaan weens
die verandering in die wisselende rentekoers. Le nings
toegestaan teen vaste rentekoerse stel die Groep
bloot aan ‘n rentekoersrisiko.
Verskansing van finansiering
Beide die fondse vir finansiering en die finansiering
self se rentekoerse is veranderlik en gekoppel aan
prima rentekoerse.
Rentekoersrisiko is dus beperk. Die lening word
hoof saaklik gebruik vir die finansiering van afbetalingsverkoopsfinansiering
en lenings.
’n Sensitiwiteitsanalise van rentekoersrisiko, sal met
die verandering in rentekoerse, ’n netto resultaat van
R nul impak hê in die Inkomstestaat.
Finansiering van die bedryf
Aangesien die Groep van eie fondse gebruik maak,
kan veranderinge in rentekoerse nie die prestasie van
die Groep beïnvloed nie.
2.1.2 Kredietrisiko
Kredietrisiko word bestuur op Groepsvlak. Kredietrisiko
ontstaan ten opsigte van kontant en kontantekwivalente,
afgeleide finansiёle instrumente en
margedeposito’s by klaringshuise en ander finansiёle
instansies asook kredietrisiko ten opsigte van afbetalings
verkoopsfinansiering, lenings en handels­ en
ander bedrae ontvangbaar.
Slegs erkende handelsbanke word gebruik vir margedeposito’s.
Afbetalingsverkoopsfinansiering en lenings word aan
’n groot aantal klante in die landbousektor verskaf.
Deurlopende kredietevaluasies word van die finansiële
posisies van sodanige debiteure uitgevoer. Die Groep is
van mening dat daar nie enige wesenlike konsentrasie
van risiko ten opsigte van dié tipe finansiering op
jaareinde bestaan nie.
Die verkoop van kommoditeite vind oor die algemeen
aan ’n groot aantal klante plaas. Deurlopende
kredietevaluasies word van die finansiële posisies van
sodanige debiteure uitgevoer. Vir die huidige jaar was
daar geen wesenlike konsentrasie van risiko nie. Oor
die algemeen word kommoditeite nie gelewer voordat
betaling nie geskied het nie.

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
2.1.3 Likiditeitsrisiko
Die Groep bestuur likiditeitsrisiko deur die eva luering van verwagte kontantvloei en deur te verseker dat voldoende
on benutte leningsfasiliteite gehandhaaf word. Onbenutte groepsleningsfasiliteite beloop R295,406,000 op 30 April
2010 (2009: R191,048,000). Verwys na aantekeninge 16 (Kontant en kontantekwi valente) en 19 (Langtermynlenings)
in die Groepstate.
Die Landbanklening is terugbetaalbaar op 31 Desember 2011.
57
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
Korttermynlening
0 tot 12 maande 7,771 11,814 7,771 11,814
Handels- en ander bedrae betaalbaar
0 tot 12 maande 204,633 206,670 10,005 8,728
Afgeleide fi nansiële instrumente
0 tot 12 maande
Voorsienings
1,294 17,384 - ­
0 tot 12 maande
Aandeelhouers vir dividend
47,519 45,742 22,674 16,646
0 tot 12 maande
Huidige belastingverpligting
11,388 12,153 11,388 12,153
0 tot 12 maande 1,227 3,812 1,109 ­
2.2 Kapitale risikobestuur
Die Groep se doelwit met kapitale risikobestuur is om die Groep se voortbestaan as ‘n lopende saak te verseker
en sodoende opbrengs op aandeelhouerskapitaal te bewerkstellig en om die huidige kapitaalstrukture optimaal te
benut.
Die Groep mag ten einde die kapitaalstruktuur te handhaaf of te verander, van tyd tot tyd dividende betaal aan
aandeelhouers wysig, of nuwe aandele uitreik.
Soos ander soortgelyke maatskappye gebruik die Groep ‘n eie­kapitaalverhouding as maatstaf om kapitaal te bestuur.
Die eie­kapitaalverhouding soos bereken vir die afgelope twee fi nansiёle jare is soos volg:
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
Suidwes Groep eie­kapitaalverhouding 39.8% 33.1% 33.9% 29.0%

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
Die eie­kapitaalverhouding word bereken deur die totale ekwiteit as ‘n persentasie van totale bates te toon:
58
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
Totale ekwiteit 447,673 382,987 224,171 208,569
Totale bates 1,124,278 1,158,457 661,895 718,544
2.3 Raming van billike waardes
Vanaf 1 Mei 2009 is IFRS 7 vir finansiële instrumente wat gemeet word teen billike waarde in die Balansstaat op die
Groep van toepassing.
Dit vereis openbaarmaking van billike waarde metings per vlak deur die gebruikmaking van die volgende billike
waarde hiëargie.
­ Vlak 1: Gekwoteerde pryse (aangepas vir identiese bates en laste in die aktiewe mark).
­ Vlak 2: Insette anders as gekwoteerde pryse, in gesluit vlak 1 wat “sigbaar” is vir bates en laste direk of indirek.
­ Vlak 3: Insette vir al die bates en laste wat nie ge baseer is op sigbare markdata nie.
Spesifieke waardasietegnieke wat gebruik word vir die waardering van finansiële instrumente sluit die volgende in:
­ Gekwoteerde markpryse of verhandelingkwotasies vir soortgelyke instrumente.
­ Ander tegnieke, soos verdiskonteerde kontantvloei­analise wat gebruik word om die billike waarde te bepaal vir
die oorblywende finansiële instrumente.
Die onderstaande tabel verteenwoordig die Groep se bates en laste wat gemeet word teen billike waarde:
Vlak 1 Vlak 2 Vlak 3 Totaal
30 April 2010 R’000 R’000 R’000 R’000
Bates
Finansiële bates beskikbaar vir verkoop 723 ­ 22,963 23,686
Totale bates 723 ­ 22,963 23,686
Laste
Finansiële laste teen billike waarde deur wins of verlies
­ Verhandelbare afgeleide finansiële instrumente (1,239) ­ ­ (1,239)
Afgeleide finansiële instrumente vir verskansing (55) ­ ­ (55)
Totale laste (1,294) ­ ­ (1,294)
Vlak 1 Vlak 2 Vlak 3 Totaal
30 April 2009 R’000 R’000 R’000 R’000
Bates
Finansiële bates beskikbaar vir verkoop 523 ­ 21,763 22,286
Totale bates 523 ­ 21,763 22,286
Laste
Finansiële laste teen billike waarde deur wins of verlies
­ Verhandelbare afgeleide finansiële instrumente (68) ­ ­ (68)
Afgeleide finansiële instrumente vir verskansing (17,316) ­ ­ (17,316)
Totale laste (17,384) ­ ­ (17,384)

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
Die billike waarde van fi nansiёle instrumente wat
aktief in die mark handeldryf, is gebaseer op die
genoteerde of merk­tot­mark verhandelings prys op
balansstaat datum.
Die billike waarde van fi nansiёle instrumente wat nie
aktief in die mark handeldryf nie, word bereken deur
die gebruikmaking van sekere waardasie metodes. Die
Groep gebruik verskeie waardasiemetodes en baseer
aannames op die nuutste marklinligting beskikbaar
op jaareinde. Die redelike waarde van vooruit
buitelandse valutakontrakte word bepaal deur die
gebruikmaking van vooruit gekwoteerde wisselkoerse
soos op balansstaatdatum.
Die drawaarde van fi nansiële bates min voorsiening
vir waardedaling en verbintenisse is ‘n redelike
raming van hul billike waardes. Die billike waarde van
fi nansiële laste vir openbaarmakingsvereistes word
geraam deur toekomstige kontraktuele kontantvloeie
teen huidige markrentekoerse te verdiskonteer.
2.4 Kritieke rekeningkundige ramings en oordeel
Ramings en aannames word deurlopend geëvalueer
en word gebaseer op vorige ondervinding en ander
faktore, insluitend verwagtinge van toekomstige gebeurtenisse
wat na mening redelik geag word onder
die omstandighede.
2.4.1 Kritieke rekeningkundige ramings en aannames
Die Groep gebruik oordeel ten opsigte van ramings
en aannames wat die toekoms raak. Die gevolglike
rekeningkundige ramings, per defi nisie, is selde gelyk
aan die werklike resultate.
Die ramings en aannames rakende die toekoms en
ander sleutelkenmerke op balansstaatdatum wat ‘n
wesenlike invloed op die balans van bates en aanspreeklikhede
gedurende die volgende fi nansiële jaar
kan veroorsaak, is as volg:
Beraamde waardedalingsverliese ten opsigte van
klandisiewaarde
Die Groep toets jaarliks of klandisiewaarde enige
waardedaling toon, in ooreenstemming met die
rekeningkundige beleid soos uiteengesit in aantekening
1.10. Hierdie berekening vereis die gebruikmaking
van sekere ramings.
59
Billike waarde van ander finansiële instrumente
Die billike waarde van fi nansiёle instrumente wat nie
in die ope­mark verhandel nie, word bepaal deur
die gebruikmaking van verskeie waardasiemetodes.
Die Groep gebruik sy oordeel om te bepaal watter
waardasiemetode gebruik word en baseer aannames op
die nuutste markinligting beskikbaar op jaareinde.
2.4.2 Kritieke oordeel in die toepassing van rekening
kundige beleid
Waardedaling van beleggings beskikbaar vir verkoop
Die Groep gebruik die riglyne uiteengesit in IAS 39
om te bepaal wanneer ‘n fi nansiёle bate beskikbaar
vir verkoop moontlike waardedaling toon. Om hierdie
bepaling te maak, word onder andere die tydperk
en mate waartoe die billike waarde minder is as die
kosprys, die fi nansiёle stand van die bate, toekomstige
besigheid, verandering in tegnologie en toekomstige
fi nansiёle kontantvloeie in ag geneem.
Na die mening van Bestuur is geen moontlike waardedaling
op fi nansiёle bates beskikbaar vir verkoop op
jaareinde geїdentifi seer, wat nie voorsien is nie.
3 SEGMENTONTLEDING
Bestuur het die bedryfsegmente bepaal gebaseer op
verslae en inligting nagegaan deur die uitvoerende
komitee wat verantwoordelik is vir die strategiese
besluitneming. Die komitee beoordeel die besigheid
vanuit ‘n produk en dienste oogpunt.
Die uitvoerende komitee beoordeel die prestasie van
die bedryfsegmente gebaseer op die netto wins voor
belasting en nie­beherende belang. Sekere bokoste
word nie geallokeer na die segmente nie, aangesien
hierdie koste op ‘n sentrale basis bestuur word.
Die bedrae wat voorsien word aan die uitvoerende
komitee ten opsigte van bates word gemeet in
ooreenstemming met die fi nansiële state. Bates word
geallokeer na segmente op grond van die verskillende
bedrywighede.
Beleggings in aandele, geklassifi seer as fi nansiële
bates beskikbaar vir verkoop, word geag as deel van
die Finansiering en Beleggings segment te wees.

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
Die bedrae wat voorsien word aan die uitvoerende
komitee ten opsigte van laste word gemeet in
ooreenstemming met die finansiële state. Laste word
geallokeer na segmente op grond van die verskillende
bedrywighede.
‘n Ontleding van die inkomste van elke segment is as
volg:
Graan:
Vergoeding ontvang vir die hantering en opberging van
landbouprodukte en die totale inkomste van graan
verkoop, sowel as kommissie verdien met graanbemarking.
Handel:
Verkope by handelswinkels, direkte verkope en boerdery­insette
en meganisasiegoedere, onderdele en
her stel dienste.
Finansiering en Beleggings:
Toestaan van krediet aan landbouprodusente en
graan kopers. Hierdie inkomste sluit ook in kommis­
Graan Handel
60
sie ontvang vanaf versekering­makelaarsdiens aan die
korttermyn­, langtermyn­, en oesversekeringsmark
asook inkomste uit beleggingsaktiwiteite.
Korporatief:
Landboudienste, hoofkantoordienste, inligtings tegno
lo gie, menslike hulpbronne, sekretariaat, korporatiewe
bemarking, interne oudit en direkteure.
Die omvang van intersegmentverkope is onbeduidend
met betrekking tot totale verkope en word derhalwe
nie apart getoon nie.
‘n Ontleding van die geografiese segmente word nie
verskaf nie, aangesien die geografiese verspreiding
(soos gedefinieer in terme van SA GAAP) nie wesenlik
is nie.
Die segmentinligting voorsien aan die uitvoerende
komitee met betrekking tot die bedryfsegmente is as
volg:
Finansiering
en beleggings
Korporatief Konsolidasie Totaal
2010 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000
Inkomste 1,618,528 1,244,593 82,991 81,269 (71,831) 2,955,550
Wins/(Verlies) voor belasting
en nie­beherende belang 98,143 1,911 59,654 (57,343) (577) 101,788
Totale bates 224,216 271,810 709,523 600,094 (681,365) 1,124,278
Totale laste (126,156) (269,790) (597,650) (288,213) 605,204 (676,605)
Kapitaaluitgawes
Waardevermindering en
10,874 3,385 214 5,076 - 19,549
waardedaling 3,639 2,691 133 3,517 - 9,980
Amortisasie - - - 2,427 - 2,427
Graan Handel
Finansiering
en beleggings
Korporatief Konsolidasie Totaal
2009 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000
Inkomste
Wins/(Verlies) voor belasting
2,308,737 1,472,008 91,747 133,548 (137,026) 3,869,014
en nie­beherende belang 106,903 4,678 62,354 (59,726) (7,237) 106,972
Totale bates 202,611 261,576 720,135 674,247 (700,112) 1,158,457
Totale laste (109,520) (259,011) (626,394) (411,999) 631,454 (775,470)
Kapitaaluitgawes
Waardevermindering en
18,542 8,152 191 13,493 (3,017) 37,361
waardedaling 2,123 2,457 136 2,254 ­ 6,970
Amortisasie ­ ­ ­ 2,179 ­ 2,179

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
4 EIENDOM, AANLEG EN TOERUSTING
61
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
4.1 Grond
Drawaarde aan die begin van die jaar 1,262 1,060 10 12
Aankope - 25 - ­
Oorplasings van werke onder konstruksie 4,548 246 - ­
Verkope/Afgeskryf - (1) - ­
Waardevermindering (97) (68) (1) (2)
Drawaarde aan die einde van die jaar 5,713 1,262 9 10
Die drawaarde aan die einde van die jaar is as volg
saamgestel:
Kosprys 6,499 1,951 22 22
Opgelope waardevermindering (786) (689) (13) (12)
Drawaarde 5,713 1,262 9 10
4.2 Geboue en privaatsylyne
Drawaarde aan die begin van die jaar 56,934 52,800 145 152
Aankope 308 2,497 - ­
Oorplasings van werke onder konstruksie 4,701 3,415 - ­
Verkope/Afgeskryf (83) (820) - ­
Voorsiening waardedalingsverlies (333) ­ - ­
Waardevermindering (1,330) (958) (6) (7)
Drawaarde aan die einde van die jaar 60,197 56,934 139 145
Die drawaarde aan die einde van die jaar is as volg
saamgestel:
Kosprys 66,593 61,718 309 309
Opgelope waardevermindering (6,396) (4,784) (170) (164)
Drawaarde 60,197 56,934 139 145
4.3 Masjinerie, meubels en toerusting
Drawaarde aan die begin van die jaar 55,507 44,471 84 35
Aankope 4,232 6,061 194 62
Oorplasings van werke onder konstruksie 10,724 8,080 - ­
Verkope/Afgeskryf (280) (810) - (2)
Voorsiening waardedalingsverlies (22) ­ - ­
Waardevermindering (3,513) (2,295) (17) (11)
Drawaarde aan die einde van die jaar 66,648 55,507 261 84
Die drawaarde aan die einde van die jaar is as volg
saamgestel:
Kosprys 78,394 64,048 367 173
Opgelope waardevermindering (11,746) (8,541) (106) (89)
Drawaarde 66,648 55,507 261 84

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
62
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
4.4 Rekenaartoerusting
Drawaarde aan die begin van die jaar 11,279 6,210 98 93
Aankope 1,683 8,241 383 54
Oorplasings van werke onder konstruksie 93 ­ - ­
Verkope/Afgeskryf (91) (324) - (8)
Waardevermindering (3,581) (2,848) (111) (41)
Drawaarde aan die einde van die jaar 9,383 11,279 370 98
Die drawaarde aan die einde van die jaar is as volg
saamgestel:
Kosprys 36,370 35,503 697 314
Opgelope waardevermindering (26,987) (24,224) (327) (216)
Drawaarde 9,383 11,279 370 98
4.5 Motorvoertuie
Drawaarde aan die begin van die jaar 7,392 5,580 - 83
Aankope 3,345 2,625 - ­
Oorplasings van werke onder konstruksie 12 ­ - ­
Verkope/Afgeskryf (124) (68) - (68)
Waardevermindering (1,048) (745) - (15)
Drawaarde aan die einde van die jaar 9,577 7,392 - ­
Die drawaarde aan die einde van die jaar is as volg
saamgestel:
Kosprys 16,965 14,016 - ­
Opgelope waardevermindering (7,388) (6,624) - ­
Drawaarde 9,577 7,392 - ­
4.6 Vinnigslytende en kwynende bates
Drawaarde aan die begin van die jaar 83 49 - ­
Aankope 186 90 - ­
Oorplasings van werke onder konstruksie 30 ­ - ­
Verkope/Afgeskryf - ­ - ­
Waardevermindering (56) (56) - ­
Drawaarde aan die einde van die jaar 243 83 - ­
Die drawaarde aan die einde van die jaar is as volg
saamgestel:
Kosprys 838 626 19 19
Opgelope waardevermindering (595) (543) (19) (19)
Drawaarde 243 83 - ­

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
4 EIENDOM, AANLEG EN TOERUSTING (vervolg)
63
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
4.7 Werke onder konstruksie
Drawaarde aan die begin van die jaar 11,731 5,650 - ­
Aankope 9,795 17,822 - ­
Oorplasings (20,108) (11,741) - ­
Verkope/Afgeskryf - ­ - ­
Waardevermindering - ­ - ­
Drawaarde aan die einde van die jaar 1,418 11,731 - ­
Die drawaarde aan die einde van die jaar is as volg
saamgestel:
Kosprys 1,418 11,731 - ­
Opgelope waardevermindering - ­ - ­
Drawaarde 1,418 11,731 - ­
4.8 Totaal
Drawaarde aan die begin van die jaar 144,188 115,820 337 375
Aankope 19,549 37,361 577 116
Oorplasings van werke onder konstruksie - ­ - ­
Verkope/Afgeskryf (578) (2,023) - (78)
Voorsiening waardedalingsverlies (355) ­ - ­
Waardevermindering (9,625) (6,970) (135) (76)
Drawaarde aan die einde van die jaar 153,179 144,188 779 337
Die drawaarde aan die einde van die jaar is as volg
saamgestel:
Kosprys 207,077 189,592 1,414 837
Opgelope waardevermindering (53,898) (45,404) (635) (500)
Drawaarde 153,179 144,188 779 337
Die hoofkantoorgebou, gehou in die naam van Suidwes Landbou (Edms) Bpk (‘n volfi liaal), met ‘n drawaarde van
R805,207 (2009: R951,301) is beswaar deur ‘n borgdekkingsverband van R100,000,000 (2009: R100,000,000) ten gunste
van die Landbank. Roerende eiendom, aanleg en toerusting in die naam van Suidwes Landbou (Edms) Bpk is verder
beswaar deur ‘n notariële kollaterale verband van R100,000,000 (2009: R100,000,000) ten gunste van die Landbank.
Besonderhede van vaste eiendom is by die geregistreerde kantoor van die Maatskappy ter insae beskikbaar.
Die kapitale verpligtinge van die Groep word in aantekening 38 uiteengesit.
5 ONTASBARE BATES
5.1 Klandisiewaarde
Drabedrag aan die begin van die jaar - ­ - ­
Kosprys 3,039 3,039 - ­
Opgelope waardedalingsverliese (3,039) (3,039) - ­
Drabedrag aan die einde van die jaar - ­ - ­
Die drabedrag aan die einde van die jaar is as volg
saamgestel:
Kosprys 3,039 3,039 - ­
Opgelope waardedalingsverliese (3,039) (3,039) - ­
Netto drawaarde - Klandisiewaarde - ­ - ­

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
64
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
5.2 Rekenaarsagteware (self ontwikkel)
Drabedrag aan die begin van die jaar 5,170 4,548 - ­
Kosprys 15,378 12,577 - ­
Opgelope amortisasie/waardedaling (10,208) (8,029) - ­
Gekapitaliseer op jaareinde 1,382 2,801 - ­
Amortisasie/Waardedaling vir die jaar (2,427) (2,179) - ­
Drabedrag aan die einde van die jaar 4,125 5,170 - ­
Die drabedrag aan die einde van die jaar is as volg
saamgestel:
Kosprys 16,760 15,378 - ­
Opgelope amortisasie/waardedaling (12,635) (10,208) - ­
Netto drawaarde - Rekenaarsagteware (self ontwikkel) 4,125 5,170 - ­
5.3 Totale netto drawaarde van ontasbare bates 4,125 5,170 - ­
Amortisasie en waardedalingsverliese word ingesluit in ander bedryfsuitgawes in die Inkomstestaat.
6 BELANGE IN FILIALE
Boekwaarde van belange in filiale - ­ 96,749 89,248
Lenings verskuldig deur filiale - ­ 2,848 12,348
Belange in filiale teen kosprys - ­ 99,597 101,596
Voorsiening teen filiale - ­ (5,809) (23,338)
Netto drawaarde van belange in filiale
(Verwys na Bylae A) - ­ 93,788 78,258
Die terugskrywing in voorsiening teen filiale word ingesluit in ander bedryfsinkomste (verwys na aantekening 29).
Gesamentlike bydraende na­belaste wins/(verlies) van
filiale vir die jaar is soos volg saamgestel:
­ wins 67,019 73,624
­ verlies - (10,165)
7 BELEGGING IN GEASSOSIEERDE MAATSKAPPY
Drawaarde aan die begin van die jaar - 4,517 - 4,517
Belegging in geassosieerde verkoop - (4,517) - (4,517)
Drawaarde aan die einde van die jaar - ­ - ­
Direkteurswaardasie van aandele - ­ - ­
Die 33% belang in Cortex Securities (Edms) Bpk is op 1 Oktober 2008 verkoop.

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
8 FINANSIËLE INSTRUMENTE PER KATEGORIE
8.1 Gekonsolideerde Finansiële Instrumente per Kategorie
30 April 2010
Lenings en
bedrae
ontvangbaar
65
Bates
teen billike
waarde deur
wins en
verlies
Afgeleide
fi nansiële
instrumente
vir
verskansing
Beskikbaar
vir verkoop
Totaal
R’000 R’000 R’000 R’000 R’000
Bates soos per Balansstaat
Bates beskikbaar vir verkoop - - - 23,686 23,686
Handels­ en ander bedrae ontvangbaar
(uitgesluit vooruitbetalings) 764,976 - - - 764,976
Kontant en kontantekwivalente 18,892 - - - 18,892
Totaal 783,868 - - 23,686 807,554
Laste
teen billike
waarde deur
wins en
verlies
Afgeleide
fi nansiële
instrumente
vir
verskansing
Ander
fi nansiële
laste
Totaal
R’000 R’000 R’000 R’000
Laste soos per Balansstaat
Lenings - - 392,365 392,365
Afgeleide fi nansiële instrumente 1,239 55 - 1,294
Voorsienings - - 47,519 47,519
Handels­ en ander bedrae betaalbaar - - 216,021 216,021
Totaal 1,239 55 655,905 657,199
30 April 2009
Lenings
en bedrae
ontvangbaar
Bates
teen billike
waarde deur
wins en
verlies
Afgeleide
fi nansiële
instrumente
vir
verskansing
Beskikbaar
vir verkoop
Totaal
R’000 R’000 R’000 R’000 R’000
Bates soos per Balansstaat
Bates beskikbaar vir verkoop ­ ­ ­ 22,286 22,286
Handels­ en ander bedrae ontvangbaar
(uitgesluit vooruitbetalings) 717,213 ­ ­ ­ 717,213
Kontant en kontantekwivalente 70,328 ­ ­ ­ 70,328
Totaal 787,541 ­ ­ 22,286 809,827
Laste
teen billike
waarde deur
wins en
verlies
Afgeleide
fi nansiële
instrumente
vir
verskansing
Ander
fi nansiële
laste
Totaal
R’000 R’000 R’000 R’000
Laste soos per Balansstaat
Lenings ­ ­ 470,766 470,766
Afgeleide fi nansiële instrumente 68 17,316 ­ 17,384
Voorsienings ­ ­ 45,742 45,742
Handels­ en ander bedrae betaalbaar ­ ­ 218,823 218,823
Totaal 68 17,316 735,331 752,715

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
8.2 Afsonderlike Finansiële Instrumente per Kategorie
30 April 2010
Lenings en
bedrae
ontvangbaar
66
Bates
teen billike
waarde deur
wins en
verlies
Afgeleide
finansiële
instrumente
vir
verskansing
Beskikbaar
vir verkoop
Totaal
R’000 R’000 R’000 R’000 R’000
Bates soos per Balansstaat
Bates beskikbaar vir verkoop ­ - ­ 22,963 22,963
Handels­ en ander bedrae ontvangbaar
(uitgesluit vooruitbetalings) 11,762 - ­ - 11,762
Kontant en kontantekwivalente 529,638 - ­ - 529,638
Totaal 541,400 - - 22,963 564,363
Laste
teen billike
waarde deur
wins en
verlies
Afgeleide
finansiële
instrumente
vir
verskansing
Ander
finansiële
laste
Totaal
R’000 R’000 R’000 R’000
Laste soos per Balansstaat
Lenings - ­ 392,365 392,365
Voorsienings - ­ 22,674 22,674
Handels­ en ander bedrae betaalbaar - ­ 21,393 21,393
Totaal - - 436,432 436,432
30 April 2009
Lenings en
bedrae
ontvangbaar
Bates
teen billike
waarde deur
wins en
verlies
Afgeleide
finansiële
instrumente
vir
verskansing
Beskikbaar
vir verkoop
Totaal
R’000 R’000 R’000 R’000 R’000
Bates soos per Balansstaat
Bates beskikbaar vir verkoop ­ - ­ 21,763 21,763
Handels­ en ander bedrae ontvangbaar ­
(uitgesluit vooruitbetalings) 592 - ­ - 592
Kontant en kontantekwivalente 607,685 - ­ - 607,685
Totaal 608,277 ­ ­ 21,763 630,040
Laste
teen billike
waarde deur
wins en
verlies
Afgeleide
finansiële
instrumente
vir
verskansing
Ander
finansiële
laste
Totaal
R’000 R’000 R’000 R’000
Laste soos per Balansstaat
Lenings - ­ 472,317 472,317
Voorsienings - ­ 16,646 16,646
Handels­ en ander bedrae betaalbaar - ­ 20,881 20,881
Totaal ­ ­ 509,844 509,844

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
9 FINANSIËLE BATES BESKIKBAAR VIR VERKOOP
67
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
9.1 Aandele en ledefondse in koöperatiewe ondernemings
teen billike waarde - ­ - ­
Bogenoemde bestaan uit beleggings in koöperasies wat op grond van ‘n direkteurswaardasie geen billike waarde
het nie.
9.2 Aandele in ongenoteerde maatskappye teen billike
waarde 22,923 21,723 22,923 21,723
Billike waarde aan die begin van die jaar 21,723 17,831 21,723 17,831
Billike waarde aanpassing vir die jaar 1,200 3,892 1,200 3,892
Bogenoemde bestaan uit aandelebeleggings in maatskappye waarvan die billike waarde op grond van hulle jongste
verhandelingsprys, indien beskikbaar, of netto batewaarde per aandeel waardeer word.
9.3 Aandele in genoteerde maatskappye teen billike
waarde 763 563 40 40
Billike waarde aan die begin van die jaar 563 692 40 40
Billike waarde aanpassing vir die jaar 200 (129) - ­
Genoteerde markpryse word gebruik om die billike waarde van aandele in genoteerde maatskappye te bepaal.
9.4 Totale fi nansiële bates beskikbaar vir verkoop 23,686 22,286 22,963 21,763
Volledige besonderhede van die fi nansiële bates beskikbaar vir verkoop is by die geregistreerde kantoor van die
Maatskappy ter insae beskikbaar.
Geen voorsiening vir waardedalingsverliese het plaasgevind vir bogenoemde bates nie. Die maksimum blootstelling
aan kredietrisiko op balansstaatdatum is die billike waarde van die fi nansiële bates beskikbaar vir verkoop.
10 AFBETALINGSVERKOOPSFINANSIERING EN LENINGS
10.1 Rentedraende bedryfsbates
Afbetalingsverkoopsfi nansiering binne 1 jaar 36,230 29,080 - ­
Bruto beleggings 43,712 37,318 - ­
Onverdiende fi nansieringsinkomste (7,482) (8,238) - ­
Langtermynlenings binne 1 jaar 40,155 34,799 - ­
Bruto beleggings 62,917 58,779 - ­
Onverdiende fi nansieringsinkomste (22,762) (23,980) - ­
Produksiekrediet ­ oorlaatskuld 42,020 12,553 - ­
Produksiekrediet ­ lopend 283,115 328,815 - ­
Hulpfonds­ en studielenings aan personeel 265 229 265 229
Totale afbetalingsverkoopsfi nansiering en lenings -
bedryfsbates 401,785 405,476 265 229

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
68
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
10.2 Rentedraende niebedryfsbates
Afbetalingsverkoopsfinansiering meer as 1 jaar 40,768 40,284 - ­
Bruto beleggings 47,239 48,153 - ­
Onverdiende finansieringsinkomste (6,471) (7,869) - ­
Langtermynlenings meer as 1 jaar 170,026 151,593 - ­
Bruto beleggings 283,614 273,106 - ­
Onverdiende finansieringsinkomste (113,588) (121,513) - ­
Afbetalingsverkoopsfinansiering en lenings -
niebedryfsbates 210,794 191,877 - ­
Afbetalingsverkoopsfinansiering en lenings is beswaar soos uiteengesit in aantekening 19.
10.3 Ingesluit by afbetalingsverkoopsfinansiering is die
volgende:
Bruto beleggings in afbetalingsverkoopsfinansiering
verhaalbaar binne die volgende:
1 jaar 43,712 37,318 - ­
2 tot 4 jaar 47,239 48,153 - ­
90,951 85,471 - ­
Onverdiende finansieringsinkomste (13,953) (16,107) - ­
Netto beleggings in afbetalingsverkoopsfinansiering 76,998 69,364 - ­
Netto beleggings in afbetalingsverkoopsfinansiering kan
as volg ontleed word:
1 jaar 36,230 29,080 - ­
2 tot 4 jaar 40,768 40,284 - ­
Netto beleggings in afbetalingsverkoopsfinansiering 76,998 69,364 - ­
10.4 Ingesluit by langtermynlenings is die volgende:
Bruto beleggings in langtermynlenings verhaalbaar
binne die volgende:
1 jaar 62,917 58,779 - ­
2 tot 15 jaar 283,614 273,106 - ­
346,531 331,885 - ­
Onverdiende finansieringsinkomste (136,350) (145,493) - ­
Netto beleggings in langtermynlenings 210,181 186,392 - ­
Netto beleggings in langtermynlenings kan as volg ontleed
word:
1 jaar 40,155 34,799 - ­
2 tot 15 jaar 170,026 151,593 - ­
Netto beleggings in langtermynlenings 210,181 186,392 - ­
Ingesluit in afbetalingsverkoopsfinansiering en lenings is lenings waar rente opgeskort is wat R3,131,079 (2009:
R3,132,734) beloop. Rente wat nie op bogenoemde lenings erken is nie, beloop R626,725 (2009: R295,981). Al die
lenings is tot hul verhaalbare bedrae afgeskryf.

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
10 AFBETALINGSVERKOOPSFINANSIERING EN LENINGS (vervolg)
69
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
Afbetalingsverkoopsfi nansiering en lenings van R617,205,425 (2009: R597,353,000) was op jaareinde ten volle
invorderbaar. Afbetalingsverkoopsfi nansiering en lenings wat meer as 12 maande uitstaande is, word geag buite terme
te wees, maar nie noodwendig oninvorderbaar nie. Op jaareinde was afbetalingsverkoopsfi nansiering ter waarde van
R16,995,176 (2009: R9,715,321) buite terme. Hierdie verwys na verskeie debiteure waarvan die gekiedenis toon dat
die spesifi eke debiteure nie as oninvorderbaar geklassifi seer behoort te word nie.
10.5 Ouderdomsanalise:
Afbetalingsverkoopsfi nansiering
Huidig 0 tot 12 maande 70,788 67,446 - ­
Huidig 13 tot 24 maande 6,210 1,918 - ­
Afbetalingsverkoopsfi nansiering is terugbetaalbaar oor 1 tot 5 jaar na aanvangsdatum van kontrak. Rentekoerse is
markverwant na gelang van die spesifi eke ooreenkoms.
Langtermynlening
Huidig 0 tot 12 maande 202,251 181,483 - ­
Lankuitstaande 13 maande en langer 7,930 4,909 - ­
Langtermynlenings is terugbetaalbaar oor 1 tot 15 jaar na aanvangsdatum en is verseker deur hoofsaaklik eerste
verbande oor grond. Rentekoerse is markverwant na gelang van die spesifi eke ooreenkoms.
Produksiekrediet en ander
Huidig 0 tot 12 maande 283,115 328,815 - ­
Huidig 13 maande en langer - ­ - ­
Produksiekredietooreenkomste is terugbetaalbaar oor 0 tot 1 jaar na aanvangsdatum van kontrak. Rentekoerse is
markverwant na gelang van die spesifi eke ooreenkoms.
Oorlaatskuld
Huidig 0 tot 12 maande 39,166 9,664 - ­
Huidig 13 maande en langer 2,854 2,889 - ­
Oorlaatskuldooreenkomste is terugbetaalbaar oor 0 tot 1 jaar na aanvangsdatum van kontrak. Rentekoerse is
markverwant na gelang van die spesifi eke ooreenkoms.
Hulpfonds- en studielenings aan personeel
Huidig 0 tot 12 maande 265 229 265 229
Hulpfonds­ en studielenings aan personeel is terugbetaalbaar oor 0 tot 2 jaar na aanvangsdatum van kontrak.
Hierdie lenings dra rente teen prima­gekoppelde rentekoerse.
10.6 Voorsiening vir waardedaling
Beweging in die voorsiening vir waardedaling ten opsigte van huidige produksiekrediet en afbetalingsverkoopsooreenkomste
is soos volg:
Saldo aan die begin van die jaar 6,276 5,140 - ­
Voorsiening teruggeskryf (1,385) ­ - ­
Addisionele voorsiening - 1,136 - ­
Saldo aan die einde van die jaar 4,891 6,276 - ­

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
70
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
Die skepping en terugskrywing van die voorsiening vir waardedaling vir afbetalingsverkoopsooreenkomste en
produksiekrediet is ingesluit in ander bedryfsuitgawes in die Inkomstestaat.
Die kredietkwaliteit van die finansiële bates wat of agterstalling is of waardedaling toon word nie beoordeel met
verwysing na eksterne kredietbeoordelings nie, maar gebaseer op werklike historiese inligting. Die kredietkwaliteit
van die finansiële bates word beoordeel op ‘n individuele basis vir elke komponent van die finansiële bates.
Lenings en bedrae ontvangbaar word getoon teen geamortiseerde koste deur die gebruikmaking van die effektiewe
opbrengsmetode. Die drabedrag van die afbetalingsverkoopsooreenkomste en lenings word getoon teen billike
waarde.
11 LANGTERMYNLENING
Kimama Investments 53 (Edms) Bpk 11,274 ­ 11,274 ­
Die langtermynlening aan Kimama Investments 53 (Edms) Bpk is onverseker en met ‘n rentekoers en terug betalingsvoorwaardes
wat van tyd tot tyd aangepas mag word. Die lening word te boek gestel teen geamortiseerde koste.
Die lening is verleen vir die verkryging van A­klas aandele in Suidwes Beherend Beperk vir doeleindes van Swart
Ekonomiese Bemagtiging.
12 UITGESTELDE BELASTING
12.1 Ontleding van uitgestelde belasting
Uitgestelde belastingverpligting aan die begin van die jaar (17,261) (15,044) - (1,346)
Aansuiwering ten opsigte van billike waarde aanpassings (28) (527) - 1,346
Eiendom, aanleg en toerusting (890) (1,690) - ­
Uitgestelde belastingverpligting aan die einde van die
jaar (18,179) (17,261) - ­
Uitgestelde belastingbate aan die begin van die jaar
Aansuiwering ten opsigte van beweging in berekende
26,551 25,307 240 1,667
belastingverlies (1,114) 91 - ­
Voorsienings 1,529 1,153 631 457
Aansuiwering ten opsigte van billike waarde aanpassings (165) ­ (165) (1,891)
Eiendom, aanleg en toerusting 12 ­ 5 7
Uitgestelde belastingbate aan die einde van die jaar 26,813 26,551 711 240
12.2 Soos volg saamgestel:
Billike waarde aanpassings (2,150) (1,957) (2,056) (1,891)
Berekende belastingverlies 9,213 10,327 - ­
Voorsienings 17,751 16,222 2,715 2,085
Eiendom, aanleg en toerusting (16,180) (15,302) 52 46
Netto uitgestelde belastingbate aan die einde van die
jaar 8,634 9,290 711 240
Uitgestelde belastingbates word erken tot die mate dat dit waarskynlik is dat toekomstige belasbare wins beskikbaar
sal wees waarteen die tydelike verskille en belastingverlies benut kan word.
Die Groep het ’n belastingbate van R9,213,000 (2009: R10,327,000) erken ten opsigte van belastingverliese ten
bedrae van R32,903,000 (2009: R36,882,000) wat oorgedra kan word na toekomstige belasbare inkomste.
Uitgestelde belastingbates en ­laste sal oor ‘n periode langer as 12 maande realiseer.

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
13 VOORRAAD
71
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
Produktevoorraad 129,742 157,235 - ­
Graansakke, seile en pakpale 232 249 - ­
Verbruiks­, konstruksie­ en verpakkingsmateriaal 230 283 - ­
130,204 157,767 - ­
Voorraad is waardeer soos uiteengesit in aantekening 1.15.
Voorraad is beswaar soos uiteengesit in aantekening 19.
Koste van voorraad ten bedrae van R3,920,248 (2009: R13,630,624) is erken as ’n uitgawe en ingesluit in koste
van verkope. Ingesluit by voorraad is ‘n voorsiening vir verouderde en stadigbewegende voorraad ten bedrae van
R12,960,656 (2009: R17,960,343).
14 HANDELS- EN ANDER BEDRAE ONTVANGBAAR
Handelsdebiteure 127,505 90,741 - ­
Ander debiteure 13,618 29,119 223 363
141,123 119,860 223 363
14.1 Handelsdebiteure behels 30­dae maandrekeninge, silokosterekeninge en ander rekeninge vir spesifi eke produkte.
Hierdie rekeninge het ‘n rentevrye periode vir die eerste 30 dae na staat of ‘n tydperk wat wissel na gelang van die
transaksie. Sodra debiteure agterstallig raak, word rente gehef teen riglynkoerse wat in ooreenstemming met die
Kredietwet bepaal is.
14.2 Handelsdebiteure van R127,505,000 (2009: R90,741,000) was op jaareinde ten volle invorderbaar. Handelsdebiteure
wat meer as 4 maande uitstaande is word geag buite terme te wees, maar nie noodwendig oninvorderbaar nie. Op
jaareinde was handelsdebiteure ter waarde van R6,159,000 (2009: R3,637,000), buite terme. Hierdie verwys na
verskeie debiteure waarvan die geskiedenis toon dat die spesifi eke debiteure nie as oninvorderbaar geklassifi seer
behoort te word nie.
14.3 Die ouderdomsanalise van handelsdebiteure is as volg:
0 tot 4 maande 121,346 87,104 - ­
5 maande en langer 6,159 3,637 - ­
127,505 90,741 - ­
14.4 Handelsdebiteure is beswaar soos uiteengesit in aantekening 19.
Uitgestelde betalings is ingesluit in fi nansieringskoste in die Inkomstestaat.
Die bedrae ingesluit in handels­ en ander bedrae ontvangbaar sluit geen bates wat waardedaling toon in nie.
Die maksimum blootstelling aan kredietrisiko op balansstaatdatum is die billike waarde van die bedrae soos hierbo
uiteengesit.
14.5 Ander debiteure sluit in debiteure vir korporatiewe dienste sowel as deposito’s gemaak vir verhandelingsdoeleindes
(SAFEX).

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
15 AFGELEIDE FINANSIËLE INSTRUMENTE
72
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
Bates
Marge­deposito’s en merk­tot­mark betalings - 6,140 - ­
Herwaardasies - ­ - ­
- 6,140 - ­
Laste
Marge­deposito’s en merk­tot­mark betalings (1,294) ­ - ­
Herwaardasies - (17,384) - ­
(1,294) (17,384) - ­
Verhandelbare afgeleide finansiële instrumente word as bedryfsbates of ­laste getoon.
Die volle billike waarde van verskansde afgeleide finansiële instrumente word getoon as bedryfsbates of ­laste
wanneer die oorblywende verskansde items se vervaldatum minder as 12 maande is.
Finansiële bates en verpligtinge met ‘n vervaldatum wat minder as een jaar is, se billike waarde word aanvaar as
die sigwaarde min enige beraamde kredietaanpassings. Die billike waarde van niebedryfs finansiële verpligtinge
word beraam deur die toekomstige kontraktuele kontantvloeie teen die huidige markrentekoerse wat vir soortgelyke
instrumente vir die Groep beskikbaar is, te verdiskonteer.
Oneffektiewe gedeelte van verskansde afgeleide finansiële instrumente ten bedrae van R nul (2009: R nul) is erken
in wins en verlies.
16 KONTANT EN KONTANTEKWIVALENTE
Kontant en banksaldo’s 18,892 70,328 529,638 607,685
18,892 70,328 529,638 607,685
Die Groep het ‘n bankfasiliteit by Eerste Nasionale Bank wat jaarliks hernu word.
Die volgende hernuwing vind plaas gedurende Julie 2010.
Rente word tans gehef teen ‘n prima­gekoppelde rentekoers en word maandeliks gekapitaliseer.
Onbenutte fasiliteit 30,000 ­ 30,000 ­
Die Groep se fasiliteit word verseker deur onbeperkte waarborge van Suidwesfin (Edms) Bpk, Suidwes Nywerhede
(Edms) Bpk, Africa Bearings and Transmission (Edms) Bpk en Suidwes Landbou (Edms) Bpk.
Die Maatskappy maak gebruik van ‘n bank se kontantbestuurstelsel waardeur filiaalmaatskappye op ‘n oortrokke
fasiliteit deur die Maatskappy gefinansier word. Die Maatskappy en sy filiale vorm deel van die kontantbestuurstelsel
waardeur die gunstige banksaldo van die Maatskappy hierbo gerefekteer word in oortrokke banksaldo’s van die
filiale. Rente word volgens die bank se kontantbestuurstelsel teen die filiaal se bankrekening gedebiteer teen ‘n koers
wat jaarliks deur die Direksie van die Maatskappy vasgestel word, en na die Maatskappy se bankrekening gekrediteer.
Sodanige rente word dus as gevolg van die aard en werking van dié kontantbestuurstelsel as rente ontvang vanaf
filiale getoon en is ingesluit in finansieringsinkomste soos per aantekening 29.

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
17 AANDELEKAPITAAL
73
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
Gemagtig
250,000,000 (2009: 250,000,000) gewone pariwaarde
aandele van R1 elk 250,000 250,000 250,000 250,000
Uitgereik
123,768,109 (2009: 123,768,109) gewone pariwaarde
aandele van R1 elk
Alle uitgereikte aandele is volopbetaald.
123,768 123,768 123,768 123,768
Die onuitgereikte aandelekapitaal is onder beheer van die Direksie tot die volgende Algemene Jaarvergadering.
18 NIE-BEHERENDE BELANG
Die Maatskappy besit die volgende persentasie van die aandelekapitaal van die belang soos hieronder getoon.
Hierdie belang is in die huidige fi nansiële jaar se state gekonsolideer.
18.1 Persentasie belang in:
Nvirotek Laboratories (Edms) Bpk 53% 53%
18.2 Bydraes deur bogenoemde fi liaal tot die Inkomstestaat
van die Groep het die volgende beloop:
Inkomste
Nvirotek Laboratories (Edms) Bpk 12,574 5,189
Bedryfswins
Nvirotek Laboratories (Edms) Bpk 4,013 30
18.3 Bydraes deur bogenoemde fi liaal tot die Balansstaat van
die Groep het die volgende beloop:
Niebedryfsbates
Nvirotek Laboratories (Edms) Bpk 5,143 3,970
Bedryfsbates
Nvirotek Laboratories (Edms) Bpk 2,299 1,279
Bedryfslaste
Nvirotek Laboratories (Edms) Bpk 1,349 1,364
18.4 Nie-beherende belang aan die begin van die jaar (438) (124)
Verandering van belang in netto bates gedurende die jaar (1,038) (314)
Niebedryfsbates (551) (1,570)
Bedryfsbates (480) 25,550
Bedryfslaste (7) (25,982)
Nvirotek Laboratories (Edms) Bpk ­ Kumulatiewe af osbare
voorkeuraandele - 1,387
Voorsiening verlies Southern Alliance (Edms) Bpk - 301
Nie-beherende belang aan die einde van die jaar (1,476) (438)

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
19 LANGTERMYNLENING
74
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
Verseker
Landbanklening 384,594 458,952 384,594 458,952
Landbankfasiliteit onbenut 265,406 191,048 265,406 191,048
Die onbenutte Landbankfasiliteite is opvraagbaar op grond van voldoende dekkingsbates.
19.1 Die Landbanklening is terugbetaalbaar op 31 Desember 2011.
19.2 Die wisselende Landbankrentekoers was op jaareinde 8.00% (2009: 11.00%).
19.3 Sekuriteit vir die lening het bestaan uit:
19.3.1 Sessie van alle huidige en toekomstige regte en aansprake op alle bedrae wat aan die Maatskappy en sy
filiale Suidwes Landbou (Edms) Bpk, Suidwes Nywerhede (Edms) Bpk, Suidwesfin (Edms) Bpk en Africa
Bearings and Transmission (Edms) Bpk verskuldig is of verskuldig mag word. (Verwys na aantekeninge 10 en 14).
19.3.2 ’n Borgdekkingsverband van R100,000,000 oor geboue, en ‘n notariële kollaterale verband oor alle
roerende bates, wat voorraad van Suidwes Landbou (Edms) Bpk insluit. (Verwys na aantekeninge 4 en 13).
20 WERKNEMERSLANGDIENSVERPLIGTINGE
Werknemerslangdiensverpligtinge - 1,551 - 1,551
Op 1 Mei 2009 is die totale voorsiening ten opsigte van werknemerslangdienstoekennings teruggeskryf weens ‘n
verandering in beleid ten opsigte van werknemerslangdienstoekennings. Die voorsiening vir werknemerslangdiensverpligtinge
is bereken deur die projected unit credit method te gebruik om die netto teenswoordige waarde
teen ‘n koers van 13.00% (2009) van die beraamde uitbetalings in die toekoms te bepaal met inagneming van infasie
teen ‘n koers van 10.00% (2009).
Die Groep het geen verdere kontraktuele verpligtinge teenoor werknemers ten opsigte van langdienstoekennings
nie.
21 HANDELS- EN ANDER BEDRAE BETAALBAAR
Handelskrediteure 108,285 117,258 - ­
Ander krediteure 96,348 89,412 10,005 8,728
204,633 206,670 10,005 8,728
Handelskrediteure is op verskeie terme vanaf 30 dae na staat betaalbaar en is nie rentedraend nie.
Ander krediteure het wisselende betaaldatums. Verlof en dertiende tjek bonusvoorsienings word maandeliks
voorsien en is ingesluit in ander krediteure.

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
22 BELASTING
75
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
Berekende belastingverlies (32,903) (54,714) - ­
Berekende belastingverlies benut teen uitgestelde
belasting 32,903 36,882 - ­
Belastingverlies beskikbaar vir verrekening teen
toekomstige belasbare inkomste - (17,832) - ­
Belasting volgens Inkomstestaat (22,218) (28,177) (5,256) (6,818)
Huidig (20,308) (26,476) (4,501) (6,027)
Sekondêre belasting op maatskappye (1,449) (1,255) (1,391) (1,255)
Uitgestelde belasting (461) (446) 636 464
Die belasting op die Groep se wins voor belasting verskil van die teoretiese bedrag wat ontstaan indien die basiese
belastingkoers as volg toegepas word:
Wins voor belasting 101,788 106,971 35,913 29,390
Belasting bereken teen ‘n belastingkoers van 28%
(2009: 28%) 28,501 29,952 10,056 8,229
Nie­belasbare inkomste (24,439) (22,608) (8,326) (4,309)
Nie­aftrekbare uitgawes 22,352 20,642 2,771 2,107
Voorsienings - (1,153) (631) (457)
Eiendom, aanleg en toerusting 877 1,689 (5) (7)
Sekondêre belasting op maatskappye 1,449 1,255 1,391 1,255
Aangeslane verlies (6,522) (1,600) - ­
Belasting volgens Inkomstestaat 22,218 28,177 5,256 6,818
Bedrae uitstaande ten opsigte van vorige jare (33) ­ - ­
Sekondêre belasting op maatskappye (40) ­ - ­
Voorlopige SA normale belasting (20,615) (27,155) (4,783) (10,459)
Uitgestelde belasting (461) (446) 636 464
Netto belasting betaalbaar/
(ontvangbaar) volgens Balansstaat 1,069 576 1,109 (3,177)
Belasting ontvangbaar volgens Balansstaat (158) (3,236) - (3,177)
Belasting betaalbaar volgens Balansstaat 1,227 3,812 1,109 ­
Die belasting debiet ten opsigte van die komponente
ingesluit in omvattende inkomste is as volg:
(193) (527) (165) (545)
Billike waarde aanpassings (193) (527) (165) (545)

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
23 KORTTERMYNLENINGS
76
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
Skuldbriewe ­ onverseker 7,000 11,814 7,000 11,814
Kimama Investments 53 (Edms) Bpk 770 ­ 770 ­
Suidwes Personeeltrust - ­ - ­
Suidwes Group BEE Employee’s Trust 1 ­ 1 ­
7,771 11,814 7,771 11,814
23.1 Volopbetaalde skuldbriewe ter waarde van R30,800,000 (2009: R34,900,000) is gedurende die jaar uitgereik en
R36,259,000 (2009: R24,236,000) afgelos.
23.2 Die skuldbriewe is onverseker en nie verhandelbaar of omskepbaar nie.
23.3 Skuldbriewe word slegs in veelvoude van R100,000 elk uitgereik oor ‘n termyn van 3, 6, 9 of 12 maande.
23.4 Rente word op skuldbriewe betaal teen ‘n rentekoers van prima min 3% ­ 30 April 2010: 7% (30 April 2009: 10%)
23.5 Rente op skuldbriewe kan, volgens keuse, maandeliks gekapitaliseer of uitbetaal word.
24 VOORSIENINGS
Winsdelingsvoorsiening 39,446 33,826 22,674 16,646
Begin van die jaar 33,826 24,862 16,646 6,779
Betaal gedurende die jaar (15,668) (14,006) (15,668) (14,006)
Bonusse (verbeur gedurende die jaar)/ondervoorsien
vorige jaar (958) 405 (958) 405
Oorgeplaas vanaf filiale - ­ 17,180 18,083
Rente voorsien 1,072 1,139 1,072 1,139
Voorsien gedurende die jaar 21,174 21,426 4,402 4,246
Dienskommissie 2,439 2,952 - ­
Begin van die jaar 2,952 1,423 - ­
Uitbetaal en teruggeskryf (3,440) (2,222) - ­
Voorsien gedurende die jaar 2,927 3,751 - ­
Voorsiening vir klantevoorraadaanspreeklikhede 5,634 8,714 - ­
Begin van die jaar 8,714 13,101 - ­
Teruggeskryf gedurende die jaar (3,080) (4,387) - ­
Ander voorsienings - 250 - ­
Totale voorsienings 47,519 45,742 22,674 16,646
Die aard van die voorsienings word omskryf in aantekening 1.25.

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
25 AANDEELHOUERS VIR DIVIDEND
77
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
Dividende betaalbaar word te boek gestel wanneer dit verklaar word. By die Direksievergadering gehou op 28 April
2010 is ‘n interim dividend ten opsigte van 2010 van 13.00 sent (2009: 12.00 sent) per aandeel in ‘n totale bedrag van
R16,089,854 (2009: R14,852,173) verklaar. Betaling van dividend geskied voor of op 30 April.
Bedrag verskuldig aan aandeelhouers op jaareinde 11,388 12,153 11,388 12,153
26 LOPENDE LENINGS AAN/(VAN) GROEPSENTITEITE
26.1 Lopende lenings aan groepsentiteite
Suidwes Beherend Beperk (houermaatskappy) 2,245 ­ 2,245 ­
Die Suidwes Trust - 5,578 - 5,578
Suidwesfi n (Edms) Bpk (volfi liaal) - ­ - 15
Nvirotek Laboratories (Edms) Bpk (fi liaal) - ­ 9 465
Suidwes Landbou (Edms) Bpk (volfi liaal) - ­ - 434
2,245 5,578 2,254 6,492
26.2 Lopende lenings van groepsentiteite
Suidwes Beherend Beperk (houermaatskappy) - (131) - (131)
Suidwes Landbou (Edms) Bpk (volfi liaal) - ­ (183) ­
- (131) (183) (131)
Die lenings aan en van Groepsentiteite is onverseker en met ‘n rentekoers en terugbetalingsvoorwaardes wat van
tyd tot tyd aangepas mag word. Die lenings aan en van Groepsentiteite word te boek gestel teen geamortiseerde
koste.
27 INKOMSTE AANTEKENING
Verkope 28 2,676,016 3,564,100 - ­
Ander bedryfsinkomste 29 279,534 304,914 95,216 114,126
2,955,550 3,869,014 95,216 114,126
28 VERKOPE
Graan 1,430,767 2,051,602 - ­
Handel en dienste 1,245,249 1,512,099 - ­
Verwerkte produkte - 399 - ­
2,676,016 3,564,100 - ­

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
29 ANDER BEDRYFSINKOMSTE
78
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
Kommissie ontvang 32,389 25,499 42 ­
Opberging­ en hanteringsvergoeding 117,022 117,716 - ­
Dividende ontvang 1,627 2,319 2,185 2,306
Bokoste verhaal vanaf filiale - ­ 13,986 14,937
Finansieringsinkomste 82,514 98,997 59,576 89,647
Finansieringsinkomste ­ uitgestelde betalings 3,975 4,164 - ­
Terugskrywing van waardedalingsverliese vir belange in
filiale - ­ 17,529 7,236
Ander 42,007 56,219 1,898 ­
279,534 304,914 95,216 114,126
30 UITGAWES VOLGENS AARD
Waardevermindering en amortisasie (12,052) (9,150) (136) (76)
Personeelkoste (144,188) (134,090) (11,500) (12,148)
Beweging voorraad en werk­in­proses (koste van verkope) (2,567,749) (3,406,317) - ­
Verspreidingsuitgawes (6,930) (7,551) (170) (210)
Kommissie en administrasie fooie (15,416) (15,611) (6,048) (3,910)
Advertensiekoste (4,679) (3,882) - ­
Ander uitgawes (64,132) (123,987) (2,663) (7,190)
(2,815,146) (3,700,588) (20,517) (23,534)
31 BEDRYFSWINS
Die bedryfswins is bepaal nadat die volgende in aanmerking geneem is:
Huur ontvang 1,593 1,382 112 101
Kapitaalwinste 316 1,438 - ­
Grond - 888 - ­
Geboue 296 469 - ­
Masjinerie, meubels en toerusting 2 34 - ­
Rekenaartoerusting - 8 - ­
Motorvoertuie 18 39 - ­
Terugskrywing van waardedalingsverliese vir belange in
filiale - ­ 17,529 7,236
Swak skulde ingevorder 931 866 12 47
Swak skulde afgeskryf (2,361) (7,458) - (3,994)
Voorsiening vir waardedaling op afbetalingsverkoopsfinansiering
en lenings ­ teruggeskryf/(voorsien) 1,414 (944) - ­
(Verlies)/Wins met verkoop van eiendom, aanleg en
toerusting (242) 668 - 1
Wisselkoerswins/(­verlies) 700 (305) - ­
Waardedalingsverlies: Eiendom, aanleg en toerusting (355) ­ - ­

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
31 BEDRYFSWINS (vervolg)
79
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
Waardevermindering (9,625) (6,970) (135) (76)
Grond en geboue (1,427) (1,026) (7) (9)
Masjinerie, meubels en toerusting (3,513) (2,295) (17) (11)
Rekenaartoerusting (3,581) (2,848) (111) (41)
Motorvoertuie (1,048) (745) - (15)
Ander bates (56) (56) - ­
Ouditeursvergoeding (2,101) (1,978) (559) (271)
Vir ouditwerk (1,652) (1,300) (481) (250)
Gespesifi seerde dienste (177) (543) (78) ­
Uitgawes (272) (135) - (21)
Bedryfshuurkostes (1,671) (1,752) (30) (32)
Grond en geboue (806) (1,032) - ­
Masjinerie, meubels en toerusting (858) (705) (30) (32)
Motorvoertuie (7) (15) - ­
Herstel en onderhoud (16,866) (14,593) (45) (80)
Grond en geboue (5,890) (5,131) (32) (78)
Masjinerie, meubels en toerusting (9,521) (8,060) (9) (1)
Rekenaartoerusting (66) (43) (4) (1)
Motorvoertuie (1,389) (1,359) - ­
Dividende ontvang ­ genoteerd en ongenoteerd 1,627 2,319 2,185 2,306
Wins/(Verlies) met termynkontrakte ­ spekulasie 19,542 (13,122) - ­
Amortisasie/Waardedaling van ontasbare bates ­
rekenaarsagteware (self ontwikkel) (2,427) (2,179) - ­
32 FINANSIERINGSKOSTE
Rente betaal:
Landbanklening (28,491) (49,751) (28,491) (49,751)
Suidwes Beleggings Bpk aan fi liale - ­ (8,022) (8,978)
Houermaatskappy lening (Suidwes Beherend Bpk) - (417) - (417)
Finansieringskoste ­ uitgestelde betalings (3,975) (4,164) - ­
Ander (6,150) (7,122) (2,273) (2,056)
(38,616) (61,454) (38,786) (61,202)
33 PERSONEELKOSTE
Werknemersvergoeding (131,239) (123,752) (10,450) (11,229)
Af eggingskoste - (35) - ­
Pensioenkoste (12,949) (10,303) (1,050) (919)
(144,188) (134,090) (11,500) (12,148)
Aantal persone in diens soos op 30 April: 904 924 38 33
Voltyds 816 807 25 19
Deeltyds 88 117 13 14

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
34 VERDIENSTE PER AANDEEL
80
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
34.1 Verdienste per aandeel
Verdienste per aandeel is bereken deur die wins na belasting toeskryfbaar aan die aandeelhouers van die
Houermaatskappy te deel deur die geweegde gemiddelde aantal uitgereikte aandele gedurende die jaar.
Wins toeskryfbaar aan aandeelhouers van die
Houermaatskappy 78,261 78,826 30,657 22,572
Geweegde gemiddelde aantal uitgereikte aandele
(duisende) 123,768 123,768 123,768 123,768
Verdienste per aandeel - sent 63.2 63.7 24.8 18.2
34.2 Verwaterde verdienste per aandeel
Verdienste per aandeel is bereken deur die geweede gemiddelde aantal uitgereikte aandele aan te pas om die
omskakeling van alle verwaterde potensiële aandele in berekening te bring.
Wins toeskryfbaar aan aandeelhouers van die
Houermaatskappy
Geweegde gemiddelde aantal uitgereikte aandele
78,261 78,826 30,657 22,572
(duisende) 123,768 123,768 123,768 123,768
Verwaterde verdienste per aandeel - sent 63.2 63.7 24.8 18.2
34.3 Wesensverdienste per aandeel
Rekonsiliasie tussen verdienste en wesensverdienste per aandeel:
Wins per Inkomstestaat na belasting 78,261 78,826 30,657 22,572
Wins met verkoop van eiendom, aanleg en
toerusting (74) (2,106) - ­
Amortisasie/Waardedaling van ontasbare bates 2,427 2,179 - ­
Wesensverdienste 80,614 78,899 30,657 22,572
Die wesensverdienste per aandeel is bereken deur die wesensverdienste te deel deur die geweegde gemiddelde
aantal uitgereikte aandele gedurende die jaar.
Geweegde gemiddelde aantal uitgereikte aandele
(duisende) 123,768 123,768 123,768 123,768
Wesensverdienste per aandeel - sent 65.1 63.8 24.8 18.2

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
81
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
35 REKONSILIASIE VAN NETTO WINS VOOR BELASTING MET KONTANT VERKRY UIT BEDRYWIGHEDE
Wins voor belasting na nie-beherende belang in
ekwiteit 100,479 107,003 35,913 29,390
Aangesuiwer vir:
Voorsienings 1,777 6,356 6,028 9,867
Swak skulde afgeskryf 2,361 7,458 - 3,994
Waardevermindering 9,625 6,970 135 76
Waardedalingsverlies: Eiendom, aanleg en toerusting 354 ­ - ­
Amortisasie van ontasbare bates 2,427 2,179 - ­
Rente betaal 38,616 61,454 38,786 61,202
Rente ontvang (86,489) (103,161) (59,576) (89,647)
Dividende ontvang (1,627) (2,319) (2,185) (2,306)
Waardedalingsverlies vir belange in fi liale teruggeskryf - ­ (17,529) (7,236)
Verlies/(Wins) met verkoop van eiendom, aanleg en
toerusting 242 (670) - (1)
Kapitale wins met verkoop van eiendom, aanleg en
toerusting (316) (1,438) - ­
Billike waarde wins op fi nansiële bates beskikbaar vir
verkoop (1,208) (3,763) (1,035) (3,892)
Voorkeurdividende betaal deur nie­beherende belang 269 ­ - ­
Ander reserwes 1,208 2,144 1,035 3,893
Werknemerslangdiensverpligtinge (1,551) 157 (1,551) 157
Aangesuiwerde wins voor belasting 66,167 82,370 21 5,497
Bedryfskapitaalveranderings (5,963) (74,940) 864 584
Afname in voorraad 27,563 18,300 - ­
(Toename)/Afname in debiteure (23,624) (23,075) 140 (3,427)
Afname/(Toename) in afbetalingsverkoopsfi nansiering
en lenings 3,691 (132,881) (36) 46
(Toename)/Afname in afgeleide fi nansiële instrumente (9,950) 56,790 - ­
Afname/(Toename) in lenings aan Groepsentiteite 3,202 (5,447) 4,290 (6,384)
(Afname)/Toename in korttermynlenings (4,043) 11,814 (4,043) 11,814
(Afname)/Toename in aandeelhouers vir dividende (765) 1,416 (765) 1,416
(Afname)/Toename in handels­ en ander krediteure (2,037) (1,857) 1,278 (2,881)
Kontantvloei verkry uit bedrywighede 60,204 7,430 885 6,081

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
82
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
36 KONTANTVLOEI (AANGEWEND IN)/VERKRY UIT BELEGGINGSAKTIWITEITE
36.1 Eiendom, aanleg en toerusting (18,896) (33,232) (577) (37)
Aankope van eiendom, aanleg en toerusting (19,549) (37,361) (577) (116)
Opbrengs met verkoop van eiendom, aanleg en toerusting 653 4,129 - 79
36.2 Ontasbare bates (1,382) (2,801) - ­
Kapitalisering van ontasbare bates (1,382) (2,801) - ­
36.3 Finansiële bates
Geassosieerdes - 4,517 - 4,517
Belegging afgeskryf - 4,517 - 4,517
Ongenoteerde maatskappye 1,038 314 - ­
Nie­beherende belang 1,038 314 - ­
Dividende ontvang 1,627 2,319 2,185 2,306
Belegging in filiale - ­ - (2,464)
Lenings aan filiale - ­ 1,999 (9,598)
2,665 7,150 4,184 (5,239)
Kontantvloei (aangewend in)/verkry uit
beleggingsaktiwiteite (17,613) (28,883) 3,607 (5,276)
37 NETTO LENINGS - NA INAGNEMING VAN KONTANT EN KONTANTEKWIVALENTE
AANTEKENING
Landbanklening 19 (384,594) (458,952) (384,594) (458,952)
Kontant en kontantekwivalente 16 18,892 70,328 529,638 607,685
(365,702) (388,624) 145,044 148,733
38 KAPITAALVERPLIGTINGE EN AANSPREEKLIKHEDE
38.1 Kapitaalverpligtinge
Kapitale ooreenkomste gekontrakteer vir die einde van
die finansiële periode, maar nog nie aangegaan:
Eiendom, aanleg en toerusting 590 10,451 - ­
Kapitaaluitgawes word deur bedryfskapitaal gefinansier.
38.2 Toekomstige huurverpligtinge
Die Groep is kontraktueel tot die volgende
bedryfshuurverpligtinge verbind:
Betaalbaar binne 1 jaar 831 545 - ­
Betaalbaar daarna 416 742 - ­

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
39 VOORWAARDELIKE AANSPREEKLIKHEDE
Daar bestaan voorwaardelike aanspreeklikhede ten opsigte van:
83
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
39.1 Waarborge namens die Maatskappy uitgereik:
Landbank 2,000 2,000 2,000 2,000
39.2 Onbeperkte waarborge deur die Maatskappy ten opsigte van die bankoortrekking by Eerste Nasionale Bank van sy
bedryfs fi liale Suidwesfi n (Edms) Bpk, Suidwes Nywerhede (Edms) Bpk, Suidwes Landbou (Edms) Bpk, Africa Bearings
and Transmission (Edms) Bpk, Suidwes IT Oplossings (Edms) Bpk en Southern Alliance (Edms) Bpk.
39.3 Onbeperkte sessie ten gunste van Eerste Nasionale Bank op alle kredietbalanse van Suidwes Beleggings Beperk,
Suidwesfi n (Edms) Bpk, Suidwes Nywerhede (Edms) Bpk, Suidwes Landbou (Edms) Bpk, Africa Bearings and Transmission
(Edms) Bpk, Suidwes IT Oplossings (Edms) Bpk en Southern Alliance (Edms) Bpk.
39.4 Beperkte waarborge deur die Maatskappy ten opsigte van SAFEX­marge fasiliteite ten bedrae van R50,000,000.
39.5 Die Mededingingskommissie het ’n ondersoek geloods na die beweerde gesamentlike vasstelling van SAFEXdagtariewe
deur Graan Silo Industrie (GSI) en sy lede. Die Mededingingskommissie is van mening dat die silo­eienaars
uit hoofde van hul lidmaatskap by GSI saamgespan het om SAFEX se dagtariewe vas te stel. Dit word beskou as ’n
oortreding van artikel 4(1)(b)(i) van die Wet op Mededinging, Wet 89 van 1998, soos gewysig.
Die Mededingingskommissie het GSI en sy lede kennis gegee dat die aangeleentheid na die Mededingingstribunaal
verwys gaan word vir beregting. Die moontlike fi nansiële effek, sowel as die tydsverloop van die proses kan tans
nie akkuraat bepaal word nie.
Daar word nie verwag dat enige wesenlike verpligtinge sal realiseer uit voorwaardelike aanspreeklikhede anders
as die wat reeds voorsien is in aantekening 24 nie.
40 AFTREEFONDSE VOORDELE
Alle permanente werknemers behoort aan die Maatskappy se aftreefondse. Huidige bydraes tot die fondse word teen
inkomste afgeskryf in die jaar waarin die bydraes gemaak is. Beide die Suidwes Aftreefonds en die Voorsorgfonds
vir die Graanbedryf is omskrewe bydraefondse. Alle nuwe aanstellings word lid van die omskrewe bydraefonds.
Die Suidwes Aftreefonds is op 1 Januarie 1994 na ‘n omskrewe bydraefonds omgeskakel en bevat ‘n bylaag met
die reëls van die fonds wat op 31 Desember 1993 van krag was en is slegs van toepassing op een lid wat op vaste
voordele geregtig is. Die jongste aktuariële waardasie van die fondse is gedoen soos op 31 Maart 2009, waartydens
die befondsingsvlak voldoende was en die bydraekoerse het onveranderd gebly. Beide aftreefondse word deur die
Wet op Pensioenfondse, Wet 24 van 1956, beheer en word jaarliks waardeer.
41 NA-AFTREDE MEDIESE VOORDELE
Die verpligting vir na­aftrede mediese voordele vir afgetrede, voortgesette en huidige lede is afgekoop. Die Groep
het dus nie enige toekomstige aanspreeklikheid ten opsigte van na­aftrede mediese voordele nie.
42 VERWANTE PARTYE TRANSAKSIES
Die volgende transaksies het plaasgevind met verwante partye:

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
42.1 Goedere en dienste
84
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
42.1.1 Verkope van goedere en dienste aan:
Suidwesfin (Edms) Bpk (volfiliaal) - ­ 287 269
Nvirotek Laboratories (Edms) Bpk (filiaal) - ­ 141 ­
Suidwes Landbou (Edms) Bpk (volfiliaal) - ­ 13,175 12,313
Origen (Edms) Bpk (vorige mede­aandeelhouer van filiaal) - 14,968 - ­
Suidwes Beherend Beperk (Groep houermaatskappy) 80 ­ 80 ­
Nvirocrop Groep (Edms) Bpk (mede­aandeelhouer van
filiaal) 3,894 ­ - ­
3,974 14,968 13,683 12,582
42.1.2 Aankope van goedere en dienste van:
Suidwes IT­Oplossings (Edms) Bpk (volfiliaal) - ­ 3,738 3,493
Origen (Edms) Bpk (vorige mede­aandeelhouer van filiaal) - 3,604 - ­
- 3,604 3,738 3,493
42.1.3 Goedere en dienste tussen verwante partye word gelewer op normale kommersiële terme en voorwaardes.
42.2 Rente
42.2.1 Rente ontvang van:
Southern Alliance (Edms) Bpk (volfiliaal) - ­ - 2,016
Suidwes IT­Oplossings (Edms) Bpk (volfiliaal) - ­ 492 674
Africa Bearings and Transmission (Edms) Bpk (volfiliaal) - ­ 310 1,850
Nvirotek Laboratories (Edms) Bpk (filiaal) - ­ - 39
Suidwes Landbou (Edms) Bpk (volfiliaal) - ­ 56,982 78,816
Suidwes Beherend Beperk (Groep houermaatskappy) 690 ­ 690 ­
Die Suidwes Trust - ­ - 69
690 ­ 58,474 83,464
42.2.2 Rente betaal aan:
Southern Alliance (Edms) Bpk (volfiliaal) - ­ 63 ­
Suidwesfin (Edms) Bpk (volfiliaal) - ­ 271 613
Nvirotek Laboratories (Edms) Bpk (filiaal) - ­ 48 ­
Suidwes Nywerhede (Edms) Bpk (volfiliaal) - ­ 7,640 8,182
Suidwes Beherend Beperk (Groep houermaatskappy) - 417 - 417
Corn International (Edms) Bpk (gewese filiaal) - ­ - 183
- 417 8,022 9,395
42.3 Lenings aan verwante partye
Lenings deur die Maatskappy aan filiale (Verwys Bylae A)
Saldo aan die begin van die jaar - ­ 9,598 2,750
Lenings aangegaan gedurende die jaar - ­ - 9,598
Lenings terugbetaal gedurende die jaar - ­ (6,750) ­
Voorsiening teen filiale - - (2,848) (2,750)
Saldo aan die einde van die jaar - ­ - 9,598
Lenings aan en van verwante partye is onverseker en met ‘n rentekoers en terugbetalingsvoorwaardes wat van tyd
tot tyd aangepas mag word.

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
85
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
42.4 Lenings aan sleutelbestuur
Saldo aan die begin van die jaar 10,973 13,703 - ­
Netto van lenings aangegaan gedurende die jaar 7,087 ­ - ­
Lenings terugbetaal gedurende die jaar - (2,730) - ­
Saldo aan die einde van die jaar 18,060 10,973 - ­
Die lenings aan direkteure bestaan uit krediet verskaf voortspruitend uit die normale handelsaktiwiteite van die
Groep. Sleutelbestuurspersoneel sluit in direkteure (uitvoerend en nie­uitvoerend), lede van die uitvoerende komitee
en die maatskappysekretaris.
42.5 Skuldbriewe uitgereik aan sleutelbestuur
Saldo aan die begin van die jaar - ­ - ­
Uitgereik - 4,000 - 4,000
Afgelos - (4,000) - (4,000)
Saldo aan die einde van die jaar - ­ - ­
Rente op skuldbriewe word betaal soos per aantekening 23.
Die skuldbriewe is in die normale loop van besigheid aan die direkteure uitgereik.
42.6 Direkteursvergoeding
Nie­uitvoerend (1,451) (1,165)
Uitvoerend (9,096) (8,618)
(10,547) (9,783)
42.7 Sleutelbestuursvergoeding uitgesluit direkteure
Salarisse en ander korttermyn werknemersvergoeding (11,142) (10,294) (5,381) (4,595)
(11,142) (10,294) (5,381) (4,595)

SUIDWES BELEGGINGS BEPERK
Aantekeninge tot die Gekonsolideerde Finansiële State
vir die jaar geëindig 30 April 2010
Bylae A
Belange in filiale -
Ongenoteerd
Uitgereikte
aandelekapitaal
Effektiewe
belang
%
Direkte belange ­ Filiale in Suid­Afrika geïnkorporeer
86
Boekwaarde
van belang
R
Lening
verskuldig
R’000
Netto
belegging
R’000
2010 2009 2010 2009 2010 2009
Suidwes Landbou
(Edms) Bpk 1 100 1 1 - ­ - ­
Suidwes Nywerhede
(Edms) Bpk 1,000 100
85,000,100
85,000,100 - ­ 85,000
85,000
Suidwesfin (Edms) Bpk 1,000 100 1,000 1,000 - ­ 1 1
Africa Bearings and
Transmission (Edms) Bpk 2 100 2 2 -
2,000 - 2,000
Suidwes IT­
Oplossings (Edms) Bpk 1 100 - ­ - ­ - ­
Southern Alliance
(Edms) Bpk 100
100 7,755,051 255,051 97 7,597
7,852 7,852
Basie Heckroodt Veilings
(Edms) Bpk 4,000 100 4,000 4,000 2,870 2,870 2,874 2,874
Barry Purdham
Auctioneers (Edms) Bpk 100 51 51 51 120 120 120 120
Heckroodt Slagagentskap
(Edms) Bpk 4,000 100 4,000 4,000 4 4 8 8
Basie Heckroodt Veilings
(Bloemhof) (Edms) Bpk 4,000 100 4,000 4,000 (32) (32) (28) (28)
Vryburg Veevoere
Eiendomme (Edms) Bpk 300 100 300 300 (211) (211) (211) (211)
Groundnut International
(Edms) Bpk 4 100 - ­ - ­ - ­
Bodtrade 60 (Edms) Bpk 102 100 500,120 500,120 - ­ 500 500
Nvirotek Laboratories
(Edms) Bpk
Nvirotek Laboratories
(Edms) Bpk ­
100 53 530,000 530,000 - ­ 530 530
Voorkeuraandele
Belange in filiale
2,950,000 100 2,950,000 2,950,000 - ­ 2,950 2,950
teen kosprys
96,748,625 89,248,625 2,848 12,348 99,596 101,596
Voorsiening teen filiale (2,961,000) (20,588,351) (2,848) (2,750) (5,809) (23,338)
Netto drawaarde
van belange in filiale 93,787,625 68,660,274 - 9,598
Die direkteurswaardasie van belange in filiale is gelyk aan die drawaarde daarvan.
93,787
78,258

Suidwes
Beherend
Beperk
87

Suidwes Beherend Beperk
Opgesomde Afsonderlike en
Gekonsolideerde Finansiële Jaarstate 2010
Inhoudsopgawe
Verklaring van Verantwoordelikheid deur die Direksie
Verklaring van die Oudit- en Risikokomitee
Sertifikaat deur Groepsekretaris
Verslag van die Onafhanklike Ouditeure
Direkteursverslag
Opgesomde Gekonsolideerde Finansiële State
• Gekonsolideerde Inkomstestaat
• Gekonsolideerde Staat van Omvattende Inkomste
• Gekonsolideerde Balansstaat
• Gekonsolideerde Staat van Verandering in Ekwiteit
• Afsonderlike Staat van Verandering in Ekwiteit
• Gekonsolideerde Kontantvloeistaat
88
89
90
91
92
94
96
96
97
98
99
100
101

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BEHEREND BEPERK
Verklaring van Verantwoordelikheid
deur die Direksie
Die Direksie is verantwoordelik vir die opstel, integriteit
en behoorlike aanbieding van die fi nansiële state
van die Maatskappy en die Groep, en vir die instandhouding
van toereikende rekeningkundige rekords. Die
fi nansiële state word in ooreenstemming met South
African Statements of Generally Accepted Accounting
Practise, die Maatskappywet van Suid­Afrika en die rekeningkundige
beleid van die Groep opgestel.
Die onafhanklike ouditeure van die Groep is verantwoordelik
vir verslagdoening oor die redelikheid van
die fi nansiële state. Die ouditeure geniet onbelemmerde
toegang tot alle fi nansiële rekords en bykomende
inligting van die Groep, insluitende notules
van vergaderings van aandeelhouers, die Direksie,
Direksiekomitees en die Uitvoerende Bestuur. Die
Direksie het geen rede om te glo dat enige inligting
wat aan die ouditeure verskaf is, nie korrek en toepaslik
is nie. Die Ouditeursverslag word as deel van die
fi nansiële jaarstate aangebied.
Die Direksie aanvaar die verantwoordelikheid om te
verseker dat effektiewe stelsels van interne­, fi nan­
89
siële­ en bedryfskontroles vir die Groep ingestel is,
dat behoorlike beheer daaroor uitgeoefen word en
dat dit behoorlik funksioneer. Die Direksie het formele
beleide en ’n raamwerk van beheermaatreëls daargestel
om te verseker dat transaksies in ooreenstemming
met bestaande beleid en prosedures aangegaan
en te boek gestel word, dat die bates van die Groep
voldoende beveilig is en dat toepaslike wetgewing
nagekom word.
Die Direksie is nie bewus van enige wesenlike tekortkoming
wat gedurende die jaar in die funksionering
van die kontrolestelsels voorgekom het, of van enige
gevalle waar die Groep versuim het om die bepalings
van wetgewing na te kom nie.
Die fi nansiële state is op ’n lopende saak grondslag
opgestel, aangesien die Direksie oortuig is dat die
Maatskappy vir die afsienbare toekoms ’n lopende saak
sal wees. Die opgesomde Afsonderlike en Gekonsolideerde
Finansiële State van Suidwes Beherend Beperk
en die Groep word op bladsye 96 tot 101 uiteengesit.
PS VERCUEIL
VOORSITTER
GL MALHERBE
ONDERVOORSITTER
20 Julie 2010

SUIDWES BEHEREND BEPERK
Verklaring van die Oudit- en Risikokomitee
Die Oudit­ en Risikokomitee van Suidwes Beherend
Beperk, wat ook as die Oudit­ en Risikokomitee van
Suidwes Beleggings Beperk en die ander maatskappye
in die Groep optree, het vir die grootste gedeelte van
die jaar onder oorsig bestaan uit twee onafhanklike
nie­uitvoerende direkteure, in ooreenstemming met
die bepalings van die Maatskappywet, Wet 61 van
1973, soos gewysig, (“die Maatskappywet”), terwyl die
voorsitter van die Direksie, Suidwes Beleggings Beperk
se Besturende Direkteur en Direkteur: Finansies, en
nog drie nie­uitvoerende direkteure die vergaderings
van die Oudit­ en Risikokomitee namens die Direksie
bygewoon het. Die Komitee se laaste vergadering van
die jaar onder oorsig was saamgestel uit die enigste
onafhanklike nie­uitvoerende direkteur wat op daardie
stadium op die Direksie gedien het, tesame met
die Voorsitter van die Direksie en die drie ander nieuitvoerende
direkteure wat die Komitee se vergaderings
gewoonlik bygewoon het.
Die Oudit­ en Risikokomitee tree ingevolge ’n formele
mandaat onder gesag van die Direksie op. Die Komitee
se mandaat is gedurende die jaar hersien en volgens
die riglyne van King III aangepas.
Die belangrikste rol en funksie van die Oudit­ en
Risikokomitee is:
• om die Direksie by te staan om dié se verantwoordelikhede
ten opsigte van die beveiliging van bates na
te kom,
• om die Direksie tevrede te stel dat voldoende
fin ansiële­ en bestuurskontroles in die Groep bestaan,
en dat alle wesenlike korporatiewe risiko’s
geïdentifiseer word en die nodige aandag geniet,
• om doeltreffende stelsels van interne beheer daar
te stel,
• om toe te sien dat interne­, finansiële­ en bedryfskontroles
nagekom word,
• om geïntegreerde verslagdoening, asook finansiële
inligting wat deur die Maatskappy verstrek word, na
te gaan,
• om te verseker dat ʼn effektiewe risikobestuurstelsel
bestaan wat nie net risiko’s identifiseer nie,
maar dit ook aanspreek, en
• om die Maatskappy se nakoming van wette en regulasies
te beoordeel.
90
In die uitvoering van sy mandaat is die Oudit­ en
Risikokomitee in sy uitsluitlike diskresie geregtig om
onafhanklike advies oor enige aangeleentheid in te
win. Die voorsitter van die Oudit­ en Risikokomitee
is ingevolge die Mandaat daarvan ʼn onafhanklike nieuitvoerende
direkteur. By die laaste vergadering van
die Komitee gedurende die jaar het die Voorsitter van
die Direksie egter as voorsitter van die vergadering
opgetree.
Die samestelling van die Oudit­ en Risikokomitee, soos
op 30 April 2010, word in die Direkteursverslag van
Suidwes Beleggings Beperk op bladsy 37 aangetoon.
Ingevolge die vereistes van die Maatskappywet moet
die Oudit­ en Risikokomitee jaarliks onafhanklike ekst
erne ouditeure nomineer vir aanstelling as ouditeure
van die Groep. Die Oudit­ en Risikokomitee bepaal die
ouditeure se aanstellingsvoorwaardes en vergoeding,
en moet alle opdragte aan die ouditeure ten opsigte
van nie­ouditwerk vooraf goedkeur.
Die Oudit­ en Risikokomitee bespreek en adviseer die
Direksie ook oor die volgende sake:
• Die afsonderlike en gekonsolideerde finansiële
jaarstate, verslagdoening, openbaarmaking en rekeningkundige
beleid.
• Transaksies wat nie in die gewone loop van die besigheid
aangegaan word nie.
• Interne ouditmandaat, asook interne ouditbeplanning
en –verslae.
• Eksterne ouditbeplanning en ­verslae vir sowel die
interim as die finale oudit, asook die onafhanklikheid
van die eksterne ouditeure.
• Nakoming van wetlike vereistes, die kode van korporatiewe
praktyke en die etiese gedragskode van
die Groep.
• Kommunikasie met die Uitvoerende Bestuur en die
Ouditeure.
• Die effektiwiteit van bestuursinligting en interne
beheerstelsels.
Suidwes maak gebruik van die dienste van
Whistle Blowers waar gevalle van onetiese optrede,
bedrog, oortreding van wetgewing en ander onreëlmatighede
anoniem aangemeld kan word.

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
Benewens Whistle Blowers se dienste beskik Suidwes
oor ’n onafhanklike tolvrye telefoonlyn waar gedrag
soos hierbo genoem, eweneens anoniem aangemeld
kan word. Die Oudit­ en Risikokomitee ontvang ’n
volledige verslag van alle oproepe wat na hierdie fasiliteite
gemaak word, met ʼn verslag van die aksies wat
ten opsigte daarvan geneem is.
Die Oudit­ en Risikokomitee vergader drie keer per jaar
ten einde sy werksaamhede, soos hierbo opgesom, uit
te voer. Die vergaderings word deur die eksterne ouditeure,
interne ouditeure en senior bestuurslede bygewoon.
Onafhanklikheid van die ouditeure
Hiermee word ingevolge artikel 270(1)(f) van die
Maatskappywet verklaar dat die eksterne ouditeure,
PricewaterhouseCoopers Ing, onafhanklik van die
Maatskappy en sy fi liale is.
JH TROLLOPE
VOORSITTER VAN DIE OUDIT­ EN RISIKOKOMITEE
20 Julie 2010
SUIDWES BEHEREND BEPERK
Sertifi kaat deur
Groepsekretaris
In terme van Artikel 268 G (d) van die Maatskappywet,
Wet 61 van 1973, soos gewysig, sertifi seer ek
hiermee in my hoedanigheid as Maatskappysekretaris
dat Suidwes Beherend Beperk vir die fi nansiële jaar
geëindig 30 April 2010 alle opgawes wat ingevolge die
genoemde Maatskappywet vir ’n publieke maatskappy
vereis word, by die Registrateur van Maatskappye ingedien
het en dat sodanige opgawes waar, korrek en
op datum is.
Geteken te Leeudoringstad op 20 Julie 2010.
DC THERON
GROEPSEKRETARIS
91

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
93

SUIDWES BEHEREND BEPERK
Direkteursverslag
Die direkteure lê hulle twaalfde jaarlikse verslag voor
as deel van die afsonderlike en gekonsolideerde geouditeerde
finansiële jaarstate van Suidwes Beherend
Beperk en die Groep vir die jaar wat op 30 April 2010
geëindig het.
HOOFDOELSTELLING
Die Maatskappy se hoofdoelstelling is om as ʼn houermaatskappy
op te tree.
FINANSIËLE RESULTATE
Die Groep het vir die 2009/2010 finansiële jaar
’n netto wins na belasting van R79.530 miljoen
(2008/2009: R79.517 miljoen) gerealiseer. Die Groep
se volledige finansiële posisie en die resultate van sy
bedrywighede vir die jaar wat op 30 April 2010
geëindig het, verskyn in die volledige Afsonderlike
en Gekonsoli deerde Fi nansiële Jaarstate.
AANDELEKAPITAAL
Op 30 April 2010 het die Maatskappy se uitgereikte aandelekapitaal
R636,660 (2009: R616,364) bedra. Geen
verandering het gedurende die jaar in die Maatskappy
se gemagtigde aandelekapitaal plaasge vind nie.
Die Maatskappy het gedurende die jaar 3,889,203
gewone B­aandele teruggekoop en gekanselleer. Die
Maatskappy het ook gedurende die jaar 5,918,744 gewone
A­aandele van een sent elk teen ’n totale premie
van R10,594,552 uitgereik. Die resultaat van die
voormelde is dat die Maatskappy se uitgereikte aandele
van 61,636,425 gewone aandele van een sent elk
op 30 April 2009 tot 63,665,966 gewone aandele van
een sent elk op 30 April 2010 vermeerder het.
Volledige besonderhede van die gemagtigde en uitgereikte
aandelekapitaal van die Maatskappy word
in aantekening 16 tot die volledige Afsonderlike en
Gekonsolideerde Finansiële State verstrek.
DIVIDENDE
Die Direksie het gedurende die jaar ʼn tussentydse dividend
van 13 sent (2009: 12 sent) per aandeel verklaar.
94
Dit is op 30 April 2010 betaal aan die aandeelhouers
wat op 28 April 2010 in die aandeleregister van die
Maatskappy geregistreer was.
DIREKTEURE
Die Maatskappy se Direksie bestaan uit minstens sewe
en hoogstens agtien direkteure. Gedurende die jaar
onder oorsig was ses direkteure van die Maatskappy op
ʼn wyksgrondslag verkies en is verdere nie­uitvoerende
direkteure op grond van hulle kundigheid en ervaring
aangestel deur die direkteure wat op ʼn wyksgrondslag
verkies is.
Die Direksie het egter gedurende die jaar besluit om
die samestelling van die Maatskappy se Direksie vanaf
1 Mei 2010 te verander deur slegs verkose direkteure
in te sluit en die wyksindeling waarvolgens direkteure
verkies word volgens Suidwes Landbou (Edms) Bpk se
bedieningsgebied aan te pas. Dit behels ’n herindeling
van die geografiese gebiede van sekere wyke en
die skepping van ’n nuwe wyk met die gevolg dat die
Direksie voortaan slegs uit sewe verkose direkteure sal
bestaan.
Die volgende veranderings het gedurende die jaar in
die Direksie se samestelling plaasgevind:
• Mnr SF van Zyl het aan die einde van sy ampstermyn
met die Algemene Jaarvergadering van Augustus
2009 uitgetree en homself nie weer as direkteur
verkiesbaar gestel nie.
• Mnr FE Marx is as direkteur vir die Hoofkantoorwyk
(Wyk 1) verkies.
• Mnr JH Trollope het met die Algemene Jaarvergadering
op 19 Augustus 2009 uitgetree, maar is op
28 April 2010 weer as onafhanklike nie­uitvoerende
direkteur aangestel vir ’n tydperk wat met die Algemene
Jaarvergadering van 2010 sal eindig.
• Mnr T Pritchard is as onafhanklike nie­uitvoerende
direkteur aangestel. Hy het voor die jaareinde as
direkteur van die Maatskappy bedank.

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
Suidwes Beherend Beperk se Direksie was op jaareinde
soos volg saamgestel:
Mnre PS Vercueil (Voorsitter)
GL Malherbe (Ondervoorsitter)
PF Delport
JJ le Roux
FE Marx
DA Robertson (Onafhanklik)
JH Trollope
JJ Viljoen
Die volgende direkteur se dienstermyn van drie jaar
verstryk met die Algemene Jaarvergadering van 2010:
WYK DIREKTEUR
Schweizer­Reneke/Migdol Wyk Mnr PF Delport
Daarbenewens moet die vakature in die nuwe Wesselsbron/Bultfontein
Wyk (Wyk 7) met die Algemene
Jaarvergadering van 2010 gevul word.
Die vakatures moet gevul word deur direkteure wat op
ʼn wyksgrondslag verkies word. Gevolglik sal verkiesings
in die genoemde twee wyke gehou moet word. Nominasies
vir die verkiesing van direkteure vir die vakatures
is ooreenkomstig die bepalings van die Maatskappy se
statute versoek en, waar nodig, sal direkteursverkiesings
voor of tydens die Algemene Jaarvergadering gehou
word. Uittredende direkteure is herkiesbaar.
AANDEELHOUDING VAN DIREKTEURE
Op 30 April 2010 het die direkte en indirekte aandeelhouding
van al die direkteure gesamentlik sowat 0.62%
(2009: 1.43%) van die totale uitgereikte aandelekapitaal
van die Maatskappy verteenwoordig. Die verandering
in die persentasie van die aandele wat deur die
direkteure gehou word, is deur die verskil in aandeelhouding
van uittredende en verkose direkteure, sowel
as die verandering in die totale aantal uitgereikte aandele
gedurende die jaar veroorsaak.
HOUERMAATSKAPPY
Die Maatskappy het geen houermaatskappy nie.
OUDITEURE
PricewaterhouseCoopers Ingelyf, wie se volledige
besonderhede op bladsy 3 verskyn, is die Maatskappy
95
en die Groep se ouditeure. Geen verandering van die
Maatskappy en die Groep se ouditeure word vir die volgende
jaar aanbeveel nie.
SEKRETARIS EN ADRES
Maatskappysekretaris : Mnr DC Theron
Geregistreerde adres : Voortrekkerstraat,
Leeudoringstad, 2640
Posadres : Posbus 5,
Leeudoringstad, 2640
GEBEURE SEDERT JAAREINDE
Die Direksie is nie bewus van enige feit of omstandigheid
wat tussen die rekenpligtige datum en die datum
van hierdie verslag plaasgevind het, wat die beoorde­
ling van die stand van die Maatskappy of die Groep se
sake behoort te beïnvloed nie.
FINANSIËLE STATE
Die opgesomde Afsonderlike en Gekonsolideerde
Finansiële State van die Maatskappy en die Groep vir
die 2009/2010­fi nansiële jaar word op bladsye 96 tot
101 getoon.
Die volledige Afsonderlike en Gekonsolideerde Finansiële
Jaarstate sowel as hierdie direkteursverslag is
deur die Direksie goedgekeur en word namens hulle
deur die ondergenoemde direkteure onderteken. Die
ondertekening van hierdie Direkteursverslag word ook
geag ondertekening van die fi nansiële state te wees.
PS VERCUEIL GL MALHERBE
VOORSITTER ONDERVOORSITTER
20 Julie 2010

SUIDWES BEHEREND BEPERK
Gekonsolideerde Inkomstestaat
vir die jaar geëindig 30 April 2010
96
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
Inkomste 2,955,550 3,869,589 8,390 8,576
Verkope 2,676,016 3,564,100 - ­
Koste van verkope (2,567,749) (3,406,317) - ­
Bruto wins 108,267 157,783 - ­
Ander bedryfsinkomste 279,534 305,489 8,390 8,576
Verspreidingsuitgawes (6,930) (7,551) - ­
Administratiewe uitgawes (159,741) (149,701) - ­
Ander bedryfsuitgawes (80,937) (137,137) (211) (118)
Bedryfswins 140,193 168,883 8,179 8,458
Finansieringskoste (38,616) (61,037) (484) ­
Wins voor belasting 101,577 107,846 7,695 8,458
Belasting (22,047) (28,329) 171 (152)
Wins vir die jaar 79,530 79,517 7,866 8,306
Toeskryfbaar aan:
Aandeelhouers van die Houermaatskappy 39,920 40,973 7,866 8,306
Nie­beherende belang 39,610 38,544 - ­
79,530 79,517 7,866 8,306
Verdienste per aandeel toeskryfbaar aan aandeelhouers
van die Houermaatskappy
Verdienste per aandeel ­ sent 66.0 63.1 13.0 12.8
Wesensverdienste per aandeel ­ sent 69.9 63.2 13.0 12.8

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BEHEREND BEPERK
Gekonsolideerde Staat van Omvattende Inkomste
vir die jaar geëindig 30 April 2010
97
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
Wins vir die jaar 79,530 79,517 7,866 8,306
Ander omvattende inkomste:
Billike waarde aanpassings op bates beskikbaar vir verkoop 3,895 6,583 1,035 3,347
Ander omvattende inkomste netto na belasting 3,895 6,583 1,035 3,347
Totale omvattende inkomste 83,425 86,100 8,901 11,653
Toeskryfbaar aan:
Aandeelhouers van die Houermaatskappy 43,815 47,556 8,901 11,653
Nie­beherende belang 39,610 38,544 - ­
83,425 86,100 8,901 11,653

SUIDWES BEHEREND BEPERK
Gekonsolideerde Balansstaat
soos op 30 April 2010
BATES
98
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
Niebedryfsbates 430,060 390,070 225,786 194,787
Eiendom, aanleg en toerusting 153,179 144,188 - ­
Ontasbare bates 4,125 5,170 - ­
Belange in filiale - ­ 225,598 194,787
Finansiële bates beskikbaar vir verkoop 23,686 22,286 - ­
Afbetalingsverkoopsfinansiering en lenings 210,794 191,877 - ­
Langtermynlening 11,274 ­ - ­
Uitgestelde belastingbates 27,002 26,549 188 ­
Bedryfsbates 692,522 763,089 360 283
Voorraad 130,204 157,766 - ­
Handels­ en ander bedrae ontvangbaar 141,123 119,860 - ­
Afbetalingsverkoopsfinansiering en lenings 401,785 405,476 - ­
Afgeleide finansiële instrumente - 6,140 - ­
Belasting ontvangbaar 518 3,519 360 283
Kontant en kontantekwivalente 18,892 70,328 - ­
Totale bates 1,122,582 1,153,159 226,146 195,070
EKWITEIT EN LASTE
EKWITEIT
Kapitaal en reserwes toeskryfbaar aan
aandeelhouers van die Houermaatskappy
Aandelekapitaal 637 616 637 647
Aandelepremie 60,678 56,714 57,086 58,669
Ander reserwes 6,673 6,136 132,744 108,460
Behoue inkomste 158,021 126,485 3,781 4,299
Gewone aandeelhouersbelang 226,009 189,951 194,248 172,075
Nie­beherende belang in ekwiteit 219,966 187,870 - ­
Totale ekwiteit 445,975 377,821 194,248 172,075
LASTE
Niebedryfslaste 402,773 477,764 31,898 22,995
Langtermynlening 384,594 458,952 - ­
Uitgestelde belastingverpligtinge 18,179 17,261 31,898 22,995
Werknemerslangdiensverpligtinge - 1,551 - ­
Bedryfslaste 273,834 297,574 - ­
Handels­ en ander bedrae betaalbaar 204,635 206,668 - ­
Afgeleide finansiële instrumente 1,294 17,384 - ­
Huidige belastingverpligting 1,227 3,813 - ­
Korttermynlenings 7,771 11,814 - ­
Voorsienings 47,519 45,742 - ­
Aandeelhouers vir dividend 11,388 12,153 - ­
Totale laste 676,607 775,338 31,898 22,995
Totale ekwiteit en laste 1,122,582 1,153,159 226,146 195,070
Eie-kapitaalverhouding 39.7% 32.8% 85.9% 88.2%
Netto batewaarde per aandeel - sent 354.8 308.7 304.9 266.0

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BEHEREND BEPERK
Gekonsolideerde Staat van Verandering in Ekwiteit
vir die jaar geëindig 30 April 2010
Toeskryfbaar aan aandeelhouers van die Houermaatskappy
Aandele-
kapitaal
Aandele-
premie
Ander
reserwes
99
Behoue
inkomste
Totaal
Niebeherende
belang
Totale
ekwiteit
R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000
Saldo soos op 1 Mei 2008 683 68,854 4,484 94,327 168,348 155,234 323,582
Omvattende inkomste - - - 40,973 40,973 32,636 73,609
Wins vir die jaar ­ ­ ­ 40,973 40,973 32,636 73,609
Ander omvattende inkomste - - 1,652 - 1,652 - 1,652
Billike waarde aanpassings op
bates beskikbaar vir verkoop ­ ­ 1,652 ­ 1,652 ­ 1,652
Totale omvattende inkomste - - 1,652 40,973 42,625 32,636 75,261
Transaksies met aandeelhouers
Aandele verkry en gekanselleer
(67) (12,140) - (7,762) (19,969) - (19,969)
en uitgereik
Aandele gehou deur
(36) (6,593) ­ ­ (6,629) ­ (6,629)
die Suidwes Trust (31) (5,547) ­ ­ (5,578) ­ (5,578)
Dividende betaal
Totale bydraes deur en
­ ­ ­ (7,762) (7,762) ­ (7,762)
uitkerings aan aandeelhouers
Verandering in belang
(67) (12,140) 1,652 33,211 22,656 32,636 55,292
van fi liale - - - (1,053) (1,053) - (1,053)
Verandering in belang van fi liale ­ - - 565 565 ­ 565
Verkoop van fi liaal
Totale transaksies met
­ ­ ­ (1,618) (1,618) ­ (1,618)
aandeelhouers (67) (12,140) 1,652 32,158 21,603 32,636 54,239
Saldo soos op 1 Mei 2009 616 56,714 6,136 126,485 189,951 187,870 377,821
Omvattende inkomste - - - 39,920 39,920 39,610 79,530
Wins vir die jaar ­ ­ ­ 39,920 39,920 39,610 79,530
Ander omvattende inkomste
Billike waarde aanpassings op
- - 537 - 537 631 1,168
bates beskikbaar vir verkoop
Totale ander omvattende
­ ­ 617 ­ 617 591 1,208
inkomste ­ ­ (80) ­ (80) 40 (40)
Totale omvattende inkomste ­ ­ 537 39,920 40,457 40,241 80,698
Transaksies met aandeelhouers 21 3,964 - (8,384) (4,399) (8,145) (12,544)
Dividende betaal ­ ­ ­ (8,384) (8,384) (8,145) (16,529)
Aandele verkry en gekanselleer
en uitgereik 21 3,964 ­ ­ 3,985 ­ 3,985
Totale bydraes deur en
uitkerings aan aandeelhouers
Totale transaksies met
21 3,964 537 31,536 36,058 32,096 68,154
aandeelhouers 21 3,964 537 31,536 36,058 32,096 68,154
Saldo soos op 30 April 2010 637 60,678 6,673 158,021 226,009 219,966 445,975
2010 2009
Dividend per aandeel - sent 13.00 12.00
Tussentyds 13.00 12.00
Finaal ­ ­

SUIDWES BEHEREND BEPERK
Afsonderlike Staat van Verandering in Ekwiteit
vir die jaar geëindig 30 April 2010
Toeskryfbaar aan aandeelhouers van die Houermaatskappy
Aandele-
kapitaal
Aandele-
premie
100
Ander
reserwes
Behoue
inkomste
Totaal
Niebeherende
belang
Totale
ekwiteit
R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000 R’000
Saldo soos op 1 Mei 2008 683 65,262 84,843 3,755 154,543 - 154,543
Omvattende inkomste - - - 8,306 8,306 - 8,306
Wins vir die jaar ­ ­ ­ 8,306 8,306 ­ 8,306
Ander omvattende inkomste - - 23,617 - 23,617 - 23,617
Billike waarde aanpassings op
bates beskikbaar vir verkoop ­ ­ 23,617 ­ 23,617 ­ 23,617
Totale omvattende inkomste - - 23,617 8,306 31,923 - 31,923
Transaksies met aandeelhouers (36) (6,593) - (7,762) (14,391) - (14,391)
Dividende betaal
Aandele verkry en gekanselleer
­ ­ ­ (7,762) (7,762) ­ (7,762)
en uitgereik
Totale bydraes deur en
(36) (6,593) ­ ­ (6,629) ­ (6,629)
uitkerings aan aandeelhouers
Totale transaksies met
(36) (6,593) 23,617 544 17,532 ­ 17,532
aandeelhouers (36) (6,593) 23,617 544 17,532 ­ 17,532
Saldo soos op 1 Mei 2009 647 58,669 108,460 4,299 172,075 - 172,075
Omvattende inkomste - - - 7,866 7,866 - 7,866
Wins vir die jaar ­ ­ ­ 7,866 7,866 ­ 7,866
Ander omvattende inkomste
Billike waarde aanpassings op
- - 24,284 - 24,284 - 24,284
bates beskikbaar vir verkoop ­ ­ 24,284 ­ 24,284 ­ 24,284
Totale omvattende inkomste ­ ­ 24,284 7,866 32,150 ­ 32,150
Transaksies met aandeelhouers (10) (1,583) - (8,384) (9,977) - (9,977)
Dividende betaal
Aandele verkry en gekanselleer
­ ­ ­ (8,384) (8,384) ­ (8,384)
en uitgereik
Totale bydraes deur en
(10) (1,583) ­ ­ (1,593) ­ (1,593)
uitkerings aan aandeelhouers
Totale transaksies
(10) (1,583) 24,284 (518) 22,173 ­ 22,173
met aandeelhouers (10) (1,583) 24,284 (518) 22,173 ­ 22,173
Saldo soos op 30 April 2010 637 57,086 132,744 3,781 194,248 - 194,248
2010 2009
Dividend per aandeel - sent 13.00 12.00
Tussentyds 13.00 12.00
Finaal ­ ­

J A A R V E R S L A G 2 0 1 0
SUIDWES BEHEREND BEPERK
Gekonsolideerde Kontantvloeistaat
vir die jaar geëindig 30 April 2010
101
GROEP MAATSKAPPY
2010 2009 2010 2009
R’000 R’000 R’000 R’000
Kontantvloei verkry uit/(aangewend in)
bedryfsaktiwiteite 35,704 (31,002) 19,551 25,386
Kontantvloei verkry uit/(aangewend in) bedrywighede 17,574 (26,258) 28,513 33,258
Rente ontvang 86,489 103,161 - 417
Rente betaal (38,616) (61,037) (484) ­
Dividende betaal (8,384) (7,762) (8,384) (7,762)
Sekondêre belasting op maatskappye betaal (1,466) (1,255) (17) ­
Belasting betaal (19,893) (37,851) (77) (527)
Kontantvloei verkry uit/(aangewend in)
beleggingsaktiwiteite 13,445 3,375 (17,968) (18,793)
Eiendom, aanleg en toerusting (18,896) (33,229) - ­
Ontasbare bates (1,382) (2,801) - ­
Finansiële bates 33,723 39,405 (17,968) (18,793)
Kontantvloei aangewend in fi nansieringsaktiwiteite (26,227) (31,699) (1,583) (6,593)
Toename in langtermynlenings ­ toegestaan (11,274) ­ - ­
Afname in langtermynlenings ­ aangegaan - (12,140) (1,583) (6,593)
Toename in afbetalingsverkoopsfi nansiering en lenings meer as 1 jaar (18,917) (19,559) - ­
Toename in Aandelepremie 3,964 ­ - ­
Netto toename/(afname) in lenings na inagneming
van kontant en kontantekwivalente vir die jaar 22,922 (59,328) - ­
Netto lenings na inagneming van kontant en
kontantekwivalente ­ begin van die jaar (388,624) (329,296) - ­
Netto lenings na inagneming van kontant en
kontantekwivalente - einde van die jaar (365,702) (388,624) - ­