Leerprogram - Curriculum Development

DIREKTORAAT: KURRIKULUMONTWIKKELING 

Maart 2005 

Senior Fase 

Graad 7 – 9 

WETENSKAPPE 

BESTUURS- 

EKONOMIESE EN 

voorbeelde 

vir 

Leerprogram-

Senior Fase: Leerprogrammodelle 

‘n Leerprogram is ‘n faselange plan wat oor ‘n driejaarperiode as ‘n raamwerk dien vir klaskamerbeplanning, -organisering en -bestuur. 

Aangesien ‘n leerprogram gegrond word op die onderwyser se visie vir die omvang van die leerders se ontwikkeling aan die einde van die fase 

en hoe hulle die leeruitkomste sal bereik, is dit nie moontlik om ‘n “provinsiale” leerprogram te ontwikkel nie. Hierdie leerprogrammodel word 

egter tydens die aanvangsperiode van die HNKV aangebied ten einde ‘n omvattende model te voorsien wat alle assesseringstandaarde omvat. 

Onderwysers kan hierdie leerprogram aanpas en as model gebruik om hulle lesplanne en werkskedules vir die jaar te ontwikkel, of hulle kan dit 

gebruik om die leerprogram wat hulle reeds ontwikkel het te evalueer. Daar moet daarop gelet word dat hierdie model meer bevat as wat ‘n 

onderwyser in ‘n leerprogram sou insluit, omdat dit besonderhede insluit wat bykomende ondersteuning en riglyne aan onderwysers verskaf. 

Hierdie model kom in seker opsigte ooreen met ‘n werkskedule. Dit is egter nie ‘n werkskedule nie omdat dit nie die skool se bepaalde konteks 

in berekening bring nie. Dit bepaal die omvang van onderrig, leer en assessering vir die fase en voorsien vir “die gestruktureerde en 

sistematiese reël van aktiwiteite wat die bereiking van leeruitkomste en assesseringstandaarde vir die fase bevorder”. 

Hierdie leerprogram is een van ‘n stel wat ontwikkel is deur klein spanne praktiserende onderwysers – in sekere gevalle in samewerking met 

beamptes. Hierdie spanne het hulle beplanning voorgelê deur van ‘n verskeidenheid modelle gebruik te maak. Elke span het ander 

besonderhede in hulle leerprogram ingesluit. Dit illustreer dat elke onderwyser se leerprogram kan verskil, maar dat die plan in sy geheel elk 

van die vereiste elemente moet dek. Hierdie model is slegs ‘n voorbeeld van hoe beplanning kan geskied. Dit is nóg voorgeskrewe, nóg perfek. 

Onderwysers kan nie hierdie programme gebruik sonder om hulle aan te pas sodat hulle aan die behoeftes van die leerders voldoen nie. Die 

ontwikkelingsproses sal voortgesit word gedurende opleidingskursusse en by die skool soos wat onderwysers saam beplan. 

Verwys asseblief na die onderwysershandleiding vir die ontwikkeling van leerprogramme (Teacher’s Guide for the Development of Learning 

Programmes) vir meer hulp met betrekking tot die gebruik en ontwikkeling van die beplanningsdokumente. 

Ons glo dat daar ‘n behoefte bestaan vir onderwysers om hulle ervarings, veral hulle beste praktyke, te deel. U word derhalwe uitgenooi om op 

hierdie leerprogramme te reageer en om u ervarings te deel. Indien onderwysers wel op hierdie uitnodiging reageer, sal ons die ondervindings 

deur middel van die webblad of nuusbriewe deel. 

Beste wense vir ‘n ryk en opwindende onderrigjaar. 

Direkteur: Kurrikulumontwikkeling 

Maart 2005 

Stuur response, met die opskrif “Kommentaar van onderwyser”, aan: hmentz@pgwc.gov.za of faks dit na (021) 467 2622. 

Ekonomiese en Bestuurswetenskappe 1 Leerprogramvoorbeelde: Senior Fase


HUISWERKRAAMWERK VIR LEERPROGRAMME 

Onderwysers moet daarna streef om huiswerk redelik en toepaslik te hou sodat leerders dit nie te moeilik, te maklik, verwarrend of vervelend 

vind nie. Onderwysers in die onderskeie leerareas moet seker maak dat huiswerktake en ander werkstukke versigtig gekoördineer word ten 

einde te verhoed dat leerders en onderwysers oorlaai word en om seker te maak dat vereistes gebalanseerd en hanteerbaar is. 

Huiswerkvereistes moet nie ‘n onbillike las op leerders of ouers plaas nie. 

Die doel met die huiswerktaak hang af van die leerarea en die graad of vlak van bekwaamheid van die leerder in die graad. 

• Huiswerk komplementeer en versterk klaskamerleer. Dit bevorder ook goeie lewenslange leer- en studiegewoontes. Dit verskaf die 

geleentheid aan leerders om verantwoordelik te wees vir hul eie leer. 

• Doelgerigte en toepaslike huiswerkaktiwiteite, en die belangstelling wat deur ouers getoon word, het die potensiaal om leerders se leer te 

verbeter. 

• Huiswerk kan die skakel tussen die huis en die skool versterk deur ouers op ‘n sinvolle manier by hulle kinders se onderwys te betrek. 

• Leerders moet uiteindelik die kennis, vaardighede, vertroue en morivering ontwikkel om effektief op hul eie te studeer, wat baie belangrik is 

vir lewenslange leer. 

Voorbeelde van sommige van die aanbevole take is: 

• Oefenwerkstukke 

Om te lees, om nuwe kennis in die praktyk toe te pas, om onderwerpe wat in die klas bespreek is meer volledig te ondersoek. 

• Voorbereidingswerkstukke 

Om ‘n teks deur te lees ter voorbereiding vir die volgende dag se klas, om navorsingsartikels te kry, om vir mondelinge werksopdragte voor 

te berei. 

• Uitgebreide Werkstukke 

Langtermynwerkstukke en/of spesiale projekte wat aan leerders die geleentheid bied om navorsingsvaardighede en die vermoë om 

onafhanklik te werk te ontwikkel en te verfyn en terselfdertyd voorafgaande leer toe te pas. 

Hoeveelheid huiswerk 

• Onderwysers moet seker maak dat hulle ‘n redelike aantal en ‘n verskeidenheid huiswerktake uitdeel, wat op ‘n toepaslike vlak is wanneer 

die ouderdom, fase van onderrig en vermoë van die leerders in berekening gebring word. 

• Gedurende die Senior Fase is die voorgestelde maksimum tyd wat aan huiswerk afgestaan word, 70 tot 90 minute per dag. 

• Huiswerk moet leerders nie daarvan weerhou om aan buitemuurse aktiwiteite, wat net so belangrik is, deel te neem nie. 


Heelskoolbestuur en koördinasie van huiswerk 

Die Skoolhuiswerkbeleid (School Homework Policy), wat die doeltreffende bestuur van huiswerk en die ontwikkeling van ‘n gemeenskaplike 

verstandhouding met betrekking tot die waarde van huiswerk bewerkstellig, sal die volgende insluit: 

• Toepaslike stelsels sal ontwikkel word om die uitdeel van huiswerk binne die graad, fase en skool te monitor en te beheer. 

• Take sal behoorlik beplan word en ‘n oorbelading van take op enige gegewe tydstip sal verhoed word. 

• Leiding sal gegee word rakende die formaat van die huiswerk – bv. neerskryf van instruksies in ‘n boek, om genoegsame tyd toe te laat 

om afskrifte te maak en die nodige boeke en materiaal wat benodig word om die huiswerk te voltooi, in te pak. 

• Leiding sal aan ouers gegee word aangaande die rol wat hulle veronderstel is om te speel met betrekking tot die huiswerk, bv. leerders 

moet hulle EIE werk doen OF bepaalde ouerlike ondersteuning moet aan sukkelende leerders voorsien word, ens. 

• ‘n Veilige en stil werksarea sal in die namiddag voorsien word aan leerders wat nie geskikte werkareas by die huis het nie. 

• Onderwysers sal met openbare en plaaslike biblioteke skakel sodat hulle boeke en materiaal opsy kan sit vir die leerders. 


INLEIDING 

Die Ekonomiese en Bestuurswetenskappe Leerarea is daarop gerig om leerders toe te rus met kennis, vaardighede, waardes en houdings wat 

hulle in staat sal stel om aan te pas, deel te neem en te oorleef binne ’n ekonomies komplekse samelewing. Die leerarea is ook daarop gemik 

om produktiwiteit, sosiale geregtigheid en omgewingsvolhoubaarheid te bevorder. ‘n Verskeidenheid van onderrig- en leerstrategieë moet 

toegepas word, met inagneming van bestaande alledaagse lewendige, aktiewe praktyke in die besigheidswêreld, om die verskillende leerstyle 

van leerders te akkommodeer. 

Sommige van die Leeruitkomste is effens beklemtoon om die suksesvolle vordering van die AOO na die VOO te verseker, soos van toepassing 

op daardie vakke wat toegang vergemaklik na die VOO. 

LEERUITKOMSTE: 

Leeruitkoms 1: DIE EKONOMIESE KRINGLOOP 

Die leerder is in staat om kennis en begrip van die ekonomiese kringloop binne die konteks van “die ekonomiese probleem” te toon 

Leeruitkoms 2: VOLHOUBARE GROEI EN ONTWIKKELING 

Die leerder is in staat om begrip van volhoubare groei, heropbou en ontwikkeling te toon en om krities oor die verwante prosesse na te dink 

Leeruikoms 3: BESTUURS-, VERBRUIKERS- EN FIANSIËLE KENNIS EN VAARDIGHEDE 

Die leerder is in staat om kennis en die vermoë te toon om verskeie bestuurs-, verbruikers- en finansiële vaardighede toe te pas 

Leeruitkoms 4: ENTREPRENEURSKENNIS EN VAARDIGHEDE 

Die leerder is in staat om entrepreneurskennis, -vaardighede en -houdings te ontwikkel 

RASIONAAL VIR DIE KONSTRUKSIE VAN DIE LEERPROGRAM 

‘n Praktiese vloei vir die leerprogram is geskep deur die samevoeging van assesseringstandaarde in vier natuurlike eenhede, wat ‘n logiese 

leerervaring tot gevolg het, en kan teen die voorgestelde tempo gefasiliteer word. 


TYDSTOEDELING 

Wanneer die werkskedules vir die NKV-program ontwikkel word, deur gebruik te maak van die leerprogram as basis, moet die beginsels van 

die HNKV ingekorporeer word in die Leerareas, met die doel om leerders te bemagtig om ‘n bydrae te lewer tot die transformasieproses as 

toekomstige burgers van Suid-Afrika. 

Grade 7: 2uur 7 minute per week (5 dag siklus) 

Grade 8 & 9: 2uur 12 minute per week (5 dag siklus) 

EBW Leeruitkomste Gewig per uitkoms Graad 7 Grade 8 & 9 

LU 1 20% 14uur 30 minute 16 uurs 

LU2 15% 11 uur 12 uur 

LU3 30% 21 uur 30 minute 24 uur 

LU4 35% 25 uur 28 uur 

Totaal 100% 72 uur 80 uur 

ASPEkTE WAT OORWEEG IS IN DIE ONTWERP VAN HIERDIE LEERPROGRAM 

Nota: Die volgende belangrike aspekte moet verder toegelig word by die opstelling van werkskedules vanaf die voorgestelde leerprogram. 

1. INTEGRASIE 

Slegs waar geleenthede vir ingegrasie duidelik en ooglopend voorkom, is dit as deel van die Leerprogram aangedui. 

2. DEURLOPENDE ASSESSERING 

Voorstelle vir die toepassing van die verskillende vorms van deurlopende assessering, wat as deel van die Werkskedule vir elke graad 

uitgevoer kan word, is aangedui. Hierdie voorstelle dien slegs as ‘n riglyn vir onderwysers en moet gekies word met inagneming van die doel 

van die assessering; soos bepaal deur die kognitiewe werkwoord van die assesseringstandaard. Die tipes/vorms moet ‘n verskeidenheid van 

geleenthede bied aan leerders om hul bereiking van die nodige kennis, vaardighede, waardes en houdiings te demonstreer. Die toepaslike 

voorgeskrewe assesseringsriglyn moet gebruik word om die verskillende vorms van assesserings te bepaal. 


VOORGESTELDE PLAN VIR DEURLOPENDE ASSESSERING 

Nota: Ander vorms van assessering behalwe Kontroletoetse moet uitgevoer word voor die voorgestelde sperdatums, soos voorgestel in die 

onderstaande table, sodat dit ingehandig kan word deur die leerders: 

Graa 

d 

Kwartaal 1 Kwartaal 2 Kwartaal 3 Kwartaal 4 

7 Week 4 Waarneming van 

verskillende besighede 

(Opsioneel) 

Week 6 Addisionel Vorm: 

Debat 

Week 7 Kontroletoets 

8 Week 2 Navorsingsprojek 

(Historiese Ontwikkeling van 

Geld) 

Week 8 Werksopdrag 

(Nasionale Begroting) 


9 Week 7 Kontroletoets 


(Nasionale Begroting) 

Opsioneel 


(Tegnologie in 

telekommunikasie, dienste) 


Week 17 Rekeningkune 

Simulasie 


Week 11 Navorsingsprojek 

Week 12 Gevallestudie 


Week 21 Gevallestudies, 

Navorsingsprojek / 

Gevallestudies (Praktiserende 

entrepreneurs in die 

gemeenskap 

Week 24 Aanbiedings 

Week 27 

Kontroletoets (Opsioneel) 

Week 29 Geïntegreerde 

Besigheidsimulasie (Begin) 

Week 23 Kontroletoetst 


Besigheidsimulasie 


Week 33 Kontroletoetst 


Besigheidsimulasie (Einde) 

Week 29 Addisionele Vorm: 

Vraelys/ Gevallestudie 

Week 35 & 36 GTA 


Vorms van assessering 

a. Toetse 

b. Prestasie gebaseerde assessering 

c. Onderhoude 

d. Vraelyste 

e. Gestruktureerde vrae 

f. Werksopdragte 

g. Gevallestudies 

h. Praktiese oefeninge/demonstrasies 

i. Projekte 

j. Rolspel 

k. Simulasies 

l. Gehoor/mondelinge vrae 

m. Waarnemings 

n. Self – verslagassessering 

UITGEBREIDE GELEENTHEDE EN LEERSTRUIKELBLOKKE 

3.1 AANSPREEK VAN UITGEBREIDE GELEENTHEDE 

Die EBW Leerarea maak voorsiening vir uitgebreide geleenthede vir daardie leerders met gegewe talente in die verskeie veelvuldige 

intelligensies, bv. besoeke aan besighede en finansiële instellings of die bedryf van eie besighede, asook navorsingsgeleenthede van huidige 

gebeurtenisse en inligting soos deur die media uitgebeeld. 

Leerders wat uitgebreide geleenthede benodig kan bewus gemaak word van die jaarlikse Wêreld Toerisme Dag en Kleinsake Week. 

Projekte/Werksopdragte behoort gemik te wees op hierdie gebeurtenisse. 

3.2 AANSPREEK VAN LEERSTRUIKELBLOKKE 

3.2.1 VISIUELE GESTREMEDHEDE 

Maak seker dat flitskaarte, plakkate, transparante in vergrote skrif aangebied word. Plaas leerders voor in die klas. 


3.1.2 AANDAG AFLEIBAARHEID 

Met die beplanning van leerervarings, maak seker dat die belangstellings van leerders in ag geneem word, deur daardie onderrig en 

leerstrategieë in te sluit wat die verskillende veelvuldige intelligensies aanspreek, indien van toepassing. 

Onderwysers moet kort en duidelike instruksies gee asook steurnisse in die klaskamer tot ‘n minimum beperk. 

3.1.3 SWAK MOTORIESE VAARDIGHEDE 

Ondersywers moet aan leerders met gebrekkige fyn motoriese vaardighede meer tyd toelaat om Rekeningkunde take te voltooi. 

Ondersywers moet aan leerders met gebrekkige groot motoriese vaardighede meer tyd toelaat om aktiwiteite soos Markdag te voltooi. 

3.1.4 DISLEKSIE 

Onderwysers moet seker maak dat spelprogramme toegangklik is vir die leerders. Leerders ka nook toegelaat word om die inhoud te noem of 

te bespreek, in plaas van geskrewe antwoorde te gee.. 

3.1.5 MEDIUM VAN ONDERRIG (MOEDERTAAL) 

Leerders waar die moedertaal en die medium van onderrig verskil, vereis spesiale aandag. 

3.1.6 OORVOL KLASKAMERS 

Waar moontlik, kan EBW klasse gebruik maak van die skoolsaal/ groter lokaal en die vierkant. om die groepwerk t.o.v Markdae te vergemaklik. 

3.1.7 GEHOORGESTREMDHEDE 

Die onderwyser moet leerders met gehoorgestremdhede so na as moontlik voor in die klaskamer plaas, binne die onderwyser se gehoorveld. 

Die onderwyser moet toesien dat sy/haar mond te alle tye sigbaar is vir hierdie leerders om liplees te vergemaklik. 

Indien die leerder se gehoor beperk is tot net een oor, moet die onderwyser verseker dat die oor en die oorsprong van die klank ooreenstem. 

Vir verdere inligting aangaande struikelblokke tot onderrig, leer en assessering kan die “Teacher’s guide for the development of Learning 

Programmes (EMS)” paragraaf 2.6 bl 30 tot 32, geraadpleeg word. 


VOORBEELD VAN DIE HNKV EKONOMIESE EN BESTUURWETENSKAPPE LEERAREA SENIOR FASE LEERPROGRAM 

KWARTAAL 1 

Wk Graad 7 Graad 8 Graad 9 

1 LU 1: Die Ekonomiese Kringloop 

LU 1: Die Ekonomiese Kringloop 


7.1.1 

Verduidelik behoeftes en begeertes en hoe die 

verskille daartussen gemeenskappe en die 

omgewing beïnvloed. 


7.1.1 




7.1.3 

Verduidelik die begrippe “vrye” en “ekonomiese” 

(skaars) goedere, en die invloed van vraag en 

aanbod op markpryse. 


7.1.3 

Verduidelik die begrippe “vrye” en “ekonomiese” 

(skaars) goedere, en die invloed van vraag en 

aanbod op markpryse. 

8.1.1 

Beskryf die historiese ontwikkeling van geld en die rol 

daarvan in samelewings en hul ekonomie. 

INTEGRASIE 

Sosiale Wetenskappe (Geskiedenies, Historiese 

kennis en begrip) 


8.1.1 

Beskryf die historiese ontwikkeling van geld en die rol 

daarvan in samelewings en hul ekonomie 

INTEGRASIE: 

Sosiale Wetenskappe (Geskiedenis; Geskiedkundige 

ondersoek) 

DEURLOPENDE ASSESSERING: 

Navorsingsprojekte 


8.1.3 

Verduidelik hoe verskillende ekonomiese stelsels die 

ekonomiese probleem hanteer (bv. ‘n beplande, ‘n 

mark- en ‘n gemengde ekonomie). 

8.1.5 

Verduidelik wat inflasie is en bespreek redes vir 

veranderinge in die inflasiekoers. 

9.1.1 

Verduidelik die vloei van geld, verskillende 

produksiefaktore, goedere en dienste in die 

ekonomiese kringloop in die Suid-Afrikaanse 

ekonomie 


9.1.1 

Verduidelik die vloei van geld, verskillende 

produksiefaktore, goedere en dienste in die 

ekonomiese kringloop in die Suid-Afrikaanse 

ekonomie 

9.1.2 

Bespreek die rol van die buitelandse sektor in die 

ekonomiese kringloop. 


9.1.3 

Illustreer met behulp van ‘n grafiek hoe vraag en 

aanbod pryse beïnvloed en bespreek dit. 



7.1.2 

Beskryf verskillende soorte sakeondernemings en 

bedrywighede binne die primêre, sekondêre en 

tersiêre sektor. 


7.1.2 

Beskryf verskillende soorte sakeondernemings en 

bedrywighede binne die primêre, sekondêre en 

tersiêre sektor. 


7.1.4 

Beskryf en debatteer die magsverhoudinge, 

ekonomiese regte en verantwoordelikhede tussen 

die: 

verbruiker en produsent; 

• werkgewer en werknemer; 

• staat en die sakewêreld. 


LU 4: Entrepreneurskennis en –vaardighede 

8.1.2 

Bespreek hoe die handel (invoer en uitvoer) die 

ekonomiese probleem (keuse en die koste van 

geleenthede) hanteer, en die rol van banke in 

belegging in die ekonomie. 

8.4.2 

Identifiseer finansiële instellings en organisasies 

wat entrepreneurskap onderteun. 



8.1.2 

Bespreek hoe die handel (invoer en uitvoer) die 

ekonomiese probleem (keuse en die koste van 

geleenthede) hanteer, en die rol van banke in 

belegging in die ekonomie. 

8.4.2 




8.1.4 

Bespreek vakbonde se rol, regte en 

verantwoordelikhede 

INTEGRASIE: 

Lewensoreintering (Skending van Mense Regte) 


9.1.3 


aanbod pryse beïnvloed en bespreek dit. 

INTEGRASIE: 

Taal (Praat) 


(Aanbieding) 


9.1.4 

Evalueer vakbonde se optrede (stakings en 

wegblyery) oor die algemeen en tydens apartheid 

krities en die invloed daarvan op: 

die Suid-Afrikaanse ekonomie; 

politieke, ekonomiese en maatskaplike 

transformasie; 

arbeidsvraagstukke. 

INTEGRASIE: 

Lewensorientering (Burgerregte en Persoonlike 

keuses) 

Sosiale-wetenskappe (Historiese kennis en begrip) 


LU 3: Bestuurs-, Verbruikers- en Finansiële kennis 

en vaardighede 

9.1.4 

Evalueer vakbonde se optrede (stakings en 

wegblyery) oor die algemeen en tydens apartheid 

krities en die invloed daarvan op: 

die Suid-Afrikaanse ekonomie; 

politieke, ekonomiese en maatskaplike 

transformasie; 


INTEGRASIE: 

Lewensorientering (Menseregte) Taal (Debat) 


7.1.4 

Beskryf en debatteer die magsverhoudinge, 

ekonomiese regte en verantwoordelikhede tussen 

die: 

verbruiker en produsent; 

• werkgewer en werknemer; 

• staat en die sakewêreld. 

DEURLOPENDE ASSESSERING Kontroletoets 


LU 2: Volhoubare groei en ontwikkeling 

8.1.5 

Verduidelik wat inflasie is en bespreek redes vir 

veranderinge in die inflasiekoers. 

8.2.1 

Ondersoek en beskryf hoe die nasionale begroting 

gebruik word om groei te beïnvloed en om 

ekonomiese ongelykhede reg te stel. 


Kontroletoets 

arbeidsvraagstukke. 

9.3.7 

Doen navorsing oor die wette met betrekking tot 

basiese diensvoorwaardes en nie-diskriminasie in die 

werkplek 

9.3.2 

Ondersoek verskillende sakeondernemings se 

strategieë en optrede ten opsigte van openbare 

betrekkinge, sosiale verantwoordelikheid en 

omgewingsverantwoordelikheid 

INTEGRASIE: 

Lewesnsorientering (Regte em verantwoordelikhede 

in die werkplek) 



9.3.7 

Doen navorsing oor die wette met betrekking tot 

basiese diensvoorwaardes en nie-diskriminasie in die 

werkplek 

9.3.2 





INTEGRASIE: 

Lewensorientering (Regte en verantwoordelikhede in 

die werkplek) 


Kontroletoets 


8 LU 3: Bestuurs-, Verbruikers- en Finansiële kennis 


7.3.1 

Verduidelik die rol van beplanning, organisering, 

leierskap en beheer (bv. finansiële en prosedurele 

kontrole) in ‘n sakeonderneming. 

7.3.2 

Bespreek verskillende benaderings tot leierskap en 

bestuur. 



7.3.1 

Verduidelik die rol van beplanning, organisering, 

leierskap en beheer (bv. finansiële en prosedurele 

kontrole) in ‘n sakeonderneming. 

7.3.2 

Bespreek verskillende benaderings tot leierskap en 

bestuur. 


8.2.1 

Ondersoek en beskryf hoe die nasionale begroting 

gebruik word om groei te beïnvloed en om 

ekonomiese ongelykhede reg te stel. 

8.2.2 

Ondersoek hoe die HOP gebruik kan word om 

ekonomiese groei en heropbou te stimuleer (bv. 

kapasiteitsbou, die skep van werksgeleenthede). 

INTEGRASIE: 

Lewensorientering (Demokratiese prosedures: 

Nasiebou) Taal (Praat) 


8.2.3 

Bespreek die belangrikheid van spaar vir beleggings. 

8.2.4 

Ondersoek en doen verslag oor hoe tegnologie 

produktiwiteit, ekonomiese groei, lewenstandaarde, 

ens. kan verbeter. 



9.1.5 

Bespreek die uitwerking van die nasionale begroting 

op die ekonomie (bv. belasting en uitgawes aan 

onderwys, maatskaplike dienste, gesondheid en 

sekuriteit). 

9.2.1 

Bespreek hoe die nasionale begroting en streeks- en 

internasionale ooreenkomste gebruik kan word om 

volhoubare groei en ontwikkeling te bevorder. 

9.2.3 

Verduidelik die rol van spaar en beleggings in 

ekonomiese vooruitgang en groei. 



9.1.5 

Bespreek die uitwerking van die nasionale begroting 

op die ekonomie (bv. belasting en uitgawes aan 

onderwys, maatskaplike dienste, gesondheid en 

sekuriteit). 

9.2.1 

Bespreek hoe die nasionale begroting en streeks- en 

internasionale ooreenkomste gebruik kan word om 

volhoubare groei en ontwikkeling te bevorder. 

9.2.3 


ekonomiese vooruitgang en groei 


KWARTAAL 2 


1 LU 3: Bestuurs-, Verbruikers- en Finansiële kennis LU 3: Bestuurs-, Verbruikers- en Finansiële kennis LU 2: Volhoubare groei en ontwikkeling 



9.2.2 

Ondersoek en debatteer die HOP se suksesse en 

tekortkominge 

7.3.3 

Beskryf die belangrikheid van administrasie in die 

bestuur van ‘n sakeonderneming (rekordhouding, die 

bewaar van dokumentasie). 



7.3.3 

Beskryf die belangrikheid van administrasie in die 

bestuur van ‘n sakeonderneming (rekordhouding, die 

bewaar van dokumentasie). 



7.3.7 

Verduidelik die verskillende prosesse van menslike 

hulpbronbestuur. 

8.3.1 

Onderskei tussen finansiële begrippe wat in die 

sakewêreld gebruik word (bv. vaste bates, 

bedryfsbates, laste, eienaarsbelang). 



8.3.1 




. 



8.3.1 




INTEGRASIE 

Lewensorientering (Diverse kulture) 



9.2.2 

Ondersoek en debatteer die HOP se suksesse en 

tekortkominge 

9.4.10 

Doen navorsing oor die rol van klein-, medium- en 

mikro-ondernemings in die proses van welvaart- en 

werkskepping. 

INTEGRASIE: 

Lewensorientering (Geleenthede in die werkplek) 






9.2.4 

Bespreek produktiwiteit en die uitwerking daarvan op 

ekonomiese vooruitgang, groei en 

wêreldmededinging. 

9.3.2 







7.3.7 

Verduidelik die verskillende prosesse van menslike 

hulpbronbestuur. 



8.3.3 

Vul brondokumente (bv. kwitansies, depositostrokies, 

tjeks) in en hou rekord van elementêre 

kontanttransaksies in ‘n staat van ontvangste en 

betalings 

8.3.4 

Gebruik toetsbordvaardighede en funksietoetse om 

basiese inligting te ontwikkel, te bewaar en te herwin. 

8.2.4 



ens. kan verbeter. 

INTEGRASIE: 

Wiskunde (Berekenings) Tegnologie (Invloed van 

tegnologie) 

HULPBRONNE: 

Rekenaarlokaal 


9.2.3 


ekonomiese vooruitgang en groei. 

INTEGRASIE: 

Tegnologie (kommunikeer die gevolgtrekkings van ‘n 

gevallestudie 


Gevallestudie 




9.3.6 

Onderskei tussen vorme van kredietaankope (bv. 

oop rekeninge, paaiementverkope, kredietkaarte) en 

verduidelik en evalueer: 

• die gebruik van verskillende vorme van betaling 

in die ekonomie (bv. kontant, tjeks, posorders, 

kredietkaarte, debietkaarte, slimkaarte, 

reistjeks); 

die voordele van kontantaankope 

9.2.3 








7.3.4 

Bespreek die gebruik van tegnologie in 

telekomunikasiedienste (bv. selfone) en finansiële 

transaksies (bv. OTM, Internet) 

INTEGRASIE: 

Tegnologie(Kommunikeer deur gebruik te maak van 

‘ sleutelbord) 

HULPBRONNE: 




7.3.4 




HULPBRONNE: 




8.3.3 




betalings. 

8.3.4 



8.2.4 



ens. kan verbeter 

INTEGRASIE: 

Tegnologie (Invloed van tegnologie) 

HULPBRONNE: 




8.3.3 




betalings. 

8.3.4 





9.3.6 

Onderskei tussen vorme van kredietaankope (bv. 

oop rekeninge, paaiementverkope, kredietkaarte) en 

verduidelik en evalueer: 

• die gebruik van verskillende vorme van betaling 

in die ekonomie (bv. kontant, tjeks, posorders, 

kredietkaarte, debietkaarte, slimkaarte, 

reistjeks); 

die voordele van kontantaankope 

9.3.3 

Doen kontant- en krediettransaksies in die boeke van 

diens- en kleinhandelondernemings: 

• gebruik ‘n kontantontvangstejoernaal en ‘n 

debiteure-en-krediteurejoernaal; 

• boek joernale in die algemene 

grootboek oor en stel ‘n proefbalans op. 

9.3.4 

Gebruik toetsbordsvaardighede en funksietoetse om 

sakedokumente te ontwikkel, te bewaar, te herwin en 

te redigeer. 

INTEGRASIE: 

Wiskunde (Berekenings) 



9.3.3 










7.3.4 




INTEGRASIE: 

Tegnologie (Invloed van tegnologie 

DEURLOPENDE ASSESSERING 

Werksopdrag 

HULPBRONNE: 


HULPBRONNE: 




8.3.3 




betalings. 

8.3.4 



HULPBRONNE: 


9.3.4 



te redigeer. 

INTEGRASIE: 


HULPBRONNE: 




9.3.3 







9.3.4 



te redigeer. 

HULPBRONNE: 





7.3.5 

Stel ‘n elementêre staat van netto waarde op deur 

persoonlike rekords te gebruik. 

7.2.1 

Versamel inligting oor die invloed van ekonomiese 

beleidsrigtings tydens apartheid op eienaarskap, 

armoede, welvaart en gehalte. 

INTEGRASIE: 


DEURLOPENDE ASSESERING 

Kontroletoets 

HULPBRONNE: 


9 LU 2: Volhoubare groei en ontwikkeling 

7.2.1 




7.2.3 

Vergelyk en bespreek die verskil tussen om te spaar 

en om te belê. 



8.3.3 




betalings. 

8.3.4 



HULPBRONNE: 


DEURLOPENDE ASSESERING: 

Rekeningkunde simulasie 



8.3.5 

Verduidelik die begrip netto waarde en ontleed ‘n 

staat daarvan 


Kontroletoets 



9.3.3 







9.3.4 



te redigeer. 

HULPBRONNE: 




9.3.3 







9.3.4 



te redigeer. 

HULPBRONNE: 



Kontroletoets 


KWARTAAL 3 



LU 3: Bestuurs-, Verbruikers- en Finansiële kennis LU 3: Bestuurs-, Verbruikers- en Finansiële kennis 




7.2.2 

Identifiseer stappe om sosio-ekonomiese 

wanbalanse en armoede reg te stel.. 

7.4.1 

Vergelyk noodsaaklike eienskappe en vaardighede 

wat nodig is om ‘n entrepreneur te wees uit twee 

eenvoudige gevallestudies van entrepreneurs in eie 

gemeenskap 

2 LU 4: Entrepreneurskennis en –vaardighede 

7.4.1 




gemeenskap. 

INTEGRASIE: 

Lewensorientering (Selfbeeld) 


Gevallestudie 

8.3.5 


staat daarvan. 

8.3.2 

Ontwikkel leiers- en bestuurstrategieë wat ‘n 

opbrengs uit beleggings sal verseker. 

8.2.3 


8.3.6 

Ondersoek die verskillende metodes om te spaar en 

te belê (bv. spaarrekenings, vaste deposito’s, 

aandele, effektetrusts), en bereken opbrengste uit ‘n 

verskeidenheid beleggings. 

INTEGRASIE: 


Taal (Dink en redeneer) 




8.3.5 


staat daarvan 

8.3.2 



8.2.3 


9.3.1 

Stel ‘n basiese inkomstestaat en balansstaat vir ‘n 

diens- en kleinhandelonderneming op 

9.3.4 



te redigeer. 

9.3.5 

Ontleed finansiële state vir besluitneming op ‘n 

basiese vlak. 

HULPBRONNE: 




9.3.1 



9.3.4 



te redigeer. 

9.3.5 


basiese vlak. 



7.4.1 




gemeenskap 

7.2.4 

Bespreek die betekenis van produktiwiteit.. 




7.4.3 

Gebruik tegnieke om idees te stimuleer en 

aanbevelings te doen oor hoe 

gemeenskapshulpbronne gebruik kan word om 

inkomste op ‘n verantwoordelike manier te genereer. 

7.1.1 




8.3.6 





INTEGRASIE: 


Taal (Dink en redeneer) 


Gevallestudie (Entrepreneur) 


8.4.3 

Bespreek verskillende idees om ‘n sakeonderneming 

te begin (insluitend idees om toeriste te lok en idees 

oor konsessies/franchise).). 

INTEGRASIE: 

Lewensorientering 

(Loopbaangeleenthede) 


8.4.3 

Bespreek verskillende idees om ‘n sakeonderneming 

te begin (insluitend idees om toeriste te lok en idees 

oor konsessies/franchise). 

INTEGRASIE: 

Lewensorientering 

(Loopbaangeleenthede) 

HULPBRONNE: 


. 



9.3.1 



9.3.4 



te redigeer. 

9.3.5 


basiese vlak 



9.3.1 



9.3.4 



te redigeer. 


7.4.9 

Ontwerp plakkate of ander materiaal om eie 

sakeonderneming te adverteer. 

INTEGRASIE 

Kuns en Kultuur (Plakkaatontwerp) 


7.4.3 





7.4.9 




7.4.3 





7.4.9 



INTEGRASIE: 

Taal (Praat) 


8.4.2 



. 


8.4.7 

Onderskei tussen vorme van eienaarskap in die 

informele en formele sektor (alleeneienaar, 

vennootskap, beslote korporasie 

9.3.5 


basiese vlak 

HULPBRONNE: 



9.3.1 



9.3.4 



te redigeer. 

9.3.5 


basiese vlak. 

HULPBRONNE: 



Kontroletoetse 


9.4.3 

Kom, deur ‘n “SWOT”-ontleding te gebruik, met 

moontlike sake-idees vorendag om in die behoefte 

vir vervaardigde goedere of dienste te voorsien. 

9.1.3 


aanbod pryse beïnvloed en bespreek dit.. 

INTEGRASIE: 

Lewensorientering (Ontleding van 

probleemoplossingsvaardighede) 



Aanbiedings 


7.4.6 

Bedryf ‘n sakeonderneming deur die gebruik van een 

of twee idees of geleenthede wat in ‘n ontwerpte 

vraelys geïdentifiseer is. 

INTEGRASIE: 

Lewensorientering (Loopbaanverwante aktiwiteit, 

bestuursvaardighede) 

HULPBRONNE: 

Saal/vierkant/tafels 


7.4.6 




INTEGRASIE: 

Lewensorientering (Loopbaanverwante aktiwiteit, 

bestuursvaardighede) 

HULPBRONNE: 



7.4.6 





8.4.7 



vennootskap, beslote korporasie). 


8.4.8 

Evalueer ‘n sakeonderneming se finansiële 

lewensvatbaarheid (bv. aanvangskoste, 

produksiekoste, verkope, wins). 

8.3.7 

Beskryf die vlak, kategorie, vergoeding en 

verantwoordelikheid van verskillende soorte werk. 

INTEGRASIE: 

Lewensorientering (Loopbaangeleenthede) 


8.4.8 

Evalueer ‘n sakeonderneming se finansiële 

lewensvatbaarheid (bv. aanvangskoste, 

produksiekoste, verkope, wins). 

Wiskunde (Grafieke) 


9.4.3 

Kom, deur ‘n “SWOT”-ontleding te gebruik, met 

moontlike sake-idees vorendag om in die behoefte 

vir vervaardigde goedere of dienste te voorsien. 

9.1.3 


aanbod pryse beïnvloed en bespreek dit.. 

INTEGRASIE: 

Lewensorientering (ontleding van 

probleemoplossingsvaardighede) Wiskunde 

(Grafieke) 


9.4.4 

Ontwikkel ‘n sakeplan (wat ‘n begroting insluit) vir ‘n 

vervaardigings-, diens- of toerismebedryf gebaseer 

op die beste sakegeleentheid uit die voorgestelde 

idees. 

INTEGRASIE: 

Lewensorientering (doelwitbepaling en 

besluitnemeing) 



Simulasie 


9.4.4 

Ontwikkel ‘n sakeplan (wat ‘n begroting insluit) vir ‘n 

vervaardigings-, diens- of toerismebedryf gebaseer 

op die beste sakegeleentheid uit die voorgestelde 

idees. 


INTEGRASIE: 

Lewensorientering (loopbaanverwante aktiwiteit, 

Tydsbestuursvaardighede) 

HULPBRONNE: 


8.3.7 



INTEGRASIE: 

Lewensorientering (Loopbaangeleenthede) 


Kontroletoets 

INTEGRASIE: 

Lewensorientering (doelwitbepaling en 

besluitnemeing) 



Simulasie 

KWARTAAL 4 


1 LU 4: Entrepreneurskennis en –vaardighede LU 4: Entrepreneurskennis en –vaardighede LU 4: Entrepreneurskennis en –vaardighede 

7.4.1 




gemeenskap 

7.4.3 





7.4.9 



7.4.5 

Neem deel aan ‘n 

gesamentlike onderneming 

tussen die skool en die 

gemeenskap/ouers deur ‘n 

produk of ‘n diens te lewer 

INTEGRASIE: 

Tegnologie (Tegnologiese prosesse en vaardighede) 

8.4.7 



vennootskap, beslote korporasie). 

8.3.7 



9.4.9 

Voer ‘n bemarkingsveldtog uit as promosie vir ‘n 

produk en bespreek die reklamemedia wat ingespan 

word. 

INTEGRASIE: 

Tegnologie (Kommunikeer met behulp van ‘n 

plakkaat) 

Kuns en Kultuur (Ontwerp ‘n plakkaat/Skep ‘n 

advertensie) 


(Addisionele vorm: vraelys / gevallestudie) 


HULPBRONNE: 



7.4.1 




gemeenskap 

7.4.3 





7.4.9 



7.4.5 






INTEGRASIE: 

Tegnologie (Tegnologiese prosesse en vaardighede) 

HULPBRONNE: 



7.4.1 




gemeenskap 

7.4.3 



8.4.6 

Raak betrokke by ‘n sakegeleentheid wat aankope, 

produksie en bemarking behels (finansiering van 

onderneming moet met eie of geleende kapitaal – bv. 

oortrokke bankrekening – plaasvind). 

INTEGRASIE: 

Tegnologie (Tegnologiese prosesses en 

vaardighede; Ontwerp ‘n produk vir die teikenmark) 

Kuns en Kultuur (Beoefening van 

bemarkingsvaardighede) 

Tegnologie (Kommunikeer deur gebruik te maak van 

‘n plakkaat) 

HULPBRONNE: 





8.4.6 






9.4.9 

Voer ‘n bemarkingsveldtog uit as promosie vir ‘n 

produk en bespreek die reklamemedia wat ingespan 

word. 

INTEGRASIE: 

Tegnologie (Kommunikeer met behulp van ‘n 

plakkaat) 

Kuns en Kultuur (Ontwerp ‘n plakkaat/Skep ‘n 

advertensie) 


(Addisionele vorm: vraelys / gevallestudie) 




9.4.7 

Raak betrokke by die sake-aktiwiteit wat beplan is en 

bespreek die redes vir die keuse van ‘n spesifieke 

vorm van eienaarskap. 





7.4.9 



7.4.5 






INTEGRASIE: 


vaardighede) 

HULPBRONNE: 



7.4.1 




gemeenskap 

7.4.3 





7.4.9 


8.3.2 



8.3.3 




betalings. 

8.3.4 



8.3.5 



8.3.6 






Simulasie 




8.4.6 





8.3.2 



9.3.3 







9.3.1 


diens- en kleinhandelonderneming op. 

INTEGRASIE: 

Tegnologie (Ontwerp ‘n produk vir die teikenmark) 




9.4.7 




9.3.3 








7.4.5 






INTEGRASIE: 


vaardighede) 

HULPBRONNE: 



Simulasie 



7.3.5 

Stel ‘n elementêre staat van netto waarde op deur 

persoonlike rekords te gebruik. 

8.3.3 




betalings. 

8.3.4 



. 

8.3.5 



8.3.6 






8.4.6 





8.3.2 



8.3.3 




betalings. 

8.3.4 




9.3.1 



INTEGRASIE: 





9.4.7 




9.3.3 







9.3.1 





7.2.3 

Vergelyk en bespreek die verskil tussen om te spaar 

en om te belê. 

7.2.1 




8.3.5 



8.3.6 








8.4.6 





8.3.2 



8.3.3 




betalings. 

8.3.4 



8.3.5 



8.3.6 




INTEGRASIE: 



9.4.7 




9.3.3 







9.3.1 



INTEGRASIE: 



7 LU 2 Volhoubare groei en ontwikkeling 

7.2.1 



armoede, welvaart en gehalte.. 

INTEGRASIE: 

Sosiale Wetenskappe (Geskiedkundige Ondersoek) 


7.2.1 



armoede, welvaart en gehalte.. 



Kontroletoets 


8.4.6 





8.3.2 



8.3.3 




betalings. 

8.3.4 



8.3.5 



8.3.6 






8.4.6 





9.4.7 




9.3.3 







9.3.1 



INTEGRASIE: 


GEMEENSKAPLIKE TAAK VIR ASSESSERING 


7.2.2 


wanbalanse en armoede reg te stel. 


7.2.2 


wanbalanse en armoede reg te stel. 


Kontroletoets 


8.3.2 



8.3.3 




betalings. 

8.3.4 



8.3.5 



8.3.6 






Simulasie 


8.4.6 





8.3.2 



8.3.3 



GEMEENSKAPLIKE TAAK VIR ASSESSERING 



betalings. 

8.3.4 



8.3.5 



8.3.6

Leerprogram - Curriculum Development

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?