download publicatie - Volkssterrenwacht Beisbroek

Helden in de sterrenkunde
Albert Einstein
Het genie van de relativiteitstheorie
14 mrt 1879 (Ulm, D) – 18 apr 1955 (Princeton, USA)
Leven en werk
Dat de studiecarrière en de vroege
professionele loopbaan van de jonge Einstein
niet van een leien dakje liepen, is algemeen
bekend, ondanks het feit dat hij op jonge
leeftijd al sterk scoorde op exacte
wetenschappen. Na zijn studies aan de ETH
Zürich werd hij begin 20 ste eeuw aangenomen
bij het patentenbureau te Bern. Samen met
vrienden en met zijn vrouw Mileva bleef hij
echter op hoog niveau natuurkundige
vraagstukken bestuderen en bespreken. Dit
leidde in zijn wonderjaar 1905 tot zijn promotie
(Brownse beweging en moleculaire dimensies)
en ook tot een viertal baanbrekende
publicaties, waarna de academische carrière van Einstein uiteraard goed op de sporen stond.
Naast de relativiteitstheorieën die verder aan bod komen, werkte Einstein ook aan andere
deelgebieden van de hedendaagse fysica die zich toen sterk aan het ontwikkelen was. Zo ontving hij
voor zijn verklaring van het foto-elektrisch effect in 1921 de Nobelprijs fysica. Hij publiceerde
modellen over de Brownse beweging en was betrokken bij de toenmalige ontwikkelingen in de
kwantummechanica. Zijn verhouding met deze laatste was ambivalent : enerzijds kwam hij tot
baanbrekende inzichten rond bijvoorbeeld de equivalentie tussen deeltjes en golven, maar hij kon
geen vrede nemen met de probabilistische interpretaties van de deeltjesfysica.
Wegens zijn Joodse afkomst en het succes van zijn werk kwam Einstein in de jaren dertig in
problemen met het Naziregime en zou de gevierde wetenschapper uiteindelijk, na een korte
tussenstop in ons land, uitwijken naar de Verenigde Staten. Daar aanvaardde hij een betrekking aan
het pas opgerichte ‘ Institute for Advanced Study’ in Princeton. Uit die tijd is zijn politiek engagement
en stellingname bekend, waarin hij de Amerikaanse president Roosevelt aanmoedigde om een
atoombom te ontwikkelen vooraleer Duitsland dat deed, om zo de oorlog te helpen beslechten.
De laatste jaren van zijn leven bracht Einstein door met het zoeken naar een zogenaamde
unificatietheorie of Algemene Veldtheorie, waarbij getracht wordt om de zwaartekracht te verenigen
met het elektromagnetisme en zo een hoger inzicht te krijgen in de natuurkunde als geheel. Hij stierf
in Princeton (USA) in 1953 op 76 jarige leeftijd.
26