'n Ondersoekende studie na die verband tussen leesvaardighede ...
'n Ondersoekende studie na die verband tussen leesvaardighede ... 'n Ondersoekende studie na die verband tussen leesvaardighede ...
2.5.3.4 Lees volgens die grondslag van ‘n kognitiewe benadering Volgens Lerner (1993) het die kognitiewe benadering sy oorsprong in die 1980s en spruit vanuit die ontwikkeling en behavioristiese siening. Die nuwe beskouing oor leer is nie soseer geïnteresseerd in die stimulus of respons nie, maar in wat die leerder doen tussen die stimulus en die respons (De Wet, et al, 1981). Dit beteken dat die leerder oor ‘n onderwerp lees en gee betekenis aan die inhoud volgens sy/haar lewenservaringe. Betekenis vind plaas deur die leerder se denke, analise en probleemoplossingsvaardighede van die geskrewe teks, met ander woorde deur ‘n inligtingsverwerkingsmodel. Volgens Burden (1996 in Bunding, 1999) gaan dit om die dinamiek van menslike leer en denke en die prosesse wat uitgevoer word om ‘n probleem op te los, inligting te stoor of herroep, om idees te formuleer, leerinhoud te verstaan en skeppend te dink. Rossouw (1991 in Bunding, 1999) voer aan dat dit verwys na ‘n reeks dinamiese prosesse wat in die leesproses aan die gang is en die leerder kan dan begin lees vir die doel om inligting te bekom sowel as vir begripsvorming. a) Definisie van lees in kognitiewe beskouing Lees kan beskou word as ‘n aktiewe inligtingsverwerkingsproses (De Wet, et al, 1981). Lees is nie ‘n eenvoudige meganiese vaardigheid nie, maar inligtingsverwerkingsproses op ‘n komplekse vlak van verbeeldende leer, begripsvorming, herhaling, kodering van inkomende inligting. Lees is ‘n aktiewe proses waarin die hele geheuesisteem betrokke is. 2.5.3.5 Lees volgens die ekosisteem benadering Volgens Weaver (1988 in Bunding, 1999) vind die geskrewe teks se ontleding binne die sosiale en insidentele konteks plaas. Daar bestaan geen universele ontwikkelingstadia nie. Lees word beskou as “... a synthesis of experiencing, recognising and comprehending, in which the absence of either make true reading impossible” (Weaver, 1988:153 in Bunding, 1999). 44
2.5.3.6 Die kritiese literêre beskouing Die omskrywing van lees volgens die kritiese literêre beskouing word deur Luke (1993:4 in Bunding, 1999) as volg gedefinieer: Literacy is a dynamic, evolving social and historical construction. It is not a fixed body of skills ... literacy refers to social practices that are put to work in institutions such as family and community, school and workplace .... It is shaped and used in particular sites and events – whether the classroom lesson or bedtime story, the social encounter or political meeting, the retail sales transaction of legal briefing. Die kritiese literêre beskouing in kontras met ander beskouinge van lees is op soek na maniere om literatuurwerke betrokke te maak om sekere groepe te bemagtig en te bevoordeel. Opsommend: Die teoretiese agtergrond tot lees dui daarop dat daar ‘n verskeidenheid omvattende ontwikkeling by individuele leerders kan ontstaan wat lei tot leer versperrings en kan bydra tot stoornisse. Daar word van skole vereis om verskille in leerders te akkommodeer. Dit beteken dat Inklusiewe Onderwys nie sonder uitdagings en tekortkominge plaasvind nie. Dit blyk dat baie veranderinge sal moet plaasvind ten opsigte van die opvoeders se gereedheid in die toepassing van ‘n inklusiewe onderwysbenadering voordat Inklusiewe Onderwys ‘n werklikheid kan word. 2.6 DIE VERWERWING EN ONTWIKKELING VAN LEESVAARDIGHEDE In die beplanning van die leesonderrig moet daar sodanige voorsiening gemaak word, sodat elke kind na die beste van sy vermoë kan vorder. Die onderrig van lees moet aangepas word by die bekwaamheid van elke leerder. In die ontwikkeling van leesvaardighede, is dit moontlik om verskillende stadiums van leesgereedheid te identifiseer gebaseer op ‘n enkele leesbenadering of op verskillende leesbeskouings (Bunding, 1999). 45
- Page 13 and 14: HOOFSTUK 2 LITERATUUROORSIG 2.1 INL
- Page 15 and 16: HOOFSTUK 3 NAVORSINGSMETODOLOGIE 3.
- Page 17 and 18: HOOFSTUK 4 NAVORSINGSBEVINDINGE EN
- Page 19 and 20: HOOFSTUK 5 SAMEVATTING, GEVOLGTREKK
- Page 21 and 22: HOOFSTUK 1 PROBLEEMSTELLING EN DOEL
- Page 23 and 24: indeling in skoolsoorte by die vers
- Page 25 and 26: 1.3.2 Die skoolgemeenskap Die studi
- Page 27 and 28: Die opvoeders sal dus nog daaraan g
- Page 29 and 30: 1.5 LITERATUUROORSIG: RAAMWERK VAN
- Page 31 and 32: 1.5.3 Uitkomsgebaseerde Onderwys (U
- Page 33 and 34: Reading is the ability to make mean
- Page 35 and 36: 1.6 NAVORSINGSMETODOLOGIE Hierdie n
- Page 37 and 38: 1.7.1 Beskerming teen lyding Kinder
- Page 39 and 40: 1.9 SAMEVATTING In hoofstuk een wor
- Page 41 and 42: ekend is. Uiteindelik sal ons gekon
- Page 43 and 44: hulle geskape is. ‘n Volle onders
- Page 45 and 46: Die Onderwys Witskrif 6: Spesiale O
- Page 47 and 48: Wade (2000) beweer dat ons in die m
- Page 49 and 50: Die Departement van Onderwys (2002b
- Page 51 and 52: 2.3.1 Wat is die kurrikulum? Volgen
- Page 53 and 54: Om bogenoemde siening te bevestig b
- Page 55 and 56: sisteem, en onbruikbare apparaat ui
- Page 57 and 58: ... provides a learning which is fr
- Page 59 and 60: Sedertdien kom opvoeders toenemend
- Page 61 and 62: en intellektuele behoeftes meer bev
- Page 63: disfunksie nie sal lees nie en leer
- Page 67 and 68: 2.6.1.2 Die klankbewustheid stadium
- Page 69 and 70: staat is om woorde in kleiner dele
- Page 71 and 72: a) Huislike omstandighede De Beer (
- Page 73 and 74: gevoel van minderwaardigheid ontwik
- Page 75 and 76: gedrukte reël van links na regs ka
- Page 77 and 78: i) Liggaamsbeeld Dit is die persoon
- Page 79 and 80: gedurende die jaar geskryf om te be
- Page 81 and 82: leerprogram vir die kinders te iden
- Page 83 and 84: 2.8.4.3 Die ekosisteem benadering t
- Page 85 and 86: Norwich, 1997). Die deel en uitruil
- Page 87 and 88: Die OOS maak deel uit van die monit
- Page 89 and 90: 2.9.4 Verwysingsmodel en aanbevelin
- Page 91 and 92: 2.10 SAMEVATTING Hierdie hoofstuk v
- Page 93 and 94: HOOFSTUK 3 NAVORSINGSMETODOLOGIE 3.
- Page 95 and 96: 3.3.1 Teoretiese begronding Die ter
- Page 97 and 98: volgende grondliggende oorweging, n
- Page 99 and 100: voordeel van ‘n eie onafhanklike
- Page 101 and 102: fokus op individue, ‘n groep of
- Page 103 and 104: gedifferensieërde instruksies/onde
- Page 105 and 106: Die navorser het ook ‘n diktafoon
- Page 107 and 108: alles wat in die klaskamer gebeur h
- Page 109 and 110: • Die data ingesamel is nie onder
- Page 111 and 112: Cohen en Manion (1989) voer verder
- Page 113 and 114: sentreer om ‘n geselekteerde onde
2.5.3.6 Die kritiese literêre beskouing<br />
Die omskrywing van lees volgens <strong>die</strong> kritiese literêre beskouing word deur<br />
Luke (1993:4 in Bunding, 1999) as volg gedefinieer:<br />
Literacy is a dy<strong>na</strong>mic, evolving social and historical<br />
construction. It is not a fixed body of skills ... literacy refers<br />
to social practices that are put to work in institutions such as<br />
family and community, school and workplace .... It is shaped<br />
and used in particular sites and events – whether the<br />
classroom lesson or bedtime story, the social encounter or<br />
political meeting, the retail sales transaction of legal briefing.<br />
Die kritiese literêre beskouing in kontras met ander beskouinge van lees is op<br />
soek <strong>na</strong> maniere om literatuurwerke betrokke te maak om sekere groepe te<br />
bemagtig en te bevoordeel.<br />
Opsommend: Die teoretiese agtergrond tot lees dui daarop dat daar ‘n<br />
verskeidenheid omvattende ontwikkeling by individuele leerders kan ontstaan<br />
wat lei tot leer versperrings en kan bydra tot stoornisse. Daar word van skole<br />
vereis om verskille in leerders te akkommodeer. Dit beteken dat Inklusiewe<br />
Onderwys nie sonder uitdagings en tekortkominge plaasvind nie. Dit blyk dat<br />
baie veranderinge sal moet plaasvind ten opsigte van <strong>die</strong> opvoeders se<br />
gereedheid in <strong>die</strong> toepassing van ‘n inklusiewe onderwysbe<strong>na</strong>dering voordat<br />
Inklusiewe Onderwys ‘n werklikheid kan word.<br />
2.6 DIE VERWERWING EN ONTWIKKELING VAN<br />
LEESVAARDIGHEDE<br />
In <strong>die</strong> beplanning van <strong>die</strong> leesonderrig moet daar sodanige voorsiening gemaak<br />
word, sodat elke kind <strong>na</strong> <strong>die</strong> beste van sy vermoë kan vorder. Die onderrig van<br />
lees moet aangepas word by <strong>die</strong> bekwaamheid van elke leerder. In <strong>die</strong><br />
ontwikkeling van <strong>leesvaardighede</strong>, is dit moontlik om verskillende stadiums van<br />
leesgereedheid te identifiseer gebaseer op ‘n enkele leesbe<strong>na</strong>dering of op<br />
verskillende leesbeskouings (Bunding, 1999).<br />
45