'n Ondersoekende studie na die verband tussen leesvaardighede ...

'n Ondersoekende studie na die verband tussen leesvaardighede ... 'n Ondersoekende studie na die verband tussen leesvaardighede ...

etd.uwc.ac.za
from etd.uwc.ac.za More from this publisher
02.05.2013 Views

persoon kan lees nie. Lees kan slegs plaasvind as alle dele in mekaar skakel en integreer. Suksesvolle lees gaan gepaard met herhaling oor ‘n lang periode soos die vaardighede om ‘n musiekinstrument te bespeel. Soos met die interpretasie van ‘n musiekstuk of note, behels lees ook interpretasie van die leesstuk. Hiermee gaan saam die leser se agtergrond, doel van die leesproses en die konteks waarbinne lees plaasvind (Dean, 2000). Verder, vermeld Engelbrecht, et al (1999) dat daar nie slegs een metode, benadering of filosofie tot die leesproses is nie en beveel aan dat opvoeders verskeie metodes moet gebruik. Dit sal aan die behoeftes van leerder diversiteit en belangstelling voorsien. Die UGO klaskamer moet ook leesvriendelik wees soos visuele leesmateriaal aan die muur, flitskaarte, ‘n boekrak met boeke, tydskrifte, leë graanvlokkie dose en ingelegde groente/vrugte blikkies met etikette behoort op ‘n rak in die klaskamer uitgestal te word. Uit hierdie literatuuroorsig is dit duidelik dat opvoederbetrokkenheid ‘n positiewe bydra kan lewer tot bevordering van leesvaardighede, volgens die beginsels van die uitkomsgebaseerde benadering. 1.5.5 Leesprobleme Botha en Faasen (2000:17) beskou lees as volg: ’n Geskrewe teks deur ‘n reeks dekoderings- en begripsvaardighede te gebruik om betekenis te skep, byvoorbeeld, basiese perseptuele vaardighede (ouditief en visueel), dekoderingsvaardighede (gebruik van leidrade uit woordkonstruksie, die voorkoms van die woorde en die konteks) en begripsvaardighede. Enige leerder wat nie bogenoemde kategorieë bemeester nie sal beskou word as ‘n swak leser. In ‘n land soos Suid-Afrika waar daar linguistieke diversiteit van elf amptelike landstale is, kan leesprobleme ‘n faktor word in die vordering van leerders op skool. Die navorser haal vervolgens aan om die standpunte te staaf: 12

Reading is the ability to make meaning from printed words. How does meaning happen? ... use strategies to adjust their reading ... and check to see if what they are reading make sense ... School success depends on reading ability (Winebrenner, 1996:79). Leesprobleme soos ontoereikende leesspoed vanweë dekodering en woordherkenningsprobleme, wat begrip verdraai, strukturele analise en kontekstuele afleidings nie kan maak nie verhinder ‘n leerder om volgens sy/haar potensiaal te lees. Hierdie foute kategorieë van lees is nadelig vir die leerder se vordering op skool. 1.5.6 Leerprobleme Leerprobleme kan op kognitiewe en skolastiese vlak voorkom word. Kognitief kan leerders probleme op enige van die drie vlakke ondervind: opname/insetvlak, die assosiasie/prosesseringsvlak en die ekspressiewe/ uitsetvlak. Skolastiese vaardighede is afhanklik van die funksionering van bogenoemde psigiese vermoëns (De Beer, 1989). Die skrywer meld ook stappe wat gevolg word tydens die diagnosering van ‘n leerprobleem naamlik, die versameling van agtergrondgegewens – historisiteitbeeld, ‘n sensoriese en intelligensieondersoek asook die toepassing van peil- en diagnostiese toetse. Dieselfde skrywer is ook van mening dat die diagnosering van leerprobleem belangrik is, maar bied geen oplossing vir die probleem nie. Die persoonsbeeld van die kind moet in die geheel opgebou word. Daarom, volgens Engelbrecht, et al (1999:97), bied ‘n inklusiewe klaskamer die oplossing: “... an inclusive classroom provides a learning environment which is free of bias and is respectful of the rights and needs of teachers, learners and parents ...”. Engelbrecht, et al (1999:99) voer verder aan dat hierdie milieu bevorder die “...full potential of each and every learner, requires the guiding hand of a vigilant, keenly observant teacher who is consistently involved in a cycle of holistic assessment that is dynamic and multidimensional”. Vervolgens 13

persoon kan lees nie. Lees kan slegs plaasvind as alle dele in mekaar skakel en<br />

integreer. Suksesvolle lees gaan gepaard met herhaling oor ‘n lang periode soos<br />

<strong>die</strong> vaardighede om ‘n musiekinstrument te bespeel. Soos met <strong>die</strong> interpretasie<br />

van ‘n musiekstuk of note, behels lees ook interpretasie van <strong>die</strong> leesstuk.<br />

Hiermee gaan saam <strong>die</strong> leser se agtergrond, doel van <strong>die</strong> leesproses en <strong>die</strong><br />

konteks waarbinne lees plaasvind (Dean, 2000).<br />

Verder, vermeld Engelbrecht, et al (1999) dat daar nie slegs een metode,<br />

be<strong>na</strong>dering of filosofie tot <strong>die</strong> leesproses is nie en beveel aan dat opvoeders<br />

verskeie metodes moet gebruik. Dit sal aan <strong>die</strong> behoeftes van leerder<br />

diversiteit en belangstelling voorsien. Die UGO klaskamer moet ook<br />

leesvriendelik wees soos visuele leesmateriaal aan <strong>die</strong> muur, flitskaarte, ‘n<br />

boekrak met boeke, tydskrifte, leë graanvlokkie dose en ingelegde<br />

groente/vrugte blikkies met etikette behoort op ‘n rak in <strong>die</strong> klaskamer uitgestal<br />

te word.<br />

Uit hier<strong>die</strong> literatuuroorsig is dit duidelik dat opvoederbetrokkenheid ‘n<br />

positiewe bydra kan lewer tot bevordering van <strong>leesvaardighede</strong>, volgens <strong>die</strong><br />

beginsels van <strong>die</strong> uitkomsgebaseerde be<strong>na</strong>dering.<br />

1.5.5 Leesprobleme<br />

Botha en Faasen (2000:17) beskou lees as volg:<br />

’n Geskrewe teks deur ‘n reeks dekoderings- en<br />

begripsvaardighede te gebruik om betekenis te skep,<br />

byvoorbeeld, basiese perseptuele vaardighede (ouditief en<br />

visueel), dekoderingsvaardighede (gebruik van leidrade uit<br />

woordkonstruksie, <strong>die</strong> voorkoms van <strong>die</strong> woorde en <strong>die</strong><br />

konteks) en begripsvaardighede.<br />

Enige leerder wat nie bogenoemde kategorieë bemeester nie sal beskou word as<br />

‘n swak leser. In ‘n land soos Suid-Afrika waar daar linguistieke diversiteit van<br />

elf amptelike landstale is, kan leesprobleme ‘n faktor word in <strong>die</strong> vordering van<br />

leerders op skool.<br />

Die <strong>na</strong>vorser haal vervolgens aan om <strong>die</strong> standpunte te staaf:<br />

12

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!