'n Ondersoekende studie na die verband tussen leesvaardighede ...

'n Ondersoekende studie na die verband tussen leesvaardighede ... 'n Ondersoekende studie na die verband tussen leesvaardighede ...

etd.uwc.ac.za
from etd.uwc.ac.za More from this publisher
02.05.2013 Views

Die respondente draai gedeeltes of letters in woorde om wat visuele ooreenkomste toon wanneer hy/sy lees byvoorbeeld ‘dam/bam’, ‘vir/wir’, ‘hom/bom’, ‘skrik/skink’. Die respondente verwissel letters in woorde, byvoorbeeld ‘kort/krot’, ‘stok/skot’, ‘ons/son’ en ‘slot/stol’. Sommige respondente verwissel ook soms dubbelklanke byvoorbeeld ‘huur/ hier’, ‘muis/muus’ en ‘vlei/vlie’. Die verwarring van dubbelklanke groepeer ook onder omkerings deurdat respondent byvoorbeeld, ‘vroeg/vreug’, ‘duur/deur’ en ‘deur/duur’ lees. Hierdie respondente het nog nie die woordherkennings- en begripsvaardighede soos klank- spellingsverhouding, twee- en driekonsonantkombinasies en komplekse woordfamilies bemeester nie. By veral groep 1 en 2 van die respondente wat tydens die navorsing gebruik is, het hierdie probleem algemeen voorgekom. 4.3.1.5 Woordvervanging Die respondente wat hierdie probleem ondervind het, was dié wat meestal die woorde geraai het. Soms was ‘n woord gelees wat wel ‘n vrae vorm-of klankooreenkoms getoon het met die oorspronklike woord, terwyl die betekenis verontagsaam was. Hieronder val die verwisseling van woorde soos ‘daardie’ en ‘hierdie’, ‘‘n’ en ‘die’. In ‘n geval waar die woord wat gelees word ‘n noue visuele ooreenkoms toon met die woord wat gelees moet word, lees die respondent byvoorbeeld ‘kan’ in plaas van ‘kon’. Dit is asof die leerder só betrokke raak by die deel van die woord wat hy/sy wel ken dat die res van die woorde as minder belangrik beskou word en om hierdie rede vervang of geraai word. Hy/sy lees sommer enige woord in die plek van die korrekte woord. Die respondente beskik dus nie oor ‘n verskeidenheid strategieë om ‘n geskrewe teks vlot met begrip te lees nie en spreek woorde ook nie akkuraat tydens luidlees uit nie. 110

4.3.1.6 Ignorering van leestekens Die respondente wat hierdie probleem ondervind, misken of ignoreer leestekens in die teks en dit is asof hy/sy nie weet waar om asem te haal nie. Die leerders beskik dus nie oor die leesvaardighede om ekspressief te lees met gepaste klem, pouse en intonasie tydens luidlees nie. Dit skyn te wees of die respondent oorhaastig is wanneer gelees word en dan sluip gebrekkige luidlees in die teks in. Sommige swak lesers raak egter baie gespanne en maak meer foute. Die woord-vir-woord lees veroorsaak swak frasering en lei daartoe dat die respondente geneig is om leestekens te ignoreer. 4.3.1.7 Invoeging van woorde Sommige van die respondente het al die doel bereik, naamlik om te lees, maar moontlik nog nie sommige van die leesvaardighede bemeester nie. Hulle voeg letters, lettergrepe, woorde en frases aan die begin van die woorde (‘laan’ word ‘slaan’), in die middel (‘sout’ word ‘stout’) en aan die einde (‘fee’ word ‘fees’). Die respondente ken soms nie die betrokke klanke nie of sukkel met visuele waarneming van woorde en voeg dan woorde by. 4.3.1.8 Foutiewe uitspraak By hierdie probleem is sommige respondente geneig as hulle nie op sig die woord herken nie, hulle geneig is om woord te klank. Dit wil amper voorkom asof klank ‘n outomatisme is, want hulle klank ook woorde wat reeds deel van sy basiese sigwoordeskat is. By sommige woorde klank van die respondente slegs die begin van die woord en sê die woord dan onmiddelik korrek. In ander gevalle het van die respondente egter weer woorde heeltemal geklank voordat hulle die woord herken en gelees het. Sommige leerders spreek woorde en klanke verkeerd uit. Hulle is geneig om alle ‘e’s as [ε] te klank, nog voorbeelde van verkeerde uitspraak van klanke is ‘me-a-te’ word ‘meatte’ in plaas van ‘mat’. Foutiewe uitspraak van woorde is byvoorbeeld ‘dink/dungk’, ‘chaoties/koaties’, ‘tuinier/tienner’ en ‘nederige/nerederige’. Dit is opvallend dat hulle letters of klanke met ooreenstemmende woord patrone of konfigurasies vervang met ander woorde verwarring van woorde op grond van hulle noue visuele 111

Die respondente draai gedeeltes of letters in woorde om wat visuele<br />

ooreenkomste toon wanneer hy/sy lees byvoorbeeld ‘dam/bam’, ‘vir/wir’,<br />

‘hom/bom’, ‘skrik/skink’.<br />

Die respondente verwissel letters in woorde, byvoorbeeld ‘kort/krot’,<br />

‘stok/skot’, ‘ons/son’ en ‘slot/stol’.<br />

Sommige respondente verwissel ook soms dubbelklanke byvoorbeeld ‘huur/<br />

hier’, ‘muis/muus’ en ‘vlei/vlie’.<br />

Die verwarring van dubbelklanke groepeer ook onder omkerings deurdat<br />

respondent byvoorbeeld, ‘vroeg/vreug’, ‘duur/deur’ en ‘deur/duur’ lees.<br />

Hier<strong>die</strong> respondente het nog nie <strong>die</strong> woordherkennings- en begripsvaardighede<br />

soos klank- spellingsverhouding, twee- en driekonso<strong>na</strong>ntkombi<strong>na</strong>sies en<br />

komplekse woordfamilies bemeester nie. By veral groep 1 en 2 van <strong>die</strong><br />

respondente wat tydens <strong>die</strong> <strong>na</strong>vorsing gebruik is, het hier<strong>die</strong> probleem algemeen<br />

voorgekom.<br />

4.3.1.5 Woordvervanging<br />

Die respondente wat hier<strong>die</strong> probleem ondervind het, was dié wat meestal <strong>die</strong><br />

woorde geraai het. Soms was ‘n woord gelees wat wel ‘n vrae vorm-of klankooreenkoms<br />

getoon het met <strong>die</strong> oorspronklike woord, terwyl <strong>die</strong> betekenis<br />

verontagsaam was. Hieronder val <strong>die</strong> verwisseling van woorde soos ‘daar<strong>die</strong>’<br />

en ‘hier<strong>die</strong>’, ‘‘n’ en ‘<strong>die</strong>’. In ‘n geval waar <strong>die</strong> woord wat gelees word ‘n noue<br />

visuele ooreenkoms toon met <strong>die</strong> woord wat gelees moet word, lees <strong>die</strong><br />

respondent byvoorbeeld ‘kan’ in plaas van ‘kon’. Dit is asof <strong>die</strong> leerder só<br />

betrokke raak by <strong>die</strong> deel van <strong>die</strong> woord wat hy/sy wel ken dat <strong>die</strong> res van <strong>die</strong><br />

woorde as minder belangrik beskou word en om hier<strong>die</strong> rede vervang of geraai<br />

word. Hy/sy lees sommer enige woord in <strong>die</strong> plek van <strong>die</strong> korrekte woord.<br />

Die respondente beskik dus nie oor ‘n verskeidenheid strategieë om ‘n geskrewe<br />

teks vlot met begrip te lees nie en spreek woorde ook nie akkuraat tydens<br />

luidlees uit nie.<br />

110

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!