'n Ondersoekende studie na die verband tussen leesvaardighede ...

Opvoeders moet ‘n begrip hê van die verwerwing en ontwikkeling van leesvaardighede,
wat sal help om individuele leerders se ontwikkeling te verstaan.
Leer bly vir die kind ‘n individuele saak. Elke kind is uniek en leer op sy eie
manier en volgens sy eie tempo. Daarom kan die opvoeder by die onderrig van
lees groot verskille te wagte wees. Indien opvoeders ‘n begrip het van
individuele ontwikkeling sal dit bydra tot die toepassing van effektiewe
leesonderrig en vaardighede. Die differensiële evaluering van die sterker en
swakker fasette van elke kind se potensiaal sal daartoe lei dat elke kind dan
volgens sy eie aard en met die effektiefste onderrig begelei kan word.
‘n Kort omskrywing van die verskillende leesstadia sal volg om aan te dui hoe
die kind van die een stadium na die volgende beweeg volgens sy eie tempo en
potensiaal, met ander woorde volgens sy eie leesgereedheidsvlak en sosiale
agtergrond.
2.6.1 Onderskeie leesstadia in leeshandeling
2.6.1.1 Die pre-lees stadium of voorbereidende lees
Die voorbereidende leesstadium, vind plaas vanaf geboorte tot en met op ses
jarige ouderdom by die kind. In hierdie stadium word gepaste stories, versies,
rympies en liedjies aan die kind deur die ouers of ander volwassenes voorgelees.
Hierdie fase staan bekend as die rolspelmetode of gereedmaking vir leesfase
(Booysen, 1996; Grové, et al, 1986b). Die voorlees van stories, rympies en
liedjies verskaf die basis vir talle ander aktiwiteite en vaardighede. Dit help ook
die leerders om te ontdek dat “reading is talk written down”. Die leerder
ontwikkel ook die vaardighede van boeketaal, woordeskat, woordorde en
uitdrukkings in die gesproke taal (Hanekom, 1998).
Luister is ‘n belangrike voorwaarde vir die ontwikkeling van praat, lees en
skryfvaardighede, so die verfyning van en oefening in goeie luistervaardighede
is noodsaaklik vir die voorbereidende leesstadium. Die leerder se
leesgereedheid sal ook afhang van die kind se geheelontwikkeling en word nie
op een sekere tydstip bereik nie.
46