'n Ondersoekende studie na die verband tussen leesvaardighede ...

gevoel van minderwaardigheid ontwikkel. Lees word vir hom/haar só ‘n las en
dit angs wek dat hy/sy dit op allerlei wyse probeer ontwyk (Richek, et al, 1983).
Lees vereis ‘n atmosfeer van veiligheid, geborgenheid, vriendelikheid en
bestendigheid sodat die vertrouensverhouding tot stand kom wat die kind veilig,
kalm en rustig laat voel. Dit stel die kind in staat om hom/haar oop te stel vir
die leesproses en leer (Bryan, 1991).
2.7.1.2 Faktore in die kind self geleë
Hallahan en Kauffman (1986) voer aan dat “... not all reading problems are
equally conspicuous. Sometimes learners experience reading problems because
of neurological dysfunctions that are difficult to identify, such as in the case of
the learner with epilepsy”. Richek, et al (2002) voer verder aan dat lees een
vorm van ‘n taal is. Indien taalontwikkeling nie goed ontwikkel is nie, sal
leesprobleme die gevolg wees. Die kind moet oor ‘n voldoende woordeskat
beskik om te kan verstaan wat hy/sy lees. Die opvoeder moet dus voorsiening
maak vir die nodige taalervarings, veral ten opsigte van milieugestremde kinders
(Grove, 1986).
Volgens (Grove, 1986) kom leesprobleme meer dikwels by leerders met
gemengde dominasie voor. Dit beteken dat die voorkeur van die oog en die
hand nie aan dieselfde kant is nie. Effektiewe leer vereis dat die dominansie
stabiel moet wees, met ander woorde aan dieselfde kant, byvoorbeeld
regshandig en regsogig. Dit dui daarop dat sommige leesprobleme verwant hou
met die biologiese-genetiese samestelling van die kind.
a) Neurologiese oorsake
Leesgereedheid hang van die kind se geheelontwikkeling af en sluit intellektuele
ontwikkeling in. Intellektuele vermoë is ‘n vername faktor wat aanleiding gee
tot leesprobleme en kan leesgereedheid beïnvloed. Die algemene ontwikkeling
van die kind soos deur die verstandsouderdom uitgedruk, is die betroubaarste
aanduiding van die gereedheid van die kind. ‘n Kind met ‘n chronologiese
ouderdom van vyf jaar kan miskien ‘n verstandsouderdom van ses of sewe jaar
hê of selfs van vier jaar of minder (Kapp, 1990). Dus, dit dui daarop dat dit
53