deurlopende formatiewe assessering in skriftelike stelwerk in graad 5

Aksienavorsing is basies gegrond in die onderlinge afhanklikheid tussen teorie en praktyk;
tussen aksie en navorsing en tussen ideologie en teorie. Alle navorsers beskik oor ‘n
ideologiese raamwerk, waarvolgens hulle in die samelewing opereer dit wil sê hulle leef saam
met hul geskiedenis, opvoeding, kultuur, gewoontes, lewensbeskouing, waardes en norme,
politieke oortuiginge, lewenservaringe en veel meer (Van Schalkwyk, 1981:3). Gesamentlik
vorm dit sy denke, waarneminge en vertolkinge. Alles het ‘n medebepalende invloed op die
vorminge van hulle standpunte, grondoortuiginge en beskouinge. Anders gestel, die mens se
totale wese op ‘n gegewe tydstip, soos dit geslyp en gevorm is deur al hulle ervaringe in die
tyd, lê ten grondslag van sy standpunt(e) en posisiekeuse(s) vanwaar hulle sake waarneem,
begryp en vertolk (Van Schalkwyk, 1981:3). Die ideologiese raamwerk kan inskakel met dié
van die beleidsmakers of dit kan teenstrydig daarmee wees. Die gevolgtrekking waartoe hier
gekom kan word, is dat navorsing polities en ideologies is.
3.4.2 Aksienavorsing en die kurrikulum
Dit is algemene kennis dat die owerhede die kurrikulum gebruik om aan hulle geheime
agendas gestalte te gee. In baie lande word die onderwysstelsel misbruik om mense bloot op
te lei vir die behoeftes aan mannekrag. Ander misbruik dit om politieke doelstellings te
bevorder of om die samelewingsorde te verander. In lande waar klasseverskil sterk is en
diskriminasie hoogty vier, kan onderwys misbruik word om die werkersklas uit die beroepe
van die middelklas se beroepe te hou en hoogstens te leer om sosiaal binne hulle klas aan te
pas (Van Schalkwyk, 1981:58). Voor 1995 was die onderwysstelsel in Suid-Afrika
gekenmerk deur ‘n hiërargiese en outoritêre karakter. Volgens die Nasionale
Onderwysbeleid, Nr. 39 van 1967 was die wet uitdruklik ten opsigte van sy doelstellings en
verwagtinge. Besondere waardes was geheg aan Christelik-Nasionale Onderwys,
differensiasie en ‘n streng sentrale beheer is uitgeoefen.
Hartshorne (1989: 111-112) spreek hom so uit ten opsigte van die streng sentrale beheer:
The main purpose of the strict central control of education by the nationalist
government was to ensure that the social, political and economic ideologies of
the Afrikaner Nationalist were reflected throughout the state education system.
In Suid-Afrika was die kurrikulum dus gebruik om bogemelde beginsels te bevorder en dit
het tot ‘n burokratiese bestuur gelei in skole met prinsipale wat streng daarby gehou het om
43