download publicatie - Volkssterrenwacht Beisbroek

Helden in de sterrenkunde
Als assistent van Tycho, die keizerlijk wiskundige was, onderzocht hij de jarenlang opgetekende
nauwkeurige positiewaarnemingen van de planeet Mars met als doel om de baan wiskundig te
kunnen beschrijven. Na Tycho’ s dood in 1609 werd Kepler benoemd als diens opvolger wat
uiteindelijk leidde tot een doorbraak bij het begrijpen van de planeetbewegingen : ellipsvormige
banen bleken de sleutel. Dit inzicht leidde tot de bekende wetten van Kepler waarvan de eerste
twee in 1609 gepubliceerd werden in Keplers beroemde werk ‘ Astronomica Nova seu Physica
coelestis’ . De derde wet werd in 1619 gepubliceerd in ‘ Harmonices Mundi’ .
De wetten van Kepler
De beroemde wetten die de beweging van hemellichamen om de zon beschrijven, kunnen als volgt
samengevat worden :
1. Alle planeten bewegen in ellipsbanen om de zon, waarbij de zon zich in een van de
brandpunten van de ellips bevindt
2. In gelijke tijdsintervallen leggen de planeten gelijke
perken af (zie illustratie). Dit wil zeggen dat wanneer de
planeet dichter bij de zon komt, de bewegingssnelheid
groter wordt.
3. Het kwadraat van de omlooptijd (T) is evenredig met de
derde macht van de (gemiddelde) afstand (d) tot de zon.
T² / d³ = cte.
Kepler leidde deze stellingen empirisch af op basis van waarnemingen aan de planeetbewegingen.
De gravitatietheorie van Newton liet later toe om ze wiskundig te beschrijven en te bevestigen.
15