'n Ondersoekende studie na die verband tussen leesvaardighede ...
'n Ondersoekende studie na die verband tussen leesvaardighede ...
'n Ondersoekende studie na die verband tussen leesvaardighede ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
eter is om te wag totdat ‘n kind oor genoegsame intellektuele ontwikkeling<br />
beskik om te leer lees eerder as om hom/haar te dwing om te leer lees wanneer<br />
hy nog nie daartoe gereed is nie.<br />
Verstandelike vermoëns, of <strong>die</strong> gebrek daaraan, bepaal in ‘n groot mate hoe <strong>die</strong><br />
kind sal presteer. Sy/haar verstandelike vermoëns bepaal sy begrip van <strong>die</strong><br />
gesproke en geskrewe woord. Hier<strong>die</strong> leerder verwerf dikwels ‘n verbasende<br />
vaardigheid in meganiese lees, maar hulle toon ook meer dikwels ‘n gebrekkige<br />
leesbegrip (De Beer, 1989).<br />
Volgens (Lerner, 1993) kan breinskade in <strong>die</strong> vroeë ontwikkeling van <strong>die</strong> fetus<br />
ontstaan as gevolg van voorgeboortelike infeksies by <strong>die</strong> moeder deur rubella en<br />
sifilis. Hier<strong>die</strong> infeksies lei tot breinskade en gee aanleiding tot leesprobleme.<br />
Botha (1991 in Kapp, 1990) vermeld dat enige faktore, soos ondervoeding,<br />
dwelm- en alkohol- misbruik <strong>die</strong> ontwikkeling van <strong>die</strong> fetus tot en met geboorte<br />
<strong>na</strong>delig kan beïnvloed wat in <strong>die</strong> kind se later lewe aanleiding gee tot lees- en<br />
leerprobleme.<br />
Spear-Swerling en Sternberg (1994) voer aan in hulle <strong>stu<strong>die</strong></strong>s dat daar ‘n verskil<br />
is <strong>tussen</strong> swak lees en spesifieke leesprobleme. Eersgenoemde volgens hulle<br />
word veroorsaak deur biologiese wanfunksies. Siegal (1992:626) verskil van<br />
Spear-Swerling en Sternberg deurdat sy bevind het dat daar geensins ‘n<br />
werklike verskil is <strong>tussen</strong> <strong>die</strong> twee groepe lesers nie, op grond van hulle punte<br />
behaal deur “... the reading of pseudo-words, where phonological processing is<br />
required”.<br />
b) Algemene gesondheid<br />
Die kind se gesondheid bepaal in ‘n groot mate sy aandag, belangstelling,<br />
lewenslustigheid en werkywer. Om te kan lees moet <strong>die</strong> kind oor ‘n gesonde en<br />
goed ontwikkelde liggaam beskik. Die gehoor en sig moet goed ontwikkel wees<br />
sodat <strong>die</strong> klanke van <strong>die</strong> taal ouditief waargeneem en onderskei kan word.<br />
Visuele persepsie moet ook goed wees vir dekordering en woordherkenning op<br />
<strong>die</strong> skryfbord of in ‘n boek. Die kind moet ook oogbeweging kan beheer en <strong>die</strong><br />
54
Change language