Wat het verkeerd geloop met die kwaliteit van die huidige mielie-oes?
Wat het verkeerd geloop met die kwaliteit van die huidige mielie-oes?
Wat het verkeerd geloop met die kwaliteit van die huidige mielie-oes?
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Die afgelope produksieseisoen is gekenmerk<br />
deur ’n droë, warm en winderige<br />
voor-somer. Hier<strong>die</strong> weerst<strong>oes</strong>tande <strong>het</strong><br />
tot in Desember in <strong>die</strong> sentrale en westelike<br />
dele <strong>van</strong> <strong>die</strong> somerreënvalgebiede<br />
voorgekom en is gevolg deur ’n geweldige<br />
nat periode <strong>met</strong> baie reën tot in Meimaand.<br />
Suid-Afrika word nie normaalweg<br />
<strong>met</strong> probleme weens te veel reën geassosieer<br />
nie, maar dit <strong>het</strong> <strong>van</strong>jaar gebeur.<br />
Weersomstandighede<br />
Die koel, bewolkte weer <strong>het</strong> verskillende<br />
uitwerkings op <strong>die</strong> <strong>mielie</strong>gewasse gehad:<br />
• Daar was nie genoeg hitte-eenhede nie<br />
en dit <strong>het</strong> opbrengste negatief beïnvloed<br />
(veral onder besproeiingst<strong>oes</strong>tande).<br />
• Die groeiperiode is verleng en dit <strong>het</strong> <strong>die</strong><br />
<strong>oes</strong>, wat alreeds laat geplant is, verder<br />
vertraag. Die vroeë winterkoue <strong>het</strong> <strong>die</strong><br />
<strong>mielie</strong>s ge<strong>van</strong>g en rypskade (wat tel<br />
as gebrekkige <strong>mielie</strong>pitte) aan <strong>die</strong><br />
<strong>mielie</strong>pitte self, sowel as koueskade, <strong>het</strong><br />
by <strong>mielie</strong>plante voorgekom. Die t<strong>oes</strong>tande<br />
<strong>het</strong> veroorsaak dat <strong>die</strong> <strong>mielie</strong>pitte<br />
nie ten volle gevul is nie.<br />
• Die aanhoudende nat weersomstandighede<br />
is baie gunstig vir <strong>die</strong> ontwikkeling<br />
<strong>van</strong> <strong>die</strong> verskillende soorte kopvrot<br />
<strong>van</strong> <strong>mielie</strong>s en daar was veral ’n<br />
toename in <strong>die</strong> voorkoms <strong>van</strong> Diplodiaen<br />
Fusarium-kopvrot.<br />
• Die <strong>mielie</strong>pitte is aansienlik sagter<br />
(maalindeks<strong>met</strong>ing) as wat dit normaalweg<br />
is. Die gevolg is ’n afname in<br />
ekstraksie (meelopbrengs) vir meulenaars,<br />
wat nou bekommerd is oor<br />
hoe <strong>die</strong> laer <strong>kwaliteit</strong> <strong>mielie</strong>s hulle sal<br />
beïnvloed.<br />
• Mieliepitte <strong>het</strong> begin ontkiem op <strong>die</strong><br />
stronk, wat ’n verdere verhoging <strong>van</strong><br />
gebrekkige <strong>mielie</strong>pitte veroorsaak <strong>het</strong>.<br />
• Mieliekoppies <strong>het</strong> dikwels in <strong>die</strong> manlike<br />
bloeiwyse (pluim) ontwikkel. Hier<strong>die</strong><br />
koppies is onbedek en blootgestel aan<br />
MARKTOEGANG INSETVERSKAFFING KORPORATIEF<br />
Vol 4/2006 • Inligtingsblad vir klante <strong>van</strong> Senwes • September 2006<br />
<strong>Wat</strong> <strong>het</strong> <strong>verkeerd</strong> <strong>geloop</strong> <strong>met</strong> <strong>die</strong><br />
<strong>kwaliteit</strong> <strong>van</strong> <strong>die</strong> <strong>huidige</strong> <strong>mielie</strong>-<strong>oes</strong>?<br />
Dr Sierk Ybema Produkontwikkelingspesialis: Graanbedryf<br />
Waar ons daaraan gewoond is om ongeveer 93% WM1’s by Senwes te ont<strong>van</strong>g, <strong>het</strong> dié syfer hier<strong>die</strong> <strong>mielie</strong>-seisoen afgekom na amper<br />
60%. Dit <strong>het</strong> nie net in <strong>die</strong> Senwes be<strong>die</strong>ningsgebied voorgekom nie, maar is redelik algemeen in <strong>die</strong> res <strong>van</strong> Suid-Afrika ervaar en<br />
<strong>die</strong> hele <strong>mielie</strong>bedryf is bekommerd hieroor.<br />
Graan-<strong>kwaliteit</strong>sprobleme <strong>het</strong> <strong>van</strong>jaar hoë eise aan gradeerders gestel.<br />
<strong>die</strong> elemente, <strong>met</strong> <strong>die</strong> gevolg <strong>van</strong> heelwat<br />
gebrekkige <strong>mielie</strong>pitte.<br />
• Mikotoksiene wat <strong>met</strong> Fusarium-kopvrot<br />
geassosieer word, toon ’n toename.<br />
• Verpienking <strong>van</strong> <strong>mielie</strong>pitte as gevolg<br />
<strong>van</strong> antosianienvlekke (moenie <strong>met</strong><br />
Fusarium-bes<strong>met</strong>te <strong>mielie</strong>pitte verwar<br />
nie) <strong>het</strong> algemeen voorgekom, veral in<br />
versuipkolle.<br />
Kultivarverskille in reaksie op hier<strong>die</strong><br />
weersomstandighede is waargeneem.<br />
Produsente moet egter nie heeltemal<br />
oorskakel na ander kultivars nie, aangesien<br />
hier<strong>die</strong> weerst<strong>oes</strong>tande waarskynlik<br />
nie gou weer sal voorkom nie.<br />
Gradering<br />
Die pienk <strong>mielie</strong>s is in <strong>die</strong> verlede as<br />
<strong>mielie</strong>pitte <strong>van</strong> ’n ander kleur of as verkleur<br />
(wat tel as gebrekkige <strong>mielie</strong>pitte) gegradeer.<br />
Daar is duidelik ‘n verwarring in <strong>die</strong><br />
bedryf oor onder watter graderingskategorie<br />
<strong>die</strong> pienk <strong>mielie</strong>s geplaas moet word.<br />
In dié uitgawe<br />
Berging – kan alternatiewe werk?<br />
[2]<br />
Groot aanplantings verwag<br />
[4]<br />
Handel bestuur voorraad só<br />
[5]<br />
Na bl. 3
GRAAN<br />
Marktoegang<br />
Berging by konvensionele silo’s maak<br />
Safex lewering moontlik. In ‘n jaar <strong>met</strong> ‘n<br />
klein <strong>oes</strong> mag produsente dit moontlik<br />
onbelangrik ag omrede fisiese kopers<br />
<strong>van</strong> graan geredelik beskikbaar is. In ‘n<br />
surplusjaar, waar <strong>die</strong> kopers <strong>van</strong> graan dit<br />
nie onmiddellik nodig <strong>het</strong> nie, is Safex<br />
krities belangrik aangesien produsente<br />
graan teen ‘n markverwante prys op<br />
Safex kan lewer sonder dat daar ‘n fisiese<br />
koper beskikbaar is. Safex sertifikate<br />
word deur geregistreerde kommersiële<br />
silo’s uitgereik en is om <strong>die</strong>selfde redes<br />
belangrik.<br />
Produsente kan premies in <strong>die</strong> mark<br />
benut omdat eienaarskap <strong>van</strong> <strong>die</strong> graan<br />
by <strong>die</strong> produsent setel tydens berging by<br />
konvensionele silo’s. Graan kan onttrek<br />
word vir eie gebruik en ter enige tyd<br />
verkoop word, ongeag hoe lank dit<br />
gestoor is, sonder penalisasie. Daar is<br />
ook geen uithanteringskoste by ontrekking<br />
nie.<br />
Deur graan vir onbeperkte periodes te<br />
berg, kan prysvoordele/stygings benut<br />
word. Baie produsente hou graan terug<br />
om toekomstige prysstygings te benut,<br />
hoewel dit normaalweg goedkoper is om<br />
in sodanige geval graan te verkoop en<br />
termynkontrakte of opsies te koop. Die<br />
rede hiervoor is <strong>die</strong> kontantvloei-implikasies<br />
<strong>van</strong> termynkontrakte by prysbewegings<br />
en ‘n gebrek aan kundigheid ten<br />
opsigte <strong>van</strong> <strong>die</strong> kontrakte.<br />
Verskeie produsente <strong>het</strong> <strong>die</strong> afgelope<br />
seisoen <strong>die</strong> voordeel <strong>van</strong> prysstygings<br />
ervaar deur hul fisiese graan terug te hou<br />
toe <strong>die</strong> mark tot laer as R500/ton in Maart<br />
2005 geval <strong>het</strong> en hulle <strong>die</strong> prysstygings<br />
kon benut toe <strong>die</strong> mark tot meer as<br />
R1 400/ton in April 2006 gestyg <strong>het</strong>.<br />
Alle handelsbanke in Suid-Afrika aanvaar<br />
wetlike sertifikate as sekuriteit vir<br />
produsente finansiering. Senwes se<br />
silosertifikate <strong>die</strong>n as kolateraal en produsente<br />
kan oorbruggingsfinansiering<br />
leen <strong>met</strong> <strong>die</strong> graan as sekuriteit. Dit is<br />
onseker of soortgelyke graansertifikate in<br />
sakke kan <strong>die</strong>n as sekuriteit by banke.<br />
2 Senwes Scenario [September 2006]<br />
Graanberging<br />
– is daar werklik ‘n alternatief?<br />
Silosakke kom deesdae algemeen voor en produsente word meegesleur deur hier<strong>die</strong> nuutjie. Produsente moet egter oorweeg wat hulle<br />
prysgee deur in alternatiewe strukture te berg. Die berging <strong>van</strong> graan in ‘n kommersiële silo <strong>het</strong> uit <strong>die</strong> oogpunt <strong>van</strong> marktoegang,<br />
fisiese berging en hantering, gehaltebeheer en risiko ‘n aantal uitsonderlike voordele wat nie noodwendig by alternatiewe strukture<br />
beskikbaar is nie. Volgens Senwes Graan is <strong>die</strong> mees ooglopende verskille soos volg:<br />
Die produsent kan bergingskoste 100%<br />
vermy in<strong>die</strong>n graan op dag een aan<br />
Senwes verkoop word, sonder penalisasie<br />
in prys of enige addisionele koste.<br />
Senwes kan ‘n soortgelyke transaksie<br />
struktureer waarvolgens <strong>die</strong> produsent<br />
graan slegs aan Senwes verkoop en<br />
bergkoste vermy.<br />
Senwes bied ‘n wye keuse <strong>van</strong> transaksies<br />
en voorseisoenkontrakte <strong>met</strong><br />
buigsame leweringstye. Produsentlewerings<br />
word binne 48 uur betaal en nie<br />
wanneer <strong>die</strong> kontrak-volume voltooi is<br />
nie. Betaling is gewaarborg.<br />
Senwes is ‘n swart ekonomies bemagtigde<br />
organisasie en bemarking deur<br />
Senwes gee punte op <strong>die</strong> graanverbruiker<br />
se SEB telkaart. Senwes <strong>het</strong> reeds in<br />
Januarie 2004 hier<strong>die</strong> stap gedoen en<br />
voldoen tans aan AgriSEB riglyne deur<br />
middel <strong>van</strong> eienaarskap en beheer;<br />
gelyke in<strong>die</strong>nsneming; vaardigheidsontwikkeling;<br />
voorkeurverkryging; ondernemingsontwikkeling<br />
asook korporatiewe<br />
sosiale verantwoordelikheid.<br />
Hoewel graankopers nog nie op <strong>die</strong> SEB<br />
voldoening <strong>van</strong> sy verskaffers aandring<br />
nie, tree wetgewing hieroor eersdaags in<br />
werking. Hierna sal ‘n koper seker maak<br />
dat sy verskaffers aan SEB vereistes voldoen<br />
om punte op sy telkaart te kry. Die<br />
produsent sal ook punte op sy verkrygingstelkaart<br />
kry in<strong>die</strong>n hy insette<br />
aankoop <strong>van</strong> organisasies wat aan SEB<br />
vereistes voldoen.<br />
Fisiese toegang<br />
Senwes Graan se hoë silo-bedryfsgereedheidsvlakke,<br />
asook sy operasionele,<br />
logistieke en administratiewe vermoëns,<br />
is <strong>van</strong> groot belang vir beide <strong>die</strong><br />
produsent en <strong>die</strong> koper <strong>van</strong> graan.<br />
Senwes is byna 100 jaar in <strong>die</strong> besigheid<br />
<strong>van</strong> graanberging en <strong>die</strong> Maatskappy,<br />
<strong>met</strong> sy konvensionele opbergingsfasiliteit<br />
<strong>van</strong> 4,6 miljoen ton, <strong>het</strong> ‘n goeie rekord<br />
<strong>van</strong> graanhantering en -bemarking.<br />
Senwes se aflaai-fasiliteite bied onderdak<br />
beskerming teen alle weersomstandighede<br />
wat veral reënbeskadiging voorkom.<br />
Daarby is <strong>die</strong> Senwes silo’s se gesamentlike<br />
inna<strong>met</strong>empo <strong>van</strong> ± 15 000 ton per uur<br />
voordelig vir <strong>die</strong> produsent.<br />
Drukbalke bied ‘n vinnige aflaai, wat veral<br />
krities is in jare <strong>met</strong> rekord opbrengste.<br />
Vir <strong>die</strong> produsent se gerief beskik<br />
Senwes oor effektiewe en doeltreffende<br />
ont<strong>van</strong>gs- en aflaaiprosesse gerugsteun<br />
deur uitstekende administrasie.<br />
In druk strooptyd is bergingskapasiteit<br />
<strong>van</strong> kardinale belang asook <strong>die</strong> keuse<br />
om by verskeie silo’s te kan lewer.<br />
Produsente kan aflaai binne ‘n 20 km<br />
radius – Senwes se 69 silo’s is wyd<br />
verspreid deur Noordwes, Vrystaat,<br />
Noord-Kaap en Gauteng. Die silo’s ont<strong>van</strong>g<br />
alle grade <strong>van</strong> graansoorte sowel<br />
as oliesade.<br />
Die <strong>kwaliteit</strong> <strong>van</strong> produkte word bepaal<br />
tydens inname. Bergingskapasiteit is te<br />
alle tye beskikbaar en Senwes onderneem<br />
om produkte so te hanteer<br />
dat daar nie ‘n tekort aan bergingspasie<br />
is nie.<br />
Senwes is by uitstek gerat om groot<br />
hoeveelhede graan vinnig uit te laai wanneer<br />
graan vir uitvoere benodig word en<br />
speel so ‘n rol om <strong>die</strong> binnelandse mark<br />
in balans te bring. Uitlaai <strong>van</strong> graan<br />
geskied per pad of spoor in losmaat of<br />
per sak.<br />
Die Maatskappy voldoen aan nuwe<br />
Voedselhigiëne- en Veiligheidswetgewing<br />
(HACCP) en is by <strong>die</strong> Departement <strong>van</strong><br />
Landbou geregistreer as ‘n Voedselbesigheid<br />
Operateur (FBO). Die silo’s<br />
word deur PPECB geoudit om te verseker<br />
hulle voldoen aan internasionale<br />
uitvoerstandaarde.<br />
Gehaltebeheer<br />
Professionele <strong>die</strong>nslewering verseker dat<br />
Senwes een <strong>van</strong> <strong>die</strong> leiers op <strong>die</strong> gebied<br />
<strong>van</strong> gehaltebeheer is en ‘n proses <strong>van</strong><br />
geskilbeslegting is deurentyd beskikbaar.<br />
Senwes word erken as internasionale<br />
vennoot in tegnologie – ontwikkeling wat<br />
BREEK NUWE GROND SENWES
GRAAN<br />
betrekking <strong>het</strong> op graanbestuur.<br />
Graderingstoerusting word gereeld<br />
getoets volgens internasionale standaarde<br />
en gekalibreer.<br />
By Senwes <strong>het</strong> <strong>die</strong> produsent geen twyfel<br />
oor <strong>die</strong> gehaltebestuur <strong>van</strong> sy graan en<br />
administratiewe integriteit nie. Verteenwoordigende<br />
monsterneming, betroubare<br />
graderingstoerusting en geykte massa<strong>met</strong>ers<br />
word gebruik.<br />
Opgeleide en ervare graderingspersoneel<br />
<strong>het</strong>, waar nodig, <strong>die</strong> steun <strong>van</strong> spesialiste<br />
<strong>met</strong> jarelange ondervinding in <strong>die</strong> wetenskaplike<br />
bestuur <strong>van</strong> graangehalte.<br />
Behalwe <strong>die</strong> normale bergingsfunksie<br />
bied Senwes ook diverse koste-effektiewe<br />
<strong>die</strong>nste <strong>van</strong> belang vir <strong>die</strong> produsent<br />
en wat marktoegang vergemaklik,<br />
soos byvoorbeeld:<br />
• om graan vroeër by <strong>die</strong> mark te kry<br />
d.m.v. droging by Senwes se 41 droogoonde;<br />
• om graan aanvaarbaar vir <strong>die</strong> mark te<br />
kry, bv. verwydering <strong>van</strong> gifsade en<br />
<strong>kwaliteit</strong>sverbetering d.m.v skoonmaak<br />
en sif;<br />
• <strong>die</strong> deurvoer (weeg en gradeer); en<br />
• weeg <strong>van</strong> ander produkte bv. plaaslaaie,<br />
vee en skroot.<br />
Bergingsrisiko<br />
Senwes dra alle bergingsrisiko’s en dit <strong>het</strong><br />
geen impak op <strong>die</strong> produsent nie. Danksy<br />
<strong>die</strong> konstruksie beperk <strong>die</strong> silostruktuur<br />
<strong>die</strong>fstal, hael en temperatuurskommelings.<br />
Die produsent dra dus geen risiko in<br />
terme <strong>van</strong> <strong>die</strong>fstal, vog en fisiese verlies,<br />
brand of <strong>die</strong> ontwikkeling <strong>van</strong> mikotoksiene<br />
in <strong>die</strong> silo nie.<br />
BREEK NUWE GROND SENWES<br />
Volgens Senwes se HACCP program is ‘n<br />
<strong>kwaliteit</strong>sversekeringsprogram in plek<br />
<strong>met</strong> voorkomende maatreëls om beskadiging<br />
<strong>van</strong> graan deur insekte,<br />
knaag<strong>die</strong>re, hitte en temperatuurskommelings<br />
te verminder. Senwes <strong>het</strong> ook ‘n<br />
<strong>kwaliteit</strong>sbeheerprogram om roetines te<br />
bepaal dat <strong>die</strong> gehalte <strong>van</strong> ons produkte<br />
op standaard is.<br />
Bergingskoste<br />
Senwes publiseer jaarliks syfers lank voor<br />
<strong>die</strong> seisoen begin en dit stel produsente in<br />
staat om vooruit te beplan.<br />
Maksimum koste <strong>van</strong> graanberging by ‘n<br />
Senwes silo is R74/ton/bemarkingsjaar,<br />
oftewel hantering teen R36/ton en berging<br />
teen R38/ton of 38 sent/ton/dag.<br />
‘n Vergelyking <strong>van</strong> bergingskoste soos<br />
uiteengesit in <strong>die</strong> SA Graan-tydskrif <strong>van</strong><br />
Augustus 2006 (bl. 73), dui daarop dat<br />
berging in silosakke R65/ton/bemarkingsjaar<br />
kos – hantering teen R25/ton en<br />
berging teen R40 of 36 sent/ton/dag.<br />
Jou besluit<br />
Konvensionele silo’s bied omvattende,<br />
risikovrye silo- en verwante <strong>die</strong>nste aan<br />
produsente teen ‘n billike prys. Die vraag<br />
wat <strong>die</strong> produsent moet beantwoord, is of<br />
alternatiewe bergingstrukture werklik vir<br />
hom voordelig is. Dis te betwyfel of bogenoemde<br />
besparings <strong>die</strong> produsent werklik<br />
vergoed vir <strong>die</strong> gebrek aan:<br />
• marktoegang;<br />
• fisiese beperkinge tydens ‘n surplusjaar;<br />
• onvermoë om geleentheidspremies te<br />
benut; en<br />
• vrywaring teen risiko’s.<br />
<strong>Wat</strong> <strong>het</strong> <strong>verkeerd</strong> gegaan…<br />
Van bl. 1<br />
Senwes <strong>het</strong> <strong>met</strong> <strong>die</strong> Meulenaarskamer se<br />
Mielietegniese Komitee onderhandel, inligting<br />
is bestudeer en <strong>die</strong> komitee <strong>het</strong> besluit<br />
dat pienk <strong>mielie</strong>s onder “verrooi” geplaas<br />
moet word. Die woordomskrywing vir verrooide<br />
<strong>mielie</strong>pitte ondersteun hier<strong>die</strong> plasing<br />
en <strong>met</strong> hier<strong>die</strong> kategorieplasing is<br />
daar vir <strong>die</strong> produsent ’n groot graderingsvoordeel<br />
bewerkstellig aangesien daar ’n<br />
12% toelating vir verrooide <strong>mielie</strong>pitte vir<br />
alle grade bestaan. Verder tel verrooide<br />
pitte eenmalig en vorm nie deel <strong>van</strong> gesamentlike<br />
afwykings nie. Met prysverskille<br />
<strong>van</strong> ongeveer R150 tussen WM1 en WM2<br />
is hier<strong>die</strong> voordeel baie belangrik vir <strong>die</strong><br />
winsgewendheid <strong>van</strong> produsente en <strong>het</strong><br />
Senwes só vir produsente op ’n nasionale<br />
basis in hier<strong>die</strong> moeilike seisoen gehelp.<br />
Verbeterings<br />
Die <strong>oes</strong> se <strong>kwaliteit</strong>sprobleme skep hoë<br />
eise aan gradeerders. Dit is duidelik uit<br />
probleme wat op ’n nasionale vlak<br />
ondervind is, dat <strong>die</strong> graderingsregulasie<br />
<strong>die</strong> verskillende soorte gebrekke wat<br />
voorkom in <strong>die</strong> toekoms duidelik moet<br />
omskryf. Hulpmidddels soos kleurkaarte<br />
en rekenaardiskette sal <strong>die</strong> gradeerder<br />
geweldig baie help om onsekerheid uit <strong>die</strong><br />
weg te ruim. Dr Sierk Ybema <strong>van</strong> Senwes<br />
beoog om ’n komitee saam te stel <strong>met</strong><br />
verteenwoordigers <strong>van</strong> GSA, GSI en <strong>die</strong><br />
Meulenaarskamer om woordomskrywings<br />
vir al <strong>die</strong> verskillende defekte op te stel en<br />
hulpmiddels vir <strong>die</strong> <strong>mielie</strong>bedryf te<br />
ontwikkel. Hier<strong>die</strong> projek sal onsekerhede<br />
en dispute verminder en lei tot beter<br />
vertrouensverhoudings tussen <strong>die</strong> verskillende<br />
sektore binne <strong>die</strong> <strong>mielie</strong>bedryf.<br />
Hier<strong>die</strong> tipe hulpmiddels sal ook vir <strong>die</strong><br />
ander graanbedrywe ontwikkel word.<br />
<strong>Wat</strong> is <strong>die</strong> voordeel in GMO-vrye <strong>mielie</strong>produksie?<br />
Boet <strong>van</strong> Zyl, Landbou-ekonoom: Landbou<strong>die</strong>nste<br />
Produsente moet nóú vir <strong>die</strong> komende seisoen se aanplantings<br />
beplan. Hoe kan <strong>die</strong> produsent ‘n ooraanbod <strong>mielie</strong>s verhoed wat<br />
weer pryse laat daal?<br />
Maniere kan insluit om produksie te verminder deur alternatiewe<br />
gewasse te verbou; deur ‘n groter aanvraag vir <strong>die</strong> produk te skep<br />
deur verhoogde verbruik of deur alternatiewe gebruike soos <strong>die</strong><br />
biobrandstof-inisiatiewe of deur <strong>die</strong> internasionale vraag na nisprodukte<br />
te benut of <strong>die</strong> vraag te skep/verander deur te voldoen<br />
aan nis- en uitvoermarkstandaarde soos GMO-vrye produkte.<br />
Sal dit <strong>die</strong> produsent baat om GMO-vrye <strong>mielie</strong>s teenoor GMO<strong>mielie</strong>s<br />
te produseer en sal hy steeds relatief kompeterende<br />
marges realiseer?<br />
Om dié vraag te beantwoord vergelyk gerus <strong>die</strong> insetkostes <strong>van</strong><br />
GMO teenoor GMO-vrye <strong>mielie</strong>s deur te kyk na ‘n spoorverkeerstelsel<br />
in <strong>die</strong> Noord-Vrystaat, waar <strong>die</strong> mees algemene <strong>met</strong>odes<br />
<strong>van</strong> bewerking gebruik word.<br />
Die produksie <strong>van</strong> GMO-vrye <strong>mielie</strong>s realiseer <strong>die</strong> grootste<br />
surplus en <strong>die</strong> verskil by ‘n opbrengs <strong>van</strong> 4 ton/ha is R123,31 per<br />
ha, of R30,83 per ton tussen GMO-vrye <strong>mielie</strong>s en GMO Bt<strong>mielie</strong>s.<br />
In<strong>die</strong>n opbrengs na 3,5 ton/ha daal, styg <strong>die</strong> voordeel<br />
<strong>met</strong> R36,97 per ton. Die voordeel <strong>van</strong> GMO-vrye <strong>mielie</strong>s lê egter<br />
nie soseer aan <strong>die</strong> kostekant nie, maar grootliks om ‘n gedeelte<br />
<strong>van</strong> <strong>die</strong> <strong>oes</strong> (aanbod) te verskuif na nismarkte wat <strong>die</strong> vraag kan<br />
verhoog en <strong>die</strong> <strong>mielie</strong>prys in <strong>die</strong> geheel kan stut.<br />
GMO-vrye <strong>mielie</strong>s plaas ‘n groot verantwoordelikheid op <strong>die</strong> ont<strong>van</strong>ger<br />
<strong>van</strong> <strong>die</strong> graan, maar Senwes se silopersoneel is reeds<br />
daarvoor gerat. Dit mag ook in <strong>die</strong> toekoms nodig wees om<br />
verder in <strong>die</strong> waardeketting te belê om <strong>die</strong> volle voordeel te<br />
benut.<br />
Die keuse <strong>van</strong> GMO of GMO-vrye produksiepraktyke hang <strong>van</strong><br />
<strong>die</strong> produsent self af en persoonlike berekeninge moet gemaak<br />
word om te bepaal wat <strong>die</strong> voordeel is wat hy kan realiseer. Vir<br />
verdere inligting oor hier<strong>die</strong> onderwerp, lees ook ‘n artikel hieroor<br />
in <strong>die</strong> Oktober 2006-uitgawe <strong>van</strong> Senwester.<br />
[September 2006] Senwes Scenario 3
GRAAN<br />
Groot <strong>mielie</strong>-aanplantings verwag<br />
Christo Booyens Assistent Hoofbestuurder: Graanbemarking<br />
Met <strong>die</strong> plaaslike <strong>mielie</strong>-<strong>oes</strong> op 5,99 miljoen ton (Tabel 1) sal verwikkelinge in <strong>die</strong> plaaslike <strong>mielie</strong>mark in <strong>die</strong> kort termyn tot ‘n<br />
groot mate deur <strong>die</strong> uiteindelike om<strong>van</strong>g <strong>van</strong> swakker grade, verloop <strong>van</strong> pryse in <strong>die</strong> VSA, wisselkoers en moontlike vroeë<br />
aanplantings beïnvloed word.<br />
Internasionale graansituasie<br />
Die 79,4 miljoen akker aanplantings in <strong>die</strong><br />
VSA is teen ‘n rekord-tempo afgehandel.<br />
Die oostelike <strong>mielie</strong>gordel <strong>het</strong> hierna optimale<br />
produksiet<strong>oes</strong>tande ondervind<br />
(vogt<strong>oes</strong>tande was optimaal vir wortelontwikkeling<br />
en <strong>die</strong> gebied <strong>het</strong> 100% -<br />
200% <strong>van</strong> sy normale reën gehad).<br />
T<strong>oes</strong>tande in <strong>die</strong> westelike <strong>mielie</strong>gordel<br />
(25% <strong>van</strong> <strong>die</strong> oppervlakte) was minder<br />
gunstig (25% - 75% <strong>van</strong> <strong>die</strong> normale<br />
reën). Dit lyk egter asof <strong>die</strong> swakker<br />
opbrengste in <strong>die</strong> westelike <strong>mielie</strong>gordel<br />
<strong>die</strong> groter <strong>oes</strong>te in <strong>die</strong> oostelike<br />
<strong>mielie</strong>gordel sal uitkanselleer. Die<br />
opbrengs word tans op 149,8<br />
b<strong>oes</strong>els/akker geraam (totale <strong>oes</strong> =<br />
10,796 miljoen b<strong>oes</strong>els). Met normale<br />
verbruik en uitvoere sal oordragvoorrade<br />
as persentasie <strong>van</strong> verbruik <strong>van</strong>jaar tot<br />
onder 10% daal (19,8% verlede jaar). Met<br />
oordragvoorrade op hier<strong>die</strong> vlakke word<br />
‘n uiters volatiele mark voorsien. Teen<br />
<strong>huidige</strong> opbrengste (149,8 b<strong>oes</strong>els/<br />
akker) word beraam dat pryse gedurende<br />
strooptyd rondom $2,40/b<strong>oes</strong>el -<br />
$2,45/b<strong>oes</strong>el kan verhandel. Hierteenoor<br />
kan ‘n opbrengs <strong>van</strong> 148 b<strong>oes</strong>els/akker<br />
<strong>die</strong> mark na vlakke <strong>van</strong> rondom<br />
$2,90/b<strong>oes</strong>el laat verhoog. ‘n Opbrengs<br />
<strong>van</strong> 155 b<strong>oes</strong>els/akker kan egter pryse<br />
na vlakke <strong>van</strong> $2,25/b<strong>oes</strong>el - $2,2/b<strong>oes</strong>el<br />
laat daal.<br />
Die beraamde groei in <strong>die</strong> verbruik <strong>van</strong><br />
<strong>mielie</strong>s vir etanol in <strong>die</strong> VSA in 2007/2008<br />
kan <strong>die</strong> voorraadsituasie in <strong>die</strong> VSA<br />
onder verdere druk plaas. Teen <strong>die</strong><br />
beraamde groei, kan <strong>mielie</strong>-oordragvoorrade<br />
in <strong>die</strong> VSA uitgeput word, selfs al<br />
word 3,4 miljoen akker meer <strong>mielie</strong>s in<br />
2007 aangeplant (82,4 miljoen akker)<br />
en al styg <strong>die</strong> opbrengs tot 158 b<strong>oes</strong>els/<br />
akker (teenoor 149,8 b<strong>oes</strong>els/akker <strong>van</strong>jaar).<br />
Hier<strong>die</strong> situasie kan <strong>mielie</strong>pryse in<br />
<strong>die</strong> VSA skerp opwaarts druk, tensy daar<br />
‘n groot swaai <strong>van</strong> sojabone na <strong>mielie</strong>s<br />
plaasvind.<br />
Plaaslike situasie vir <strong>mielie</strong>s<br />
Die Nasionale Oesskattingskomitee skat<br />
<strong>die</strong> plaaslike <strong>mielie</strong>-<strong>oes</strong> op 5,99 miljoen<br />
ton. Hier<strong>van</strong> is 3,635 miljoen ton wit<strong>mielie</strong>s<br />
en 2,36 miljoen ton geel<strong>mielie</strong>s.<br />
Die aanbod <strong>van</strong> WM1 is <strong>van</strong>jaar nagenoeg<br />
4,48 miljoen ton (2,301 miljoen ton<br />
oordragvoorraad + 60% WM1 uit <strong>die</strong><br />
3,635 miljoen ton <strong>oes</strong>) teenoor ‘n normale<br />
verbruik <strong>van</strong> 4,335 miljoen ton. Dit is uit<br />
<strong>die</strong> situasie duidelik dat vroeë lewerings<br />
4 Senwes Scenario [September 2006]<br />
<strong>van</strong> wit<strong>mielie</strong>s <strong>van</strong>jaar krities sal wees om<br />
druk op wit<strong>mielie</strong>pryse af te weer.<br />
Terughoudings deur produsente kan ook<br />
druk op beskikbaarheid plaas en kan tot<br />
groot volatiliteit in pryse lei.<br />
Die totale aanbod vir geel<strong>mielie</strong>s beloop<br />
nagenoeg 3,22 miljoen ton (388 000 ton<br />
oordragvoorraad + 2,355 miljoen ton produksie)<br />
terwyl <strong>die</strong> normale verbruik<br />
omtrent 3,82 miljoen ton is. Suid-Afrika is<br />
reeds besig om sy tekort aan geel<strong>mielie</strong>s<br />
teen invoerverwante pryse uit <strong>die</strong> wêreldmarkte<br />
(Argentinië) te bekom. Plaaslike<br />
WM2 en WM3 wit<strong>mielie</strong>s sal ook in <strong>die</strong><br />
markte opgeneem word mits <strong>die</strong> prysdiskonto<br />
dit regverdig.<br />
T<strong>oes</strong>tande in <strong>die</strong> <strong>mielie</strong>mark dui daarop<br />
dat produsente <strong>van</strong>jaar op grootskaal<br />
<strong>mielie</strong>s gaan aanplant. Die meeste aanplantings<br />
gaan ook op oorlêlande<br />
gedoen word en kan vroeë aanplantings<br />
wees. Dit is gevolglik krities dat minimum<br />
pryse verskans word in<strong>die</strong>n aanplantings<br />
beplan word. Gegewe <strong>die</strong><br />
voorraadsituasie in <strong>die</strong> VSA is dit egter<br />
ook belangrik dat <strong>die</strong> strategie deelname<br />
aan prysstygings moontlik maak.<br />
Senwes <strong>het</strong> <strong>van</strong>jaar ‘n unieke produk in<br />
dié verband ontwerp – kontak gerus jou<br />
Graanverkryger vir advies.<br />
Plaaslike situasie vir<br />
sonneblom<br />
Sonneblompryse is te hoog vir plaaslike<br />
persers om te pers. Dit blyk daaruit dat in<br />
Julie slegs 48 000 ton gepers is terwyl<br />
perskapasiteit omtrent 75 000 ton/maand<br />
is. Alle aanduidings is dat <strong>die</strong> Desembersonneblomkontrak<br />
<strong>met</strong> nagenoeg<br />
R150/ton tot R2 150/ton sal moet daal om<br />
persers weer aktief in <strong>die</strong> plaaslike mark<br />
te kry. Tans word sonneblomolie uit<br />
Argentinië ingevoer. Oordragvoorrade in<br />
Suid-Afrika is egter laag, wat pryse sal<br />
ondersteun.<br />
Kommoditeit<br />
Finale <strong>oes</strong><br />
2004/2005<br />
(ton)<br />
Sesde skatting<br />
2005/2006<br />
(ton)<br />
Alhoewel sojaboonvoorrade in <strong>die</strong> VSA<br />
hoog is, sal <strong>die</strong> VSA se hoë <strong>mielie</strong>pryse<br />
daartoe lei dat heelwat sojaboonhektare<br />
na <strong>mielie</strong>s getrek word. Dit sal<br />
waarskynlik ook tot ‘n verhoging in sojaboonpryse<br />
lei en ook plaaslike sonneblompryse<br />
ondersteun.<br />
Plaaslike situasie vir sorghum<br />
Sorghumpryse wissel tans tussen<br />
R1 250/ton - R1 350/ton <strong>met</strong> kopers wat<br />
slegs <strong>van</strong> <strong>die</strong> hand na <strong>die</strong> mond koop.<br />
Voorrade is tot en <strong>met</strong> 30 April 2007 min<br />
of meer in balans en pryse behoort teen<br />
invoerpariteit te verhandel.<br />
<strong>Wat</strong> <strong>die</strong> nuwe seisoen betref, is dit belangrik<br />
om daarop te let dat <strong>die</strong> menslike mark<br />
nagenoeg 220 000 ton beloop en dat produksie<br />
groter as dít, <strong>die</strong> potensiaal <strong>het</strong> om<br />
sorghumpryse na sowat 85% <strong>van</strong> geel<strong>mielie</strong>pryse<br />
af te druk.<br />
Plaaslike situasie vir koring<br />
Koringpryse op Safex verhandel tans<br />
omtrent R150/ton hoër as <strong>die</strong> prys vir<br />
ingevoerde Argentynse koring. Internasionale<br />
koringpryse is egter besig om te<br />
styg <strong>met</strong> min “goedkoop” koring op <strong>die</strong><br />
wêreldmark beskikbaar (Europese koringvoorrade<br />
is tans laag en verhandel<br />
teen omtrent $179/ton). Argentynse koringpryse<br />
vir <strong>die</strong> nuwe seisoen beloop tans<br />
$157/ton <strong>met</strong> <strong>die</strong> verwagting dat pryse kan<br />
verstewig weens ongunstige klimaatst<strong>oes</strong>tande.<br />
Sou Europese koring se beskikbaarheid<br />
in gedrang kom, is <strong>die</strong> volgende<br />
bron <strong>van</strong> internasionale koring HRW uit <strong>die</strong><br />
VSA, wat rondom $220/ton verhandel.<br />
Volgens <strong>die</strong> NOK se eerste skatting word<br />
<strong>die</strong> plaaslike <strong>oes</strong> op 2,064 miljoen ton<br />
geraam. Verwagtinge is dat <strong>die</strong> <strong>oes</strong> hoër<br />
kan wees weens gunstige produksiet<strong>oes</strong>tande,<br />
wat plaaslike pryse kan laat daal<br />
om in lyn te kom <strong>met</strong> invoerpariteit vir <strong>die</strong><br />
kusgebiede.<br />
Tabel 1: Oppervlakte en sewende produksieskatting <strong>van</strong> somergewasse vir <strong>die</strong> 2006-leweringseisoen. Die eerste produksieskatting<br />
vir koring was op 22 Augustus 2006.<br />
Sewende<br />
skatting<br />
2005/2006 (ton)<br />
% <strong>van</strong>af<br />
vorige<br />
skatting (ton)<br />
Wit<strong>mielie</strong>s 6 540 700 3 635 300 3 635 300 0%<br />
Geel<strong>mielie</strong>s 4 909 300 2 408 550 2 355 050 -2,22%<br />
TOTAAL MIELIES 11 450 000 6 043 850 5 990 350 -0,89%<br />
Sonneblom 620 000 527 720 527 720 0%<br />
Sorghum 260 000 79 890 89 730 +12,32%<br />
Koring 1 905 000 2 064 200 +8,36%<br />
BREEK NUWE GROND SENWES
HANDEL<br />
Meganisasie fokus nou<br />
op voorraadbestuur<br />
Senwes Handel maak staat op terugvoer <strong>van</strong> klante om verwagtinge en behoeftes te kan<br />
antisipeer en regstel. In <strong>die</strong> afgelope jaar is heelwat navrae oor meganisasie en meer<br />
spesifiek <strong>die</strong> onderdele-afdelings in <strong>die</strong> handelswinkels ont<strong>van</strong>g.<br />
<strong>Wat</strong> is gedoen?<br />
Hier<strong>die</strong> navrae word gehoor en vernuwende veranderings is geïmplementeer om soveel<br />
te meer <strong>die</strong> klant se behoeftes eerste te stel. ‘n Wesenlike verandering is <strong>die</strong> vestiging<br />
<strong>van</strong> ‘n gefokusde Voorraadbestuursafdeling binne Handel. Hier<strong>die</strong> span bestaan uit vier<br />
toegewyde voorraad- en onderdelekundiges wat <strong>die</strong> voorraad in al <strong>die</strong> Senwes handelen<br />
meganisasiewinkels kontroleer en goedkeur en leemtes aanvul ter ondersteuning <strong>van</strong><br />
<strong>die</strong> bedryfspersoneel.<br />
Ons luister…<br />
Die funksies <strong>van</strong> <strong>die</strong> Voorraadbestuurspan is uitgebrei om nie net <strong>die</strong> produkvooruitskattings,<br />
-tendense en aflewerings te hanteer nie, maar ook op ‘n baie meer proaktiewe<br />
wyse <strong>met</strong> Onderdele- en Handelswinkelbestuurders te skakel. Daar word nou maandeliks<br />
saam <strong>met</strong> Senwes se Onderdele Produkbestuurder, Pieter Redelinghuys en<br />
Assistent Hoofbestuurder: Meganisasie, Sarel Greyling, <strong>met</strong> <strong>die</strong> verskeie winkels vergader<br />
om individuele bedryfspuntvoorraad en voorraadverbruik te bespreek. Terugvoer <strong>van</strong><br />
<strong>die</strong> Klanteforumvergaderings word ook bespreek en bedryfspunte word op ‘n gereelde<br />
basis persoonlik deur <strong>die</strong> span besoek.<br />
Bogenoemde terugvoer word gebruik om nodige en onnodige voorraad tussen <strong>die</strong><br />
winkels te kontroleer. “Ons kontroleer weekliks <strong>die</strong> ‘dooie’ voorraadlyste en versprei óf<br />
hier<strong>die</strong> voorraad na winkels waar dit wel nodig is, óf stuur dit terug na <strong>die</strong> verskaffers.<br />
Die geld wat ons hierdeur terugkry, kan ons net so vir nuwe, gewilde voorraad aanwend,”<br />
<strong>het</strong> Wentzel Jonker (Hoof: Voorraadoptimalisering) gesê. Hy lê egter klem daarop dat<br />
alhoewel aanbevelings en voorstelle oor produkte aan Bestuurders gemaak word, <strong>die</strong><br />
besluit steeds by daar<strong>die</strong> Bestuurder berus omdat hulle <strong>die</strong> tendense in hul winkels <strong>die</strong><br />
beste ken.<br />
Praat <strong>met</strong> jou Winkelbestuurder<br />
“Daar word baie meer intensief na voorraadbeheer gekyk en regstellings word deurentyd<br />
gedoen. Dit is vir Senwes sowel as sy klante uiters belangrik dat vinnig bewegende<br />
onderdele altyd op <strong>die</strong> winkelrak moet wees,” <strong>het</strong> Sarel Greyling gesê. Handel doen ‘n<br />
beroep op klante om hul terugvoer <strong>met</strong> <strong>die</strong> Winkelbestuurders te kommunikeer, asook<br />
om self voorafbeplanning (inspeksie) <strong>van</strong> seisoengebonde produkte te doen en <strong>die</strong> benodigde<br />
onderdele na <strong>die</strong> onderdele-afdeling deur te gee sodat dit vroegtydig bestel kan<br />
word. So lewer jy as klant ‘n groot bydrae wat sal sorg dat <strong>die</strong> regte hoeveelheid voorraad<br />
op <strong>die</strong> regte tyd op <strong>die</strong> regte plek is. Handel bedank klante vir al hulle terugvoer.<br />
Vereeniging shop gets closer<br />
to their clients<br />
The Vereeniging retail shop has the answer to personalised service – let your personnel<br />
own your clients, figuratively speaking, that is.<br />
By assigning each personnel member to manage, promote and service a specific department<br />
or ‘zone’ in the shop, Sikander Khan (Manager Vereeniging shop) and his team<br />
invite clients to come and experience an easier and more effective shopping trip.<br />
“It is all about client service,” said Sikander. “We encourage a natural flow of products in<br />
the shop and want clients to find the right products in the right spaces in the shop.<br />
Personnel in the specific zones also get to know their clientele personally and know what<br />
they prefer.”<br />
The shop has also extended their hours on Saturdays and is now open until 13:00. So<br />
when you are in the neighbourhood, pop into the Vereeniging retail shop – you can be<br />
sure somebody will meet you at the door.<br />
BREEK NUWE GROND SENWES<br />
Stop híér vir<br />
onderdele<br />
Senwes verseker dat hy steeds ‘n eenstopwinkel<br />
vir klante is – onthou dat buiten John<br />
Deere onderdele, jy ook New Holland,<br />
Massey Ferguson en alle diverse<br />
onderdele teen kompeterende pryse by<br />
Senwes handelswinkels se onderdeleafdelings<br />
kan aankoop. Kontak gerus jou<br />
naaste Handelswinkelbestuurder.<br />
Maand-eind<br />
promosies<br />
Kyk uit vir afslagpryse op besproeiingsprodukte<br />
in al <strong>die</strong> Senwes handelswinkels<br />
<strong>van</strong>af 22 September tot 7 Oktober 2006.<br />
Hou ook <strong>die</strong> winkelrakke dop vir ‘n omvattende<br />
<strong>die</strong>regesondheidspromosie <strong>van</strong>af<br />
29 September tot 14 Oktober 2006.<br />
Kontak nou jou naaste handelswinkel vir<br />
meer inligting.<br />
Kry eie bodem<br />
John Deere-klere by<br />
Senwes<br />
Senwes se handelswinkels bied nou<br />
<strong>die</strong> nuwe John Deere-klerereeks aan en<br />
is tans nog <strong>die</strong> enigste landboubesigheid<br />
in <strong>die</strong> land waar jy dit kan kry. Hier<strong>die</strong><br />
nuwe klerereeks word volledig in<br />
Suid-Afrika vervaardig.<br />
Kyk <strong>van</strong> 20 Oktober tot 4 November 2006<br />
uit vir kortings op John Deere se klere en<br />
skoene by uitgesoekte Senwes handelswinkels.<br />
Wen <strong>met</strong> Engen-olies<br />
Koop enige Engen smeermiddel <strong>van</strong><br />
210 liter of meer en staan ‘n kans om ‘n<br />
fantastiese bootreis vir twee persone vir<br />
drie nagte te wen. Dit sluit R1 500<br />
sakgeld in. Tien ander pryse kan ook<br />
gewen word.<br />
Die promosie duur tot 30 November 2006<br />
by al <strong>die</strong> Senwes handelswinkels.<br />
Landbou<strong>die</strong>nste<br />
meet grondvog<br />
Senwes Landbou<strong>die</strong>nste kan<br />
nou akkurate grondvog<strong>met</strong>ings-<br />
en evaluasies doen <strong>met</strong><br />
behulp <strong>van</strong> ‘n neutron grondvog<strong>met</strong>er.<br />
Lees meer oor<br />
hier<strong>die</strong> apparaat in Bernard<br />
Muller se artikel in <strong>die</strong> Oktober<br />
2006-uitgawe <strong>van</strong> Senwester.<br />
[September 2006] Senwes Scenario 5
HANDEL<br />
Die werkswinkels is gemeet aan kriteria<br />
wat winkelstandaarde, bo-gemiddelde<br />
klantesatisfaksie en spoedige probleemoplossing<br />
ingesluit <strong>het</strong>. Uit <strong>die</strong><br />
nasionale netwerk <strong>van</strong> werkswinkels,<br />
was ses <strong>van</strong> <strong>die</strong> elf wenners Senwes<br />
personeellede wat hier<strong>die</strong> kriteria oortref<br />
<strong>het</strong>. Hulle is Groep Diensbestuurders<br />
Connie <strong>van</strong> der Linde, Johan de Wet en<br />
Thys Erasmus en Werkswinkelvoormanne<br />
Willem Nortje, Hennie Stander<br />
en Callie Steenkamp.<br />
Om in <strong>die</strong> onderdele-afdeling te kon kwalifiseer,<br />
is handelaars <strong>met</strong> <strong>die</strong> hoogste<br />
Handel presteer<br />
goed in<br />
BOP kursus<br />
In Augustus 2005 se Scenario (“Handel<br />
haal hul handboeke uit”) <strong>het</strong> ons berig dat<br />
verskeie bedryfspuntpersoneel <strong>die</strong> Bestuursopleidingsprogram<br />
(BOP) <strong>van</strong> <strong>die</strong><br />
Vrystaatse Universiteit volg.<br />
Die laaste eksamen is in Maart <strong>van</strong>jaar<br />
geskryf en <strong>die</strong> kursusgangers <strong>het</strong> baie<br />
goed presteer – almal <strong>het</strong> hul vakke<br />
geslaag en daar was selfs ‘n paar toppresteerders<br />
wat meer as een onderskeiding<br />
behaal <strong>het</strong>.<br />
Handel is trots op <strong>die</strong> personeel wat hulle<br />
bestuursvaardighede verbeter <strong>het</strong> en sien<br />
uit om hier<strong>die</strong> nuwe kennis in verbeterde<br />
<strong>die</strong>nslewering <strong>met</strong> klante te deel.<br />
6 Senwes Scenario [September 2006]<br />
Klante is gelukkig <strong>met</strong> Senwes se<br />
John Deere-<strong>die</strong>ns<br />
Oor <strong>die</strong> afgelope agt maande <strong>het</strong> John Deere ‘n nasionale “kompetisie” as aansporingsprogram onder al sy handelaars aangebied.<br />
Senwes se werkswinkels en onderdele-afdelings <strong>het</strong> deelgeneem en skoonskip onder <strong>die</strong> wenners gemaak.<br />
Inskrywingsvorm<br />
Naam en <strong>van</strong>: _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _<br />
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _<br />
Senwes klantnommer: _ _ _ _ _ _ _ _ _ _<br />
Adres: _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _<br />
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _<br />
Tel: _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _<br />
Antwoord: _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _<br />
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _<br />
Reëls<br />
Slegs klante <strong>van</strong> Senwes mag aan <strong>die</strong> kompetisie deelneem<br />
• Personeel <strong>van</strong> Senwes mag nie deelneem nie • Die sluitingsdatum<br />
vir <strong>die</strong> kompetisie is Woensdag 11 Oktober<br />
2006 • Die prys kan nie vir kontant verruil word nie<br />
Prys word na naaste bedryfspunt gestuur en kan daar afgehaal<br />
word<br />
<br />
klantesatisfaksie-persentasie as wenners<br />
aangewys.<br />
Ook as jy deurlopend jou maatskappy se<br />
voorraad op <strong>die</strong> John Deere Parts on<br />
Internet (JDPoint) bestelstelsel opdateer<br />
(sodat klante op hul eie tyd <strong>van</strong>af <strong>die</strong><br />
huis op Senwes se stelsel kan ingaan en<br />
onderdelebestellings by ‘n Senwes<br />
winkel kan plaas).<br />
Groei in olie- en onderdele-verkope is<br />
ook gemeet. Senwes Onderdele<br />
Produkbestuurder, Pieter Redelinghuys,<br />
<strong>het</strong> aan al hier<strong>die</strong> standaarde voldoen<br />
LANDBOUDIENSTE<br />
en is as een <strong>van</strong> vyf wenners in dié<br />
kategorie aangewys.<br />
Klantesatisfaksie-kriteria word ingesamel<br />
deur ‘n proses waarmee John Deere sy<br />
klante<strong>die</strong>ns regoor <strong>die</strong> wêreld meet –<br />
vraelyste oor klante<strong>die</strong>ns word na produsente<br />
en klante gepos wat hulle invul<br />
en na John Deere terugstuur. Dankie aan<br />
al <strong>die</strong> klante wat vorms voltooi – hou aan<br />
om dit te voltooi en wees verseker dat<br />
Senwes jou tevredenheid net so hoog op<br />
prys stel. Die wenners maak almal ‘n<br />
oorsese reis saam <strong>met</strong> John Deere SA in<br />
Desember 2006 mee.<br />
Learn from the experts<br />
From next month, Senwes Agricultural Services will be offering numerous training opportunities<br />
to clients continually during the coming year. The training has been designed<br />
based on specific identified needs and will be presented in different areas.<br />
The target groups for the training include among others agricultural extension personnel,<br />
developing producers, young farmers, commercial producers, commercial banks and<br />
Land Bank personnel.<br />
The training subjects include:<br />
• Herd and resource management planning, with topics such as natural resources,<br />
reproduction physiology and economics.<br />
• Soil classification and determining potential, with topics such as soil characteristics<br />
and diagnostic horisons.<br />
• Determining crop potential, with topics such as grain mass determination and harvest<br />
and losses.<br />
• Record keeping, compilation and interpretation of financial statements and<br />
preparation of a business plan, with topics such as Business Information Systems<br />
and market information.<br />
A market related tariff will apply. For a complete brochure and more information, please<br />
contact Johan du Toit (Manager Agricultural Services) on (018) 464-7543.<br />
Koop nét wat jy wil hê<br />
Dit is altyd lekker om ‘n prys te wen, maar selfs nog beter as dit iets<br />
is wat jy rêrig wil hê. En wie weet nou beter as jyself wat jy nodig<br />
<strong>het</strong>? Dit is daarom dat <strong>van</strong>deesmaand se kompetisiewenner self<br />
<strong>die</strong> prys kan kies – <strong>met</strong> komplimente <strong>van</strong> Scenario en Mr Price!<br />
Stuur <strong>die</strong> antwoord <strong>van</strong> <strong>die</strong> onderstaande vraag aan ons en staan ‘n<br />
kans om ‘n Mr Price-geskenkbewys ter waarde <strong>van</strong> R500 te wen. Die<br />
bewys kan by enige Mr Price of Mr Price Home-winkel gebruik word. Vraag: Ongeveer<br />
hoeveel ton per uur is <strong>die</strong> gesamentlike inna<strong>met</strong>empo <strong>van</strong> Senwes se silo’s?<br />
Stuur <strong>die</strong> koepon <strong>met</strong> jou antwoord aan: Infoworks (Aandag: Magdeleen Venter),<br />
Postnet Suite 32, Privaat sak X10, Flamwood, 2572. Faks: (018) 468-7782, e-pos:<br />
magdeleen@infoworks.biz.<br />
Vorige wenner<br />
Baie geluk aan ons Julie-wenner, Ben <strong>van</strong> Niekerk <strong>van</strong> Bloemfontein, wat <strong>die</strong> leerbeursies<br />
en botteloopmaker gewen <strong>het</strong>.<br />
BREEK NUWE GROND SENWES
MAATSKAPPY<br />
2006 se Jaarvergadering<br />
suksesvol afgehandel<br />
Die Senwesbel en Senwes Algemene Jaarvergaderings is <strong>van</strong>jaar op 10 Augustus in<br />
Klerksdorp gehou. Tydens beide <strong>die</strong> vergaderings is <strong>die</strong> finansiële state aan lede<br />
voorgelê. Lede <strong>het</strong> ook geleentheid gehad om te stem vir verskeie gewone en spesiale<br />
besluite.<br />
Thys Lourens <strong>het</strong> <strong>die</strong> tydens <strong>die</strong> vergadering as direkteur uitgetree. Direkteure Danie<br />
Minnaar, Bertus Mostert en WH <strong>van</strong> Zyl is herkies en Johan Alberts en Oupa Magashula<br />
se aanstellings is bekragtig.<br />
Voorsitter Japie Grobler (heel links) wens <strong>die</strong> herverkose<br />
direkteure geluk. Van links: Bertus Mostert, WH <strong>van</strong> Zyl<br />
en Danie Minnaar.<br />
Deel saam in <strong>die</strong> feesgees<br />
Die agtste Aardklop Nasionale Kunstefees<br />
in Potchefstroom beloof weer<br />
<strong>van</strong>jaar om <strong>van</strong> 26 September tot<br />
30 September 2006 jou nader aan <strong>die</strong><br />
kunste te bring.<br />
Daar is ‘n ellelange lys <strong>van</strong> kunstenaars<br />
<strong>met</strong> verskeie produksies, sommige wat by<br />
Aardklop debuteer asook ander wat in<br />
aanmerking kom vir <strong>die</strong> AngloGold/<br />
Ashanti Aardklop-Smeltkr<strong>oes</strong>prys vir <strong>die</strong><br />
beste nuwe Afrikaanse verhoogteks<br />
(toneel, kabaret en musiekteater).<br />
Van laasgenoemde produksies sluit onder<br />
andere in 5’4”, ‘n kome<strong>die</strong> <strong>met</strong> Martelize<br />
Kolver, Sielsiek, ‘n teaterstuk geskryf deur<br />
Willem Anker en Tertius Kapp en Die<br />
BREEK NUWE GROND SENWES<br />
Afskeid is dié dag <strong>van</strong> Thys Lourens (heel regs) as direkteur<br />
geneem. By hom staan, <strong>van</strong> links: Jannie Botma<br />
(direkteur), Jimmy Shahim (direkteur), Christo Booyens<br />
(Assistent Hoofbestuurder Graanbemarking) en WH <strong>van</strong><br />
Zyl (direkteur).<br />
wêreld wil weet, Francois Bloemhof se<br />
eerste kabaretstuk. Vele musiekkunstenaars<br />
gaan ook optree <strong>met</strong> ‘n mengsel<br />
<strong>van</strong> Afrikaans, Engels, lig, swaer, deurmekaar,<br />
klassiek – ietsie vir oud en jonk.<br />
Aardklop <strong>het</strong> sy debuut in 1998 gemaak<br />
en is gebore uit <strong>die</strong> behoefte aan ‘n kunstefees<br />
in <strong>die</strong> noorde <strong>van</strong> <strong>die</strong> land.<br />
Aardklop roem hom op <strong>die</strong> bevordering<br />
<strong>van</strong> kunste uit eie bodem. Gaan kyk<br />
gerus na ‘n volledige feesprogram<br />
en kunstenaars op <strong>die</strong> webwerf<br />
www.aardklop.co.za.<br />
Senwes is deel <strong>van</strong> ‘n netwerk wat <strong>die</strong><br />
“Vriende <strong>van</strong> Aardklop” vorm.<br />
Kuier by Senwes op Aardklop<br />
Kom kuier by Senwes Handel se stalletjie tydens Aardklop vir ‘n verskeidenheid<br />
buitelewe produkte en klere. Senwes loods híér ook ‘n buitelewe-kompetisie waar jy <strong>die</strong><br />
kans staan om ‘n vyfvoet Karet-sleepwaentjie <strong>met</strong> verskeie kampbenodighede te wen.<br />
Koop tot 4 November 2006 buitelewe-items by enige Senwes handelswinkel en kom in<br />
aanmerking vir hier<strong>die</strong> prys ter waarde <strong>van</strong> R15 000.<br />
Senwes se stalletjie sal tydens Aardklop op <strong>die</strong> hoek <strong>van</strong> Tom- en Borcherdstraat wees.<br />
Koop of sms<br />
en wen<br />
Handel se Lente Katalogus is propvol produkte<br />
en pryse. Neem deel aan <strong>die</strong> SMSkompetisie<br />
waar jy <strong>die</strong> antwoord op ‘n<br />
maklike vraag in ‘n teksboodskap (sms) na<br />
Senwes stuur. Staan só ‘n kans om ‘n<br />
Conti Scooter te wen, asook <strong>die</strong> kans<br />
om ‘n veldmotorfiets te wen deur enige<br />
produk in <strong>die</strong> katalogus te koop.<br />
Meer inligting en antwoorde verskyn in jou<br />
Lente Katalogus.<br />
Senwes gesels <strong>met</strong><br />
aandeelhouers<br />
Senwes <strong>het</strong> in Julie <strong>van</strong>jaar weer hul jaarlikse<br />
afspraak <strong>met</strong> aandeelhouers nagekom<br />
<strong>met</strong> drie inligtingsvergaderings wat in<br />
Bloemfontein, Potchefstroom en op<br />
NAMPO Park gehou is.<br />
Voorsitter Japie Grobler en Besturende<br />
Direkteur, Johan Dique, <strong>het</strong> <strong>met</strong> aandeelhouers<br />
gesels oor Senwes se waardeontsluitingsprogram<br />
en groeistrategie.<br />
“Senwes <strong>het</strong> <strong>die</strong> uitdaging <strong>van</strong> volhoubare<br />
waardeskepping aanvaar,” <strong>het</strong> Japie gesê.<br />
Senwes se groei lê onder andere in <strong>die</strong><br />
ontsluiting <strong>van</strong> potensiële markte deur <strong>die</strong><br />
verbintenis <strong>met</strong> sy SEB vennoot, <strong>die</strong><br />
Bafokeng Konsortium, asook in <strong>die</strong><br />
verdere aanwending <strong>van</strong> Senwes se kernvaardighede<br />
binne sy kernbesigheid –<br />
Marktoegang en Insetverskaffing.<br />
Die inligtingsvergaderings <strong>het</strong> <strong>die</strong> Algemene<br />
Jaarvergadering voorafgegaan.<br />
Japie Grobler (regs), Voorsitter <strong>van</strong> Senwes, gesels <strong>met</strong><br />
aandeelhouer Keith Clubb <strong>van</strong> Zambië tydens <strong>die</strong> vergadering<br />
in Potchefstroom.<br />
MySenwes even more<br />
user-friendly<br />
With their account statements, Senwes<br />
clients can now also access more detailed<br />
invoices through MySenwes. Clients who<br />
view their statements on MySenwes don’t<br />
have to pay administration costs for<br />
copies of invoices and printing is easy<br />
with the user-friendly programme.<br />
Register now for the MySenwes service<br />
on the website at www.senwes.co.za<br />
(click on MySenwes).<br />
[September 2006] Senwes Scenario 7
Kopie: Johan Smit Skets: Magdeleen Venter<br />
Senwes Scenario is 'n bedryfsinligtingsblad wat vyf keer per jaar in opdrag <strong>van</strong><br />
Senwes Korporatiewe Scenario is 'n bedryfsinligtingsblad Bemarking deur Infoworks wat vyf saamgestel keer per jaar en uitgegee in opdrag word. <strong>van</strong><br />
Senwes Korporatiewe Bemarking deur Infoworks saamgestel en uitgegee word.<br />
REDAKSIE:<br />
Johan<br />
REDAKSIE:<br />
Grobler (018) 464-7199 • 083 409 5229 • johan.grobler@senwes.co.za<br />
Johan<br />
Johan<br />
Grobler<br />
Smit<br />
(018)<br />
(018)<br />
464-7199<br />
468-2716<br />
• 083<br />
082<br />
409<br />
553<br />
5229<br />
7806<br />
• johan.grobler@senwes.co.za<br />
johan@infoworks.biz<br />
Johan<br />
Magdeleen<br />
Smit<br />
Venter<br />
(018)<br />
(018)<br />
468-2716<br />
468-2716<br />
• 082<br />
076<br />
553<br />
194<br />
7806<br />
2141<br />
• johan@infoworks.biz<br />
magdeleen@infoworks.biz<br />
Magdeleen Venter (018) 468-2716 • 076 194 2141 • magdeleen@infoworks.biz<br />
SUBSKRIPSIE:<br />
SUBSKRIPSIE:<br />
Adele Benade (018) 468-2716 • adele@infoworks.biz<br />
Adele Benade (018) 468-2716 • adele@infoworks.biz<br />
BLADUITLEG EN DRUK:<br />
BLADUITLEG EN DRUK:<br />
Infoworks (018) 468-2716 • www.infoworks.biz<br />
Infoworks (018) 468-2716 • www.infoworks.biz<br />
Alle regte <strong>van</strong> <strong>die</strong> inhoud <strong>van</strong> Senwes Scenario word voorbehou ingevolge Artikel 12(7) <strong>van</strong> <strong>die</strong> Wet op Outeursreg. Die eienaar<br />
en uitgewer aanvaar nie aanspreeklikheid vir enige uitlatings deur skrywers of medewerkers nie.<br />
8 Senwes Scenario [September 2006]<br />
Waarna kyk jy?<br />
My pa't gesê ek moet<br />
móói kyk, want ek gaan<br />
nie dié seisoen <strong>die</strong> lande<br />
weer so leeg sien nie...<br />
Só verhandel <strong>die</strong> aandele<br />
Die volgende volumes Senwes en Senwesbel aandele <strong>het</strong><br />
gedurende Julie en Augustus <strong>van</strong>jaar verhandel:<br />
JULIE 2006<br />
Senwes aandele Senwesbel aandele<br />
Prys Aandele Prys Aandele<br />
R3,00 128 525 R1,40 6 355<br />
R1,50 39 919<br />
R1,82 589 236<br />
AUGUSTUS 2006<br />
Senwes aandele Senwesbel aandele<br />
Prys Aandele Prys Aandele<br />
R3,10 179 415 R1,82 334 708<br />
R3,15 25 000<br />
R3,20 45 199<br />
R3,25 10 000<br />
R3,40 25 881<br />
Belangstellende kopers of verkopers kan vir Christiaan Fourie by<br />
Senwes se verhandelingskamer Barnard, Jacobs & Mellett (BJM)<br />
skakel by (021) 943-5017.<br />
Aandeelhouers word ook herinner aan <strong>die</strong> Senwesbel<br />
Terugkoopaanbod teen R1,82 wat teen einde September 2006<br />
verval. Navrae hieroor kan aan Claudi Smit gerig word, by<br />
(018) 464-7121.<br />
©<br />
Dis of Japie-hulle<br />
sélf hier was<br />
“<br />
‘n Man is darem maar lekker op hoogte <strong>van</strong> Senwes se ratwerk<br />
en finansies, as jy <strong>die</strong> feite uit <strong>die</strong> perd se bek kry,” merk ek so<br />
terloops teenoor vrind Grobbies op. “<strong>Wat</strong> weet jy wat ek nie weet<br />
nie? Daar<strong>die</strong> roadshow-vergaderings <strong>van</strong> Japie Grobler en Johan<br />
Dique is mos gehou in <strong>die</strong> tyd wat ons Carnarvon toe is om te<br />
gaan springbokke jag?” vra hy agterdogtig.<br />
“Ek weet ‘n hele paar dinge meer <strong>van</strong> Senwes, as jy,” sê ek.<br />
“O, nogal?” vra my vrind terwyl ek agterkom <strong>die</strong> kwik in sy temperatuur<strong>met</strong>er<br />
begin nou boontoe beur.<br />
“Ja, Japie Grobler sê <strong>die</strong> skep <strong>van</strong> waarde en <strong>die</strong> ontsluiting<br />
daar<strong>van</strong> vorder goed – dis hoekom daar <strong>van</strong>jaar weer ‘n 15 c per<br />
aandeel divididend uitbetaal word, ná verlede jaar se 20 c per<br />
aandeel en <strong>die</strong> spesiale dividend op <strong>die</strong> Senwesbel-aandele <strong>van</strong><br />
80 c per aandeel wat uitbetaal is.<br />
“Johan Dique <strong>het</strong> self ook gesê dat Senwes se dinge reg loop. Die<br />
omdraaiproses is nou afgehandel en <strong>met</strong> ‘n aandeelprys <strong>van</strong> by<br />
<strong>die</strong> R3,00 en ‘n netto wins <strong>van</strong> R107 miljoen, is <strong>die</strong> opbrengs op<br />
aandeelhouersbelang boonop 16% vir <strong>die</strong> jaar. Die kontantvloei is<br />
positief en rentedraende skuld is ook verder verminder. Gepraat<br />
<strong>van</strong> positief: Japie en Johan is albei optimisties oor <strong>die</strong> toekoms<br />
<strong>van</strong> Senwes en <strong>van</strong> landbou in <strong>die</strong> algemeen. Dis lekker om <strong>die</strong><br />
manne self te hoor praat oor dié dinge.”<br />
Teen dié tyd staan vrind Grobbies opsluit regop <strong>van</strong> <strong>die</strong><br />
nuuskierigheid oor my bronne: “Maar my magtig, WM, dit klink of<br />
Japie-hulle persoonlik hier by jou op <strong>die</strong> stoep was. Waar kom jy<br />
aan dié goed as jy nie self by <strong>die</strong> vergadering of <strong>die</strong> jaarvergadering<br />
was nie? Jy weet so goed soos ek ons kontak is nie meer op<br />
Senwes se direksie nie!”<br />
“Het jy al jou Senwes jaarverslag deurgekyk?” probeer ek hom<br />
bedaar. Ja, sê hy, maar daar’s net een Boek waaruit reguit en<br />
hardop <strong>met</strong> hom gepraat word en dit is waaragtig nie Senwes se<br />
jaarverslag nie. “So, wat is jou storie – en hoekom sal hulle net <strong>met</strong><br />
jou kom gesels as ons ewe veel aandele <strong>het</strong>?” bulder hy voort.<br />
Dit <strong>het</strong>, tussen my en jou gesê, nogal mooipraat gekos om my<br />
vrind te oortuig dat Japie en Johan nie by my op <strong>die</strong> stoep was<br />
nie, maar dat ek na <strong>die</strong> DVD gekyk <strong>het</strong> wat op <strong>die</strong> binneblad <strong>van</strong><br />
<strong>die</strong> jongste jaarverslag ingevoeg was.<br />
Ek moet sê: dit sou uitstekende kommunikasie gewees <strong>het</strong> as<br />
Japie en Johan sommer self hier op my stoep ‘n draai gemaak<br />
<strong>het</strong>, maar <strong>die</strong> nuwe DVD-manier kom darem deksels naby<br />
daaraan – vra maar my ou vrind: hy’s sedert<strong>die</strong>n taamlik ingelig<br />
oor Senwes se sake vir een wat hom kwansuis nie steur aan<br />
DVD’s in jaarverslae nie.<br />
BREEK NUWE GROND SENWES
Change language