'n Ondersoekende studie na die verband tussen leesvaardighede ...

indeling in skoolsoorte by die verskillende bevolkingsgroepe was bepaal deur
die soort onderwys wat aangebied was en het verskil van volk tot volk. Die
Blanke onderwys was van ‘n hoë standaard en skole wat Blankes bedien het,
was in alle opsigte goed toegerus (Nkabinde, 1993). Alhoewel daar skole was
vir die onderskeie gestremdhede binne die onderwysstelsel en as buitengewone
onderwys bekend gestaan het, was daar vir swart leerders uiters min en swak
voorsiening gemaak om tot hul volle potensiaal te ontwikkel.
Donald en Metcalfe (1992) voer aan dat die voorsiening van spesiale onderwys
in Suid-Afrika ‘n patroon van rasse ongelykheid gevolg het. Die stelsel was
ondersteun deur wetgewing en beleidsbepalings binne die raamwerk van die
ongelykheid ten opsigte van institusionele rasse segregasie, die etikettering van
leerders met spesiale onderwysbehoeftes en skeiding van hulle portuurgroep in
die hoofstroomskole.
Die kurrikula vir die onderwysstudente was deur die regering beplan en het die
belange van die apartheidsregering uitgedra. Barnard (1984) vermeld ook dat
vanweë die feit dat die hoofbevolkingsgroepe se onderwysbehoeftes en
toekomsverwagtings van mekaar verskil as gevolg van die apartheidstelsel, was
daar nie eenvormige skoolpligvereistes ingestel wat vir alle inwoners van Suid-
Afrika geld nie.
In Suid-Afrika is daar twee aparte skoolstelsels naamlik die
hoofstroomonderwys en onderwys aan leerders met spesiale onderwysbehoeftes.
Daar was slegs vir Blanke leerders met spesiale onderwysbehoeftes
(LSO) spesiale skole beskikbaar gestel. Hierdie skole was goed toegerus met
fasiliteite, goed gekwalifiseerde opvoeders in spesiale onderwys en het
effektiewe ondersteuningsdienste tot hul beskikking gehad. Alhoewel die
meeste van hierdie skole in die Wes-Kaap provinsie en Gauteng aangetref word,
is daar as gevolg van die sosio-politiese agtergrond van ons land ‘n groot
hoeveelheid swart leerders wat spesiale onderwysbehoeftes het. Volgens
Roberts (1998) maak 20% van alle swart kinders deel uit van die LSO.
3