Jaarverslag 2011 - gwk
Jaarverslag 2011 - gwk
Jaarverslag 2011 - gwk
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Jaarverslag</strong><br />
<strong>2011</strong>
2<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
<strong>2011</strong><br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
<strong>2011</strong><br />
Visie<br />
Om ‘n volhoubare agri-besigheid van uitnemendheid te wees.<br />
Missie<br />
Ons ontsluit potensiaal, skep welvaart en voeg waarde toe vir ons Vennote-in-missie op<br />
‘n entrepreneuriese wyse, gekenmerk deur:<br />
Innoverende denke,<br />
Kreatiewe oplossings,<br />
Voortreflike besluitneming,<br />
Energieke uitvoering, gerugsteun deur eienaarskap en spesialisasie.
3<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
<strong>2011</strong>
4<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
<strong>2011</strong>
Indeks<br />
6-7 Inkomstestaat en balansstaat wat<br />
‘n drie jaar oorsig gee.<br />
8-9 Voorsittersverslag<br />
10-13 Korporatiewe beheer<br />
14-15 Verslag van die ouditkomitee<br />
16-17 Sosiale verantwoordelikheid<br />
20-23 Verslag van die besturende Direkteur<br />
26-27 Verslag van die Ouditeure oor die verkorte finansiële state<br />
28-29 Direkteursverantwoordelikhede en -goedkeuring<br />
30-31 Sertifikaat van die Maatskappysekretaris<br />
36-37 Direkteursverslag<br />
40-41 Staat van finansiële posisie<br />
42 Staat van finansiële prestasie<br />
43 Staat van omvattende inkomste<br />
47 Staat van verandering in ekwiteit<br />
49 Staat van kontantvloei<br />
50 Nota1 - Beleggings in filiale<br />
50 Nota 2 - Beleggings in gesamentlike ondernemings<br />
52 Nota 3 - Beleggings in geassosieerdes<br />
53 Nota 4 - Lenings aan / (vanaf) groepmaatskappye)<br />
56 Nota 5 - Lenings aan / (vanaf) aandeelhouers<br />
57 Nota 5 - Voorraad<br />
58 Nota 7 - Aandelekapitaal<br />
5<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
2010<br />
5<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
<strong>2011</strong>
GWK Beperk<br />
Drie Jaar Groep Finansiële Oorsig<br />
Inkomstestaat<br />
6<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
<strong>2011</strong><br />
2009 2010 <strong>2011</strong><br />
R’000 R’000 R’000<br />
Omset 3 799 869 3 089 719 3 250 348<br />
Bedryfsinkomste voor inagneming van volgende: 189 065 152 233 196 123<br />
- Rente Betaal: Eksterne Bronne 120 064 63 422 65 492<br />
Wins voor Toevallings aan Lede 69 001 88 811 130 631<br />
Toevallings aan Lede 94 100 59 772 68 701<br />
- Korting Betaal 67 463 40 670 54 709<br />
- Rente Betaal 26 637 19 102 1 3 992<br />
Wins voor belasting (25 099) 29 039 61 930<br />
Belasting 15 707 8 375 12 541<br />
Wins vir die jaar (40 806) 20 664 49 389<br />
R’000<br />
R’000<br />
Omset ( R’000)<br />
Wins voor toevallings aan lede (R’000)<br />
% Netto opbrengs op totale kapitaal Netto wins as % van Omset<br />
%<br />
%
Balansstaat<br />
Bates<br />
2009 2010 <strong>2011</strong><br />
R’000 R’000 R’000<br />
Nie-bedryfsbates 279 953 311 124 399 157<br />
Bedryfsbates 9 94 683 1 003 517 1 306 250<br />
Totale Bates 1 274 636 1 314 641 1 705 407<br />
Ekwiteit en Laste<br />
Uitgereikte Aandelekapitaal 9 995 10 325 10 779<br />
Reserwes 14 277 37 123 76 268<br />
Aandeelhouerslenings 332 837 373 986 424 245<br />
Aandeelhouersbelang 357 109 421 434 511 292<br />
Nie-bedryfslaste 33 888 26 242 31 349<br />
Bedryfslaste 883 639 866 965 1 162 766<br />
Totale Ekwiteit en Laste 1 274 636 1 314 641 1 705 407<br />
Totale Bates (R’000) Eie kapitaal tot totale kapitaal<br />
Aandeelhouersfondse (R’000) % Opbrengs op aandeelhouersfondse<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
7 7<br />
<strong>2011</strong>
Voorsittersverslag<br />
GWK het sedert sy ontstaan in 1997, konstante sterk groei getoon.<br />
Ten spyte van uiters uitdagende ekonomiese omstandighede, kan<br />
daar rapporteer word dat GWK hierdie groei-tendens kon volhou.<br />
Dit is bereik deur te fokus op koste-effektiwiteit sowel as beleggings<br />
in die waardeketting en tegnologiese gevorderde infrastruktuur.<br />
Ekonomiese Oorsig<br />
Die afgelope jaar was een met die uitdagendste ekonomiese<br />
omstandighede in die geskiedenis van GWK. Die ekonomie was<br />
traag om te herstel van ‘n globale resessie en is volatiliteit die<br />
enigste konstante faktor waarop daar met sekerheid staat gemaak<br />
kan word.<br />
Dit is veral wisselkoers– en kommoditeitsprys volatiliteit wat ‘n<br />
wesentlike impak het op die besigheid van GWK. Die meganismes<br />
en kontroles vir die bestuur van prys- en wisselkoers risiko’s in<br />
GWK is herbesoek ten einde sodanige risiko’s sover as moontlik te<br />
mitigeer.<br />
‘n Moontlike verdere gevolg van die globale resessie is dat die<br />
ekonomiese mag kan skuif van die VSA en Europese Unie na China<br />
en Indië, aangesien China en Indië aansienlike sterker groei as die<br />
Westerse ekonomieë toon. As lid van die BRICS–groep is Suid-Afrika<br />
baie goed geposisioneer om hieruit munt te slaan.<br />
Plaaslik bestaan die verwagting dat die rentekoers sy bestaande lae<br />
vlakke oor die medium termyn sal handhaaf.<br />
Landbou Oorsig<br />
Die reële netto landbou-inkomste het gedurende 2010 met ongeveer<br />
15% gedaal, en in 2009 was die daling ongeveer 12%. Daar word<br />
egter verwag dat weens die styging in kommoditeitspryse, hierdie<br />
tendens in <strong>2011</strong> omgekeer sal word.<br />
Daar word verwag dat onder die huidige Suid-Afrikaanse biobrandstof<br />
strategie, die vraag vir grondstowwe vir die vervaardiging<br />
van bio-brandstof in Suid-Afrika uiters laag sal wees. Die verwagte<br />
styging in die uitvoer pariteit prys van mielies, sal ‘n beperking<br />
plaas op die gebruik van mielies as ‘n grondstof in die vervaardiging<br />
van bio-brandstof.<br />
8<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
<strong>2011</strong><br />
Die verwagting is dat die vraag na vleis internasionaal kan styg.<br />
Dit is egter onseker teen watter tempo. Die negatiewe tendens in<br />
die skaapvleis produksie kan moontlik omgeskep word in ‘n groeitendens<br />
as gevolg van die styging in winsmarges. Enige groei in<br />
skaapvleis produksie sal egter afhang van die mate waarin diefstal<br />
van vee en verliese te wyte aan roofdiere bekamp kan word.<br />
Landbou word internasionaal beskou as ‘n goeie<br />
beleggingsgeleentheid en is daar ‘n tendens, ook plaaslik, dat<br />
korporatiewe entiteite terugwaarts in die voedsel waardeketting<br />
integreer deur landbougrond te bekom. Suid-Afrika beskik<br />
oor die natuurlike- en menslike hulpbronne om sterk groei in<br />
landbouproduksie te bewerkstellig, met ‘n gevolglike styging in<br />
werksgeleenthede. Enige groei in landbou produksie is egter slegs<br />
moontlik binne ‘n gunstige en gekoördineerde sosio-ekonomiese<br />
en politieke bestel.<br />
Daar bestaan tans verskeie beperkings op groei in die landbou en<br />
landbou werksgeleenthede. Van hierdie beperkinge sluit in duur<br />
en oneffektiewe vervoer infrastruktuur wat die mededingendheid<br />
in die voedsel waardeketting belemmer, gebrekkige en<br />
ongekoördineerde landbou navorsing sowel as die kwessie rakende<br />
die gebruik en kwaliteit van water in Suid-Afrika. Die Groen Skrif op<br />
Grondhervorming is ‘n verdere beperking om investering in landbou<br />
te bewerkstellig. Beide die Regering sowel as die landbou industrie,<br />
het ‘n gesamentlike verantwoordelikheid om hierdie beperkinge<br />
aan te spreek en sodoende meer welvaart en sekuriteit vir alle<br />
Suid-Afrikaanse burgers te skep.<br />
Die Jaar vir GWK<br />
Die strategie om vertikaal uit te brei in die waardeketting het<br />
duidelik vrugte afgewerp en kon GWK, ten spyte van uitdagende<br />
ekonomiese toestande, steeds uitstekende resultate behaal.<br />
Die totale wins word jaarliks ontsluit aan aandeelhouers en in die<br />
huidige jaar is daar weereens uitstekende resultate bereik met<br />
‘n verdeling aan aandeelhouers van R68.7 miljoen teenoor R59.7<br />
miljoen in 2010. Dit verteenwoordig ‘n opbrengs op totale kapitaal<br />
van 9.9% teenoor 7% in 2010.
Klasie Jacobs<br />
Voorsitter<br />
GWK het gevolglik daarin geslaag om aandeelhouersbelang te laat<br />
toeneem tot R511.3 miljoen van R421.4 miljoen in 2010.<br />
Hierdie positiewe groei is moontlik gemaak deur die lojale<br />
ondersteuning van aandeelhouers, tesame met pro-aktiewe<br />
bestuur en toegewydheid van personeel en wil ek namens die<br />
Direksie my hartlike dank uitspreek teenoor almal wat bygedra het<br />
tot GWK se sukses.<br />
Volhoubaarheid<br />
GWK is deeglik bewus van sy verantwoordelikheid teenoor<br />
die gemeenskappe in die geografiese gebied waarbinne GWK<br />
funksioneer. Dit is weens hierdie rede dat GWK se betrokkenheid<br />
by sosio-maatskaplike investering nie as ‘n verpligting gesien word<br />
nie, maar eerder ‘n belegging in die gemeenskappe wat bydra tot<br />
GWK se sukses.<br />
GWK is ook verbind tot ‘n konstruktiewe bydrae tot Swart<br />
Ekonomiese Bemagtiging wat onder andere insluit tegniese- en<br />
finansiële ondersteuning aan opkomende boere. Dit is in belang<br />
van Suid-Afrika dat opkomende boere ontwikkel in volwaardige<br />
kommersiële boere.<br />
Erkenning<br />
Ons sê vaarwel aan Gerhard Stander na 27 jaar se toegewyde<br />
en lojale diens as direkteur. Sy wysheid en insig van landbou sal<br />
gemis word en wens ons hom die beste toe met sy toekomstige<br />
aktiwiteite.<br />
Ek wil ook my mede-direkteure bedank vir hul bydrae en<br />
ondersteuning waarsonder GWK nie sou kon presteer het nie.<br />
Aan die personeel van GWK, my opregte dank vir jul toewyding in<br />
uitdagende omstandighede.<br />
Die aandeelhouers van GWK is die hoekstene waarop die<br />
maatskappy gebou is. Sonder julle lojale ondersteuning sou GWK<br />
nooit die hoogtes kon bereik het nie.<br />
Bowenal, ons dank aan ons Hemelse Vader van wie alle goeie gawes<br />
en talente ontvang word.<br />
NB Jacobs<br />
Voorsitter<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
9 9<br />
<strong>2011</strong>
Korporatiewe<br />
Beheer<br />
Die direkteure en personeel van GWK streef daarna om die<br />
maatskappy op ‘n effektiewe, verantwoordelike, morele en<br />
entrepreneuriese wyse te bestuur. Dit is weens hierdie strewe dat<br />
die Direksie en Hoofbestuur deurlopende oorweging skenk aan<br />
ontwikkelinge in korporatiewe beheer en dit implementeer waar<br />
van toepassing.<br />
Die Direksie onderskryf die beginsels van die King Code of Corporate<br />
Governance 2009 (King III). ‘n Volledige nakomings evaluasie van<br />
King III is in samewerking met PWC gedoen en is stappe geneem om<br />
die toepaslike tekortkominge aan te spreek.<br />
GWK waarde sisteem<br />
Korporatiewe Beheer is gesetel in GWK se waarde sisteem, wat die<br />
volgende behels:<br />
• Kliëntgerigtheid<br />
• Spanfokus<br />
• Integriteit<br />
• Menswaardigheid<br />
• Openlikheid<br />
• Voortreflikheid<br />
• Mede-eienaarskap<br />
• Sosiale verantwoordelikheid<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
10<br />
<strong>2011</strong><br />
Raad van Direkteure<br />
GWK beskik oor ‘n unitêre Raad van Direkteure met 13 onafhanklike,<br />
nie–uitvoerende direkteure en 2 uitvoerende direkteure.<br />
Direkteure word deur aandeelhouers in streeksverband genomineer<br />
en op die Algemene Jaarvergadering verkies.<br />
Die direkteure funksioneer in terme van ‘n formele Direkteursbeleid<br />
wat die waardes van die maatskappy reflekteer en die raamwerk<br />
waarbinne direkteure funksioneer, uiteen sit.<br />
Dit is die verantwoordelikheid van die uitvoerende direkteure om die<br />
besluite van die Raad van Direkteure te implementeer. Daar bestaan<br />
‘n volledige matriks wat deur die Direksie goedgekeur is, wat sekere<br />
bevoegdhede en magte aan Bestuur delegeer. Wesentlike aspekte<br />
is gereserveer vir besluitneming deur die Raad van Direkteure.<br />
Die Raad van Direkteure is in effektiewe beheer van die maatskappy<br />
en is betrokke in alle besluite wat wesentlik is vir die maatskappy<br />
ten einde die volhoubaarheid daarvan te verseker. Divisie Direksies<br />
bestaan vir elke operasionele divisie in GWK en stel dit die Direksie<br />
in staat om groter spesialiteits kundigheid in ‘n gediversifiseerde<br />
maatskappy soos GWK te vestig. Daar sal van <strong>2011</strong> ‘n rotasie tussen<br />
Divisie Direksies plaasvind sonder om die kontinuïteit van die Divisie<br />
Direksies negatief te bëinvloed.
Direksie Portefeuljes<br />
Klasie Jacobs*<br />
Frank Lawrence*<br />
Quinton Barnes*+<br />
Hennie Coetzee*<br />
Doepie du Plessis*^<br />
GWK Direksie V O x x x x x x x x x x x x x x x<br />
Uitvoerende Komitee V x x x x<br />
Ouditkomitee x x V x<br />
Risiko-komitee x x V x<br />
Vergoedingskomitee V x x x x<br />
GWK Handel Divisie Direksie x x x x x V x<br />
GWK Veilings & Vleis Divisie Direksie x x x x V x<br />
GWK Graan Divisie Direksie x x x x x V<br />
GWK Spesialis Produkte Divisie Direksie x x x x x V<br />
GWK Industrieë Divisie Direksie x x x x x V x<br />
Aartappel Advieskomitee x x x V x x x<br />
Grondbone Advieskomitee x x x V x x x<br />
Wyn Advieskomitee x V x x x<br />
Vee-produsente vergadering x x x x x x x x x x x x x x x x<br />
Besproeiings-produsente vergadering x x x x x x x x x x x x x x x x<br />
SEB-komitee x x x x x x V<br />
GWK Aandeelhouersforum V x x x x x x x x x x x x x x x x<br />
* Onafhanklik, nie-uitvoerend<br />
# Uitvoerend<br />
+ Bedank 28 Januarie <strong>2011</strong><br />
^ Termyn verstryk 03 November 2010<br />
i Verkies 03 November 2010<br />
V Voorsitter<br />
O Onder-Voorsitter<br />
< Aangestel 2 Februarie <strong>2011</strong><br />
Frans Lubbe*<br />
Tertius Marais*<br />
Willem Mülke*<br />
Orffer Müller*<br />
Rehann Nolte#<br />
Eric Ramongalo*<br />
Piet Roux*<br />
Ronnie Stadhouer*<br />
Gerhard Stander*<br />
Johan van Dyk#<br />
Koos van der Ryst *i<br />
Frans Wiid*<<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
11 11<br />
<strong>2011</strong>
Direksiekomitees<br />
Die Direksie het sekere komitees gevestig wat verantwoording<br />
doen aan die Raad van Direkteure. Spesifieke verantwoordelikhede<br />
is aan dié komitees gedelegeer met duidelik gespesifiseerde<br />
verwysingsraamwerke. Geen uitvoerende direkteur tree as<br />
Voorsitter op van enige van die ondergemelde Direksiekomitees nie.<br />
Ouditkomitee<br />
Die Ouditkomitee verrig ‘n belangrike rol in die stelsel vir die<br />
monitering van interne kontroles. Die lede van die Ouditkomitee<br />
beskik oor voldoende finansiële en kommersiële vaardighede ten<br />
einde hul pligte en verantwoordelikhede suksesvol uit te voer.<br />
Die verslag van die Ouditkomitee vir die afgelope finansiële jaar, is<br />
vervat in dié <strong>Jaarverslag</strong>.<br />
Risiko-komitee<br />
Die maatskappy se Risiko-komitee bestaan uit vier onafhanklike,<br />
nie–uitvoerende direkteure. Die uitvoerende direkteure,<br />
hoofbestuurders, Uitvoerende Bestuurder: Risikobestuur en<br />
Bestuurder: Interne Oudit woon die vergaderings op uitnodiging by.<br />
Die Komitee vergader ten minste vier maal per jaar.<br />
Die Risiko-komitee beskik oor ‘n formele handves wat deur die GWK<br />
Raad van Direkteure goedgekeur is. Die Komitee is verantwoordelik<br />
om die maatskappy se risiko filosofie, strategieë en beleid te hersien,<br />
sowel as om die effektiwiteit van die GWK risikobestuursplan te<br />
evalueer.<br />
12<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
<strong>2011</strong><br />
Na aanleiding van die uitdagende ekonomiese omstandighede<br />
wat sedert 2010 heers, het die Risiko-komitee besluit dat GWK se<br />
risiko beleidsraamwerk en bestuurstelsels uitgebrei moet word.<br />
Die GWK Risiko-bestuursplan is herbesoek en in samewerking met<br />
die ouditeure van die GWK-groep, aansienlik aangepas om die<br />
veranderde besigheidsomstandighede te reflekteer.<br />
Vergoedingskomitee<br />
Die Vergoedingskomitee bestaan uit vier onafhanklike, nie–<br />
uitvoerende direkteure en die Besturende Direkteur. Die Finansiële<br />
Direkteur woon die vergaderings op uitnodiging by.<br />
Die Vergoedingskomitee speel ‘n sleutelrol in die handhawing van ‘n<br />
prestasie-georiënteerde kultuur binne GWK deur die vestiging van<br />
prestasie-gekoppelde vergoedingstrukture.<br />
Die Vergoedingskomitee het twee maal die afgelope finansiële jaar<br />
vergader. Die Vergoedingskomitee het onbeperkte toegang tot<br />
eksterne kundiges om die Komitee by te staan in die hersiening<br />
van GWK se vergoedingsfilosofie, formulering van die oorhoofse<br />
Menslike Hulpbron raamwerk en vergelyking van die maatskappy<br />
se vergoedingspraktyke met die beste bestaande praktyke.
13<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
<strong>2011</strong>
Verslag van die Ouditkomitee<br />
Hierdie verslag inkorporeer die vereistes vir die statutêre<br />
verantwoordelikhede van ouditkomitees, soos vervat in artikel<br />
270A van die Maatskappywet 61 van 1973 (die 1973 Wet), en artikel<br />
94 van die Maatskappywet, Wet 71 van 2008 (die 2008 Wet).<br />
Samestelling van die Ouditkomitee<br />
Die Ouditkomitee bestaan uit vier onafhanklike, nie-uitvoerende<br />
direkteure soos per die riglyne van King III. Die lede beskik, na die<br />
mening van die Komitee, oor die nodige vaardighede, kennis en<br />
ervaring om hul pligte en verantwoordelikhede in terme van die<br />
2008 Wet, na behore te verrig.<br />
Die volgende persone het op die Ouditkomitee gedien vir die jaar in<br />
oorsig:<br />
Ouditkomitee lid Kwalifikasie<br />
• FJ Lubbe (Voorsitter) CA(SA)<br />
• NB Jacobs B.Sc. Agric. (Hons)<br />
• FJ Lawrence B.Sc. Landbou-ekonomie (Hons)<br />
• TCJ Marais B.Com. (Hons) MBA<br />
Verantwoordelikhede van die Ouditkomitee<br />
Die Komitee handel in ooreenstemming met ‘n handves, welke<br />
handves deur die Direksie goedgekeur is. Hierdie handves sit die<br />
pligte, verantwoordelikhede en gedelegeerde bevoegdhede van die<br />
Komitee uiteen.<br />
Die Komitee dien ook as Ouditkomitee van die filiale van GWK.<br />
Die algemene verantwoordelikhede van die Ouditkomitee sluit die<br />
volgende in:<br />
• Hulle dien as skakel tussen die eksterne ouditeure en die<br />
Direksie;<br />
• Hulle adviseer die Direksie of daar voldoende interne- en<br />
finansiële kontroles in plek is;<br />
• Die nagaan en goedkeuring van die jaarlikse interne ouditplan;<br />
• Die nagaan en goedkeuring van die eksterne ouditplan;<br />
• Die nagaan van interne ouditverslae, sowel as<br />
bestuurskommentaar daarop;<br />
• Die nagaan van eksterne ouditverslae, sowel as<br />
bestuurskommentaar daarop;<br />
• Hulle bepaal die effektiwiteit van beide die eksterne en interne<br />
ouditeure<br />
• Hulle stel ‘n beleid saam, vir goedkeuring deur die Direksie,<br />
rakende die voorsiening van nie-ouditdienste deur eksterne<br />
ouditeure;<br />
14<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
<strong>2011</strong><br />
• Hulle maak ‘n aanbeveling aan die aandeelhouers vir<br />
goedkeuring, vir die aanstelling van onafhanklike eksterne<br />
ouditeure, sowel as die goedkeuring van eksterne ouditeure se<br />
vergoeding.<br />
• Hulle verseker dat alle wesentlike finansiële risiko’s<br />
geïdentifiseer is en bestuur word.<br />
Vergaderings<br />
Die Ouditkomitee het vir die periode in oorsig vier maal vergader,<br />
welke vergaderings ook op uitnodiging deur die onafhanklike<br />
eksterne ouditeure, uitvoerende direkteure, hoofbestuur, die<br />
Uitvoerende Bestuurder: Risikobestuur, Bestuurder: Interne Oudit en<br />
die Maatskappysekretaris bygewoon is. Persone wat vergaderings<br />
op uitnodiging bywoon, beskik egter nie oor stemreg nie.<br />
Die Ouditkomitee vergader, sonder dat enige ander bestuurslede<br />
teenwoordig is, met die onafhanklike eksterne ouditeure,<br />
Uitvoerende Bestuurder: Risikobestuur en Bestuurder: Interne Oudit.<br />
Toegang tot die Ouditkomitee<br />
Die onafhanklike eksterne ouditeure sowel as die interne ouditeure<br />
het onbeperkte toegang tot die Ouditkomitee en die Voorsitter van<br />
die Ouditkomitee.<br />
Statutêre pligte<br />
In navolging van die bepalings van artikel 270 A van die 1973 Wet,<br />
het die Ouditkomitee:<br />
• die aanstelling van Enslins (Bethlehem) Ing. as onafhanklike<br />
eksterne ouditeure en mnr. PY Morrison, as die geregistreerde<br />
ouditeur verantwoordelik vir die oudit, bevestig;<br />
• hulself tevrede gestel dat die eksterne ouditeure onafhanklik<br />
van die maatskappy is;<br />
• die terme van aanstelling en die fooie betaalbaar met die<br />
onafhanklike eksterne ouditeure ooreengekom;<br />
• bevestig dat hulle nie enige klagtes ontvang het, hetsy<br />
van binne of buite die maatskappy, met betrekking tot<br />
rekeningkundige praktyk, die eksterne- en interne oudit van<br />
die maatskappy, die inhoud of oudit van die jaarlikse finansiële<br />
state, of enige verwante aangeleentheid nie.<br />
Die Ouditkomitee beveel ook aan dat die aandeelhouers die<br />
aanstelling van Enslins (Bethlehem) Ing. as onafhanklike eksterne<br />
ouditeure van GWK vir die jaar geëindig 31 Mei <strong>2011</strong> en mnr. PY<br />
Morrison as die geregistreerde ouditeur verantwoordelik vir die<br />
oudit, goedkeur.
Jaarlikse finansiële state<br />
Na deeglike oorweging van die volledige finansiële state, met spesifieke verwysing dat ‘n aanvaarbare vlak van openbaarmaking en redelike<br />
voorlegging aan voldoen is, het die Ouditkomitee aan die GWK-Groep Direksie aanbeveel dat die jaarlikse finansiële state goedgekeur word.<br />
Namens die Ouditkomitee<br />
FJ Lubbe<br />
Voorsitter: Ouditkomitee<br />
18 Augustus <strong>2011</strong><br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
15 15<br />
<strong>2011</strong>
Sosiale Verantwoordelikheid<br />
GWK is verbind daartoe om as ‘n verantwoordelike korporatiewe<br />
burger op te tree. Dit word gedoen deur beleggings in borgskappe,<br />
vaardigheidsontwikkeling en interaksie met ons rolspelers.<br />
Die maatskappy onderskryf die beginsels soos vevat in die Landbouhandves<br />
vir Swart Ekonomiese Bemagtiging. GWK se eie SEBvoldoening<br />
is geklassifiseer as Vlak 7 en word SEB-ontwikkeling as<br />
van strategiese belang beskou.<br />
Die afgelope finansiële jaar is R7.5m aan sosiale verantwoordelikheids-<br />
en gemeenskapsprojekte spandeer. Finansiële ondersteuning<br />
is aan 13 skole verskaf. GWK het voorts deskundige ondersteuning,<br />
soos byvoorbeeld inligtingstegnologie ondersteuning, aan skole verskaf.<br />
GWK was voorts, in vennootskap met die Suid-Afrikaanse Polisiediens,<br />
betrokke by ‘n projek om straatkinders ‘n veilige vesting te<br />
bied. Daar is ook ‘n borgskap verleen aan die SAPS “Youth against<br />
Crime”–projek.<br />
Die maatskappy beskou sport as ‘n uitstekende voertuig om die jeug<br />
te ontwikkel ten einde hul in staat te stel om hul volle potensiaal te<br />
bereik. In die platteland, waar GWK deel van die gemeenskap vorm,<br />
beskik kinders nie altyd oor voldoende geleenthede om hul talente<br />
op die sportveld uit te leef nie. In die lig hiervan het GWK verskeie<br />
plattelandse streeks- en skolespanne oor verskeie sportkodes geborg.<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
16<br />
<strong>2011</strong><br />
GWK was ook vir die sewende agtereenvolgende jaar die medeborg<br />
van die Noord-Kaap Vroue Entrepreneur van die jaar.<br />
Opleiding en Ondersteuning<br />
GWK beskou opleiding as die hoeksteen vir die ontwikkeling van sy<br />
mense en rolspelers. Vir die periode in oorsig het meer as 600 GWK<br />
personeellede opleiding ontvang en het die totale opleidingskoste<br />
R2.5 miljoen beloop.<br />
Opkomende boere<br />
GWK beskik oor ‘n besigheidseenheid wat uitsluitlik fokus op die<br />
opleiding en ontwikkeling van boere van voorheen benadeelde gemeenskappe,<br />
sowel as plaaswerkers. Gedurende die afgelope finansiële<br />
jaar is meer as R1.7 miljoen deur GWK in opkomende boere belê.<br />
Soos op die finansiële jaareinde was daar 169 aandeelhouers van<br />
voorheen benadeelde gemeenskappe in GWK gewees, wat verteenwoordigend<br />
is van 353 individuele begunstigdes.
17<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
<strong>2011</strong>
<strong>Jaarverslag</strong><br />
18<br />
18 2010 <strong>2011</strong>
Verslag van die Besturende Direkteur<br />
19<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
2010<br />
19<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
19<br />
<strong>2011</strong> 2010
Verslag van die Besturende Direkteur<br />
Inleiding<br />
Die 2010/<strong>2011</strong> finansiële jaar kan beskou word as een van die<br />
belangrikste jare in GWK se geskiedenis. Ten spyte van uiters<br />
uitdagende ekonomiese omstandighede kon GWK weereens<br />
uitstekende resultate behaal. GWK se netto wins voor toevallings<br />
aan aandeelhouers het met 47.1% gestyg tot R130.6 miljoen. GWK<br />
se netto wins opbrengs op kapitaal het van 7% in 2010 tot 9.9% in<br />
<strong>2011</strong> gestyg.<br />
Gedurende die periode in oorsig het GWK deur direkte- en indirekte<br />
aandeelhouding, die totale aandeelhouersbelang in Sidi Parani, ’n<br />
maatskappy wat betrokke is in die vervaardiging en verkoop van<br />
kunsmis, bekom. Hierdie belegging, tesame met die beleggings in<br />
ander waarde toevoegende besighede, het uitstekende waarde<br />
gebied, beide vanuit ’n finansiële en strategiese oogpunt. GWK is as<br />
gevolg van hierdie beleggings, strategies baie goed geposisioneer<br />
om geleenthede in die voedsel- en landbou waardekettings ten<br />
volle te benut.<br />
GWK se kernbesighede, met die uitsondering van Grondbone, Wyn<br />
en Lusern, het goed presteer. Veral die Graan Divisie het uitstekende<br />
resultate vir die jaar in oorsig behaal.<br />
Die afgelope jaar het die wêreld ekonomie ’n radikale verandering in<br />
besigheidsentimente en handelsomstandighede getoon. Volatiliteit<br />
word as die reël, eerder as die uitsondering beskou. In die lig<br />
hiervan is GWK se risikobestuurstelsels geëvalueer en die nodige<br />
aanpassings gemaak om die risiko’s wat ’n volatiele ekonomiese<br />
omgewing bied, te mitigeer.<br />
GWK se besigheidstruktuur is ook herstruktureer ten einde beter<br />
fokus te verkry in ’n gediversifiseerde maatskappy soos GWK, sowel<br />
as om vinniger op veranderinge in die mark te kan reageer.<br />
Graan Divisie<br />
Die afgelope jaar is gekenmerk deur ‘n skerp afname in aangeplante<br />
hektare van veral koring en mielies in GWK se bedieningsgebied.<br />
Hierdie afname kan grootliks toegeskryf word aan ‘n verandering<br />
in die produksiesamestelling van produsente sowel as pryse van<br />
die verskillende gewasse. Ten spyte hiervan kon die Graan Divisie<br />
steeds goeie finansiële resultate behaal.<br />
Weens die daling in aanplantings van graan, is daar veral gefokus<br />
om markaandeel in GWK se tradisionele bedieningsgebied te<br />
verhoog. Om dit te bereik, is sekere kapasiteitsuitbreidingsprojekte<br />
in Prieska, Luckhoff en Jan-Kempdorp voltooi ten einde verbeterde<br />
diensvlakke aan produsente te bied. Die Prieska tentsilo, ‘n eerste<br />
in Suid-Afrika, met ‘n kapasiteit van 18 000 metrieke ton, is<br />
die afgelope jaar voltooi. Daar is voorts ‘n silosak-depot in Jan-<br />
Kempdorp opgerig.’n Vedere innovasie is die depot wat in Luckhoff<br />
opgerig is waar vragmotors op gewig gelaai kan word. In Hopetown<br />
word beplan om die silo-bergingskapasiteit uit te brei. Daar was<br />
verder ‘n fokus om nuwe markte te betree en is graanverkrygers<br />
buite GWK se tradisionele bedieningsgebied aangestel.<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
20<br />
<strong>2011</strong><br />
Die daling in aanplantings van graan noodsaak die Graan Divisie om<br />
vertikale integrasie in die waardeketting te ondersoek. Hierdeur<br />
word addisionele inkomste vir GWK se graanprodusente<br />
bekom uit sy produkte. GWK is tans besig om in samewerking met<br />
twee ander aandeelhouers, ‘n finale ondersoek te doen rakende die<br />
oprigting van ‘n garsmoutery.<br />
Die Graan Divisie is voorts betrokke by die verbouing van Durum<br />
koring, Waxy mielies en Simba mielies onder kontrak vir afnemers.<br />
‘n Sterk groeitendens word in hierdie markte waargeneem.<br />
Die voortgesette vertraging in die opgradering van die Belmont<br />
spoorlyn, weens faktore buite GWK se beheer, plaas wesentlike<br />
druk op die Graan Divisie se logistieke mededingendheid. GWK is<br />
steeds in gesprek met die betrokke owerhede om hierdie taklyn op<br />
te gradeer.<br />
Die styging in internasionale kommoditeitspryse en die moontlike<br />
verswakking in die R/$ wisselkoers as gevolg van die ekonomiese<br />
krisis in die VSA en Europa, kan moontlik lei tot hoër binnelandse<br />
pryse vir die onmiddellike toekoms. Voortgesette verbouing van<br />
Graan blyk dus winsgewend te wees. Goeie resultate is behaal deur<br />
GWK se verskansingskamer met prysbestuur van produsente se<br />
graangewasse. Daar word verwag dat daar groter aanplantings van<br />
somergewasse in die komende seisoen sal wees en voortgesette<br />
verhandeling op uitvoerpariteitsvlakke vir mielies word verwag.<br />
Spesialis Produkte Divisie<br />
Die Aartappel besigheid lewer deurlopend stewige resultate en<br />
was daar ‘n toename in die aantal sakke aartappelmoere wat<br />
gedurende die periode in oorsig hanteer is. Die effektiewe benutting<br />
van koelkamer infrastruktuur het verder bygedra tot die goeie<br />
resultate.<br />
Verdere verbeterings deur die implementering van ‘n nuwe<br />
rakstelsel in die koelkamer word beplan, en sal dit verhoogde<br />
effektiwiteit in die hantering en opberging van aartappels tot<br />
gevolg hê. Die investering in ‘n aartappel kweekhuis het ‘n reuse<br />
bydrae gelewer tot die sukses van die Aartappel besigheid. Daar<br />
word steeds gefokus om nuwe en geskikte kultivars te identifiseer<br />
vir vermeerdering, asook om verbouings risiko’s vir produsente te<br />
verlaag.<br />
Die grondboon drogingsaanleg is gedurende die jaar verder<br />
ge-optimaliseer met verskeie verbeterings en funksioneer die<br />
fasiliteit bo verwagting goed. Bykans die hele grondbone oes in die<br />
GWK besproeiingsgebied is deur die fasiliteit gedroog. Die totale<br />
verwagte deurset het egter weens ongure klimaatsomstandighede<br />
nie gerealiseer nie.<br />
Die vooruitsigte vir grondbone verbouing lyk egter goed, veral<br />
gegewe die onlangse skerp styging in internasionale pryse. Teen<br />
huidige prysvlakke ding die gewas baie goed mee met ander<br />
gewasse en is die verwagting dat produsente van die geleentheid<br />
gebruik sal maak om grondbone by hul produksieplanne in te sluit
vir die nuwe seisoen. Internasionaal word verwag dat die hoër<br />
prysvlakke vir die afsienbare toekoms gehandhaaf kan word as<br />
gevolg van laer oeste in die Amerikas.<br />
Aanvanklike lusern aanplantings in 2010 het beloftes van verhoogde<br />
produksie vir die seisoen ingehou. Beskikbare volumes het egter nie<br />
gerealiseer nie as gevolg van die buitengewone hoeveelheid reën<br />
wat gedurende die seisoen ervaar is. Nieteenstaande die laer aanbod<br />
van lusern, is daar steeds geslaag om ‘n wesentlike markaandeel te<br />
verkry. Die ongekende nat omstandighede het uitdagings gebied in<br />
lusern kwaliteitsbeheer en voorraadbestuur.<br />
Nuwe markgeleenthede word ook deurlopend ondersoek en is ‘n<br />
lusern pers gedurende die jaar in werking gestel om logistieke<br />
uitdagings die hoof te bied, sowel as om potensiële uitvoermarkte<br />
te ontgin.<br />
Die Saad besigheid presteer deurlopend goed en handhaaf ‘n baie<br />
goeie markaandeel van saadverkope in die GWK bedieningsgebied.<br />
Deel van die strategiese visie is om nuwe en geskikte kultivars vir<br />
verbouing deur produsente te identifiseer en toepaslike proewe<br />
daarop uit te voer.<br />
Daar is in die Wyn besigheid gefokus om produksie effektiwiteit<br />
te verskerp. Weens veranderinge wat in die produksieproses<br />
aangebring is, is daar ‘n beduidende verbetering in die realisasie<br />
van sap uit druiwe verkry. Dit het tot ‘n groot mate die laer volumes<br />
en swakker kwaliteit druiwe wat gedurende die jaar ingeneem is,<br />
teengewerk.<br />
Die Wyn industrie gaan tans gebuk onder die wêreldwye ekonomiese<br />
insinking en plaas dit druk op wynpryse. Wyn uitvoere word ook<br />
erg gestriem deur die sterk Rand en verkeer die plaaslike mark tans<br />
in ‘n ooraanbod posisie. Daar word egter verwag dat dié industrie<br />
weldra behoort te herstel en word daar heelwat tyd spandeer om<br />
GWK se handelsmerke sodanig te posisioneer om enige toekomstige<br />
opswaai optimaal te benut.<br />
GWK het gedurende die jaar infrastruktuur gevestig om produsente<br />
die geleentheid te bied om betrokke te raak in die verbouing van<br />
katoen.<br />
‘n Katoenpluismeule is opgerig, vier katoenplukkers is ingevoer<br />
en is die aanplanting van katoen suksesvol gefasiliteer. Katoen<br />
opbrengste is egter gekortwiek deur die uitermatige hoeveelheid<br />
reën gedurende die seisoen, terwyl heelwat uitdagings die hoof<br />
gebied moes word met die oprigting van die pluismeule. Die<br />
plukkers het bo verwagting goed presteer en blyk dit dat die nuwe<br />
tegnologie groot byval in die industrie gevind het.<br />
Alhoewel katoenpryse tans heelwat laer as die hoogtepunte<br />
verhandel, is pryse steeds hoër as verlede jaar en dui moontlike<br />
produksieprobleme in die VSA op ‘n verdere herstel in die mark.<br />
Katoen word geag ‘n baie goeie wisselbou gewas te wees en is ons<br />
verwagtinge dat heelwat produsente in die toekoms goed deurdagte<br />
produksieplanne gaan volg wat na verwagting katoenverbouing sal<br />
insluit.<br />
GWK se Hoë Tegnologie Boerdery dienste vind steeds aanklank<br />
by produsente en word die waarde daarvan duidelik gesien in<br />
verbeterde produk-opbrengste. GWK is voorts intensief betrokke<br />
by spesifieke navorsingsprojekte om knelpunte in boerdery te<br />
ondersoek met die doel om produksie praktyke te optimaliseer en<br />
ander waardetoevoegings tot gewasse binne produksieplanne te<br />
verseker.<br />
Daar is ‘n groot fokus om opleiding te verskaf aan opkomende<br />
boere terwyl GWK ook moniteringsdienste aan geassosieerde<br />
opkomende boer projekte verskaf. Omvattende finansiële advies<br />
word ook deurlopend aan ons kliënte gelewer deur die GWK Buro<br />
Dienste, terwyl daar ook ‘n ondersteuningsrol aan ‘n verskeidenheid<br />
besighede binne GWK gebied word. GWK heg groot waarde daaraan<br />
om ‘n diens te lewer aan produsente, wat hul in staat stel om<br />
doelgerig en optimaal landbouprodukte te verbou.<br />
Handel Divisie<br />
Johan van Dyk<br />
Besturende<br />
Direkteur<br />
Die omset van die Kleinhandel besigheid het gedurende die tydperk<br />
in oorsig met 9,93% gestyg teenoor die ooreenstemmende tydperk<br />
in die vorige finansiële jaar. Direkte inset winsmarges het egter onder<br />
groot druk verkeer weens skommelinge in kommoditeitspryse.<br />
Die Modderrivier handelstak is opgradeer na ‘n LandMark winkel<br />
wat die getal LandMark winkels in GWK op vier te staan bring. Daar<br />
was in die afgelope jaar ‘n sterk fokus gewees om rentabiliteit en<br />
omsetsnelheid in handelstakke te verbeter en is daar reeds groot<br />
sukses hierin behaal.<br />
21<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
<strong>2011</strong>
In die strewe om groter diversiteit in die Kleinhandel besigheid<br />
te verkry, is die Kwik Fit bande agentskap op Hopetown bekom<br />
en lewer dit reeds ‘n beduidende bydrae tot bestaande bande<br />
besigheidseenhede.<br />
Die winsgewendheid van die Meganisasie besigheid in die huidige<br />
ekonomiese omstandighede kan as ‘n uitsonderlike prestasie beskou<br />
word. Dit is bereik deur verbeterde voorraadbestuurspraktyke<br />
om voorraad risiko’s te mitigeer. Daar word gepoog om die<br />
diensvlakke en produktiwiteit van werkswinkels te verbeter deur<br />
die implementering van ‘n uitgebreide opleidingsplan.<br />
Versekeringskommissie inkomste het robuuste groei getoon vir die<br />
periode in oorsig. Ook in die Versekerings besigheid bestaan daar<br />
‘n fokus om die produksamestelling te diversifiseer en ‘n holistiese<br />
diens aan GWK kliënte te bied.<br />
GWK Properties het vir die eerste maal sedert sy ontstaan in 2008<br />
in ‘n wins posisie afgesluit, ten spyte van die druk waaronder die<br />
eiendomsmark tans verkeer.<br />
Industriële Divisie<br />
Die kunsmis industrie het ‘n omwenteling ondergaan as gevolg<br />
van die skikking tussen Sasol en die Mededingingskommissie. Sidi<br />
Parani het sy besigheid in totaliteit geherstruktueer om by die<br />
veranderde omstandighede aan te pas en is kommoditeitsvoorraad<br />
risiko’s aangespreek deur beter gestruktueerde grondstof<br />
verskaffersooreenkomste. Hierdie strategie het vrugte afgewerp en<br />
het Sidi Parani sterk groei in sy netto wins getoon.<br />
Die Sasol mengaanleg in Durban is die afgelope finansiële jaar<br />
deur GWK bekom, en bied dit geleenthede vir die vermenging<br />
en versakking van kunsmis, sowel as wesentlike logistieke<br />
besparings. Sidi Parani het voorts sy bemarkingsteenwoordigheid<br />
in Mpumalanga, Vrystaat en Kwazulu–Natal uitgebrei deur die<br />
aanstelling van nuwe agente.<br />
Ten spyte van volatiele markomstandighede, kon SA Feed<br />
Phosphates, ’n vervaardiger van voerfosfate en veevoer produkte,<br />
steeds die finansiële jaar in ’n winsgewende posisie afsluit. Die<br />
voorsiening van fosforsuur per spoor bly steeds ’n uitdaging en plaas<br />
dit druk op SA Feed Phosphates se logistieke mededingendheid.<br />
Daar is egter ’n fokus om markaandeel te verhoog en sy kliëntebasis<br />
te diversifiseer.<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
22<br />
<strong>2011</strong><br />
Westra Nywerhede, ’n mieliemeule, het uitmuntende resultate<br />
getoon vir die <strong>2011</strong> finansiële jaar. Die afgelope jaar is gekenmerk<br />
deur wisselvalligheid in mieliepryse en is hierdie risiko grootliks<br />
gemitigeer deur die sukses van die maatskappy se aankoopbeleid.<br />
Die opgradering en kapasiteitsuitbreiding van die Christiana meule<br />
is voltooi en word die positiewe impak hiervan reeds in die finansiële<br />
resultate gereflekteer. Westra Nywerhede is voorts in proses met<br />
opwindende strategieë om hul teenwoordigheid in die voedsel<br />
waardeketting uit te brei.<br />
Flotank, ’n vervoermakelaar, het weereens uitstekende resultate<br />
getoon en is die maatskappy goed geposisioneer om nasionale<br />
logistieke geleenthede optimaal te benut.<br />
Veilings- en Vleis Divisie<br />
Die Divisie het wesentlike groei getoon in terme van markaandeel<br />
en het dit ’n positiewe effek op die netto wins posisie tot gevolg<br />
gehad. GWK se kommersiële veilings is weereens goed ondersteun<br />
deur vee-produsente en word daar deurlopend gepoog om die<br />
kopersbasis te vergroot. Die Divisie is besig met die implementering<br />
van strategieë om geleenthede in beide die Veilings- en Vleis<br />
besighede optimaal te benut, wat ook ’n verdere positiewe impak<br />
op resultate in die toekoms kan hê.<br />
GWK het die volle aandeelhouersbelang in LAW Holdings, U-Meat<br />
Holdings en Certified Natural bekom. Hierdie maatskappye<br />
bedryf skaap abattoirs te Groblershoop en De Aar, en besit ook<br />
die Certified Natural handelsmerk waarvan die gebruiksreg aan<br />
Shoprite Checkers gelisensieer is. Daar word stappe geneem om die<br />
beskikbare abattoir kapasiteit binne die GWK-groep meer effektief<br />
te benut, maar bied die verminderde skaap getalle ’n wesentlike<br />
uitdaging in hierdie verband.<br />
Wat wel verblydend is, is die vooruitsig dat skaappryse moontlik<br />
hul huidige hoë vlakke sal handhaaf en hopelik sal dit ’n positiewe<br />
impak op skaapgetalle tot gevolg hê. Produsente gaan egter gebuk<br />
onder verliese weens roofdiere, en het GWK ’n finansieringsproduk<br />
ontwikkel vir die elektrifisering van heinings om produsente in<br />
hierdie verband te ondersteun.<br />
Die Meat-to-Market bees abattoir lewer weereens bestendige<br />
resultate en word omgewingsvriendelike tegnologie ingespan om<br />
die effektiwiteit van die abattoir te verhoog.
GWK Finansiering<br />
Die fokus wat die afgelope paar jaar geplaas is op die bestuur van<br />
die risiko’s met debiteure het vrugte afgewerp deurdat die boek tans<br />
kerngesond is. ’n Onlangse prestasiemeting opname, uitgevoer<br />
deur PWC, het getoon dat GWK se persentasie agterstallige skuld<br />
vir die eerste keer in vier jaar laer is as die industrie gemiddeld,<br />
wat weereens ’n bewys is van die harde werk wat ingesit is om<br />
debiteure risiko’s aan te spreek. ‘n Gesonde debiteureboek bied<br />
die geleentheid om kliënte in hierdie uitdagende ekonomiese<br />
omstandighede by te staan.<br />
Gedurende die finansiële jaar is die filiale se kredietbeleide ook<br />
hersien om dit in lyn te bring met dié van GWK. Dit sal verseker dat<br />
ook die Groep se debiteure op ’n gesonde basis bestuur word.<br />
Dit bly steeds ’n sterk fokus om ’n persoonlike verhouding met GWK<br />
se kliënte te vestig. Dit is hierdie persoonlike verhouding wat GWK<br />
’n mededingende voordeel bo sy mededingers bied.<br />
Ten slotte<br />
Klasie Jacobs en Gerhard Stander het na jare se toegewyde diens<br />
besluit om hulself nie weer verkiesbaar te stel as direkteure nie. Hul<br />
leierskap en visie sal gemis word, maar laat hulle ’n nalatenskap<br />
wat deur almal onthou sal word en waarvoor GWK altyd dankbaar<br />
sal wees.<br />
Ek wil die GWK-span bedank vir die toewyding en passie wat hul<br />
daagliks in die maatskappy belê. U is waarlik ’n bron van inspirasie.<br />
Aan die Raad van Direkteure, dankie vir u leiding en insig wat u die<br />
afgelope jaar gebied het.<br />
Dank ook aan ons kliënte, aandeelhouers en besigheidsvennote,<br />
waarsonder GWK nie ’n bestaansreg sou gehad het nie.<br />
En dan laastens, aan die Hemelse Vader al die eer vir Sy seëninge<br />
wat Hy daagliks aan ons bied.<br />
JH van Dyk<br />
Besturende Direkteur<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
23 23<br />
<strong>2011</strong>
<strong>Jaarverslag</strong><br />
24<br />
<strong>2011</strong><br />
Direksie<br />
Klasie Jacobs Klasie Jacobs Frank Lawrence Frank Lawrence<br />
Rehan Nolte<br />
Hennie Coetezee<br />
Eric Ramongalo Piet Roux Ronnie Stadhouer
Frans Lubbe Tertius Marias Willem Mülke Orffer Müller<br />
Gerhard Stander<br />
Johan Orffer van Müller Dyk<br />
Rehan Koos Nolte van der Ryst Frans Wiid<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
25 25<br />
<strong>2011</strong>
Verslag van die<br />
onafhanklike ouditeure<br />
oor die verkorte finansiële state<br />
Aan die aandeelhouers van GWK Beperk<br />
Die meegaande opsommende finansiële state bestaan uit die gekonsolideerde, sowel as individuele<br />
verkorte staat van finansiële posisie soos op 31 Mei <strong>2011</strong>, die gekonsolideerde, sowel as die<br />
individuele verkorte staat van omvattende inkomste, veranderings in ekwiteit en kontantvloei vir<br />
die jaar wat op daardie datum geëindig het, ‘n opsomming van beduidende rekeningkundige beleid<br />
en ander verduidelikende aantekeninge. Hierdie inligting is verkry vanuit die geouditeerde Groep-<br />
en maatskappy finansiële state van GWK vir die jaar geëindig 31 Mei <strong>2011</strong>. In ons verslag, gedateer<br />
15 September <strong>2011</strong>, het ons ‘n ongekwalifiseerde mening uitgespreek ten opsigte van die daardie<br />
finansiële state.<br />
Die verkorte finansiële state bevat nie al die vereiste openbaarmaking in terme van die Suid-<br />
Afrikaanse Standpunte van Algemeen aanvaarde Rekeningkundige Praktyk en die Maatskappywet<br />
nie. Die lees van die verkorte finansiële state is dus nie dieselfde as om die geouditeerde finansiële<br />
state van GWK te lees nie.<br />
Bestuur se verantwoordelikheid vir die finansiële state<br />
Bestuur is verantwoordelik vir die opstel van hierdie verkorte finansiële state, gebaseer op die<br />
geouditeerde finansiële jaarstate, soos toegelaat in die Maatskappywet van Suid-Afrika.<br />
Ouditeur se verantwoordelikheid<br />
Dit is ons verantwoordelikheid om ‘n mening uit te spreek oor die verkorte finansiële state op grond<br />
van die prosedures uitgevoer in terme van Internasionale Standaarde vir Oudit, spesifiek ISA 810<br />
“Engagements to report on Summary Financial Statements.”<br />
Mening<br />
Na ons mening is hierdie verkorte finansiële state in alle beduidende opsigte ‘n redelike opsomming<br />
van die geouditeerde Groep- en maatskappy finansiële state van GWK.<br />
Enslins (Bethlehem) Ingelyf<br />
15 September <strong>2011</strong><br />
Direkteur: PY Morrison<br />
Geregistreerde Ouditeur<br />
Pres. Boshoffstraat 3<br />
Bethlehem<br />
9700<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
26<br />
<strong>2011</strong>
<strong>Jaarverslag</strong><br />
27 27<br />
<strong>2011</strong>
Direkteursverantwoordelikhede<br />
en -goedkeuring<br />
Die Maatskappywet van Suid-Afrika bepaal dat die direkteure<br />
omvattende rekeningkundige rekords moet handhaaf en<br />
verantwoordelik is vir die inhoud en integriteit van die finansiële<br />
state en verwante finansiële inligting wat by die verslag ingesluit<br />
word. Dit is hul verantwoordelikheid om te verseker dat die<br />
finansiële state ter voldoening aan Suid-Afrikaanse Standpunte<br />
oor Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk ‘n redelike<br />
weergawe is van die Groep se sake aan die einde van die finansiële<br />
jaar en die resultate van sy bedrywighede vir die tydperk wat op<br />
daardie tydstip geëindig het. Die eksterne ouditeure is aangestel om<br />
’n onafhanklike mening oor die finansiële state uit te spreek.<br />
Die finansiële state is ooreenkomstig Suid-Afrikaanse Standpunte<br />
oor Algemeen Aanvaarde Rekeningkundige Praktyk opgestel en<br />
is gegrond op toepaslike rekeningkundige beleid wat konsekwent<br />
toegepas is en deur redelike en verstandige oordeel en ramings<br />
ondersteun is.<br />
Die direkteure erken dat hulle uiteindelik verantwoordelik is vir die<br />
stelsels van interne finansiële beheer wat die Groep ingestel het en<br />
plaas aansienlike klem op die handhawing van streng beheer. Ten<br />
einde die direkteure in staat te stel om die verantwoordelikhede<br />
te kan nakom, stel die Direksie standaarde vir interne beheer<br />
wat daarop gerig is om die risiko van foute of verlies op ’n kostedoeltreffende<br />
wyse te verklein. Die standaarde sluit in die behoorlike<br />
delegasie van verantwoordelikhede binne ’n duidelik omskrewe<br />
raamwerk, effektiewe rekeningkundige prosedures en toereikende<br />
skeiding van pligte om ’n aanvaarbare risikovlak te verseker.<br />
Die beheermaatreëls word deur die hele Groep gemonitor en alle<br />
werknemers moet die hoogste etiese standaarde handhaaf om te<br />
verseker dat die Groep se besigheid gedoen word op ’n wyse wat<br />
onder alle redelike omstandighede bo verdenking is.<br />
NB Jacobs JH van Dyk<br />
Direkteur Direkteur<br />
Douglas<br />
15 September <strong>2011</strong><br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
28<br />
<strong>2011</strong><br />
Die Groep se risikobestuur is gerig op die identifisering, evaluering,<br />
bestuur en monitering van alle bekende risiko’s in die Groep. Hoewel<br />
die bedryfsrisiko nie heeltemal uitgeskakel kan word nie, probeer<br />
die Groep dit tot ‘n minimum beperk deur te verseker dat die<br />
toepaslike infrastruktuur-, beheer- ander stelsels en etiese gedrag<br />
volgens voorafbepaalde prosedures en beperkings toegepas word.<br />
Die Direkteure is op grond van inligting en verduidelikings wat<br />
bestuur verskaf, van mening dat die interne beheerstelsels redelike<br />
sekerheid bied dat daar vir die opstel van die finansiële state op<br />
die finansiële rekords gesteun kan word. Enige interne stelsels<br />
vir finansiële beheer kan egter slegs redelike, en nie absolute<br />
versekering nie, teen enige beduidende wanverklaring of verlies<br />
bied.<br />
Hoewel die Direksie primêr verantwoordelik is vir die finansiële sake<br />
van die Groep, word hulle deur die Groep se eksterne ouditeure<br />
ondersteun.<br />
Die eksterne ouditeure is verantwoordelik vir die onafhanklike<br />
nasien van die Groep se finansiële state en om daaroor verslag te<br />
doen. Die finansiële state is deur die Groep se eksterne ouditeure<br />
ondersoek en hul verslag word op bladsy 30 aangebied.<br />
Die volledige finansiële state, vir die finansiële jaar geëindig<br />
op 31 Mei <strong>2011</strong> is die lopende saak grondslag opgestel en op 15<br />
September <strong>2011</strong> deur die Direksie goedgekeur en namens hulle<br />
onderteken.
<strong>Jaarverslag</strong><br />
29<br />
<strong>2011</strong>
Sertifikaat van die<br />
Maatskappysekretaris<br />
In my hoedanigheid as Maatskappysekretaris, bevestig ek ingevolge artikel 88(2)(e) van die Maatskappywet, 2008, dat alle opgawes<br />
soos vereis vir Publieke Maatskappye vir die jaar geëindig 31 Mei <strong>2011</strong> by CIPC ingedien is, en dat sodanige opgawes waar, korrek en op<br />
datum is.<br />
FC Meyer<br />
Douglas<br />
15 September <strong>2011</strong><br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
30<br />
<strong>2011</strong>
31<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
<strong>2011</strong>
Johan van Dyk<br />
Besturende Direkteur<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
32<br />
<strong>2011</strong><br />
Hoofbestuur<br />
Rehann Nolte<br />
Finansiële Direkteur<br />
Pieter Bekker<br />
Industreë<br />
Llewellyn Brooks<br />
Spesialis Produkte
Tom Meintjes<br />
Graan<br />
Jannie Louw<br />
Handel<br />
Wim van Rooyen<br />
Veilings & Vleis<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
33<br />
<strong>2011</strong>
<strong>Jaarverslag</strong><br />
34<br />
2010 <strong>2011</strong>
Direkteursverslag<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
35<br />
2010<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
35 35<br />
<strong>2011</strong> 2010
Direkteursverslag<br />
1. Oorsig van aktiwiteite<br />
Hoofbesigheid en bedrywighede<br />
Die Groep is betrokke by landbou verwante bedrywe en is hoofsaaklik in Suid-Afrika bedrywig.<br />
Die maatskappy en Groep se bedryfsresultate en stand van sake word ten volle in die aangehegte finansiële state uiteengesit en vereis na<br />
ons mening geen bykomende kommentaar nie.<br />
Die Groep se wins was R 49 388 968 (2010: R 20 664 172 wins), nadat belasting van R 12 541 128 (2010: R 8 375 164) afgetrek is.<br />
Kortings van R54 709 199 en rente van R13 991 943 het vir die jaar aan die aandeelhouers toegeval. 20% Van die korting en rente word aan<br />
die aandeelhouers uitbetaal, 1% van die bruto korting word omskep in voorkeuraandele en die balans word as lenings hanteer waarvan<br />
terugbetaling in diskresie van die plaasvind, maar ook onderhewig aan die bepalings uiteengesit in aantekening 5.<br />
2.Gebeure na die verslagdoeningsdatum<br />
Die direkteure weet nie van enige gebeure wat sedert die einde van die finansiële jaar ontstaan het nie.<br />
3.Gemagtigde en uitgereikte aandelekapitaal<br />
15 600 gewone aandele is uitgereik teen nominale waarde van R1 per aandeel.’n Totaal van 4 200 gewone aandele is gedurende die jaar<br />
afgelos.<br />
Voorkeuraandele het met 547 092 aandele vermeerder. ‘n Totaal van 104 538 voorkeuraandele is gedurende die jaar afgelos.<br />
4. Dividende<br />
Geen dividende was verklaar of betaal gedurende die jaar nie.<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
36<br />
<strong>2011</strong>
5. Direkteure<br />
Die maatskappy se Direksie gedurende die jaar en tot die datum van dié verslag is soos volg:<br />
Naam Veranderinge<br />
NB Jacobs - Voorsitter<br />
FJ Lawrence - Onder voorsitter<br />
JH van Dyk - Besturende Direkteur<br />
QG Barnes Bedank 28 Januarie <strong>2011</strong><br />
JH Coetzee<br />
JP du Plessis Termyn verstryk 03 November<br />
FJ Lubbe<br />
TCJ Marais<br />
WG Mülke<br />
AO Müller<br />
HA Nolte - Finansiële Direkteur<br />
KEE Ramongalo<br />
PF Roux<br />
IWJ Stadhouer<br />
JG Stander<br />
JC v/d Ryst Aangestel 03 November 2010<br />
FGJ Wiid Aangestel 02 Februarie <strong>2011</strong><br />
6. Sekretaris<br />
Die maatskappy se sekretaris is FC Meyer wat by die volgende adres werksaam is:<br />
Besigheidsadres: De Villiersstraat<br />
Douglas<br />
8730<br />
Posadres: Posbus 47<br />
Douglas<br />
8730<br />
7. Belang in filiale<br />
Besonderhede van die maatskappy se beleggings in filiale word in aantekening 1 uiteengesit.<br />
8. Afwyking van SA GAAP<br />
In die opinie van die Direksie word die effek van die kortings aan aandeelhouers, in terme van die maatskappy se beleid, beter openbaar<br />
gemaak deur afwyking van die vereistes van IAS 18 (AC 111). Die afwyking is daarin dat die kortings aan aandeelhouers betaal nie teen<br />
omset uitgeskakel word nie, maar afsonderlik getoon word op die staat van finasiële prestasie.<br />
Die effek hiervan word in aantekening 41 van die volledige finansiële state uiteengesit wat by die maatskappysekretaris beskikbaar is.<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
37 37<br />
<strong>2011</strong>
Opsomming van die geouditeerde<br />
finansiële state vir die jaar geëindig<br />
31 Mei <strong>2011</strong><br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
38<br />
2010 <strong>2011</strong>
‘n Kopie van die volledige finansiële state kan van die Maatskappysekretaris,<br />
Mnr. FC Meyer (Tel: 053 298 8200 / e-pos: freekm@<strong>gwk</strong>.co.za ), bekom word.<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
39<br />
2010<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
39 39<br />
<strong>2011</strong> 2010
Staat van Finansiële Posisie<br />
Syfers in Rand<br />
BATES<br />
Nie-bedryfsbates<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
40<br />
<strong>2011</strong><br />
Groep Maatskappy<br />
<strong>2011</strong> 2010 <strong>2011</strong> 2010<br />
Beleggingseiendom 1 153 631 20 613 756 - -<br />
Eiendom, aanleg en toerusting 318 965 878 223 796 301 251 398 920 195 811 873<br />
Klandisiewaarde 17 955 562 17 431 217 - -<br />
Ontasbare bates 218 163 - - -<br />
Beleggings in filiale 1 - - 54 642 0 1 3 54 339 919<br />
Beleggings in gesamentlik beheerde ondernemings 2 525 174 966 622 525 1 7 4 966 622<br />
Belegging in geassosieerde onderneming 3 1 888 006 1 263 759 1 888 006 1 263 759<br />
Lenings aan groep maatskappye 4 1 637 000 12 528 104 76 7 1 2 375 73 526 002<br />
Ander finansiële bates 9 992 606 23 721 239 8 662 359 23 721 239<br />
Uitgestelde belasting 46 821 401 10 803 040 17 004 928 14 523 586<br />
Bedryfsbates<br />
Aantekening(e)<br />
399 157 421 311 124 038 410 833 775 364 153 000<br />
Voorraad 6 407 764 426 284 210 940 286 985 509 264 859 725<br />
Lenings aan groep maatskappye 4 - - 4 944 767 6 588<br />
Ander finansiële bates 37 737 - - -<br />
Inkomstebelasting 3 964 1 3 0 1 585 758 1 500 000 -<br />
Handels- en ander debiteure 842 258 288 679 717 328 790 175 289 626 988 286<br />
Kontant en kontantekwivalente 51 925 129 38 003 148 33 229 904 31 073 892<br />
1 305 949 710 1 003 517 174 1 116 835 469 922 928 491<br />
Nie-bedryfsbates gehou-vir-verkoop en bates van<br />
verkoopsgroepe 300 000 - - -<br />
Totale bates 1 705 407 131 1 314 641 212 1 527 669 244 1 287 081 491
Staat van Finansiële Posisie (vervolg)<br />
Syfers in Rand<br />
EKWITEIT EN AANSPREEKLIKHEDE<br />
Ekwiteit<br />
Aandelekapitaal 7 10 779 349 10 325 395 10 779 349 10 325 395<br />
Nie-verdeelbare reserwes 25 957 206 36 201 028 26 485 098 35 409 110<br />
Opgelope inkomste 50 310 330 921 362 38 723 475 36 379 500<br />
87 046 885 47 447 785 75 987 922 82 114 005<br />
Lenings vanaf aandeelhouers 5 424 244 920 373 985 973 424 244 920 373 985 973<br />
LASTE<br />
Nie-bedryfslaste<br />
511 291 805 421 433 758 500 232 842 456 099 978<br />
Lenings vanaf groepmaatskappye 4 - - 102 924 2 272 876<br />
Ander finansiële aanspreeklikhede - 2 000 000 - 2 000 000<br />
Bruikhuurverpligtinge 132 837 160 810 - -<br />
Aftreevoordeelverpligting 14 300 203 13 750 176 14 300 203 13 750 176<br />
Uitgestelde belasting 16 916 336 10 330 919 4 939 169 6 000 136<br />
Bedry 31 349 378 26 241 905 19 342 296 24 023 188<br />
Bedryfslaste<br />
Aantekening(e)<br />
Lenings vanaf groep maatskappye 4 85 458 30 000 352 587 30 000<br />
Ander finansiële aanspreeklikhede 778 058 264 568 806 963 778 058 264 568 458 664<br />
Inkomstebelasting betaalbaar 498 464 4 354 545 - 4 351 164<br />
Bruikhuurverpligtinge 494 907 132 294 - -<br />
Handels- en ander krediteure 271 901 599 248 577 720 226 519 807 216 055 530<br />
Voorsienings 1 464 456 1 217 925 1 464 456 1 217 925<br />
Onafgehandelde poele betaalbaar 1 698 992 2 249 226 1 698 992 2 249 226<br />
Bankoortrekking 108 563 808 41 596 876 - 14 595 816<br />
1 162 765 948 866 965 549 1 008 094 106 806 958 325<br />
Totale laste 1 194 115 326 893 207 454 1 027 436 402 830 981 513<br />
Totale ekwiteit en aanspreeklikhede 1 705 407 131 1 314 641 212 1 527 669 244 1 287 081 491<br />
Groep<br />
Maatskappy<br />
<strong>2011</strong> 2010 <strong>2011</strong> 2010<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
41 41<br />
<strong>2011</strong>
Staat van Finansiële Prestasie<br />
Syfers in Rand<br />
Inkomste 3 250 348 407 3 089 718 019 2 662 621 896 2 750 598 161<br />
Koste van verkope (2 757 804 291) (2 626 019 473) (2 368 285 601) (2 414 812 900)<br />
Bruto wins 492 544 116 463 698 546 294 336 295 335 785 261<br />
Ander inkomste 495 819 914 353 326 182 454 646 977 349 958 736<br />
Bedryfskoste (810 284 607) (674 015 039) (631 212 175 ) (569 696 469)<br />
Bedryfs wins 178 079 423 143 009 689 117 771 097 116 047 528<br />
Beleggingsinkomste 6 328 056 8 741 393 5 869 245 3 035 066<br />
Billike waarde-aanpassing (28 856) (143 195) - -<br />
Wins met verkryging 11 504 521 - - -<br />
Inkomste uit ekwiteitsverantwoorde beleggings 240 344 625 167 - -<br />
Finansieringskoste (65 492 250) (63 421 854) (54 301 184 ) (51 611 429)<br />
WINS VOOR TOEVALINGS AAN AANDEELHOUERS 130 631 238 88 811 200 69 339 158 67 471 165<br />
Finansieringskoste aan aandeelhouers (13 991 943) (19 101 548) (13 991 943) (19 101 548)<br />
Kortings aan aandeelhouers (54 709 199) (40 670 316) (54 709 199) (40 670 316 )<br />
Wins / (verlies) voor belasting 61 930 096 29 039 336 638 016 7 699 301<br />
Belasting (12 541 128) (8 375 164) 1 705 959 (2 033 872)<br />
Wins / (verlies) vir die jaar 49 388 968 20 664 172 2 343 975 5 665 429<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
42<br />
<strong>2011</strong><br />
Aantekening(e)<br />
Groep<br />
Maatskappy<br />
<strong>2011</strong> 2010 <strong>2011</strong> 2010
Staat van Omvattende Inkomste<br />
Syfers in Rand<br />
Wins / (verlies) vir die jaar 49 388 968 20 664 172 2 343 975 5 665 429<br />
Ander omvattende inkomste:<br />
Aantekening(e)<br />
Groep<br />
Maatskappy<br />
<strong>2011</strong> 2010 <strong>2011</strong> 2010<br />
Algemene reserwes 698 930 68 605 698 930 68 605<br />
Aanpassing van finansiële bates beskikbaar-vir-verkoop (12 676 158) 2 370 767 (11 387 714 ) 1 380 080<br />
Belasting verwant aan komponente van ander omvattende inkomste 1 562 915 (326 147 ) 1 594 281 (1 2 7 378)<br />
Ander omvattende (verlies) / inkomste vir die jaar na belasting (10 414 313) 2 113 225 (9 094 503) 1 321 307<br />
Totale omvattende wins / (verlies) 38 974 655 22 777 397 (6 750 528) 6 986 736<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
43 43<br />
<strong>2011</strong>
<strong>Jaarverslag</strong><br />
44<br />
<strong>2011</strong>
Staat van Verandering in Ekwiteit<br />
45<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
45 45<br />
<strong>2011</strong>
Staat van Verandering in Ekwiteit (vervolg)<br />
Totale<br />
ekwiteit<br />
Opgelope<br />
inkomste<br />
Totale<br />
reserwes<br />
Ben<br />
Scholtz<br />
Aandele<br />
terugkoop<br />
reserwe<br />
Herwaardasie<br />
reserwe<br />
Algemene<br />
reserwe<br />
Syfers in Rand Aandelekapitaal<br />
GROEP<br />
Saldo op 1 Junie 2009 9 994 684 11 781 282 17 397 810 3 715 190 1 125 685 34 019 967 (19 742 810) 24 271 841<br />
Verandering in ekwiteit<br />
Totale omvattende inkomste vir die jaar - 68 605 2 044 620 - - 2 113 225 20 664 172 22 777 397<br />
Aandele-uitgifte 422 103 - - 91 712 - 91 712 - 513 815<br />
Verkryging van eie/tesourie-aandele (91 392) - - - - - - (91 392)<br />
Netto beweging Ben Scholtz - - - - (23 876) (23 876) - (23 876)<br />
Totale veranderings 330 711 68 605 2 044 620 91 712 (23 876) 2 181 061 20 664 172 23 175 944<br />
Saldo op 1 Junie 2010 10 325 395 11 849 887 19 442 430 3 806 902 1 101 809 36 201 028 921 362 47 447 785<br />
Verandering in ekwiteit<br />
Totale omvattende inkomste vir die jaar - 698 930 (11 113 243) - - (10 414 313) 49 388 968 38 974 655<br />
Aandele-uitgifte 563 692 - - 104 538 - 104 538 - 668 230<br />
Verkryging van eie/tesourie-aandele (109 738) - - - - - - (109 738)<br />
Netto beweging Ben Scholtz - - - - 65 953 65 953 - 65 953<br />
Totale veranderings 453 954 698 930 (11 113 243) 104 538 65 953 (10 243 822) 49 388 968 39 599 100<br />
Saldo op 31 Mei <strong>2011</strong> 10 779 349 12 548 817 8 329 187 3 911 440 1 167 762 25 957 206 50 310 330 87 046 885<br />
Aantekening(e) 7<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
46<br />
<strong>2011</strong>
Staat van Verandering in Ekwiteit (vervolg)<br />
Totale<br />
ekwiteit<br />
Opgelope<br />
inkomste<br />
Totale<br />
reserwes<br />
Ben<br />
Scholtz<br />
Aandele<br />
terugkoop<br />
reserwe<br />
Herwaardasie<br />
reserwe<br />
Algemene<br />
reserwe<br />
Syfers in Rand Aandelekapitaal<br />
MAATSKAPPY<br />
Saldo op 1 Junie 2009 9 995 004 11 781 282 17 397 810 3 715 190 1 125 685 34 019 967 30 714 071 74 729 042<br />
Verandering in ekwiteit<br />
Totale omvattende inkomste vir die jaar - 68 605 1 252 702 - - 1 321 307 5 665 429 6 986 736<br />
Netto beweging Ben Scholtz - - - - (23 876 ) (23 876 ) - (23 876 )<br />
Verkryging van eie/tesourie-aandele (91 712 ) - - - - - - (91 712)<br />
Aandele-uitgifte 422 103 - - 91 712 - 91 712 - 513 815<br />
Totale veranderings 330 391 68 605 1 252 702 91 712 (23 876 ) 1 389 143 5 665 429 7 384 963<br />
Saldo op 1 Junie 2010 10 325 395 11 849 887 18 650 512 3 806 902 1 101 809 35 409 110 36 379 500 82 114 005<br />
Verandering in ekwiteit<br />
Totale omvattende inkomste vir die jaar - 698 930 (9 793 433) - - (9 094 503) 2 343 975 (6 750 528)<br />
Aandele-uitgifte 563 692 - - 104 538 - 104 538 - 668 230<br />
Verkryging van eie/tesourie-aandele (109 738) - - - - - - (109 738)<br />
Netto beweging Ben Scholtz - - - - 65 953 65 953 - 65 953<br />
Totale veranderings 453 954 698 930 (9 793 433) 104 538 65 953 (8 924 012) 2 343 975 (6 126 083)<br />
Saldo op 31 Mei <strong>2011</strong> 10 779 349 12 548 817 8 857 079 3 911 440 1 167 762 26 485 098 38 723 475 75 987 922<br />
Aantekening(e) 7<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
47 47<br />
<strong>2011</strong>
<strong>Jaarverslag</strong><br />
48<br />
<strong>2011</strong>
Staat van Kontantvloei<br />
Syfers in Rand<br />
KONTANTVLOEI UIT BEDRYFSAKTIWITEITE<br />
Kontant gegenereer deur / (aangewend in) bedrywighede (124 757 514) 136 9 2 1 367 (105 949 412) 88 273 937<br />
Rente-inkomste 6 259 760 18 804 000 5 799 188 20 335 617<br />
Dividende ontvang 68 296 1 438 595 70 057 1 438 595<br />
Finansieringskoste (79 462 858) (49 273 000) (68 293 127) (50 381 070)<br />
Belasting betaal (11 731 421) (11 747 287 ) (6 093 233) 1 414 335<br />
Netto kontant uit bedryfsaktiwiteite (209 623 737) 96 143 675 (174 466 527) 61 081 414<br />
KONTANTVLOEI UIT BELEGGINGSAKTIWITEITE<br />
Verkryging van eiendom, aanleg en toerusting (98 712 522) (43 060 280) (74 945 019) (35 852 124)<br />
Verkoop van eiendom, aanleg en toerusting 2 721 192 1 2 127 951 185 091 242 383<br />
Verkryging van beleggingseiendom - (9 523 756) - -<br />
Verkoop van beleggingseiendom (10 804 680) - - -<br />
Verkryging van ontasbare bates (492 815) - - -<br />
Besigheidsamevoegings (12 000 002) - - -<br />
Lenings deur groep maatskappye terugbetaal 11 740 666 223 416 1 1 9 881 30 546 513<br />
Lenings aan groep maatskappye toegestaan (794 104) (9 884 834) (7 294 994) (12 752 952)<br />
Opbrengs op lenings van groep maatskappye - - 42 961 2 273 000<br />
Terugbetaling van lenings van groep maatskappye - - (2 839 765) (1 227 000)<br />
Billike waarde-aanpassing van finansiële bates - - - (2 378 324)<br />
Verkoop van finansiële bates 10 502 816 (14 500) 17 882 797 1 380 080<br />
Wins met verkryging 11 504 521 - - -<br />
Ander nie-kontantitems (15 051 139) - 67 556 (28 850 269)<br />
Netto kontant uit beleggingsaktiwiteite (101 386 067) (50 132 003) (66 781 492) (46 618 693)<br />
KONTANTVLOEI UIT FINANSIERINGSAKTIWITEITE<br />
Aantekening(e)<br />
Opbrengs op aandele-uitgifte 7 11 400 15 720 11 400 15 400<br />
Opbrengs van aflosbare voorkeuraandele 7 442 554 314 991 442 554 314 991<br />
Opbrengs / (terugbetaling) van ander finansiële<br />
aanspreeklikhede 207 251 301 (34 061 935) 207 599 600 (34 410 234)<br />
Opbrengs op aandeelhouerslenings 54 413 821 45 532 707 54 413 821 45 532 707<br />
Terugbetaling van aandeelhouerslenings (4 154 874) (4 383 462) (4 154 874) (4 383 462)<br />
Bruikhuurbetaling 313 305 (548 896) - -<br />
Netto kontant uit finansieringsaktiwiteite 258 277 507 6 869 125 258 312 501 7 069 402<br />
Totale kontantbeweging vir die jaar (52 732 297) 52 880 797 17 064 482 21 532 123<br />
Saldo aan die begin van die jaar (3 593 728) (56 511 653) 16 478 076 (5 091 175)<br />
Uitwerking van wisselkoersverandering op kontantsaldo’s (312 654) 37 128 (312 654) 37 128<br />
Saldo aan die einde van die jaar (56 638 679) (3 593 728) 33 229 904 16 478 076<br />
Groep<br />
Maatskappy<br />
<strong>2011</strong> 2010 <strong>2011</strong> 2010<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
49 49<br />
<strong>2011</strong>
<strong>Jaarverslag</strong><br />
50<br />
<strong>2011</strong>
Aantekeninge tot verkorte<br />
finansiële state<br />
1. Beleggings in filiale<br />
Naam van maatskappy Besit deur Drabedrag <strong>2011</strong> Drabedrag 2010<br />
GWK Properties (Edms) Bpk GWK Bpk 45 830 45 830<br />
GWK Trading (Edms) Bpk GWK Bpk 2 2<br />
Kimberley Tractor Dealers (Edms) Bpk GWK Bpk 75 597 75 597<br />
De Aar Abattoir (Edms) Bpk GWK Bpk 1 919 986 1 917 894<br />
Curions (Edms) Bpk GWK Bpk 52 300 462 52 300 460<br />
Certified Natural (Edms) Bpk GWK Bpk 300 000 -<br />
Noord-Kaap Laboratoriumdienste (Edms) Bpk GWK Bpk 1 1<br />
LAW Holdings (Edms) Bpk GWK Bpk - -<br />
Koegrabie Eiendomme (Edms) Bpk GWK Bpk - -<br />
U-Meat Holdings (Edms) Bpk GWK Bpk - -<br />
Synergeo (Edms) Bpk GWK Bpk 135 135<br />
54 642 013 54 339 919<br />
Die drabedrag van filiale word na aftrekking van die waardedalingsverlies getoon. Alle filiale se aandeelhouding is 100% met U-Meat<br />
Holdings (Edms) Bpk as uitsondering op 92%.<br />
2. Beleggings in gesamentlik beheerde ondernemings<br />
Naam van maatskappy Genoteer/<br />
Ongenoteer<br />
% Aandeel-<br />
houding<br />
<strong>2011</strong><br />
% Aandeel-<br />
houding<br />
2010<br />
Drabedrag<br />
<strong>2011</strong><br />
Drabedrag<br />
2010<br />
Billike<br />
waarde<br />
<strong>2011</strong><br />
Billike<br />
waarde<br />
2010<br />
Loropo Oil (Edms) Bpk Ongenoteer - 50 % - 100 000 - -<br />
Bullhill Ontwikkeling (Edms) Bpk Ongenoteer 50 % 50 % 525 174 566 622 525 174 566 622<br />
Certified Natural (Edms) Bpk Ongenoteer - 50 % - 300 000 - -<br />
525 174 966 622 525 174 566 622<br />
Die drabedrag van gesamentlik beheerde ondernemings word na aftrekking van die waardedalingsverlies getoon.<br />
Billike waarde<br />
Die billike waardes word soos volg jaarliks op die verslagdoeningsdatum bereken:<br />
• Die billike waarde van genoteerde of gekwoteerde beleggings word op die gekwoteerde bodmarkprys gegrond.<br />
• Die billike waarde van beleggings wat nie genoteer of gekwoteer word nie, word beraam deur netto batewaarde te gebruik.<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
51 51<br />
<strong>2011</strong>
Aantekeninge tot verkorte finansiële state (vervolg)<br />
3. Belegging in geassosieerde ondernemings<br />
Naam van maatskappy Genoteer/<br />
Ongenoteer<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
52<br />
<strong>2011</strong><br />
% Aandeelhouding<br />
<strong>2011</strong><br />
% Aandeel-<br />
houding<br />
2010<br />
Drabedrag<br />
<strong>2011</strong><br />
Drabedrag<br />
2010<br />
Billike<br />
waarde<br />
<strong>2011</strong><br />
Billike<br />
waarde<br />
2010<br />
Meat-to-Market (Edms) Bpk Ongenoteer 30 % 30 % 1 888 006 1 263 759 1 426 002 1 263 759<br />
Die drabedrag van die geassosieerde onderneming word na aftrekking van die waardedalingsverlies getoon.<br />
Billike waarde<br />
Die billike waardes wat jaarliks op die verslagdoeningsdatum bereken word, word soos volg bereken:<br />
• Die billike waarde van ‘n genoteerde of gekwoteerde belegging word op die gekwoteerde markprys gegrond.<br />
• Die billike waarde van‘n belegging wat nie genoteer of gekwoteer word nie, word beraam deur netto batewaarde te gebruik.
Aantekeninge tot verkorte finansiële state (vervolg)<br />
4. Lenings aan / (vanaf) groep maatskappye<br />
Syfers in Rand<br />
Filiale<br />
Aantekening(e)<br />
GWK Properties (Edms) Bpk - - 3 657 360 3 345 443<br />
Flotank Transport (Edms) Bpk - - 3 590 363 6 588<br />
Westra Nywerhede (Edms) Bpk - - - 167<br />
SA Feed Phosphates (Edms) Bpk<br />
Hierdie lenings is onverseker, het geen vasgestelde terugbetalingsvoorwaardes nie en<br />
dra rente teen die prima uitleenkoers minus twee persent.<br />
GWK Trading (Edms) Bpk<br />
Hierdie lening is onverseker, het geen vasgestelde terugbetalingsvoorwaardes nie en<br />
dra rente teen die heersende Landbankkoers.<br />
Noord-Kaap Laboratoriumdienste (Edms) Bpk<br />
Hierdie lening is onverseker, het geen vasgestelde terugbetalingsvoorwaardes nie en<br />
dra rente teen die prima uitleenkoers.<br />
Kimberley Tractor Dealers (Edms) Bpk<br />
Hierdie lening is onverseker, het geen vasgestelde terugbetalingsvoorwaardes nie en<br />
is rentevry.<br />
De Aar Abattoir (Edms) Bpk<br />
Hierdie lening is onverseker, het geen vasgestelde terugbetalingsvoorwaardes nie en<br />
dra rente teen 8%.<br />
Sidi Parani (Edms) Bpk<br />
Hierdie lening is onverseker, het geen vasgestelde terugbetalingsvoorwaardes nie en<br />
dra rente teen die prima uitleenkoers minus twee persent. Hierdie lening is ondergeskik<br />
gestel aan die konkurente krediteure van Sidi Parani (Edms) Bpk.<br />
Curions (Edms) Bpk<br />
Daar is ‘n ondergeskikstellingsooreenkoms onderteken deur GWK Bpk vir ‘n bedrag van<br />
R31 000 000.<br />
- - - (2 209 185)<br />
- - 510 551 498 469<br />
- - (104 364) (63 691)<br />
- - 45 321 191 129<br />
- - 13 715 030 13 834 911<br />
- - 11 779 884 10 004 294<br />
- - 84 384 978 81 056 818<br />
- - 117 579 123 106 664 943<br />
Waardedaling van lenings aan filiale - - (37 929 034) (38 072 229)<br />
Groep<br />
Maatskappy<br />
<strong>2011</strong> 2010 <strong>2011</strong> 2010<br />
- - 79 650 089 68 592 714<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
53 53<br />
<strong>2011</strong>
Aantekeninge tot verkorte finansiële state (vervolg)<br />
4. Lenings aan / (vanaf) groep maatskappye (vervolg)<br />
Syfers in Rand<br />
Gesamentlike ondernemings<br />
Loropo Oil (Edms) Bpk<br />
Hierdie lening is onverseker, het geen vasgestelde terugbetalingsvoorwaardes nie en dra rente<br />
teen prima uitleenkoers. - 1 030 000 - 1 030 000<br />
Bullhill Ontwikkeling (Edms) Bpk<br />
Hierdie lening is onverseker, het geen vasgestelde terugbetalingsvoorwaardes nie en die deel<br />
van die saldo wat R200 000 oorskry, dra in terme van die aandeelhouersooreenkoms, rente<br />
teen die prima uitleenkoers.<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
54<br />
<strong>2011</strong><br />
114 542 170 000 114 542 170 000<br />
Sidi Parani (Edms) Bpk<br />
Hierdie lening is onverseker, het geen vasgestelde terugbetalingsvoorwaardes nie en dra rente<br />
teen die prima uitleenkoers minus twee persent. - 10 004 294 - -<br />
114 542 11 204 294 114 542 1 200 000<br />
Waardedaling van lenings aan gesamentlike ondernemings - (143 195) - -<br />
Geassosieerde ondernemings<br />
Meat-to-Market (Edms) Bpk<br />
Hierdie lening is onverseker en het geen vasgestelde terugbetalingsvoorwaardes nie.<br />
114 542 11 061 099 114 542 1 200 000<br />
1 437 000 1 437 000 1 437 000 1 437 000<br />
Nie-bedryfsbates 1 637 000 12 528 104 76 712 375 73 526 002<br />
Bedryfsbates - - 4 944 767 6 588<br />
Nie-bedryfslaste - - (102 924) (2 272 876)<br />
Bedryfslaste (85 458) (30 000) (352 587 ) (30 000)<br />
Groep<br />
Maatskappy<br />
<strong>2011</strong> 2010 <strong>2011</strong> 2010<br />
1 551 542 12 498 104 81 201 631 71 229 714
Aantekeninge tot verkorte finansiële state (vervolg)<br />
4. Lenings aan / (vanaf) groep maatskappye (vervolg)<br />
Lenings aan groep maatskappye wat oninbaar is<br />
Op 31 Mei <strong>2011</strong> het lenings aan die Groep maatskappye ten bydra van R 101 757 368 (2010 : R99 267 172 ) ‘n verswakte komponente gehad<br />
en is daar voorsiening daarvoor getref.<br />
Die bedrag van die voorsiening op 31 Mei <strong>2011</strong> was R 37 929 034 (2010: R 38 072 229).<br />
Rekonsiliasie van voorsienings vir waardedaling van lenings aan groep maatskappye<br />
Syfers in Rand<br />
Openingsaldo - - 38 072 229 37 929 229<br />
Ander - - (143 195) 143 000<br />
- - 37 929 034 38 072 229<br />
5. Lenings aan / (vanaf) aandeelhouers<br />
Syfers in Rand<br />
Groep Maatskappy<br />
Aandeelhouers: Kortings (424 244 920) (372 267 051) (424 244 920) (372 267 051)<br />
Aandeelhouer: Heffings - (1 718 922) - (1 718 922)<br />
(424 244 920) (373 985 973) (424 244 920) (373 985 973)<br />
<strong>2011</strong><br />
<strong>2011</strong><br />
Groep<br />
2010<br />
2010<br />
<strong>2011</strong><br />
<strong>2011</strong><br />
Maatskappy<br />
2010<br />
2010<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
55 55<br />
<strong>2011</strong>
5.<br />
5.1<br />
5.1.1<br />
5.1.2<br />
5.1.3<br />
5.1.4<br />
5.1.5<br />
5.1.6<br />
Aantekeninge tot verkorte finansiële state (vervolg)<br />
Lenings aan / (vanaf) aandeelhouers (vervolg)<br />
Aandeelhouerslenings is ondergeskik gestel tot die Landbank fasiliteite, soos uiteengesit in die aantekeninge tot die volledige<br />
finansiële state.<br />
Die belange van aandeelhouers in die aandeelhouerslenings, word aan hulle in die volgende omstandighede en onderworpe aan die<br />
bepalings en voorwaardes soos vervolgens uiteengesit, uitbetaal onderworpe aan die goedkeuring deur die Direksie.<br />
Oorpronklike aandeelhouerslenings<br />
Dit is daardie aandeelhouerslenings wat ontstaan by die totstandkoming van die maatskappy, of as gevolg van die omskepping van<br />
‘n koöperasie in die maatskappy, of as gevolg van die verkoop van bates van ‘n koöperasie as ‘n lopende saak aan die maatskappy;<br />
Wanneer ‘n aandeelhouer die ouderdom van 65 (vyf-en-sestig) jaar of meer bereik, word sy lenings op aansoek aan hom uitbetaal,<br />
op die voorwaarde dat boerdery gestaak is na oordeel van die Direksie.<br />
Wanneer die lenings, in paragraaf 5.1.2 omskryf, vir ‘n minimum termyn van 15 (vyftien) jaar in aandeelhouerslenings is, sal dit aan<br />
die begin van die volgende jaar aan die betrokke aandeelhouer uitbetaal word, in die diskresie van die Direksie. Hierdie lenings kan<br />
wel ten volle afgelos word indien die gelykbreekpunt ten opsigte van hierdie lenings reeds bereik is.<br />
By die afsterwe van ‘n aandeelhouer word die belang van die oorledene wat tot sy krediet in die oorspronklike lenings staan, aan sy<br />
boedel uitbetaal.<br />
Wanneer aandeelhouding in die maatskappy op enige ander wyse beëindig word, sal geen uitbetaling geskied voordat die belang in<br />
die fonds nie vir ‘n minimum termyn van 15 (vyftien) jaar in die fonds is nie, tensy die Direksie ‘n betaling voor die verstryking van<br />
die jaar magtig, in welke geval uitbetalings teen ‘n verdiskonteerde waarde geskied.<br />
5.1.7 Geen uitbetaling in terme van paragraaf 5.1.6 sal gemaak word nie alvorens die aandeelhouer of sy eksekuteur nie dokumentêre<br />
bewys van sodanige regspersoon se belang in die aandeelhouerslenings lewer en die skriftelike toestemming van die ander<br />
aandeelhouers of begunstigdes van sodanige regspersoon aan die Direksie voorlê nie.<br />
5.2<br />
Wanneer ‘n regspersoon, wat ‘n aandeelhouer van hierdie maatskappy is, se begunstigde of aandeelhouer<br />
te sterwe kom;<br />
of boerdery gestaak het en opgehou het om ‘n aandeelhouer van sodanige regspersoon te wees;<br />
of die ouderdom van 65 (vyf-en-sestig) jaar bereik het en die boerdery gestaak het na oordeel van die Direksie<br />
en nie meer ‘n aandeelhouer of begunstigde van genoemde regspersoon is nie, word sodanige aandeelhouer of<br />
begunstigde van die regspersoon se proporsionele belang in die oorspronklike lenings deur die regspersoon in die<br />
maatskappy gehou, op aansoek van hom of sy eksekuteur uitbetaal met dien verstande dat (behalwe by afsterwe<br />
van ‘n aandeelhouer) geen uitbetaling sal geskied voor die belang in die fonds nie vir ‘n minimum van 15 (vyftien)<br />
jaar in die fonds is nie, tensy die Direksie‘n betaling voor die verstryking van die jaar uitdruklik magtig, in welke geval<br />
uitbetaling teen ‘n verdiskonteerde waarde geskied.<br />
Nuwe aandeelhouerslenings<br />
5.2.1 Ten aansien van enige aandeelhouerslenings wat tot die krediet van enige aandeelhouers van die maatskappy staan en wat sedert 1<br />
Januarie 1998 ten gunste van aandeelhouers gekrediteer word (“die nuwe lenings”), sal sodanige nuwe lenings ‘n aflossingstermyn<br />
van 15 (vyftien) jaar hê, tensy die Direksie ‘n uitbetaling voor die verstryking van sodanige 15 (vyftien) jaar termyn magtig, in welke<br />
geval dit teen ‘n verdiskonteerde waarde afgelos word. Die voorwaardes soos uiteengesit in 5.1.1 tot 5.1.7 is steeds van toepassing.<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
56<br />
<strong>2011</strong>
5.3<br />
5.3.1<br />
5.3.2<br />
5.3.3<br />
6.<br />
Aantekeninge tot verkorte finansiële state (vervolg)<br />
Aandeelhouerslenings: Produsenteleweringsheffings<br />
Produsenteleweringsheffings is in die huidige finansiële jaar terugbetaal.<br />
Dit is fondse wat jaarliks van aandeelhouers ingevorder was, proporsioneel tot hulle graanlewerings aan die maatskappy. Die<br />
fondse in ‘n jaar gevorder, is terugbetaalbaar na 7 (sewe) jaar (behalwe in geval van dood of uittrede) mits die maatskappy finansieël<br />
daartoe in staat is.<br />
Die rentekoers tot ‘n maksimum van nie hoër as 1.5% bo die heersende Landbank koers op korttermynlenings word jaarliks deur die<br />
Direksie bepaal. Vir die afgelope jaar is rente teen 2% laer as die heersende Landbank koers betaal en het in die 2010 jaar 6.90% vir<br />
die jaar beloop. Die lenings mag aangewend word ter delging van ‘n aandeelhouer se skuld by dood, uittrede of uitsetting.<br />
Voorraad<br />
Syfers in Rand<br />
Groep<br />
Maatskappy<br />
<strong>2011</strong> 2010 <strong>2011</strong> 2010<br />
Grondstowwe, komponente 6 566 269 6 455 005 - -<br />
Onvoltooide werk 72 733 159 - - -<br />
Afgewerkte goedere 2 338 736 1 940 145 - -<br />
Voorraad 78 367 852 78 067 005 72 594 245 78 002 604<br />
Produksievoorraad 5 793 670 5 801 359 - -<br />
Verbruiksvoorraad 5 090 632 1 018 832 5 090 632 1 018 832<br />
Landbouprodukte 236 874 108 190 928 594 209 300 632 185 838 289<br />
407 764 426 284 210 940 286 985 509 264 859 725<br />
Voorraad dien as sekuriteit vir die maatskappy Sidi Parani (Edms) Bpk se oortrekkingsfasiliteit vanaf Rand Merchant Bank.<br />
Teen jaareinde het die oortrekking R 50 542 612 (2010: R 56 057 965) beloop.<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
57 57<br />
<strong>2011</strong>
Aantekeninge tot verkorte finansiële state (vervolg)<br />
7. Aandelekapitaal<br />
Gemagtig<br />
1 000 000 Gewone aandele van R 1 elk. 1 000 000 1 000 000 1 000 000 1 000 000<br />
50 000 000 Aflosbare en omskepbare voorkeuraandele<br />
sonder pari-waarde 50 000 000 50 000 000 50 000 000 50 000 000<br />
Rekonsiliasie van getal uitgereikte aandele:<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
58<br />
<strong>2011</strong><br />
51 000 000 51 000 000 51 000 000 51 000 000<br />
Gerapporteer op 1 Junie 2010 10 325 395 9 994 684 10 325 395 9 994 684<br />
Voorkeuraandele na Aandeel Terugkoop Reserwe (104 538) (91 392) (104 538) (91 392)<br />
Uitgifte van gewone aandele 11 400 - 11 400 -<br />
Uitgifte van voorkeuraandele 547 092 422 103 547 092 422 103<br />
Uitgereik<br />
10 779 349 10 325 395 10 779 349 10 325 395<br />
Gewoon 647 150 635 750 647 150 635 750<br />
Voorkeur 10 132 199 9 689 645 10 132 199 9 689 645<br />
10 779 349 10 325 395 10 779 349 10 325 395<br />
Altesaam 364 250 onuitgereikte gewone aandele is kragtens ‘n ledebesluit wat tydens die vorige Algemene Jaarvergadering goedgekeur<br />
is, onder die Direkesie se beheer. Dié magtiging geld tot die volgende Algemene Jaarvergadering .<br />
Die voorkeuraandele word afgelos onderhewig aan dieselfde voorwaardes soos omskryf in aantekening 5 ten opsigte van<br />
aandeelhouerslenings. Die voorkeuraandele is ook stemdraend.<br />
Groep<br />
Maatskappy<br />
<strong>2011</strong> 2010 <strong>2011</strong> 2010
Algemene Inligting<br />
Geregistreerde kantoor Devilliersstraat<br />
Douglas<br />
8730<br />
Besigheidsadres Devilliersstraat<br />
Douglas<br />
8730<br />
Posadres Posbus 47<br />
Douglas<br />
8370<br />
Bankiers Absa Bank<br />
Eerste Nasionale Bank<br />
Standard Bank<br />
Ouditeure Enslins Bethelem Ingelyf<br />
Geregisstreerde Ouditeure<br />
Maatskappysekretaris (FC freek ) Meyer<br />
Maatskappyregistrasienommer 1997/022252/06<br />
Fotograaf Ian van Staaten<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
59<br />
<strong>Jaarverslag</strong><br />
59<br />
<strong>2011</strong><br />
59<br />
<strong>2011</strong>
GWK <strong>Jaarverslag</strong> <strong>2011</strong><br />
Reg. Nr 1997/022252/06<br />
Tel: 053 298 82002<br />
www.<strong>gwk</strong>.co.za