Bijlage: acta-1981.pdf - Kerkrecht

Om het raadsel op te lossen, praeses: in de schildersvaktaal is een `heiligendag' een plekje dat door de schilder
overgeslagen is. Op het glanzende verfwerk zit een klein, vergeten mat stukje, ergens in een hoekje; het wordt
pas later ontdekt, maar het is er. Het is een broeder uit Arnhem die in dat vakblad een rubriek verzorgt onder de
titel: `Heiligendagen' -en hij schreef daarin over uw artikelen in De Reformatie. Broeder praeses, dit opent wijde
vergezichten.
Er was niet éen heiligendag tijdens de synode - warempel niet! - we hebben niet één dag vrijgekregen; op zijn
mooist mochten we eens om half drie weg, maar dan moesten we eerst wel verplicht eten.
Maar het resultaat is dan ook: we hebben alles klaargekregen. Er is niet één vergeten stukje: één glanzend stuk
vakwerk ligt er nu voor ons!
Praeses, is het dat? Ons synodewerk, uw werk als praeses, ons werk als moderamenleden, commissie-voorzitters,
rapporteurs, afgevaardigden, adviseurs, deputaten? Is het een glanzend stuk vakwerk?
We weten wel beter! Ook dit werk - we belijden het niet alleen met de mond, maar geloven het ook met ons hart
- ook dit werk was onvolmaakt en met zonden bevlekt. Ook dit werk moet worden gereinigd door Christus' bloed.
Daarom: we zijn begonnen te spreken over `zegen' als `dankzegging'; ieder een eigen zegen, iedereen bedankt
voor zijn bijdrage.
Maar DE zegen is toch tenslotte: dat God er goed van spreekt. Zegenen - dat is zoals alles begon. God zag hoe
goed alles was dat Hij gemaakt had. Zegenen is: de HEERS verblijdt Zich erover. Vloek is: Hij doet het weg, het is
vruchteloos, onvruchtbaar, onderworpen aan de ijdelheid der ijdelheden.
Zegen is dat de HEERS zegt: welgedaan, goede, getrouwe dienstknecht; wanneer de HEERS goed spreekt ook
van ons synodewerk. Waar het nu alleen op aankomt, is die zegen van de HEERS.
Voor moderamenleden, voor rapporteurs en adviseurs, voor deputaten en afgevaardigden, voor ons allen is niet
beslissend wat mensen van ons zeggen of denken; beslissend is alleen wat de HEFRE zegt van ons werk.
Het is die zegen over al ons synode-werk, ieder het zijne, die we van de HEFRE verwachten. In die verwachting
leggen we al ons werk in de handen van Hem, Die rechtvaardig oordeelt. Ik heb gezegd.
Artikel 182
Toespraak van prof. drs. D. Deddens
Namens de hoogleraren-adviseurs spreekt prof. drs. D. Deddens de vergadering als volgt:
Praeses, broeders,
Een bijzondere figuur in onze geschiedenis is Karel van Gelre geweest. In de grote Geschiedkundige Atlas van
Nederland is een aparte kaart besteed aan het gebied waarover hij zeggenschap gekregen heeft. Dat besloeg
bijna heel het tegenwoordige Nederland. Weliswaar vielen Holland en Zeeland daarbuiten, maar de kaart laat
duidelijk zien dat het daar eigenlijk enkel water was.
Hertog Karel was een geducht heer. Hij hield niet van halve maatregelen. In december 1512 trok hij naar
Amsterdam, waar hij een voorstad verbrandde en meteen een groot aantal schepen. Van ds. Brem heb ik
begrepen dat de vrees voor Karel nog steeds van invloed is. Op de terugweg van Amsterdam maakte Karel bij
Utrecht en passant de Bourgondische veldoverste Jan van Wassenaar gevangen. Deze werd toen te Hattem
opgesloten in een ijzeren kooi. Tijdens de synode van Hattem die twee jaartallen achter haar naam heeft, was er
voor synodeleden ruimschoots gelegenheid deze kooi te bezichtigen. Van Jan van Wassenaar viel geen spoor
meer te ontdekken. Maar wie kan het ds. H. de Vries kwalijk nemen als hij hier in Arnhem, Karels plaats, telkens
moest denken aan die kooi? Eén plaats was er waar hertog Karel niet tegenop kon. Dat was Kampen. Zijn aanval
op deze stad mislukte. Hij had er beter nooit aan kunnen beginnen. Hij was net één brug te ver gegaan.
Praeses, broeders, hoe leerzaam is toch de geschiedenis. Gisteren nog wees professor Kamphuis erop dat we
moeten leren denken in eeuwen. Wie aan uw synode een studie gaat wijden, en nauwkeurig de vraag onder
ogen ziet: welke factoren hebben tot de naar verhouding korte tijdsduur bijgedragen, zal zich moeten verdiepen
in de historische achtergronden waarvan slechts enkele summiere gegevens nu zijn aangereikt.
Tot de nodige ernst komende weet ik me, broeder praeses, de tolk van de hoogleraren-adviseurs van de synode
wanneer ik u hartelijk dank voor uw woorden van welkom, reeds onmiddellijk uitgesproken op de 22ste april en
daarna herhaald zo vaak hier uit onze kring adviseurs zich present hebben gemeld. Mocht de voor adviseurs
gereserveerde bank sinds het begin van de synode ernstige slijtageplekken zijn gaan vertonen (zelf kunnen we
deze niet ontdekken, maar hoe scherp ziet hier ongetwijfeld het zo vriendelijke oog van de koster, br. Bakker),
dan kunnen we ons niet ontworstelen aan de gedachte dat de schuld daarvan bezwaarlijk juist ons in de
schoenen kan worden geschoven. Onze aanwezigheid in uw midden is beperkt gebleven. Deze beperktheid werd
overwegend bepaald door het besluit van de synode zelf, genomen op de tweede zittingsdag. Toen werd immers
een nadere regeling betreffende de adviseurs vastgesteld, een regeling die ook in de toekomst zal gelden.
Overeenkomstig deze regeling ontvingen we in Kampen telkens aan het eind van elke vergaderweek een zo
gedetailleerd mogelijk werkschema voor de volgende vergaderweek. Bovendien ontving ieder wiens adviezen in
de volgende week wenselijk en/of noodzakelijk werden geacht, daarvan afzonderlijk mededeling.