deurlopende formatiewe assessering in skriftelike stelwerk in graad 5

… findings based on evidence, are very important beyond the classroom, for
only through being alerted to the advantages and disadvantages of change in
different contexts can policy makers make informed decisions as to the best
way forward. If they are to do this, they have to be kept informed.
Deur die kurrikulum te onderwerp aan kritiese navorsing te onderwerp, kan tekortkominge
uitgelig en publiek gemaak word. Aksienavorsing kan die navorsingsmetode word wat ‘n
klaskamerpraktisyn in staat stel om te gebruik om sodoende sy/haar praktyk te verander na
reflektering daarop. Leerkragte en leerders word nou geforseer om aan te pas by die
behoeftes van die ‘sisteem’ wat soms nie verander en nie aangespreek word nie. Leerkragte
moet egter inisiatief aan die dag lê en moet krities staan teenoor dit en nie maar bloot maak
soos aan hulle voorgesê word om te doen, of doen soos daar maar altyd gedoen was nie.
Aksienavorsing is ‘n “bottom-up” benadering om relevante verandering teweeg te bring
(Ebbutt en Elliot, 1983: 126). Wanneer dit plaasvind, baat nie net die leerkrag nie, maar ook
die skool soos idees uitgeruil word. “Action research is a research method which ‘fits’ the
parameters and ethos of the classroom for it allows teachers and pupils to be active change
agents, not simply participant observers” (Bryant, 1990). Dit beteken dat leerkragte ten volle
betrokke is in die konseptualisering en dan die implimentering van verandering in plaas van
waarnemers wat nie betrokke wil raak nie. Demokrasie beteken gelyke regte. Dit is ‘n
algemene beginsel van demokrasie dat almal wat geraak word deur ‘n betrokke wetgewing
die reg het om deel te neem in die proses.
Emansipatoriese aksienavorsing is geskik vir onderwysers in Suid-Afrika. Onderwysers kan
deur middel van hierdie benadering bewus raak van sosio-politieke toestande buite die
klaskamer en kyk hoe die klaskamer beïnvloed word. Hulle kan dan ‘n waardevolle bydrae
lewer deur hulle bevindinge bekend te maak, nie net aan kollegas nie, maar ook onderwysowerhede.
Stenhouse (1975:142) argumenteer dat kurrikulumnavorsing en -ontwikkeling self deur die
onderwyser gedoen behoort te word. In emansipatoriese aksienavorsing word die onderwyser
‘n agent vir transformasie en die transformasie vind alleenlik plaas op ‘n verantwoordbare
manier wat leerkragte tydens navorsing nagevors het. Onderwysers het ‘n professionele
verantwoordelikheid om hulself sowel as hulle leerlinge te bemagtig en hul te leer om dinge
na te vors. Dit is ‘n belangrike wyse van leer (Wilhelm, 1969:236) en sodoende word hulle
45