Huidige selectiecriteria en de online documentaire HOOFDSTUK 4 ...

ook uitvoerig besproken in “Zorgen voor onzichtbare assets” (2011), een publicatie van het
project kennisdisseminatie. Beeld en Geluid houdt zich op een aantal vlakken al bezig met born
digital materiaal, zoals met een recente pilot voor het archiveren van websites met audio-visuele
content. Daarnaast is er de collectie internetvideo. Dat project vertoont veel overlap met wat
er moet gebeuren rondom selectie en acquisitie van online documentaires. Korte video’s met
een documentaire-achtig karakter op sites als Vimeo en YouTube vinden via actieve acquisitie,
zoals de afgelopen jaren uitgevoerd door archivarissen en stagiaires, zoveel mogelijk hun weg
naar de archieven. Wel blijkt uit de huidige lijst van geselecteerde video’s dat vooral actuele
gebeurtenissen goed gerepresenteerd zijn. Naar documentaire-achtige vormen zoeken vereist
vooral een andere focus en bijpassende zoektermen. Een dergelijke nadruk past echter wel in
de collectie internetvideo.
1.3 ALTERNATIEVEN
Al eerder werd het voorstel van John Mackenzie Owen genoemd, om bij selectie te kijken naar
gebruik, in plaats van naar productie. Zijn voorstellen voor een zogenaamd ‘digital heritage
repository’ zijn zo radicaal dat ze maar moeilijk te rijmen zijn met het huidige beleid van Beeld
en Geluid. Zijn inzichten brengen echter wel de beperkingen aan het licht waarmee Beeld
en Geluid te maken heeft op het vlak van archivering van met name digitale, op het internet
gedistribueerde producties. Zijn perspectief moet dus ook meer gezien worden als een
aanleiding tot discussie dan als een eenvoudig te implementeren alternatief.
Zijn suggestie om bij de selectie van materiaal voor opslag
De huidige nadruk
op auteurschap
en ‘high-culture’
sluit niet goed
aan bij de wijze
waarop productie
plaatsvindt in het
digitale tijdperk
te kijken naar gebruik in plaats van productie loopt tegen een aantal
problemen aan. Allereerst vereist het een hele andere manier van
nadenken over collectioneren. De huidige nadruk op auteurschap
en zogenaamde high-culture sluit niet goed aan bij de wijze waarop
productie plaatsvindt in het digitale tijdperk:
“Creating digital objects in cyberspace can be considered as the normal
way in which society expresses itself both at the institutional and at the
individual level. This is currently true for advanced societies, and could
increasingly become so in less advanced societies as well. In fact, these
digital artifacts constitute what may be described as the digital fabric of
society. It is through this digital fabric that our culture expresses itself, and it is therefore this
fabric that constitutes the cultural heritage that needs to be preserved” (Mackenzie Owen:47).
Deze benadering vraagt veel meer internationale samenwerking doordat landsgrenzen op het
niveau van productie niet langer de afbakening vormen voor opslag. Archiveringsinstanties
krijgen dan een heel ander takenpakket dan ze nu hebben. Mackenzie Owen kijkt naar
mogelijkheden om samen te werken met private instanties bij het indexeren en toegankelijk
maken van materiaal. Hij noemt de samenwerking van de laatste jaren tussen Google
en bibliotheken als goed voorbeeld. Google, een bedrijf dat altijd op zoek is naar content,