'n Ondersoekende studie na die verband tussen leesvaardighede ...

politieke benadering tot geletterdheid. Die deduktiewe benadering was
inhoudsgebaseerd, maar laasgenoemde is uitkomsgebaseerd en fokus op
begripsvorming (konseptualisering) (Heshusius, 1991; Peverly en Kitzen 1998).
Volgens Bunding (1999) dui eeuelange debatte en die verskynsel van lees aan
dat ‘n magdom van faktore bydra tot leesprobleme.
2.5.3 Teoretiese agtergrond tot lees
Die teoretiese agtergrond tot lees is om as raamwerk te dien vir die
leerprobleme en stoornisse wat leerders in die algemeen ervaar. Lerner
(1993:167) “... the purpose of theory is also to bring form, coherence and
meaning to reading in the real world”.
2.5.3.1 ‘n Teoretiese grondslag van lees volgens die mediese teorie
Die mediese teorie tot lees het in 1950 ontstaan en was gegrond op die beginsels
dat leesprobleme veroorsaak word deur breinskade tydens die voorgeboortelike
ontwikkeling of in vroeë ontwikkeling van die kind (Torgensen, 1986). Dit
beteken soos vermeld dat leerders sonder enige neurologiese disfunksie sonder
enige leesprobleme sal kan lees. Lees word beskou as ‘n aangebore genetiese
vaardigheid wat verstandelik ontwikkel.
Die onderliggende filosofie van die mediese teorie was dat ‘n leerder ‘n
spesifieke verstandsouderdom moet wees voordat hy/sy gereed is vir lees. Dit
was aanvaar dat letter- en woordherkenningsvaardighede eers onderrig moet
word, voordat aan leesbegrip aandag geskenk moet word tydens die 1940 en
1950’s.
2.5.3.2 Die teoretiese grondslag van lees volgens die ontwikkelingsteorie of
ontwikkeling as voorwaarde vir lees
Volgens Poplin (1988) het die mediese siening van lees in 1960 onpopulêr
geword, omdat opvoeders hulle nie kon vereenselwig het met die idee dat lees
en ander leerstoornisse ontstaan as gevolg van neurologiese probleme nie.
Hierdie teorie kon ook nie deur neurologiese ondersoeke bewys dat leerder met
breinskade sal lees en leerstoornisse ervaar en leerder sonder enige neurologiese
42