download publicatie - Volkssterrenwacht Beisbroek

Helden in de sterrenkunde
Nieuwe inzichten
Einstein werd uiteraard vooral bekend vanwege zijn
twee relativiteitstheorieën : de speciale
relativiteitstheorie uit 1905 en de algemene
relativiteitstheorie uit 1915.
In de eerste theorie beschrijft Einstein een theorie over
tijd, afstand, massa en energie die consistent is met
elektromagnetisme, maar die de zwaartekracht buiten
beschouwing laat. Belangrijk inzicht hierin is dat de
lichtsnelheid constant is en niet relatief ten opzichte van
de beweging van de waarnemer. Hierdoor wordt de
absoluutheid van tijd, plaats en afstand verworpen. Dit
in tegenstelling tot de Newtoniaanse theorie waar
snelheden steeds opgeteld kunnen blijven worden.
Ondanks het tegenintuïtieve karakter van de theorie
(vooral voor dagdagelijkse niet extreme
omstandigheden) werd ze sindsdien met vele
experimenten bevestigd.
De latere uitbreiding voor versnellende waarnemers in
de vorm van de algemene relativiteitstheorie leidde tot
het herschrijven van de zwaartekrachtswet van Newton
zodat zwaartekracht niet langer een kracht is maar een
gevolg van de kromming van de ruimte-tijd. Met deze
revolutionaire visie – met complexe wiskundige
beschrijving - werd het mogelijk om inzicht te krijgen
over sterke gravitatievelden in de buurt van massieve
objecten in het heelal, met als ultiem voorbeeld de
zwarte gaten waar de ruimte-tijd tot een singulariteit
overgaat. Ook de beschrijving van de evolutie en
toestand van het heelal als geheel kon gebeuren dankzij
de algemene relativiteitstheorie.
De grote wetenschapper is verder vooral bekend door zijn iconische
vergelijking die uitdrukt dat energie equivalent is met massa : E= mc².
Deze massa-equivalentie werd later de verklaring voor energieopwekking
bij nucleaire installaties waarbij een beetje massa omgezet wordt in (veel)
energie.
27