Graad 9 Tegnologie STRUKTURE

TEGNOLOGIE
Strukture
Hoërskool Gerrit Maritz
Distrik D15
2009
Graad 9
Leerder _______________________________
Onderwyser ___________________________
1

SOORTE STRUKTURE
Dopstrukture
Graad 9 Tegnologie STRUKTURE
‘n Dopstruktuur bied beskerming van buite af, bv. ‘n eierhouer wat eiers beskerm. ‘n Verpakking soos
die houer waarin ons graankos koop, beskerm ook die inhoud wat binne is. Dopstrukture het nie rame
nie. Die sterkte van die dopstruktuur is in die dop self wat dikwels maar taamlik dun is.
Voorbeelde van dopstrukture
Raamstrukture
‘n Raamstruktuur bestaan uit dele wat verbind word om ‘n raam te vorm, bv. ‘n hyskraan of ‘n
kragmas. Dikwels is die raam verberg en kan jy dit nie sien nie. Dink bv. aan die dakbalke wat die teëls
ondersteun waarmee ‘n dak bedek word. Strukture ondersteun hul eie gewig sowel as die las wat dit
moet dra.
Voorbeelde van raamstrukture
Soliede strukture
Soliede strukture word stewig gehou deur hulle eie gewig en verplaas die gewig wat hulle dra veilig in
die grond in.
Voorbeelde van soliede strukture
Mensgemaakte en natuurlike strukture
Dop en raamstrukture kan of mensgemaak of natuurlik wees.
Natuurlike strukture sluit in die mens, plante, berge en ander rotsformasies; ens.
Mensgemaakte strukture word deur die mens gemaak en aanmekaargesit. Alles wat ons gebruik
is een of ander tipe struktuur.
2

DIE FUNKSIE VAN ‘N STRUKTUUR
Strukture:
ondersteun dinge
‘n Struktuur moet sy eie gewig kan dra sowel as die las wat dit
moet dra. ‘n Las is ‘n voorwerp, ‘n mens of ‘n krag. ‘n Las kan
bewegend (dinamies) wees of dit kan ‘n stilstaande (statiese)
las wees.
omsluit ‘n ruimte en
Alle houers het hierdie funksie, sowel as meeste geboue.
Natuurlike voorwerpe sluit in skulpe, grotte, hol boomstompe
ens.
oorspan ‘n afstand
Die bekendste struktuur wat ‘n afstand oorspan is ‘n
brug. Brûe het ook ‘n ander funksie – om dinge te
ondersteun. Hulle dra hulle eie gewig en ook die
gewig van wat ookal oor hulle beweeg.
‘n Struktuur soos ‘n huis verrig al die funksies: dit ondersteun ‘n dak; dit dek groot area; dit bevat
eiendom en beskerm julle en julle meubels.
Struktuur komponente
Pilare is vertikale struktuurkomponente. Die funksie van pilare is om balke te
ondersteun, en so die gewig van die struktuur na al die pilare te versprei.
Balke is horisontale struktuurkomponente. Balke
versprei die gewig na die pilare. Die
effektiwiteit van ‘n balk hang af van die
materiaal waarvan dit gemaak is asook van die
vorm van die balk. Balke wat in groot strukture
gebruik word, kan verskillende vorms hê,
sommiges is solied, ander is hol of het spesiale
dwarsdeursnee-gedeeltes wat sterkte en
stewigheid bied.
Vakwerk word dikwels gesien in brûe, waar ‘n hele struktuur uit
driehoeke bestaan.
‘n Vrydraende balk (kantelbalk) is ‘n struktuurkomponent wat soos ‘n
arm uitsteek vanaf die hoofstruktuur, en word net aan die een kant
ondersteun.
3

‘n Stutmuur is ‘n struktuur wat teen ‘n muur gebou word om die muur te
ondersteun of te versterk.
‘n Boog is ‘n halfronde struktuur wat ‘n afstand oorspan en ‘n struktuur wat daarop rus ondersteun. In
boë wat van stene gemaak is, is die sluitsteen die deel wat in die middel van die boog voorkom, en
hierdie steen stut en hou die res van die boog bymekaar. Boë kan ook van ander materiale gemaak
word en dan kom daar nie ‘n sluitsteen voor nie. Boë is baie doeltreffend in brûe wat valleie oorbrug,
aangesien hulle dan gestut word deur die wande van die berge aan weerskante.
EIENSKAPPE VAN STRUKTURE
Voordat jy enige struktuur kan ontwerp, moet jy die volgende weet:
Wat is jou doel met die struktuur?
Wat is die maksimum dravermoë wat die struktuur moet hê?
Watter tipe struktuur dit is, by. raam of dop.
Die materiaal wat jy gaan gebruik om die struktuur te maak.
Die afmetings van die struktuurdele.
Strukture moet veilig wees vir mense om te gebruik. ‘n Goeie en veilige struktuur moet oor drie
eienskappe beskik:
Sterkte - Dit moet nie inmekaar tuimel of bars nie. Strukture breek as hulle nie sterk genoeg is om
kragte te weerstaan nie. Hierdie kragte kan staties wees bv. iemand wat op ‘n bed Iê, of dinamies, bv.
as iemand op die bed spring.
Stewigheid - Dit moenie buig, sy vorm verloor of kromtrek nie.
Stabiliteit - Dit moet beslis nie kan omval nie. Ons sê dat ‘n struktuur hoë stabiliteit het as, wanneer dit ‘n
gewig dra, dit terugkeer na of in dieselfde posisie bly. Die stabiliteit hang af van die verhouding tussen
die basis, die hoogte en die gewig van die struktuur.
Die gewig van ‘n voorwerp word bepaal deur swaartekrag wat reg na onder trek aan die massa van
die voorwerp. Die onsigbare posisie van die massa waardeur die swaartekrag trek, word die
middelpunt van swaartekrag genoem.
As die posisie van die middelpunt van swaartekrag laag is en na die middelpunt van die basis lê, is die
voorwerp stabiel. As dit meer na die een kant van die basis lê, is die voorwerp minder stabiel. As die
middelpunt van swaartekrag buite die basis area lê, is die voorwerp onstabiel en het dan verdere
ondersteuning nodig. ‘n Hoë voorwerp is byvoorbeel geneig om onstabiel te wees omdat die
middelpunt van swaartekrag baie hoog is.
4

‘n Paar reëls vir stabiliteit:
- ‘n Lae middelpunt van swaartekrag.
- ‘n Wye basis.
- Meer gewig by die basis as by die bopunt.
Kragte werk in op alle strukture. Ankertoue, verbindingsbalke en stutte is strukturele komponente wat
gebruik word om strukture stabiel te maak.
Strukture soos hoë torings en tente
kan stabiel gemaak word deur dit
in die grond te anker met
ankertoue. Ankertoue is toue,
kabels of kettings (buigbare
komponente) wat die struktuur
stewig in plek hou deur daaraan te
trek.
Stutte en verbindingsbalke
Die deel van ‘n struktuur waarop ‘n trekkrag uitgeoefen word, word ‘n verbindingsbalk genoem, en die
deel van ‘n struktuur waarop ‘n drukkrag
uitgeoefen word, word ‘n stut genoem.
‘n Verbindingsbalk (onbuigbaar) hou
ander dele van die struktuur by mekaar
deur aan hulle te trek. Baie raamstrukture
het komponente genoem stutte
(onbuigbaar). Stutte hou dele in posisie
deur teen hulle te druk. Stutte word
gemaak van materiale soos hout of staal
wat nie kan buig nie.
Versterkingstegnieke vir raamstrukture
Triangulasie en knoopplate
Wanneer daar ‘n krag
uitgeoefen word op ‘n
vierkantige struktuur, kan dit
maklik skeef gedruk word.
‘n Vierkant is nie ‘n stewige
vorm nie.
Wanneer ‘n stut van hoek tot
hoek ingelas word, hou dit die
struktuur stewig. Dit word
triangulasie genoem. Die stut
verdeel die struktuur in twee
driehoeke wat stewige vorms is.
5
‘n Alternatief vir triangulasie
is om ‘n knoopplaat te
gebruik. ‘n Knoopplaat word
gewoonlik van ‘n stewige
materiaal (soos staal of
hout) gemaak. Dit stut en
bind dan die komponente
van ‘n struktuur saam.

Knoopplate word van onbuigbare materiale soos hout of metaal
gemaak en word gewoonlik op hoeke van raamstrukture
vasgemaak om die dele van die raamstruktuur bymekaar te hou.
Materiale waarvan strukture gemaak word
kan versterk word deur dit in ‘n ander
posisie te gebruik. As twee stroke
riffelkarton op mekaar geplak word,
sodat die riffels teen ‘n 90° hoek met mekaar is, versterk dit
die karton. Dieselfde gebeur wanneer hout gelamineer word
en die grein van die hout teen ‘n 90° hoek geplak word. ‘n
Balk is ook sterker wanneer dit regop gebruik word in plaas
van plat.
Versterking van dopstrukture
Dopstrukture kry hulle sterkte
en stewigheid van die
manier hoe hulle gevorm is.
Dopstrukture word
gewoonlik ontwerp om
gerond of geriffeld te wees,
die rondings en riffels versterk die oppervlakte van die dopstruktuur.
Damwalle, eiers en gloeilampe is almal dopstrukture wat danksy hulle
rondings, kragte weerstaan wat hulle andersins sou breek.
Dieselfde beginsel word toegepas op sinkplate en geriffelde karton.
Kragte
Trekkrag
Trekkrag trek ‘n deel van ‘n struktuur. Die dele van die struktuur waarop trekkrag
uitgeoefen word, word bindbalke genoem. ‘n Bindbalk is ‘n struktuurdeel wat ander
dele vashou deur aan hulle te trek. Soms gebruik ons toue, kabels of kettings om
strukture stewig in posisie te hou. Dan noem ons dit ankertoue. Ankertoue word
gebruik om die twee regoppale van ‘n tent in posisie hou.
Drukkrag
Baie raamstrukture het dele wat stutte genoem word. Stutte doen dieselfde werk as
ankers, maar stutte hou dele in posisie deur teen hulle te druk. Stutte word van
materiaal gemaak wat nie kan buig nie, soos hout of staal.
Buigkrag
Buigkrag is eintlik drukkrag (kompressie) aan die een kant en
trekkrag (spanning) aan die anderkant. Dit kan duidelik gesien
word by ‘n boekrak.
6

Draaikrag (wringkrag)
‘n Krag kan ‘n liggaam in die rondte
laat draai of ‘n struktuurdeel kan
verdraai of vervorm word.
Skeurkrag
Die krag wat ‘n skêr op papier
uitoefen “skeur” dit middeldeur.
MATERIALE WAT GEBRUIK WORD IN STRUKTURE
Die eienskappe van materiale bepaal die funksie wat hulle in strukture kan verrig
Sterkte in spanning: kan groot spanning hanteer sonder om van vorm te verander of te breek
Sterkte in samepersing: kan saamgepers word sonder om van vorm te verander of te breek
Elastisiteit: keer terug na die vorm waarin dit vroeër was voor die krag toegepas was
Plastisiteit: as die krag verwyder word, bly dit in die veranderde vorm
Buigbaarheid: verander van vorm voordat dit breek
Brosheid: verbrokkel dadelik wanneer dit breek
Hardheid: die weerstand teen skrape of duike
Sterkheid: die weerstand teen die impak van harde voorwerpe
Styfheid: die weerstand teen samepersing, buiging, skeur en draaikragte
Waterdig: of waterwerend
Bestand teen korrosie: oksidasie (roes) of UV-strale van die son
Hittebestand: sal nie brand nie of dien as insulator teen hitte
METAAL
Metale val in twee kategorieë. Hulle kan of egte metale wees of allooie. Egte metale bestaan uit ‘n
enkele element. Die mees algemeenste egte metale is aluminium, koper, yster, lood, sink, tin silwer en
goud.
‘n Allooi is ‘n mengsel van twee of meer egte metale. Egte metale het soms nie die nodige eienskappe
nie. Om die nodige eienskappe te verkry, word egte metale gemeng.
Egte aluminium is byvoorbeeld te sag en word gemeng met ander metale om ‘n staal te kry wat sterker
is as sagte staal en bestand is teen korrosie (roes) maar nog steeds lig is soos aluminium.
Soorte:
Ferro metale
Ferro metale is metale wat hoofsaaklik van yster gemaak is waarby klein hoeveelhede ander metale
bygevoeg is om die regte eienskappe te verkry. Alle ferro metale is magneties. Hierdie metale roes of
oksideer as hulle nie behandel word nie, aangesien hulle yster bevat.
Soorte:
Sagte staal, Gietstaal, Vlekvrye staal, Gietyster, Smee-yster
Nie-ferro metale
Nie-ferro metale is metale wat nie yster bevat nie. Hierdie metale is nie magneties nie en sal nie roes of
oksideer nie aangesien hulle nie yster bevat nie.
7

Soorte:
Silwer, Aluminium, Koper, Sink, Lood, Tin, Geelkoper, Brons, Titanium, Magnesium
Saamgestelde materiale
Soorte:
Beton, Veselglas, motorbande, strooi en modderstene
HOUT
Die terme hardehout en sagtehout verwys nie na die hout nie, maar na die blare van die bome: Sagte
hout kom van bome met naald-agtige blare soos dennebome. Hardehout kom van breëblaar bome
soos Mahonie en Meranti. Nie alle hardehout soorte is hard nie – Balsa hout is baie sag.
Soorte:
Soliede hout
Harde hout
Balsa, Ebbehout, Mahonie, Kiaat, Bloekom
Sagte hout
Seder, Denne
Vervaardigde hout
Laaghout, Gelamineerde hout, Spaanderbord, Hardebord, Sagtebord, Veselbord
PLASTIEK
Termoset plastiek
Kruisgebinde polimere word gewoonlik gevorm voor hulle
kruisgebind word. Sodra kruisbinding plaas gevind het,
gewoonlik by hoë temperature, kan die voorwerp nie meer
gevorm word nie. Aangesien dit hitte is wat die kruisbinding
aktiveer om die voorwerp se vorm permanent te maak,
word hierdie materiale termoset plastiek genoem.
Termoplastiek
Soos plastieke warm raak, raak dit makliker om hulle in vorms te
giet en te vervorm, en as hulle warm genoeg raak, hulle selfs te
smelt. Sulke materiale word termoplastieke genoem.
Voorbeelde van termoplastieke is: PET, PE-HD, PVC, PE-LD, PP, PS-
HD. Hierdie plastiek word gewoonlik vir verpakking gebruik. Die feit
dat hulle herverhit en hervorm kan word maak hulle ideaal vir
verpakking en ook herwinning.
Het jy al ooit gewonder oor die getalle met die pyle om hulle aan die onderkant van plastiek houers?
Dit is plastiek identifiseringskodes. Hulle dui aan van watter soort plastiek die houer gemaak is en is daar
om verbruikers te help met herwinning van plastiek.
Hoewel slegs party soorte plastiek houers (veral kode 1 en 2) hergebruik kan word, kan so te sê al die
soorte herwin word en sodoende in iets anders omskep word.
8

Herwinning van plastiek
Nommer en afkorting Eienskappe Gebruike
1 = PET
Helder, gladde oppervlakte
Koeldrank en water
Water en lugdig
bottels
“Polyethylene
Impak en splinter bestand
Sommige huishoudelike
Terephthalate” Bestand teen meeste chemikalieë skoonmaak middels
Kan gevul word met warm
vloeistowwe
Voedselhouers
2 = PE-HD
bestand
Motor olies, kratte, melk
Bestand teen meeste chemikalieë bottels
“High Density
Hoë spanningsterkte
Sommige huishoudelike
Polyethylene”
Relatief onbuigsaame materiaal skoonmaak middels en
met nuttige temperatuur
moontlikhede
kosmetiese houers
3 = PVC
Hoë impak weerstand
Deurskynende verpakkings
Helder, deurskynend
koshouers
“Polyvinyl Chloride” Kan geprosesseer word
Gevormde plastiek
Weerstand teen ghries, olie en
chemikalieë
verpakkings
4 = PE-LD
Uitstekende weerstand teen sure Vuilgoed sakke, bevrore
en groente olies
groente sakkies
“Low Density
Sterk, buigbaar en relatief
Sekere spuitbottles,
Polyethylene”
deurskynend
kosmetiese buisies
Eienskappe vir verpakking waar
hitte-seëling nodig is
Stof beskermers
5 = PP
Reageer nie met sure, alkali’s en Bottel doppies,
meeste oplosmiddels nie
koppies en borde,
“Polypropylene”
pil houers, emmers,
buigbare joghurt bakkies
6 = PS
Uitstekende vogwerend vir
Weggooibare koppies,
produkte met beperkte raklewe groentebakkies
“Polystyrene”
Baie goeie deursigtigheid
CD en DVD kassies
Lae digtheid en onbuigsaamheid Klere hangers en
(2 soorte: polistreen Lae termiese geleiding en
speelgoed
en harde
uitstekende insulasie
deurskynende
Stewig
plastiek soos vir CD
kassies)
Breek en splinter maklik
7 = Ander
Vakuum verpakte vleis en
Hierdie kode dui aan dat die item gemaak is van ‘n ander
kaas
harpuis of dat dit gemaak is van meer as een harpuis in ‘n Hoofsaaklik gelaagde en
gelaagde kombinasie.
gespesialiseerde
verpakking
9

Die eienskappe van plastiek
Sny met
skerp
mes
Slaan met
hamer
Buig by
kamer
temperatuur
1 PET 2 PE-HD 3 PVC 4 PE-LD 5 PP 6 PS-HD 7 PS-LD
Maklik en
glad
Maklik en
glad
Baie sterk Baie sterk
Buigbaar
Redelik
onbuigbaar
Maklik en
glad
Redelik
sterk
Moeilik
buigbaar
10
Maklik en
glad
Maklik en
redelik
glad
Redelik
hard
Baie sterk Baie sterk swak
buigbaar Moeilik
buigbaar
Moeilik
buigbaar,
breek
Verkrum
mel
Verkrum
mel
In water
Krap met
Sink Dryf Sink Dryf Dryf Sink Dryf
vingernael
Nee Ja Nee Ja Nee Nee Ja
Word sag
in warm
water
Slaan
aan die
brand
Vlam
kleur
Rook
Hou aan
om te
brand
Reuk
Nee,
word
harder en
krimp
Ja Ja Ja
Ja, as
water
warm
genoeg is
Breek
Ja Nee
Moeilik Maklik Moeilik Maklik Maklik Maklik Maklik
Gelerig
Min en
swart
Blou met
geel punt
Min
Geel
Wit met
baie as
Blou met
geel punt
Min Min
Geel met
blou basis
Oranje /
geel
Swart met
as
Nee Ja Nee Ja Ja Ja Ja
Min of
geen
Bekwaamheidstaak
Soos
kerswas
Soos
hidrochlo
riese suur
Soos
kerswas
Soos
kerswas
maar nie
soos 2 & 4
nie
Soet Soet
Oranje /
geel
Swart met
as
Jy en jou klasmaats besluit om ‘n partytjie te hou om julle goeie Tegnologie uitslae te vier. Julle kry
genoeg geld bymekaar vir eet en drinkgoed en iemand om musiek te maak. Julle kry toestemming om
die partytjie in ‘n groot skuur op iemand se plot te hou. Julle het egter nie meer geld om tafels en stoele
te huur nie. Daar is egter ‘n ongelooflike hoeveelheid leë plastiek koeldrankbottels in die skuur wat wag
om na ‘n herwinningsterrein geneem te word.
Die fasiliteerder gaan julle in groepe van 6 deel en saam moet julle in julle groepe besluit hoe julle die
probleem kan oplos. Julle moet in julle groep een meubelstuk (tafel of stoel) maak vir julle partytjie.
Gegewe spesifikasies
Die meubelstuk moet die gewig van die swaarste leerder in die groep kan dra.
Die items moet veilig wees vir gebruik (nie skerp kante hê wat iemand kan sny nie)

ONDERSOEK
Hulpbronopdrag 1
PORTEFEULJE
Om die volgende strukture te bou is materiale met spesifieke eienskappe nodig.
Skryf die 6 belangrikste eienskappe by elk van die strukture.
Koppie
Leer
Warm
watersak
Emmer
Huis
Motorband
Hangbrug
Stoel
Tandepasta
buis
Lampskerm
Tuinslang
Skooltas
Skryf die 6 belangrikste eienskappe by elk van die volgende materiale.
Plastiek
Vlekvrye
staal
Hout
Rubber
Karton
Keramiek
Aluminium
Tekstiel
Beton
11

Hulpbronopdrag 2
Soek ten minste 2 plastiekhouers wat van die verskillende soorte plastiek gemaak is in julle huis en skryf
die naam van die produkte langs die regte herwinningsnommer neer.
Nommer en afkorting Produkte
1 = PET
“Polyethylene Terephthalate”
2 = PE-HD
“High Density Polyethylene”
3 = PVC
“Polyvinyl Chloride”
4 = PE-LD
“Low Density Polyethylene”
5 = PP
“Polypropylene”
6 = PS
“Polystyrene”
Gevallestudie
Doen navorsing oor die herwinning van plastiek. Bespreek kortliks die herwinningsproses en noem ‘n
paar produkte wat van herwinde plastiek vervaardig word. Vind uit waar die
plastiekherwinningsentrum naby Pretoria-Noord is.
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
Bibliografie: ______________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
12

ONTWERP
Ontwerpopdrag
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
Spesifikasies
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
Idees
Teken vryhand 3-D voostellings van 3 moontlike idees vir jou produk & gee kortliks voor en nadele by elk
Voor en nadele
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
13

Voor en nadele
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
_________________________________________________________________________________________________
Voor en nadele
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
14

Finale Oplossing
Gebruik een van die metodes waarvan jy geleer het en maak ‘n 3-D skets van jou produk.
15

Teken ‘n eerstehoekse ortografiese voorstelling van jou produk
Verdere inligting tov jou produk
__________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
16

MAAK
Gereedskap, benodigdhede, materiale
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
Vloeidiagram
17

EVALUERING
Vul jou groeplede se name in die tabel in en gee vir elk ‘n punt uit 10 vir samewerking
Naam en van Punt uit 10 Naam en van Punt uit 10
Sterk punte en swak punte van jou meubelstuk
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
Veranderinge en verbeteringe wat jy kan maak aan jou meubelstuk
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
18

1
2
3
4
5
6
7
8
Aspek
Ontwerp-
voorligting
(Wat beplan om
te maak)
(Punte: 5)
Ondersoek
(Hulpbronop
drag 1 & 2)
Ondersoek
(Gevalle
Studie)
Voorlegging
(Spesifikasies)
(Punte: 5)
Aanvanklike
idee-generering
Beplanning
(Finale 3-D skets
en werks
tekening)
Beplanning
(Lys van
benodigd
hede en
gereedskap)
(vloeidiagram)
Produk
(Punte: 30)
9 Evaluering
Vlak 7
(Uitstekend
bemeester)
Formulering van probleem
oplossing is duidelik en
verstaanbaar.
Tabelle volledig voltooi.
Inligting relevant. Moeite
gedoen
Verskeie bronne is gebruik
om toepaslike
inligting te bekom
Lys van spesifikasies is
volledig en toepaslik
Idees baie netjies geskets
en byskrifte gegee, alle
voordele en nadele is
volledig
genoem, gekose
idee geldig gemotiveer
Werktekening en 3-D skets
is netjies en het
byskrifte
Lys van benodigdhede,
materiaal en gereedskap
is volledig. Vloeidiagram is
logies en
verstaanbaar.
Voldoen aan alle
eienskappe van ‘n
struktuur. Die eienskappe
van plastiek wat tot nut is
vir die projek is ten volle
benut en volledig
bespreek.
Toepaslike
evalueringskriteria,
werkbare idees om
produk te verbeter
Assessering die tegnologiese proses (Fasiliteerder voltooi)
Vlak 6
(Verdienstelik
bemeester)
Vlak 5
(Goed bemeester)
Formulering van probleem
oplossing is redelik duidelik
Tabelle volledig voltooi.
Inligting relevant. Net die
absoluut nodigste
gedoen.
Enkele bronne is
gebruik om toepaslike
inligting te bekom
Spesifikasies is
volledig
Idees redelik netjies
geskets en byskrifte
gegee, voordele en
nadele is genoem, gekose
idee gemotiveer
Werktekening en
3-D skets is voltooi en
byskrifte gegee
Lys van benodigdhede en
gereedskap is redelik
volledig.Vloeidiagram is
logies en redelik
verstaanbaar.
Voldoen aan sekere
eienskappe van ‘n
struktuur. Die eienskappe
van plastiek wat tot nut is
vir die projek is gedeeltelik
benut en onvolledig
bespreek.
Evalueringskriteria,
redelike Idees om produk
te verbeter
19
Vlak 4
(Toereikend
bemeester)
Vlak 3
(Redelik bemeester)
Formulering van probleem
oplossing
is vaag
Tabelle volledig voltooi.
Inligting nie eintlik
relevant.
Van die inligting wat
verkry is, is toepaslik
‘n Paar spesifikasies is
gegee
Idees geskets maar nie
netjies nie, enkele
voordele en nadele is
genoem, gekose idee nie
duidelik gemotiveer
Dele van werktekening en
3-D skets ontbreek
Lys van benodigdhede en
gereedskap is onvolledig.
Vloeidiagram is nie logies
of verstaanbaar nie.
Voldoen aan een
eienskappe van ‘n
struktuur. Die eienskappe
van plastiek wat tot nut is
vir die projek is swak benut
en baie onvolledig
bespreek.
Evaluerings-
kriteria onduidelik,
idees om produk
te verbeter nie
bale toepaslik nie
Vlak 2
(Elementer bemeester)
Vlak 1
(Nie bemeester nie)
Formulering van
probleem oplossing, nie
voltooi en nie
relevant nie
Onvoltooide tabelle,
of totaal onrelevante
inligting.
Inligting nie toepaslik
Spesifikasies onvolledig
Idees onverstaanbaar
geskets, voordele en
nadele onvolledig,
swak motivering van
gekose idee
Werktekening en 3-D skets
is nie voltooi nie
Lys van benodigdhede en
gereedskap is baie
onvolledig. Vloeidiagram
is
onverstaanbaar
Voldoen aan geen
eienskappe van ‘n
struktuur. Die eienskappe
van plastiek wat tot nut is
vir die projek is glad nie
benut en nie bespreek
nie.
Geen evaluerings
kriteria nie, idees om
produk te verbeter is
onvolledig
PUNT UIT 100
Assessering