Natuurwetenskappe en Tegnologie Graad 6-B - The Thunderbolt Kids
Natuurwetenskappe en Tegnologie Graad 6-B - The Thunderbolt Kids Natuurwetenskappe en Tegnologie Graad 6-B - The Thunderbolt Kids
2 Elektriese geleiers en nie-geleiers NUWE WOORDE • Geleier • Nie-geleier/ Isolator 36 SLEUTELVRAE • Wat beteken dit as iets elektristeit gelei? • Wat is die verskil tussen 'n elektriese geleier en 'n nie-geleier / isolator? • Waarom is nie-geleiers /isolators belangrik? Ons gebruik elektriese drade in elektriese stroombane. Het jy noukeurig gekyk na die drade? Het jy gesien watter materiale aan die binne- en buitekant van die drade gebruik word? Ons moet ook weet hoekom elektriese drade uit twee verskillende materiale bestaan. 2.1 Wat is geleiers en nie-geleiers? Ons kan sê dat 'n materiaal of voorwerp elektrisiteit gelei of nie. Maar wat beteken dit? Kom ons stel ondersoek in en vind uit. Om dit te doen gaan ons 'n eenvoudige stroombaan gebruik. Ons gaan verskillende materiale in 'n geslote stroombaan met 'n gloeilamp verbind. Ons kan dan maklik sien of die materiaal 'n geleier is. VRAE Hoe sal ons weet of die materiaal in die eenvoudige stroombaan elektrisiteit gelei?
ONDERSOEK: Watter tipes materiaal kan ons in 'n elektriese stroombaan gebruik? DOEL Skryf 'n doel neer vir hierdie ondersoek. MATERIALE EN APPARATE • D-grootte battery (1.5 V) • flitsliggloeilamp • drie stukke elektriese draad van 15-20 cm lank met die punte (ongeveer 1 cm) se isolerende plastiekmateriaal afgestroop • kleefband of "Prestik" • verskeie voorwerpe wat van verskillende stowwe gemaak is, soos: – metaalskuifspeld (verwyder enige plastiekomhulsel) – skuifspeld met plastiekomhulsel – rubberrek – spyker – voorwerp van glas (staaf, pyp of self net 'n stuk glas) – pen – muntstukke (brons en silwer) – karton – papier (gevou om ten minste 4 lae te vorm sodat dit makliker in die stroom verbind kan word) – staalwol – stukke hout – potlood (kon punte in die hout) – potlood met albei kante skerpgemaak sodat die lood uitsteek (toets die loodgedeelte van die potlood) Hoofstuk 2. Elektriese geleiers en nie-geleiers 37
- Page 1 and 2: Natuurwetenskappe en Tegnologie Gra
- Page 3 and 4: LYS VAN OUTEURS Hierdie boek is deu
- Page 5 and 6: Welkom by Graad 6 Natuurwetenskappe
- Page 7 and 8: Hi! My naam is Tom. Daar is twee pl
- Page 9 and 10: Hallo! My naam is Sophie. Een van m
- Page 11: Inhoudsopgawe Energie en Veranderin
- Page 14 and 15: 1 Elektriese stroombane NUWE WOORDE
- Page 16 and 17: 3. Noem vyf toepassings van elektri
- Page 18 and 19: • 'n metaal skuifspeld (verwyder
- Page 20 and 21: 7. Jy het nou 'n eenvoudige elektri
- Page 22 and 23: 'n Eenvoudige elektriese stroombaan
- Page 24 and 25: 4. Beweeg die skuifspeld sodat dit
- Page 26 and 27: AKTIWITEIT: Batterye kom in alle vo
- Page 28 and 29: 'n Motorbattery. Horlosiebatterye.
- Page 30 and 31: HET JY GEWEET? In 1879, net meer as
- Page 32 and 33: 1.2 Stroombaandiagramme Indien ons
- Page 34 and 35: Dit is baie beter! Ek kan definitie
- Page 36 and 37: INSTRUKSIES 1. Dink terug aan ons e
- Page 38 and 39: 3. 'n Stroombaandiagram met 3selle
- Page 40 and 41: HERSIENING 1. Verduidelik in jou ei
- Page 42 and 43: 4. Teken 'n stroombaandiagram van d
- Page 44 and 45: 8. Die stroombaandiagram in Vraag 7
- Page 48 and 49: METODE - uitveër - kryt - keramiek
- Page 50 and 51: 1. Wat het die voorwerpe wat die gl
- Page 52 and 53: Geleiers en isolators is die teenoo
- Page 54 and 55: SLEUTELBEGRIPPE • Party stowwe la
- Page 56 and 57: 5. Maak 'n lys van 5 nie-geleidende
- Page 58 and 59: 3 Stelsels om probleme op te los NU
- Page 60 and 61: Stroombane word gereeld gebruik om
- Page 62 and 63: (Scalextric) 52 Energie en Verander
- Page 64 and 65: ONDERSOEK Die volgende stap in die
- Page 66 and 67: Nou moet jy 'n paar ontwerpe vir jo
- Page 68 and 69: KOMMUNIKASIE Ingenieurs moet hulle
- Page 70 and 71: 4. Skryf drie elektriese toestelle
- Page 72 and 73: 4 Elektrisiteit uit die hooftoevoer
- Page 74 and 75: AKTIWITEIT: Kom ons gaan op 'n reis
- Page 76 and 77: otse vasgevang. Mettertyd begin van
- Page 78 and 79: 5. Verduidelik waarom ons sê dat a
- Page 80 and 81: Ons het nou fossielbrandstowwe en e
- Page 82 and 83: HET JY GEWEET? Wanneer mense steenk
- Page 84 and 85: Apparaat of toestel Selfoonlaaier E
- Page 86 and 87: Mooi so! Jou ma is reg, Jojo! Elekt
- Page 88 and 89: name en telefoonnommers neer. Skryf
- Page 90 and 91: 6. Waarom is dit gevaarlik om die s
- Page 92 and 93: 15. Verduidelik waarom dit nie 'n g
- Page 94 and 95: HET JY GEWEET? Sonpanele wat sonlig
ONDERSOEK: Watter tipes materiaal kan ons in 'n<br />
elektriese stroombaan gebruik?<br />
DOEL<br />
Skryf 'n doel neer vir hierdie ondersoek.<br />
MATERIALE EN APPARATE<br />
• D-grootte battery (1.5 V)<br />
• flitsliggloeilamp<br />
• drie stukke elektriese draad van 15-20 cm lank met die punte<br />
(ongeveer 1 cm) se isoler<strong>en</strong>de plastiekmateriaal afgestroop<br />
• kleefband of "Prestik"<br />
• verskeie voorwerpe wat van verskill<strong>en</strong>de stowwe gemaak is,<br />
soos:<br />
– metaalskuifspeld (verwyder <strong>en</strong>ige plastiekomhulsel)<br />
– skuifspeld met plastiekomhulsel<br />
– rubberrek<br />
– spyker<br />
– voorwerp van glas (staaf, pyp of self net 'n stuk glas)<br />
– p<strong>en</strong><br />
– muntstukke (brons <strong>en</strong> silwer)<br />
– karton<br />
– papier (gevou om t<strong>en</strong> minste 4 lae te vorm sodat dit<br />
makliker in die stroom verbind kan word)<br />
– staalwol<br />
– stukke hout<br />
– potlood (kon punte in die hout)<br />
– potlood met albei kante skerpgemaak sodat die lood<br />
uitsteek (toets die loodgedeelte van die potlood)<br />
Hoofstuk 2. Elektriese geleiers <strong>en</strong> nie-geleiers<br />
37