Universiteit van die Vrystaat - University of the Free State

Pieter Fourie se bydrae as Afrikaanse dramaturg en Kunstebestuurder: 1965-2011.
Derhalwe probeer Fourie met sy werk die morele verantwoordelikheid
en skuld wat elkeen in hom ronddra, ondersoek. In die programnotas
word Carlos Saura aangehaal. Hy het onder meer gesê: Die
verhouding tussen man en vrou word gebaseer op dubbelsinnighede,
bedrog en valsheid. Ons leef in ’n gemeenskap waar seksualiteit al
meer en meer van fundamentele betekenis word. Dié stelling kom al
na vore in die aanbieding en ’n mens is deurgaans bewus van die
seksuele drang van die mens – hetsy op dierlike of liefdesvlak – wat
onderliggend aan elke karakter is (ibid).
Groenewald meen egter dat die stuk te lank is en die eksposisie gekenmerk word deur
lang alleensprake en poëtiese taalgebruik, wat volgens hom in ’n groot mate uit pas is
met die res van die teks se algemene taalgebruik van die karakters. Aan die begin van
die bespreking het Fourie en ek juis oor die problematiek van die lang alleensprake
gedebatteer.
Anders as Vaughan (1989: 2) wat kommer uitspreek oor Louis se katarsis, noem
Groenewald (1989: 2) dat namate die onderskeie tonele hulle op die rolprentstel afspeel,
Louis as karakter gestroop word en sy spyt uiteindelik na vore kom.
Hy bespreek ook die simboliek van die roos en noem dat die blom wat net een keer in
die lewe blom, ’n oomblik uitmaak wat nooit werklik deur die mens vasgegryp kan word
nie. “Die oomblik as ’n mens Die groot wit roos se geur kan ruik, is dit té laat. Illusies is
vir die mens iets werklik” (Groenewald, 1989: 2).
In sy oordeel oor die hoofkarakters se spel reken hy dat Louis van Niekerk meelewende
spel lewer, ten spyte daarvan dat Louis deurgaans op die verhoog aan ’n rolstoel
vasgekluister is. Ook Jana Cilliers kry groot lof:
Die sukses van die stuk met betrekking tot die akteurs kan aan Jana
Cilliers toegeskryf word – wat ’n uitmuntende vertolking! Sy slaag
daarin om die vele onverklaarbare fasette van vrouwees na vore te
bring. In elke vrou lê daar versluierde karakters en emosies opgesluit
(ibid).