De koning der dieren - Reynaertgenootschap

302
kracht. Her en der staan nog enkele niet meer te lezen minuscule Russische woorden.
Dit iconografische en creatieve spel met Russische woorden heeft vermoedelijk
ook geleid tot de foutieve spelling van de naam van de eigenaar van het ex libris:
‘Pim Zwirs’. In die reeks minuscule in het Cyrillisch schrift geschreven woorden staat
vermoedelijk ook Zwiers. Udovichenko heeft in de transliteratie naar het Nederlands
Zwiers abusievelijk in ‘Zwirs’ veranderd.
Pim Zwiers was een van de belangrijkste Nederlandse ex-librisverzamelaars en
de zoon van de gerenommeerde grafische kunstenaar Wim Zwiers, die zelf ook veel
artistiek hoogstaande ex libris heeft ontworpen. Wim Zwiers maakte vooral kopergravure-ex-libris,
maar de laatste jaren ook CAD-ex-libris (Computer Aided Design).
Hij stuurde ook een CAD-ex-libris naar de door de vzw Tiecelijn-Reynaert ingerichte
Internationale exlibriswedstrijd Reynaert de vos 1996 en werd geselecteerd voor
de tentoonstelling en in de catalogus (Reynaert de vos in prent en exlibris, p. 67)
opgenomen.
We kunnen vermoeden dat de heldere, licht uitstralende kop van de leeuw symbool
staat voor de zon. Astrologisch staat de leeuw in het teken van de zon en symboliseert
de zon sterkte (zie het Russische woord: kracht) en zelfbewustzijn. De
manen van de leeuw en de wilde haren rond zijn kop kunnen we dan ook zien als
zonnestralen. Op het moment van de creatie van het ex libris scheen de zon nog
voor de (in 2002) jonggestorven Pim Zwiers.
6
De Bulgaarse kunstenaar Robert Baramov uit Varna aan de Zwarte Zee ontwierp
een als kleurenets uitgewerkt ex libris (afb. 6) voor zijn Italiaanse collega Paolo
Rovegno. Het is een mooie prent, maar de ex-librisverzamelaars die streng zijn in
de leer zullen de tekstverwerking te onduidelijk vinden. Onderaan in de prent, zoals
visjes in de golven verborgen, lezen we: “Exl - L + P Rovegno”. De tekst is zo door
de zee overspoeld dat de naam bijna niet meer leesbaar is. Dit ex libris, als eigendomsmerk
in een boek gekleefd, toont de naam van de eigenaar nauwelijks.
Het astrologische teken van Paolo Rovegno is Sagittarius (boogschutter) en dat
van zijn vrouw is leeuw. Een man vliegt als een Panamarenkofiguur over een door
de golven omspoelde rots. Een erotisch aantrekkelijke vrouw vliegt met hem mee.
Vanuit een lege, met dreigende tentakels gewapende schelp, richt boogschutter
Rovegno zijn pijl op de ontvoerder. De vrouw staat, net als Lidia Rovegno, in het
teken van de leeuw. (De leeuw, die zoals de boogschutter, de ontvoerder tracht te
grijpen.) Het astrologische teken van de leeuw is een soort omgekeerde U, met aan
de rechterpoot een krul en aan de linker een cirkel. De vrouw op de kleine rots staat
in dit astrologische teken van de leeuw, dat hier gevormd wordt door een langgerekte,
opgepeuzelde vis. Baramov heeft dit dubbelmotief iconografisch knap in een
dynamische prent gevat.
7
De Bulgaar Peter Velikov heeft hetzelfde astrologische dubbelthema voor Lidia en
Paolo Rovegno als kleurenets uitgewerkt. De leeuw troont majestueus op de toren
van zijn kasteel (dat ons doet denken aan Malpertuis uit Van den vos Reynaerde).
Voor zijn poort wordt de leeuw bedreigd door een boogschutter, uitgebeeld als een
centaur. De centaur is ook een astrologisch sterrenbeeld. Dit is niet alleen artistiek,
maar ook iconografisch een boeiende en symbolisch rijke (misschien zelfs te volle)
prent (afb. 7).
Tiecelijn, 18, 2005