Stop die geweld teen vroue - Desert Soul

Vroueregte 

is 

menseregte 

’n Projek van 

Namibia Red Cross Society 

Stop die 

geweld teen 

vroue 

Hierdie gemeenskaps-projek is aan jou gebring in die belang van ’n gesonde nasie deur: 

AFRIKAANS

Hoe om hierdie boek te gebruik 

Geweld teenoor vroue is deesdae deel van die alledaagse 

lewe in Namibië. Hierdie boek sal jou help om geweld 

teenoor vroue en meisies te verstaan. Dit sal jou ook help 

om dit te voorkom en aan te meld. 

Lees hierdie bladsye en deel die inligting met jou 

familie en vriende. Hierdie boek kan deur jou 

gemeenskap en in jou huis gebruik word. Ouers, 

grootmense, jongmense, onderwysers, die polisie, 

gesondheids- en gemeenskapswerkers kan dit 

gebruik. 

Jy mag dalk vertalings van sommige moeilike 

woorde verlang as Afrikaans nie jou moedertaal 

is nie. Hierdie woorde is onderstreep. Hulle word in 

Ju/’hoansi, Khoekhoegowab, Rukwangali and Setswana vertaal in die grys 

blokke aan die kant van elke bladsy. Die blokke lyk so: 

Afrikaans 

n Ju/’hoansi 

n Khoekhoegowab 

n Rukwangali 

n Setswana 

Hierdie boekies is ook beskikbaar in Engels, Oshiwambo, Otjiherero en Silozi. 

Daar is kleurblokke in hierdie boek wat jou inligting gee wat jou kan help om 

dinge in jou gemeenskap te verbeter. Die blokke lyk so: 

Gemeenskapsinligting 

Vertel vir jou kinders dat geweld teenoor vroue verkeerd is. Breek die 

stilte en praat reguit oor vroue-mishandeling. Sê hard en duidelik dat dit 

verkeerd is. 

Daar is ook kleurblokke om jou te help om belangrike dinge te onthou. Hulle lyk 

so: 

Onthou! 

Geweld teenoor vroue is ’n misdaad. 

Aan die einde van hierdie boekie is daar ware verhale van Namibiese vroue wat 

mishandel is. 

N R C S 

’n Projek van die Namibia Red Cross Society 

Desert Soul is deel van ’n Streeklike Gesondheid Kommunikasie Program in Suider Afrika, insluitend 

Botswana, Lesotho, Malawi, Mozambique, Namibië, Suid-Afrika, Swaziland, Zambië en Zimbabwe. Desert 

Soul is ’n projek van die Namibiese Rooi Kruis Vereniging in vennootskap met Soul City. Dit word geborg deur 

die Europese Unie, die Royal Netherlands Ambassade, die Departement vir Internasionale Ontwikkeling, 

Development Cooperation Ireland en BP.

Hierdie boek is vir 

almal – mans, vroue en 

jongmense! 

Meer en meer mans is 

besig om te leer oor die 

probleem van geweld 

teenoor vroue en meisies 

in Namibië. Hulle help 

om daarteen te stry. 

Dis nie my probleem 

nie. Ek mishandel nie 

vroue of meisies nie. 

Inhoud 

Daar is baie mans wat nie aan 

vroue en meisies slaan nie, 

maar geweld teenoor 

vroue affekteer ons almal. 

Wat is geweld teenoor vroue? ................. 2 

Daar is baie redes vir geweld teen 

vroue ................................................... 4 

Geweld teen vroue is almal se 

probleem ............................................. 6 

Verkeerde idees oor geweld teenoor 

vroue ................................................... 8 

Wat is huishoudelike geweld? .............. 10 

Help om vrouemishandeling stop te sit . 12 

Wat kan jy doen as jy mishandel 

word? ................................................ 14 

Huishoudelike geweld is teen die wet ... 16 

Die Wet op Voorkoming van 

Gesinsgeweld ........................ 18 

Wat is verkragting? ................... 22 

Wat om te doen as jy verkrag 

is .................................. 24 

Afspraak-verkragting ....... 26 

Seksuele teistering ......... 28 

Vroueregte is 

menseregte ................ 30 

Maak ons samelewing 

veiliger ....................... 32 

Neem aksie in jou 

werkplek ........................ 34 

Ware lewensverhale van vroue 

en kinders wat mishandel 

word ................................. 36 

Lys van plekke wat jou 

kan help ............. 40

dreig 

n n#ai #xain |xoa tci 

n !ao-!aos, 

//en-ambas, //garis 

n kutjilisa 

n tshosetsa 

geweld 

n kaqian 

n #khawadib 

n marwanesa 

n dikgoka 

ergste 

n |kau 

n hoan xa atsu 

n yazikokumbondo 

unene 

n go maswe 

kultuur-groepe 

n jù oosi-n!ang 

n !hoasi //naetigu, 

!hoasi #ugu 

n nompo 

n ditso 

misdaad 

n #o-a du ka # |âe 

n tsudib 

n ukorokotji 

n tlolo, molato 

Onthou! 

Maria, jy is seker 

baie bang. Selfs 

om te dreig om 

iemand te slaan, 

is ’n vorm van 

geweld. 

Geweld teenoor vroue is ’n misdaad. 

Wat is geweld 

Louisa, Petrus het gesê 

as ek weer laat van die 

werk af kom, gaan hy 

my slaan. 

Geweld teen vroue is ongelukkig deel van die alledaagse lewe dwarsoor die 

hele wêreld. Dit is een van Namibië se ergste skendings van menseregte. 

Dit affekteer vroue van alle kleure, kultuur-groepe en godsdienste. 

Dit affekteer vroue wat ryk, arm, jonk, oud, met of sonder opleiding is. 

Lees die ware lewensverhale van Namibiese vrouens en huishoudelike geweld, 

seksuele teistering, afneem van eiendom en emosionele mishandeling op bladsye 36 

tot 39.

teen vroue? 

Daar is baie verskillende soorte geweld teen vroue 

Huishoudelike geweld 

n Dit gebeur wanneer ’n man of kêrel sy vrou of meisie 

mishandel. Sommige vroue word selfs doodgemaak. 

n Dit is ook mishandeling wanneer ’n man ’n vrou se liggaam 

of haar gevoelens seermaak. 

n Dit is ook mishandeling wanneer ’n man ’n vrou se eiendom 

beskadig of haar agtervolg. 

n Dit kan ook mishandeling wees wanneer ’n man probeer om 

’n vrou se geld te beheer en probeer beheer wat sy doen. 

Verkragting 

n Verkragting is wanneer ’n vrou gedwing word om seksuele 

omgang te hê terwyl sy dit nie wil hê nie. 

n Dit is verkragting, selfs as haar man of kêrel seksuele 

omgang op haar afdwing. 

n Mans en seuns kan ook verkrag word. 

Seksuele teistering 

n Dit is wanneer iemand op ’n seksuele manier aan ’n vrou aandag gee wat sy 

nie wil hê nie, byvoorbeeld deur aan haar te probeer raak, haar te soen of te 

probeer om seksuele omgang met haar te hê. 

n Wanneer ’n man ’n vrou laat voel dat sy haar werk sal verloor of swak 

punte op skool sal kry as sy nee sê. 

Mishandeling van jong meisies 

n Sommige gesinne trek hulle seuns voor deur hulle ’n beter kans in die lewe 

te gee. 

n Seksuele mishandeling van jong meisies is ook ’n vorm van geweld. 

Vroue-moord 

n Dit is wanneer ’n vrou vermoor word deur haar huishoudelike vriend soos 

byvoorbeeld man, kêrel of vriend. Hierdie tipe geweld kom al hoe meer 

voor. 

Ekonomiese mishandeling 

Die afneem van eiendom is ’n vorm van ekonomiese 

mishandeling. 

n Dit gebeur wanneer ’n man sterf en sy familie keer 

dat sy oorlewende eggenoot of kinders die dinge erf 

wat aan hom behoort het. 

n Die mense wat swaarkry wanneer eiendom 

afgeneem word is die oorlewende eggenoot, haar 

kinders en ander afhanklikes. 

te beheer 

n ko ||âe 

n gao#am 

n kupangera 

n go laola 

teistering 

n n#ahn-n#ahn 

n /khao//orexasib 

n mahepeko 

n go hudua, feretlha 

vermoor 

n koh !hun ha |âe 

n !gamhe 

n vanamudipaga 

n polao/bolaile 

afneem van eiendom 

n tsxaitsxaibi tci 

n tsupu/hana !Kho/hana 

n kuhakana 

n go phamola, tshobula 

oorlewende 

n xóá 

n ûi!kharu 

n ogu anakuparukapo 

n go falola 

erf 

n gú ce 

n /umi 

n kupinga 

n go ja boswa 

afhanklikes 

n |xóá |xóá 

n !gîbasen-aon, 

mûmain!gâ-aon 

n varerwa 

n balosika

samelewing 

n jú wece 

n /hûhâsib 

n nkarapamwe 

n setshaba 

in beheer 

n ||âe n!ang 

n #gae#guis !na hâs 

n mompangero 

n mo taolong 

Daar is baie redes vir 

Die samelewing 

laat mans toe om 

gewelddadig te wees 


Aron, dit 

het niks met 

ons te doen 

as Petrus vir 

Maria slaan 

nie. 

n Daar word van mans verwag om taai te 

wees en om hulle gesinne te versorg. 

Baie mans glo egter hulle moet in 

beheer van hulle gesinne wees. Dit kan 

lei tot geweld teenoor vroue. 

n Seuns word geleer om te baklei en om 

nie sagte gevoelens te wys nie. 

n Die samelewing dink vroue is minder 

werd as mans. Die samelewing laat 

mans glo hulle is beter as vroue. Dit 

laat sommige mans dink hulle het 

die reg om vroue te slaan. 

n Die meeste 

mense bly stil wanneer 

vroue mishandel 

word. Dit laat dan 

gewelddadige mans 

dink dit wat hulle doen 

is reg. 

Vertel vir jou kinders dat geweld teenoor vroue en meisies verkeerd is. Breek die stilte 

en praat reguit oor vroue-mishandeling.

vroue-mishandeling 

Onthou! 

Junius, dit is ons besigheid. 

Geweld teen vroue 

sal aanhou as 

mense nie 

begin sê dis 

verkeerd 

nie. 

Geweld kan 

van ouers en 

onderwysers geleer 

word 

n Baie kinders sien geweld 

in hulle ouerhuise. 

n Ouers en onderwysers 

wat aan kinders slaan, 

leer dié 

kinders 

om hulle 

probleme 

met geweld 

op te los. 

Die media kan 

geweld teenoor vroue normaal 

laat lyk 

n TV, radio, boeke, koerante 

en tydskrifte kan geweld 

teen vroue normaal of 

selfs “sexy” laat lyk. 

n Die media laat baie keer 

Baie mense gebruik hulle 

kultuur of godsdiens as 

verskoning om beheer oor 

vroue uit te oefen 

n Hulle sê dat vroue aan mans 

behoort en dat mans vroue 

mag dissiplineer. 

n Baie tradisionele en 

godsdienstige leiers sê 

“nee” vir mishandeling. 

Daar is geen verskoning vir 

geweld teenoor vroue nie. 

mans belangriker lyk as vroue. 

n Dit ondersteun mans wat dink hulle 

het die reg om vroue te beheer en 

seer te maak. 

Sommige mans misbruik of verlei gestremde vroue wat hulself 

nie kan help nie. Gestremde vroue se regte is ook menseregte. 

media 

n n#ai !ˆhankxaosi, 

tsaâ kxaosi 

n #hôan !khaigu 

n vanambudi 

n mea-muso 

sexy 

n kxani-kxani, 

|aqunkxao 

n anusa 

n kumoneka nawa 

n go lebega bontle 

gestremde 

n N!om 

n Sorosise a tsâ/khasa, 

#gamina 

n Yirema 

n Koafetse, koafatsa

skaam 

n koh too 

n taoxase 

n kulifanomuga 

n go tlhajwa ke 

ditlhong 

skuldig 

n o #o 

n /hapitsâsen 

n unzoni 

n molato 

vertroue 

n taˆmsi #um-#um 

n aitsama 

#gom!gâsens 

n ehuguvaro 

n biokanyego 

selfmoord 

n !hun ha |âe 

n aitsama !gamsens, 

(!gamsens) 

n kuliponda, kulidipaga 

n go ipolaya 

gesteek 

n koh n||aâtu 

n !khahe 

n kuvatwa 

n go tlhaba 

gekneus 

n koh #hun 

n #khuhe 

n kavapayito 

n go ronkgela 

miskraam 

n #xam daâma 

n /gôaro-e go #oa!na 

n kutuntumika 

n go folotsa 

beserings 

n |ˆhabisi/khui 

n sorosi tsû-ain 

n maurema 

n dintho, go utlwa 

botlhoko 

Geweld teenoor vroue is 

Karen, geweld 

teenoor ’n vrou 

neem haar 

menseregte weg. 

Ons Grondwet sê elke 

persoon het die reg om ’n 

veilige, gesonde lewe te lei, 

sonder enige geweld. 

Geweld teenoor vroue is sleg vir hulle gesondheid 

Geweld affekteer hoe vroue oor hulself voel 

n Vroue kan hartseer, eensaam en bang voel. 

n Hulle kan skaam en skuldig voel. 

n Sommige vroue kan alkohol en dwelmmiddels gebruik om 

hulle te help aangaan. 

n Hulle kan ook hulle vertroue in hulself verloor. 

n Sommige vroue kan terneergedruk voel of selfs probeer 

selfmoord pleeg. 

Geweld maak vroue se liggame seer 

n Vroue word met die hand of die vuis geslaan, 

geskop, geskiet en met skerp voorwerpe gesteek. 

n Vroue word gekneus en hulle bene word gebreek. 

n Swanger vroue kan miskraam. 

n Baie vroue raak gestrem of kan selfs sterf as gevolg 

van beserings.

almal se probleem 

Geweld teenoor vroue maak kinders seer 

n Kinders uit gewelddadige huise voel dikwels eensaam, bang en 

hartseer. 

n Hulle kan sukkel met skoolwerk. 

n Hulle sukkel dalk om vriende te maak. 

n Kinders kan seergemaak word as hulle hul ma probeer beskerm. 

n Hulle kan dalk van die huis af wegloop en in die moelikheid beland. 

n Kinders mag voel dat hulle die oorsaak van geweld in die huis is. 

Geweld in die huis lei tot geweld in die samelewing 

n Geweld in die huis leer kinders dat geweld ’n 

goeie manier is om probleme op te los. 

n Kinders uit gewelddadige huise kan self 

gewelddadig word en ander seermaak. 

Geweld teenoor vroue kos die regering baie geld en 

belemmer ontwikkeling 

n Mishandelde vroue het baie keer mediese sorg nodig. 

Dit kos baie geld. 

n Beseerde vroue moet tyd by die werk afvat 

om gesond te word of om hof toe te gaan. 

Hulle verloor baie werks-ure. 

n Seksuele teistering kan tot werkloosheid lei. Vroue kan hulle werk 

verloor en skooldogters kan skool druip. 

n Mishandelde vroue kan nie ten volle deel wees van die samelewing nie. 

Mans wat vroue mishandel kry ook swaar 

n Hulle verloor die respek van hulle gesinne 

en hulle gemeenskappe. 

n Hullle verloor die liefde van hulle gesinne. 

n Hulle kan tronk toe gaan. 

n Hulle kan hul werk verloor. 

n Hulle mag dit moeilik vind om hulp te kry 

sodat hulle kan ophou. 

respek 

n #um 

n !gôasib 

n efumadeko 

n tlotla

verantwoordelikheid 

n a ||koasi 

n !ere-amsa tanis 

n yitumbukiro 

n maikarabelo 

beheer 

n ||âe 

n gao-#am 

n kulididimikira 

n laola 

My man slaan 

my, Pastoor. Ek 

is die hele tyd 

bang. 

Verkeerde idees oor 

Verkeerde idees oor geweld teen vroue 

“Sommige vroue verdien dit om aangerand te word, byvoorbeeld 

omdat hulle kort rokkies dra of nee sê vir seks.” Dit is nie waar nie. 

Niemand verdien of vra om aangerand te word nie. Die gewelddadige 

man moet verantwoordelikheid neem vir wat hy gedoen het. 

“Vroue kan net deur vreemdelinge verkrag word.” Dit is nie waar nie. 

Baie vroue word verkrag deur mense wat hulle ken. 

Dit is verkeerd. 

Jy hoef nie met 

hierdie vrees te 

lewe nie. 

“’n Man moet seks kry wanneer hy daarna voel.” Dit is nie waar nie. 

’n Man kan altyd sy seksuele gevoelens beheer. Dit sal hom nie 

seermaak as hy nie seks kry nie.

geweld teen vroue 

“As ’n man jou slaan beteken dit dat hy lief is vir jou.” 

Dit is nie waar nie. 

Geweld is nie liefdevolle optrede nie. 

“Geweld teenoor vroue en kinders is aanvaarbaar in ons kultuur.” 


Tradisies en gebruike verander met die tyd, veral die skadelike tipes. 

Die Namibiese Parlement, wat deur ons verkies is, het huishoudelike 

geweld onwettig gemaak. Die nuwe Wet op die Voorkoming van 

Huishoudelike Geweld oorheers enige tradisionele gebruike. 

“Party vroue verdien dit om geslaan te word. Dit is hulle skuld, byvoorbeeld 

as hulle met ander mans lol, of terugpraat.” Dit is nie waar nie. 

Niemand het dit nog ooit verdien of gevra om mishandel te word nie. 

Mishandeling maak vroue seer. 

“Alkohol en dwelmmiddels is die rede waarom mans vroue 

mishandel.” Dit is nie waar nie. 

Baie mans is gewelddadig selfs wanneer hulle nugter is. Daar is geen 

verskoning vir geweld nie. 

“Die mishandeling is nie so erg nie, andersins sou die vrou van haar 

man of kêrel af weggaan.” Dit is nie waar nie. 

Vroue bly omdat hulle bang is, of omdat hulle nie geld het nie, of omdat 

hulle nie ander blyplek het nie. Daar word vir vroue gesê dit is hulle 

plig om te bly en hulle huwelike te laat werk. ’n Gewelddadige man kan 

dreig om die vrou dood te maak as sy van hom af wil weggaan. 

“Vroue moet by hulle mans of kêrels bly vir die kinders se onthalwe.” 


Om in ’n gewelddadige huis groot te word, kan erger wees vir die 

kinders. 

“Mans wat hulle vroue of meisies slaan, verloor beheer. Dit is die vrou 

wat hom dit laat doen.” Dit is nie waar nie. 

Hierdie mans kan hulle gevoelens beheer. Hulle slaan dikwels nie aan 

ander mense nie, net aan hulle vroue. 

onwettig 

n tca |oa ||xam #ˆhanu 

n #hanu-o!na 

n kapisi paveta 

n kgatlanong le molao 

voorkoming 

n ||ân |ˆhan 

n !kham-!oas 

n kukandanapo 

n go loantsha 

oorheers 

n se ||xui 

n //ara-#ûi 

n kudina 

n go nyatsa 

nugter 

n |oa di 

n !gasa 

n ogu apilikunwa 

n go ikgapha, itswhara

dissiplineer 

n |âe ||ae jan 

n !gabe, //âmá 

n kudeura 

n maitseo 

10 

Wat is huishoudelike 

My vrou behoort 

aan my. As ek haar 

nie dissiplineer nie, 

sal sy nie respek 

hê vir my as 

man nie. 

Dit is nie waar nie, Petrus. 

Vroue en mans is gelyk. Vroue 

respekteer nie mans wat hulle 

slaan en mishandel nie. 


Sommige mans probeer om hulle vrouens of meisies met geweld te beheer. 

Dit word huishoudelike geweld genoem. Sommige mense noem dit vrouemishandeling. 

Die verskillende soorte huishoudelike geweld: 

n Fisiese geweld 

n Geweld met woorde en emosionele geweld 

n Seksuele mishandeling en verkragting 

n Ekonomiese of finansiële mishandeling

geweld? 

Fisiese geweld 

n Dit is wanneer ’n man ’n vrou se liggaam 

seermaak. 

Geweld deur woorde en emosionele geweld 

n Dit is wanneer ’n man slegte goed vir ’n vrou 

sê en haar gevoelens seermaak. Sommige mans 

verkleineer vrouens voor ander mense en laat haar 

daardeur sleg voel. 

n Dit is wanneer ’n man ’n vrou wil beheer. Soms 

skryf hy vir ’n vrou voor waarheen sy mag gaan en 

saam met wie sy mag wees. 

n Sommige mans beskuldig vroue gedurig daarvan 

dat hulle ander kêrels het, al is dit nie so nie. 

n Dit is ook emosionele mishandeling wanneer ’n 

man sê hy sal die vrou doodmaak as sy van hom af 

weggaan. 

Seksuele mishandeling of verkragting 

n Dit is wanneer ’n man of kêrel sy vrou of 

meisie dwing om seksuele omgang te hê. Dit is 

verkragting selfs wanneer die vrou se man of kêrel 

dit doen. 

n Dit is ook mishandeling wanneer ’n man kruie 

en pille vir sy vrou of meisie gee wat haar vagina 

droog maak. Dit veroorsaak pyn tydens seksuele 

omgang. Dit maak dit ook makliker vir vroue om 

seksueel oordraagbare siektes, soos MIV, op te 

doen. 

n Dit is ook seksuele mishandeling wanneer ’n man 

’n vrou dwing om teen haar wil pornografiese 

material te kyk. 

Ekonomiese of finansiële mishandeling 

n Dit is wanneer ’n vrou se man of kêrel aandring 

om al die besluite oor geld te neem. 

Dit is ook mishandeling wanneer ’n man of kêrel sy vrou 

of meisie se goed beskadig of wanneer ’n man ’n vrou 

agtervolg, waar sy ookal gaan. 

Jy luister nooit vir my 

nie. Ek sal jou ’n les 

leer! 

Ek weet nie hoekom ek 

met jou getrou het nie. 

Jy is so dom en lelik. 

My man dwing my om seks 

te hê. Ek is te bang om nee 

te sê. 

Saara, as ek nie vir hom al my 

geld gee nie, slaan hy my en sê 

ek probeer soos ’n man wees. 

verkleineer 

n tao 

n taotao 

n kufisanomuga 

n go tlabisa ditlhong 

pornografiese n 

n |aqun se 

n sorosise //goe/hao 

ugus ai-isigu 

n mafano gomuhehere 

n ditswhantso tsa 

tlhakenelo dikobo 

besluite 

n ||âesi 

n mî//guigu 

n matokoro 

n ditshesto 

11

verdien 

n kxoa ka 

n anu tama hâ 

n kapiyamutumbukirai 

n gwa go tswhanela 

organisasie 

n jusa g||a ||kae 

n sisen-!nans 

n mbunga 

n mokgatlo, 

thulanganyo 

1 

Help om vroue- 

Moenie bang 

wees om aan 

te bied om ’n 

mishandelde 

vrou te help nie. 

Jy kan dalk haar 

lewe red. 

Hoe kan jy ’n vrou help wat deur haar man of kêrel mishandel 

word? 

n Wees ’n goeie vriend of vriendin. Wys vir haar dat jy omgee en dat sy nie 

alleen is nie. 

n Vertel haar dat sy sterk en dapper is om oor haar probleem te praat. 

n Vertel vir haar dat jy haar glo. 

n Herinner haar daaraan dat dit nie haar skuld is dat sy mishandel word nie. 

Niemand verdien dit ooit om mishandel te word nie. 

n Verduidelik aan haar dat huishoudelike geweld teen die wet is. 

n Moenie vir haar voorskryf wat om te doen nie. Help haar om uit te vind wat 

her opsies is. As sy dit weet, kan sy besluit wat sy wil doen. 

n Moenie ophou om haar vriend of vriendin te wees of om haar te help as sy 

nie doen wat jy sê nie. 

n Werk saam met haar ’n veiligheidsplan uit as sy besluit om te bly. Dit is 

ingeval die man wat haar mishandel, weer gewelddadig word. Lees bladsye 

14 en 15. 

n Gee haar hierdie boek om te lees. 

n Moet haar nie na ’n geweldadige huis toe terugstuur as sy vra vir ’n plek 

waar sy veilig kan bly nie. Dit kan baie gevaarlik wees. 

n Gaan saam met haar om hulp by ’n kliniek of hospitaal, ’n dokter, die 

polisiestasie, vroue-organisasie of ’n regskliniek te kry. 

n Neem haar na die landdros-kantoor om vir ’n Beskermings-bevel aansoek 

te doen. Namibië het ook spesiale Vroue- en Kinder-beskermings eenhede 

waarheen sy kan gaan. 


Leer alles wat jy kan oor geweld teen vroue en meisies. Praat met ander daaroor. 

Help om die geweld teenoor vroue en meisies in jou gemeenskap stop te sit.

mishandeling stop te sit 

Daar is geen verskoning vir huishoudelike geweld nie 

Party mans maak verskonings vir huishoudelike geweld. Hulle sê dit is nie ’n 

man se skuld nie, omdat: 

n Hy arm is. 

n Sy pa ’n gewelddadige persoon was. 

n Sy kinderdae hartseer of moeilik was. 

n Sy lewe baie moeilik of stresvol is. 

n Hy onderdruk word omdat hy arm is. 

n Hy swaargekry het onder apartheid. 

n Hy werkloos is. 

Hierdie dinge is moeilik, maar dit is verkeerd om ’n vrou te laat boet vir 

hierdie probleme. 

Jy kan help as jou vriend, of iemand wat saam met jou werk, 

of familielid sy vrou of meisie mishandel: 

n Vertel vir hom wat hy doen is verkeerd – en dit is teen 

die wet. 

n Laat hom weet dat hy sy gesin sal verloor as 

hy nie daarmee ophou nie. 

n Laat die man verstaan dat mense nie mans wat 

vroue aanrand respekteer nie. ’n Man wat dit 

doen wys tekens dat hy ’n swakkeling is. 

n Raai hom aan om by sy vriende, familie en 

gemeenskapsleier om hulp te vra sodat hy 

hierdie tipe gedrag kan staak. 

Ek 

soek 

werk 

n Hy drink om sy probleme te vergeet en hy dronk was toe hy die geweld 

gepleeg het. 

verskonings 

n ||aena 

n /ûba e a /khai 

n egusiropo 

n boitswarelo, 

instwharele 

stresvol 

n #âng taun-taun 

n /húsa 

n mpatakaneso 

n kgatelelo 

onderdruk 

n tosisi koh ! âia 

n //gâi/asa 

n kumuninkiramoi 

n patika 

werkloos 

n koora ||koa 

n sisen-o 

n kapiarugana 

n go tlhoka tiro 

1

vertrou 

n #um 

n #gom!gâ hâ 

n wahuguvara 

n boikanyo, 

boikanyeg 

berading 

n n#oahn |xoá 

n #góm-!gâsa //gam 

//aresa uhâre 

n ehungomwenyo 

n kgakololo 

regsadvies 

n veta n#ai ! ˆhan 

n #hanusi /apemâs 

n magano gopaveta 

n kgakololo ya 

semolao 

1 

Ek is onskuldig. 

Ek is belangrik. 

Ek het die reg om 

veilig te wees. 

Ek het die reg om my 

eie lewe te beheer. 

Ek verdien dit om 

gelukkig te wees. 

Ek verdien dit om 

liefde te kry. 

Ek verdien dit om met 

respek behandel 

te word. 

Neem aksie 

Die mishandeling sal 

nie vanself ophou nie. 

Jy moet iets daaraan 

doen. 

Sê die woorde in 

die blokkie hierbo 

elke dag vir jouself. 

Hierdie woorde is 

waar en hulle sal 

jou sterk maak. 

Onthou, vroueregte is 

menseregte. 

Wat kan jy doen 

Ek sal hierdie woorde elke 

dag vir myself sê, sodat dit 

my moed kan gee. 

Praat met iemand 

wat jy vertrou 

Jy sal beter voel as 

jy jou probleem met 

iemand deel. 

Praat met jou 

gemeenskapsleier. 

Kry berading. Daar 

is mense wat opgelei 

is om mishandelde 

vroue te help. 

Hulle sal jou help 

om jou probleem te 

hanteer. 

NAMIBIAN POLICE 

WOMEN AND CHILD PROTECTION UNIT 

Vind uit hoe die wet 

jou kan beskerm 

Geweld teen vroue is 

onwettig. 

Daar is plekke wat 

vir jou regsadvies kan 

gee (sien bladsye 40 

en 41 vir ’n lys van 

organisasies wat jou 

kan help). Hierdie 

hulp is gewoonlik 

gratis.

as jy mishandel word? 

Besoek ’n dokter 

Moenie bang wees 

om vir die dokter 

of verpleegster die 

waarheid te vertel nie. 

Hulle kan jou vertel 

hoe om hulp te kry. 

Hulle sal ook notas 

maak. 

Hierdie notas kan jou 

help as jy besluit om 

regstappe te neem. 

Skakel 

LifeLine/ChildLine 

by (061) 212 223. 

Skakel 112 van 

jou selfoon in ’n 

noodgeval. 

Maak ’n veiligheidsplan 

n Kry hulp van ’n vriend of vriendin, of van 

’n vroue-organisasie. Hulle kan jou raad 

gee oor hoe om veilig te bly as jy bang is. 

n Onthou: jou veiligheid is baie belangrik. 

n Kry ’n teken wat vir jou bure sal wys as 

jy hulp nodig het. Jy kan byvoorbeeld die 

telefoon ’n paar keer laat lui, of die ligte 

aan- en afsit. Jy kan ook hard op iets slaan, 

of hard skree. 

n Maak ’n plan ingeval jy vinnig uit die huis 

uit moet wegkom. 

n Vertel vir iemand wat jy vertrou van 

hierdie plan. 

n Beplan waarheen jy wil gaan as jy 

weggaan. 

n Steek ’n tas weg waarin jy al klaar die 

dinge gepak het wat jy gaan nodig kry. 

Byvoorbeeld: 

- jou ID en ander belangrike dokumente 

- sleutels, geld en bankkaart 

- klere vir jou kinders, en belangrike 

telefoonnommers 

n Los die sak by iemand wat jy vertrou. 

n Kry ’n Beskermingsbevel (lees bladsye 

17 tot 21). 

dokumente 

n dokumente, #xanu 

|ˆhuisi 

n //gau//gausen #khanin 

n nombapira domulyo 

n makwalo 

1

aanranding 

n #âm 

n sorosise //na#ams 

n kurwanesa 

n tlhasela 

poging tot moord 

n #ânga du 

n !gamsa //gutsâs 

n kuhetekera 

n maiteko 

vuurwapen 

n n!ao 

n !apus 

n uta 

n sethunya 

rusverstoring 

n kxuia tci 

n #hani 

n kuzonagwisa 

n kgapodisa, go 

feretlha 

beskadiging 

n tci oo kxuia 

n #khôadib 

n ezonagwiso 

n tshenyo 

ondersoek-beampte 

n n||uin kxoa kxao 

n ôa!na-aob(s) 

n mukonakoni 

n motlhankedi yo 

tlhatlhobang 

1 

Onthou! 


Die wet beskerm jou 

teen mishandeling. 

Hoe kan die wet my help om mishandeling stop 

te sit? 

Lê ’n kriminele klag teen jou aanrander by jou 

naaste polisiestasie. 

n Hier is voorbeelde van die klagtes wat jy kan lê: 

n aanranding of poging tot moord 

n rig van ’n vuurwapen 

n rusverstoring 

n beskadiging van eiendom 

n As jy seergekry het behoort die polisie jou dokter 

toe te neem. Vra die dokter om ’n J-88 verslag in te 

vul. Dit kan in die hof gebruik word. 

n Die polisie sal neerskryf wat jy aan hulle vertel. 

Mens noem dit ’n verklaring. Jy het die reg om 

alles wat met jou gebeur het in jou eie taal te vertel. 

Jy moet die verklaring teken, maar net as jy tevrede 

is met die manier waarop dit geskryf is. Die polisiebeampte 

moet nou jou saak ondersoek. 

n Skryf die naam van die ondersoek-beampte en 

jou saaknommer neer. Bel die polisiestasie, of 

gaan gereeld soontoe om uit te vind wat met 

jou saak gebeur. As die saak hof toe gaan en jou 

mishandelaar skuldig bevind word, kan hy ’n 

waarskuwing of boete kry, of hy kan tronk toe gaan. 

Dit is dapper om iets te doen om die mishandeling stop te sit, maar dit 

kan die aanrander nog kwater maak. Kry ondersteuning van jou familie en 

vriende en maak seker jy het ’n veiligheidsplan – (lees bladsye 14 en 15). 

Dink daaraan om ’n Beskermingsbevel te kry – (lees bladsye 17 tot 21).

is teen die wet 

Kry ’n Beskermingsbevel by die Landdroshof 

Kry ’n Geskrewe Waarskuwing by die Polisie 

n Hierdie is ’n waarskuwing deur die polisie 

en as die mishandelaar nie ophou nie, sal 

die polisie hom inroep en ondervra. 

n Dit is nie so sterk soos ’n 

Beskermingsbevel nie. Dit werk net as die 

mishandelaar bang is vir die polisie. 

Sit jou man of kêrel uit die huis uit 

n Jy kan ’n Uitsettingsbevel kry, wat die 

mishandelaar sal dwing om uit die huis uit te trek. Dit maak nie saak wie 

die eienaar of huurder van die huis is nie. 

n Jy kan ook ’n bevel by die Landdroshof kry sodat jou kêrel of man vir jou 

blyplek elders moet betaal. 

Kry onderhoud vir jou kinders 

n Die wet sê dat pa’s elke maand geld 

vir hulle kinders moet gee. Dit word 

onderhoud genoem. Jy kan onderhoud kry 

selfs al is jy nie getroud nie. 

n As die pa van die kinders ophou om die 

onderhoudsgeld te betaal, moet jy dit by 

die onderhoudshof aanmeld. 

n Die hof kan beveel dat die geld direk van 

sy maandelikse salaris afgetrek word en 

aan jou oorbetaal word. 

Dink daaraan om ’n egskeiding te kry 

n Dit is die beste om regshulp te kry as jy besluit jy wil ’n egskeiding hê. 

Lees oor die Wet op Voorkoming van Huishoudelike Geweld op bladsye 

18 tot 21. 


Vroue-organisasies kan jou met al hierdie dinge help. Jy kan ook regshulp 

kry vir jou egskeidingsprobleme of onderhoudsprobleme – dit is te kry by 

regsklinieke van die Universiteit van Namibië. Die Landdroshof kan jou 

help om onderhoud te kry. Lees bladsy 40 en 41 om telefoon nommers te 

kry. 

bang 

n koh #xain koaq 

n !ao 

n woma 

n tshosa 

onderhoud 

n ! ûin daâbi 

n aus 

n epakero mbili 

n tlamela 

salaris 

n n!uí marí 

n !kho-!oa maris 

n nzambi 

n tuelo, maduo 

egskeiding 

n sarakhoe 

n !game /goras 

n elizumbo 

n tlhalo, go tlhala 

1

1 

Die Wet op Voorkoming 

Miriam, wat 

is die Wet op 

Voorkoming van 

Gesinsgeweld? 

gesondheid 

n tsaâ n|anga |âe 

n !gâitsâsens, 

!gâise ûis 

n nkareso zongwa 

n boitekanelo 

Hierdie Wet kan jou help 

om beskerming van die 

polisie en die howe te kry. 

Die Wet op Voorkoming van Gesinsgeweld sê die volgende dinge is 

mishandeling: 

Mishandeling is wanneer ’n persoon jou liggaam of jou gevoelens 

seermaak. 

Dit is wanneer ’n persoon jou met woorde seermaak of jou dreig. 

Dit kan wees wanneer ’n persoon jou treiter of jou dwing 

om seksuele omgang te hê. 

Mishandeling is ook wanneer iemand anders die goed wat aan 

jou behoort, verniel of opmors. 

Dit is wanneer ’n mens probeer om te beheer wat jy doen, of 

jou met geld probeer beheer. 

Mishandeling kan gebeur wanneer ’n mens jou agtervolg of 

vir jou kom kuier sonder dat jy gesê het hy mag dit doen. 

Dit is ook wanneer ’n mens enigiets aan jou doen wat sleg is vir 

jou gesondheid of wat jou op enige manier ongelukkig maak.

van Gesinsgeweld 

Wat is ’n Beskermingsbevel? 

n ’n Beskermingsbevel is ’n bevel wat deur ’n hof uitgereik word wat vir die 

mishandelaar sê om op te hou om jou seer te maak. 

n Dit kan ook die polisie opdrag gee om enige gevaarlike wapen wat die 

mishandelaar dalk het, weg te neem. 

n Dit kan ook ’n Polisiebeampte opdrag gee om saam met jou te gaan om jou 

goed te gaan haal, as jy bang is om op jou eie te gaan. 

n Die Beskermingsbevel kan die mishandelaar dwing om jou met geld te help 

om voort te bestaan. 

Vroue-organisasies kan jou help om ’n 

Beskermingsbevel te kry. Vra hulle vir raad. 

Jou saak is sterker as jy ’n dokter gesien het, of as 

ander mense gesien het hoe en waar jy mishandel is. 

Waarteen beskerm die Beskermingsbevel jou? 

Jy kan ’n Beskermingsbevel teen ’n persoon kry wat jou mishandel. 

n Dit kan jou man of jou kêrel wees. Jy hoef nie saam met die persoon te bly 

nie. 

n Dit kan iemand wees wat dink julle het ’n verhouding, selfs al het julle nie. 

Wie kan vir ’n Beskermingsbevel aansoek doen? 

n Enigiemand wat mishandel word kan vir ’n Beskermingsbevel aansoek 

doen. 

n Iemand anders kan dit vir jou kry, maar jy moet eers ’n brief skryf wat vir 

die persoon toestemming gee om dit te doen. 

n ’n Ander persoon kan die Beskermingsbevel sonder toestemming kry, as die 

persoon wat beskerming nodig het jonger as 21 jaar is, of as hulle geestelik 

siek of bewusteloos is. 

Waar kan ek ’n Beskermingsbevel kry? 

n Jy kan ’n Beskermingsbevel by die Landdroshof of 

Hooggeregshof kry. 

n Dit moet naby wees aan waar jy of jou mishandelaar 

woon of werk. Dit moet ook naby wees aan die plek 

waar die mishandeling plaasgevind het. Byvoorbeeld, 

indien die mishandeling in Aminuis plaasvind, waar 

jy bly, maar waar daar geen hof is nie, moet jy na ’n 

hof gaan wat naby Aminuis is (in hierdie geval is dit 

Gobabis). 

wapen 

n n!ao 

n //âtani-i 

n yirwiso 

n sebolao 

verhouding 

n kxaea khoe n!ang 

n //âgu 

n maukaro 

n botsalano 

toestemming 

n g!aâmasi 

n ma-ams 

n epulisiro 

n tetla 

bewusteloos 

n |oa !ˆhan tca n!án 

n gaga-o 

n kupwilira 

n ngatega 

Magistrate’s Court 

1

0 

Die Wet op Voorkoming 

Wat gebeur wanneer ek ’n Beskermingsbevel kry? 

n Die polisie sal jou ’n datum gee waarop jy hof toe moet gaan. Jy kan 

aansoek doen vir ’n “Tussentydse Beskermingsbevel.” Dit sal jou beskerm 

tot op die hofdatum. 

n Die mishandelaar moet ook op hierdie dag hof toe gaan. Hy sal die 

geleentheid kry om te sê hoekom hy dink die bevel is onregverdig. Die hof 

sal besluit of jy die Beskermingsbevel behoort te kry. 

n Die hof of die polisie moet ’n afskrif van die Beskermingsbevel aan jou 

mishandelaar gee. 

n Hulle sal ook ’n afskrif aan ’n polisiestasie van jou keuse stuur. Kies een 

wat die naaste is aan die plek waar jy heel moontlik mishandel gaan word. 

n Die Bode van die Hof moet aan jou verduidelik wat jou regte is, in 

terme van die Wet op die Voorkoming van Gesinsgeweld. Hulle moet 

aan jou verduidelik watter regte jy het om ’n kriminele klag teen die 

mishandelaaar te lê. 

Onthou om ’n 

afskrif van jou 

Beskermingsbevel 

op ’n veilige plek 

te hou. 

Gee afskrifte 

daarvan vir 

vriende en 

familielede wat jy 

vertrou.

van Gesinsgeweld 

Wat gebeur as die mishandelaar nie die Beskemingsbevel gehoorsaam 

nie? 

n Vertel die polisie op watter manier die mishandelaar nie na die 

Beskermingsbevel geluister het nie en teen die bevel opgetree het. 

n Hy sal aangekla word dat hy die Beskermingsbevel oortree het. 

n Die polisie sal die mishandelaar in hegtenis neem as jy in gevaar is. 

Wat gebeur met die mishandelaar? 

n Die mishandelaar sal in die tronk gehou word totdat hy hof toe gaan. 

n As hy skuldig bevind word, sal hy ’n boete of tronkstraf kry. 

n Die boete vir ’n oortreding van ’n Beskermingsbevel is N$8 000 of 

tronkstraf vir 2 jaar, of albei. 

n Hy kan aangekla word van enige ander kriminele oortreding wat hy al 

voorheen gepleeg het, bv. om ’n vuurwapen op jou te rig, of jou te vloek. 

Hoe moet die polisie help? 

Die Wet op Voorkoming van Gesinsgeweld sê die polisie 

moet jou help. 

n Die polisie moet vir jou sê watter regte jy het. 

n Hulle moet jou regte in ’n taal wat jy verstaan 

verduidelik. 

n Hulle moet jou inlig oor watter beskerming jy kan kry. 

n As jy ’n veilige plek nodig het om te bly, moet die 

polisie jou help om een te kry. 

n Hulle moet jou by ’n gesondheidswerker kry as jy een 

nodig het. 

Wat moet ek doen as die polisie my nie help nie? 

As die polisie jou nie help nie, kan hulle in die moeilikheid 

kom met die wet. As hulle jou sleg behandel, kan jy dit by die 

volgende mense of plekke aanmeld: 

n Die Dissipline en Klagtes Eenheid, by die Hoofkantoor van 

die Namibiese Polisie (sien bladsy 40 vir meer besonderhede) 

n Die Ombudsman (sien bladsy 40) 

n Die Anti-Korrupsie Kommisie (sien bladsy 40) 

n Jou Parlementslid 

n Jou plaaslike Raadslid 

n Enige Vroue-Organisasie 

oortree 

n tosi kxuia 

n !û#ams 

n kuzonagura 

n thubakanya, nyatsa 

boete 

n ||xara 

n //kharab 

n etengeko 

n katlholo 

kriminele oortreding 

n #o du 

n tsudib !û#ams 

n nzo 

n tlolo molao 

1

Simon, ek is haar 

kêrel. Hoe kan 

jy sê ek het haar 

verkrag? 

dwing 

n ||xain-||xainn 

//gari 

n tasininike 

n maiteko tlhakanelo 

flankeer 

n koh vrya khoe, ||ore 

|| kae 

n //â//âsens 

n ukumbu 

n ngoka 

Wat is verkragting? 

Gedwonge seks is altyd verkragting 

Dit is verkragting wanneer 

’n man ’n vrou dwing om 

seks te hê as sy dit nie wil 

doen nie. Verkragting is 

altyd teen die wet. 

In Namibië is verkragting wanneer een persoon ’n ander dwing om seksuele 

omgang teen hulle sin te hê. 

n Dit is verkragting, selfs al sê sy NEE, maar die man dink sy bedoel JA. 

n Geforseerde seks is ook verkragting al het sy ’n kort rokkie aangehad, en al 

lyk sy baie uitlokkend. 

n Die man het steeds die vrou verkrag, selfs al het sy vir hom ogies gemaak 

(met hom flankeer). Dit beteken nie sy sê ja vir seks nie. 

n Dit is verkragting, selfs al het hy haar uitgeneem en geld op haar uitgegee. 

n Dit kan steeds gebeur, selfs al het die man vantevore met die vrou seks 

gehad. 

n Verkragting kan gebeur, selfs al is die man en vrou met mekaar getroud of 

as hulle ’n vaste verhouding het.

Niemand wil verkrag word of vra om verkrag te word nie. 

Verkragting is pynlik en gewelddadig. Baie vroue voel skuldig en blameer 

hulself. Die samelewing laat hulle so voel. Slagoffers van verkragting kan vir 

’n baie lang tyd daarna nog baie bang wees. Hulle kan terneergedruk raak en 

hulle selfvertroue verloor. Hulle voel dikwels vuil en skaam. Dit kan vir hulle 

moeilik wees om mans te vertrou, of alleen saam met mans te wees. 

Wat om te doen as iemand jou probeer dwing om seks te hê. 

Moets 

n Hardloop weg so vinnig soos jy 

kan. 

n Probeer hulp kry of skree hard. 

n Skree “BRAND” – dit trek 

mense se aandag. 

n As jy nie die man ken nie, kyk 

goed na hom en wat hy aan het. 

Dit sal jou help om hom later uit 

te ken. 

n Sê jy moet gou toilet toe gaan, 

en hardloop dan weg. 

n Sê hard en duidelik “nee”. Sê, 

“Hou op, dit is verkragting”. 

n As hy nie ’n wapen het nie kan 

jy probeer om hom met jou 

vuiste te slaan, jou vinger in sy 

oë te druk, of om hom te skop of 

te slaan. 

Party vroue kry dit reg om hulle 

verkragter om te praat om ’n 

kondoom te gebruik. ’n Kondoom 

kan jou help om nie swanger te 

raak nie en dit kan jou beskerm 

teen seksueel oordraagbare siektes, 

byvoorbeeld VIGS. 

Moenies 

n Moenie jouself later blameer as 

jy nie terugbaklei het nie. Dit 

is normaal om te “vries” as jy 

baie bang is. En partykeer is dit 

veiliger om nie terug te baklei 

nie. 

n Moet hom nie kwaad maak 

as hy ’n vuurwapen het nie. 

Probeer hom vertel hoekom hy 

jou nie moet verkrag nie. 

Slagoffers 

n |xoá kxaosa g! á ge 

n ûi !gau ra khoe-i 

n vaparuki 

n bafalodi 

terneergedruk 

n koh ||hai tih 

n /om-/aesen 

n mpatakaneso 

n hutsafala

getuienis 

n n#oahn o tci /ˆhoan 

n //gau //gaus 

n umbangi 

n bopaki 

1 

Praat met 

iemand wat jy 

vertrou 

Verkragting 

kan jou baie 

seergemaak laat 

voel. Probeer 

om nie alleen te 

wees nie. 

Praat met iemand 

wat jy vertrou 

of iemand 

by ’n vroueorganisasie. 

Jy kan ook die 

tolvrye nommer 

112 van jou 

selfoon af bel in 

’n noodgeval, of 

skakel Lifeline/ 

Childline by 

(061) 212 223. 

Hou jou klere 

en probeeer 

om nie te bad 

nie 

Wat om te doen 

As jy bad sal jy 

die getuienis van 

die verkragting 

afwas. 

Sit jou klere in 

’n papiersak. 

Moenie ’n 

plastieksak 

gebruik nie. 

Die polisie 

kan die klere 

as getuienis 

gebruik. 

Kom gou by 

’n dokter, ’n 

hospitaal of ’n 

kliniek uit 

Die dokter kan 

vir jou ’n teenmiddel 

teen 

swangerskap of 

seksueel oordraagbare 

siektes gee. 

Sy getuienis kan 

teen die verkragter 

gebruik word, 

indien jy ’n saak 

wil maak. Daar 

is ook medisyne 

wat jou teen 

MIV/VIGS kan 

beskerm. Dit moet 

so gou moontlik 

na ’n verkragting 

geneem word. 

Praat met jou 

dokter of 

gesondheidswerker 

oor sulke 

medisyne. 

Wat om te doen as iemand vir wie jy omgee, verkrag is 

Skryf alles 

neer wat 

jy van die 

verkragting 

kan onthou 

Dit sal jou help 

as jy besluit om 

die aanranding 

by die polisie te 

gaan aanmeld. 

Vra iemand om 

jou te help as jy 

nie self kan skryf 

nie. 

n Gee haar tyd om te vertel wat met haar gebeur het. Sy kan of wil dit dalk 

meer as een keer doen. Sê vir haar jy glo haar en dat dit nie haar skuld is nie. 

n Bly by haar – sy moenie in hierdie tyd alleen wees nie. Wees geduldig en 

wys haar dat jy verstaan. 

n Help haar om te doen wat sy moet doen, maar moenie haar besluite vir haar 

neem nie. Aanvaar enige besluit wat sy neem, selfs al stem jy nie daarmee 

saam nie. 

n Gaan saam met haar na die polisie, die hospitaal of na ’n vroue-organisasie toe. 

n Praat met mense by ’n vroue-organisasie. Hulle sal jou help om haar te help.

as jy verkrag is 

Besluit of jy 

die verkragting 

by die 

polisiestasie 

wil aanmeld 

Dit is die beste om 

die verkragting so 

gou as moontlik te 

rappporteer. 

Dit help om die 

verklaring te hê as 

jy later sou besluit 

om ’n klag teen 

die verkragter te 

lê. As jy ’n klag 

indien, moet die 

polisie die saak 

ondersoek. 

’n Dokter moet 

jou ondersoek 

en ’n J-88 vorm 

invul. 

Jy sal dit nodig hê 

as getuienis in die 

hof. 

Vertel die 

polisie wat 

gebeur het 

Neem iemand wat 

jy vertrou saam 

met jou. 

Die polisiebeampte 

sal 

neerskryf wat 

jy aan hulle 

vertel. Dit word 

’n verklaring 

genoem. Moenie 

die verklaring 

teken voordat 

jy nie met alles 

daarin saamstem 

nie. Hou jou 

saaknommer 

en die naam 

van die polisiebeampte. 

Bel 

die polisiestasie 

dikwels, of gaan 

gereeld soontoe 

om uit te vind 

wat met jou saak 

gebeur. 

As jy ’n klag lê 

kan jou saak 

dalk hof toe 

gaan 

Jy sal vir die 

hof alles moet 

vertel wat gebeur 

het. Die dokter, 

wat jou na die 

verkragting 

ondersoek het, 

sal getuienis 

moet lewer. Die 

verkragter se 

prokureur sal dalk 

vir jou vrae vra 

wat jou seermaak. 

Dit kan baie 

moeilik wees. Jy 

is beskerm teen 

enige vrae oor jou 

seksuele lewe, 

indien dit nie 

direkte verband 

hou met jou saak 

nie. Die aanklaer 

is veronderstel om 

jou oor die hele 

hofproses in te lig 

en te vertel oor 

moontlike vrae 

wat mag gevra 

word. 

Onthou jou 

regte: 

n Jy het die 

reg om in ’n 

privaat kamer 

te vertel wat 

met jou gebeur 

het. 

n Jy het die reg 

om met respek 

behandel te 

word. 

Skakel 112 van 

jou selfoon in ’n 

noodgeval. 

Skakel ook 

LifeLine/ChildLine 

by (061) 212 223. 

ondersoek 

n n||uin kxoa 

n ôa!na 

n kukonakona 

n tlhotlhomisa 

seermaak 

n n#ai tsaâ khui 

n tsûsa 

n kukora unene, 

gokukoresa 

n utlwisa botlhoko 

verband 

n !âmakhoesi 

n !gae//aresa 

n ntundiliro 

n kgolagano 

aanklaer 

n #ˆhanu kxaoa kokxui 

|ân 

n /hapi-/hapi-aob(s) 

n muhahende 

n mosekisi 

hofproses 

n ||xam n!ang 

n //axasib 

n ngendeseso 

n tirego

Sien jou 

vanaand, 

Ndeshi. 

Afspraak-verkragting 

Vanaand moet sy regtig vir 

my wys dat sy vir my lief is. 

Bewys my dat 

jy my lief het, 

Ndeshi. 

Nee! Nee! Nee! Hou op! 

Ek is lief vir jou, maar ek 

is nie gereed vir seks nie. 

Later daardie dag 

Kom ons gaan 

na my huis toe. 

Ja, Solomon, 

ek is lief vir 

jou. 

Afspraak-verkragting is teen 

die wet. Selfs kêrels het nie 

die reg om jou te dwing om 

seks te hê nie. 

Is jy lief 

vir my, 

skattebol?

Liefde is: 

n Omgee 

n Respek 

n Vriendskap 

n Om mekaar te geniet 

n Eerlikheid 

n Vertroue 

n Om vryelik met 

mekaar te gesels 

n Om naby aan 

mekaar te wees 

Liefde is nie: 

n Jaloesie 

n Besitlikheid 

n Obsessie 

n Geweld 

n Pyn of vrees 

n Gedwonge seksuele omgang 

n Om jou gevoelens te ignoreer 

n Wreedheid 

n Selfsugtigheid 

n Om van jou te verwag om 

gehoorsaam te wees 

’n Gesonde verhouding is wanneer jy met jou man of kêrel daaroor kan 

praat sonder om bang te wees. Een persoon in ’n verhouding het nie die 

reg om die ander persoon te oorheers nie. 

besitlikheid 

n kxae tcia, jú n|eêsi 

tcia 

n tauxasib 

n esupa lyahana dilivilisa 

n gapilwe 

obsessie 

n n!o #âng tci n|ui 

n /gaisa #âi-#nui-ais 

n kuharera kokudonasili 

n tumelo 

ignoreer 

n se ||xui 

n #an !gâ tama is 

n edirokupakera mbili 

n tlhokomologa 

selfsugtigheid 

n kxunkxao, #ânga a 

n|eêsi 

n //î#âibasens 

n kulimona untu 

n timana 

gehoorsaam 

n # àè# àè 

n //nau/namxa 

n kupurakena 

n ikoba

As jy jou werk wil 

hou, moet jy vir my 

gee wat ek wil hê. 


Wat is seksuele teistering? 

Nee, Julius, as jy 

hiermee aangaan, gaan 

ek vir jou rapporteer. 

Dit is teistering. 

n Seksuele teistering is wanneer ’n man met ’n vrou oor seks praat wanneer 

sy nie wil nie. 

n Dit is wanneer ’n man aan ’n vrou se liggaam vat wanneer sy dit nie wil hê nie. 

n Dit is wanneer ’n man vir seks vra in ruil dat sy haar werk behou of dat sy 

deurkom by die skool. 

n Dit word meeste van die tyd deur iemand gedoen wat meer mag het, soos ’n 

baas of ’n onderwyser. 

n Dit kan ook gedoen word deur mense wat saam met jou werk of deur 

medestudente. 

Lees meer oor seksuele teistering op bladsy 38, waar die ware lewensverhale van 

Namibiese vroue vertel word.

Wat kan jy doen as jy seksueel geteister word? 

n Sê hard en duidelik NEE. Sê vir die teisteraar jy wil nie hê hy 

moet hom so gedra nie. 

n Skryf dit elke keer neer as hy jou teister – die datum, tyd en manier 

waarop hy dit doen. 

n Vind uit of ander vroue by die werk (of meisies by die 

skool) ook so behandel word. 

n Vra enigiemand wat al die teistering gesien het om ’n getuie te wees. 

n Skryf ’n brief aan die teisteraar. Vertel hom hoe jy voel. Vra 

hom om op te hou. Hou ’n afskrif, want dit kan as getuienis 

gebruik word. 

n Vind uit of jou werkplek of skool ’n beleid oor seksuele teistering het. 

Dit sal help. 

n Hou alle papiere en verslae wat sê jou werk is goed. Die 

teisteraar kan dalk sê jy is ’n slegte werker om van jou 

ontslae te raak. 

n Rapporteer die teistering by iemand wat jou sal help. Dit kan die vakunie, 

die personeelbestuurder, skoolhoof of ’n senior personeellid wees. Hulle 

moet die nodige doen om die teistering stop te sit. 

As jy onregverdig afgedank word: 

Gaan na die kantoor van die Kommisaris 

van Werkers (“Labour Commissioner”). 

Hulle kan ook help indien daar geen 

aksie by die werk geneem is om die 

mishandeling stop te sit nie. Sien bladsy 

40 vir die kantoor van die Kommisaris 

van Werkers se telefoon nommer en ander 

nommers waar jy hulp kan kry. 

Kommisaris van 

Werkers 

NEE! 

geteister 

n koh ||ˆhuin-||ˆhuin 

n //ūhe 

n kutjilisa 

n heretlha 

teisteraar 

n n#ai tauankxao 

n //ū-aob(s) 

n mutjilisi 

n moheretlhi 

getuie 

n mùcùpe 

n !kho !â-aob(s) 

n mbangi 

n mopaki

0 

DIE HANDVES VAN MENSEREGTE 

Vroueregte is 

My vrou 

behoort 

aan my. Sy 

moet na 

my luister, 

want sy is 

my vrou. Niemand kan ’n 

ander persoon 

besit nie. Die 

wet sê vroue 

is mans se 

gelykes. Dit 

beteken hulle 

is net so goed 

soos mans. 

waardigheid 

n a |âe #um, |xóá o 

#um#um 

n !gôasib 

n untu 

n botho 

diskrimineer 

n tosisi kxuia 

n /gorasa gurus 

n kulitondorora 

n kgetolola 

Die Ministerie van Geslagsgelykheid en Kinder-Welsyn 

Die Ministerie se Streeks-kantore regoor die land kan jou help om jou regte 

as vrou te verstaan. Hulle kan jou ook help om vir jou regte te veg. Hulle 

telefoonnommers is op bladsye 40 en 41. 

Vroueregte word deur die regering beskerm deur middel van ’n Handves 

van Menseregte. 

n Vroue het die reg om gelykstaande met mans behandel te word. 

n Vroue het die reg tot vryheid, veiligheid en waardigheid. 

n Vroue het die reg om gesond en vry van alle vorms van geweld by die 

huis en in die openbaar te wees. 

n Niemand het die reg om teen vroue by die huis of die werk te 

diskrimineer nie. 

n Niemand het die reg om ’n vrou met wreedheid te behandel nie 

Die Handves van Menseregte is ’n deel van Namibië se Grondwet.

menseregte Die land moet alles doen wat hy kan om 

vroueregte te beskerm 

n Ons regering het ’n wêreldooreenkoms 

geteken om vroueregte te beskerm. 

Hierdie ooreenkoms word die Konvensie 

oor die Uitwissing van Alle Vorms van 

Diskriminasie teenoor Vroue (CEDAW) 

genoem. Elke paar jaar moet die regering 

aan die Verenigde Nasies verslag doen oor 

wat hulle besig is om te doen om dinge vir 

vroue in Namibië beter te maak. 

n Ons regering het onderneem om vroueregte te bevorder en te beskerm, 

tydens ’n konferensie in Beijing, Sjina. 

n Die regering het ’n ooreenkoms met lede van die Suider-Afrikaans 

Ontwikkelings-gemeenskap (SADC) om geweldpleging teenoor vroue te 

beëindig. 

n Alle staatsdepartemente het onderneem om getrou te bly aan die Nasionale 

Aksieplan om menseregte te bevorder en beskerm. 

n Ons moet seker maak dat die 

regering hierdie beloftes hou deur 

ons gemeenskaps-organisasies en 

plaaslike Raadslede. Ons kan dit 

van die politici, vir wie ons stem, 

eis. 

Gaan na enige vroueorganisasie, 

en vra 

vir hulle hoe hierdie 

ooreenkomste jou kan 

help. 

konvensie 

n zaihan khoe 

n /hû/guitimis 

n elizuvo 

n tumalano 

uitwissing 

n du g!xa 

n /ari#ûis 

n lyegusupo 

n nyeletsa 

1

Maak ons samelewing 

Stem 

vir ’n goeie regering 

Ons behoort altyd vir 

goeie leiers te stem wat 

vroueregte sal beskerm. 

Skryf aan Desert Soul 

vir meer van hierdie 

boekies 

Desert Soul 

C/O Namibië Rooi 

Kruis Vereniging 

Posbus 346 

Windhoek 

Deel hierdie boekies 

met jou vriende, 

familielede en die 

mense saam met wie 

jy werk. Vra jou werk, 

plaaslike klinieke en 

kerke om dieselfde te 

doen. 

Moenie vroue ignoreer wat om hulp roep nie 

n Bel die polisie. 

n Maak geraas – slaan potte teenmekaar, skreeu 

of blaas op ’n fluitjie. 

n Keer die man as jy dit op ’n veilige manier 

kan doen. Roep ander om te help as jy bang 

is. 

n Vertel vir die mishandelaar dat die 

gemeenskap dink dit wat hy doen, is 

verkeerd. 

Vroueregte 

is 

menseregte! 

Vroue 

mishandeling 

is ’n misdaad!

veiliger 

Help om veilige plekke in 

jou gemeenskap te reël waar 

vroue kan bly 

n Samel geld in om sulke veilige 

blyplekke aan die gang te hou. 

n Die veilige plekke het boeke, kos 

en klere nodig. 

n Vra kerke, besighede en klinieke 

om jou te help om hierdie veilige 

blyplekke op die been te bring. 

Elkeen leer een 

n Leer kinders dat geweld 

teenoor vroue vekeerd is. 

n Nooi vroue-organisasies uit 

om by jou skool, kerk of 

werkplek te kom praat. 

n Skryf briewe aan die TV, 

jou plaaslike radiostasie en 

koerant. 

Stem vir goeie politici en goeie plaaslike leiers 

n Stem vir politici wat iets sal doen om die geweld 

teen vroue stop te sit. 

n Hulle kan help om die samelewing veiliger te maak. 

n Hulle kan seker maak dat daar genoeg ligte en veilige 

vervoer in die gemeenskap is. 

n Hulle kan sorg dat hoë gras en bosse, waaragter aanvallers 

kan wegkruip, afgesny word. 

Neem aksie in jou gemeenskap 

n Kry godsdienstige en tradisionele leiers om 

hard en duidelik te sê dat geweld teen vroue 

verkeerd is. 

n Sluit aan by die Polisieforum in jou gemeenskap 

en help om teen misdaad te stry. 

n Moenie neersien op vroue wat skei of wat 

mans los wat hulle mishandel nie. Hulle het 

die reg om gelukkig te wees. 

neersien 

n se |xain-|xain 

n #khari!gôa 

n kutarerera 

n go nyefolola

menslike-hulpbron 

bestuurders 

n ju tosisi kaoha 

n khoesi//uib (di) 

#gae#gui-aon 

n vagendesi 

govanayirugana 

n motsamaise wa 

metswedi ya setho 

vervoer 

n |kai, uto 

n !nari!oabas 

n ugendero 

n thoro 

beleid 

n Vetasa toto a 

n #Hanumâdi 

n Noveta 

n Melawana 

Besighede moet betrokke raak om geweld stop te sit 

Die werkplek kan gevaarlik wees vir vroue. Die man wat sy vrou of 

meisie mishandel, weet hy kan haar by die werk kry. Baie vroue 

Jou werkplek kan 

help met opleiding 

n Hulle kan menslikehulpbron 

bestuurders 

oplei om te verstaan en 

te help. 

n Hulle kan hulle 

sekuriteits-personeel 

oplei om vroue te 

beskerm. 

Help vroue om veilig by 

hulle vervoer uit te kom 

n Stel sekuriteitspersoneel 

beskikbaar 

waar moontlik. 

Help mishandelde vroue 

n Gee hulle tyd af om hof 

toe te gaan, om te trek 

en om hulle kinders te 

help. 

n Reël ’n verplasing vir 

vroue wat die stad of 

dorp moet verlaat om te 

ontsnap. 

Neem aksie in jou 

word op pad werk toe of op pad huis toe van die werk af 

gevolg, en dan deur hul mans of kêrels seergemaak. 

Baie vroue word by die werk seksueel 

Maak seker jou werkplek het ’n beleid oor seksuele 

teistering en huishoudelike geweld 

n Vra jou vakbond of menslike-hulpbron bestuurder 

om meer hieroor uit te vind. 

geteister. Baie vroue word aangerand 

op pad werk toe, of op pad 

huis toe na werk.

werkplek 

Nooi vroue-organisasies uit om 

by die werk te kom praat 

n Dit sal help dat mense verstaan 

wat geweld teenoor vroue is en 

hoe dit verhinder kan 

word. 

Besighede moet meer 

vroue in diens neem 

n Dit kan help om vroue meer 

finansieël onafhanklik te maak. 

n Dit kan help dat dit vir vroue 

makliker is om mans wat hulle 

mishandel, te verlaat. 

Verskaf geriewe om kinders 

te versorg 

n Dit sal beteken dat meer 

vroue kan werk. 

Geweld teen vroue is sleg vir 

besigheid 

Baie werks-ure gaan verlore as 

gevolg van misdaad teen vroue. 

Beseerde vroue moet tyd by die werk 

afvat om gesond te word. Hulle moet 

tyd afvat om hof toe te gaan. Mans wat 

vroue mishandel, kan die hele tyd die vrou 

by die werk bel of haar kom besoek. Dit maak 

dit moeilik vir die vrou om haar werk goed te doen.

Die name in 

die verhale is 

verander om 

die vroue en 

kinders, wat hul 

ondervindings 

met ons gedeel 

het, te beskerm. 

prostituut 

n n#ai tauan dshaua 

n#ai ||âma ha |âe 

n /ai-aos 

n sikumbu 

n seaka 

sertifikaat 

n sertifikaat/#xanu|ˆ 

huia n#oahn tci|ˆhoan 

n #haweb 

n nzapo 

n setifikeiti 

getoor 

n n|om/disa, n||oqi 

n !gai 

n kunamurogo 

n loilwe 

geregistreer 

n koh |ore |û 

n xoa#gasa 

n elitjangeso, 

kwazitjangesa 

n kwadisa 

wegjaag 

n koh g!xoe g!xa, coe 

n !hae #ûihe 

n kutjida 

n hudutsha 

intimideer 

n n#ai #xain ha kxoe 

ha g#òm 

n !ao!aohe 

n kutjilisa 

n tshosetsa 

Ware lewens-verhale van vroue 

Afneem van Eiendom 

“Ek sal my laste dra.” 

“Ek het twee kinders by my man. Ons het vier jaar by my man se familie gewoon. 

My skoonpa het vir ons ’n stuk grond gegee, waar ek my man gehelp het om ’n huis 

te bou. Ek het mahangu geplant en die plantasie versorg. 

In 2002 is my man oorlede. Eers het die familie na my omgesien, maar later teen 

my gedraai. My skoonma het gesê die grond was net aan ons geleen en dat ek dit 

moet teruggee. My swaer het selfs probeer om prokureurs te kry om my uit te gooi. 

Hy het my selfs ’n prostituut genoem en gesê ek was nooit met my man getroud 

nie, alhoewel ek in die kerk getrou het en ’n huwelik sertifikaat as bewys het. My 

oorlede man se niggie het my gevloek en selfs beskuldig dat ek my man getoor het. 

Ek het na tradisionele leiers in my omgewing gegaan. Die hoofman het ’n 

ontmoeting tussen my, my skoonma en ander tradisionele leiers gereël. Die hoofman 

het verduidelik dat die reg van gebruik in my oorlede man se naam geregistreer is 

en dat ek volgens Gemene Reg nie weggejaag mag word na my man se dood nie. 

My skoonmense het ’n dokument geteken om te sê hulle sal my nie wegjaag van die 

huis af nie. 

Maar nog steeds het my swaer voortgegaan om ’n prokureur te kry om my uit te sit. 

My swaer het gesê hy sal my doodmaak as ek teruggaan na die hoofman om hulp te 

soek. Ek het ’n saak teen hom aanhanging gemaak in 2003. Dit is nou Maart 2006 

en albei ons sake wag nog vir verhoring. 

My ouers, wat alreeds baie oud is, het gesê hulle sal my ondersteun. Hulle sê ‘Sy 

moet die grond kry om aan haar seun oor te dra. Dit is deel van ons tradisie.’ My 

twee jong kinders is kwaad oor wat aan die gang is. 

Ek is bang, maar sal nie toelaat dat ek intimideer word nie. So, alhoewel 

my skoonmense dreig om my dood te maak, is ek nie bang om dood te 

gaan vir hierdie huis nie.”

en kinders wat mishandel word 


“Vroumens, daar is niks wat ek van jou nodig het nie!” 

“Ek en my man is 25 jaar getroud. Ons het twee dogters. Vyf jaar nadat ons getroud 

is, het my pastoor my vertel dat hy glo Phillip het ’n verhouding met ’n vrou in ons 

kerk. Ek en die ouderlinge met Phillip gekonfronteer. Na daardie aand slaan hy my 

gereeld. 

Phillip het ’n werk in Windhoek gekry. Hy het gesê dat hy die kinders saam met 

hom sal vat. Ons was vervreemd op daardie oomblik, want ek kon nie die slanery 

hanteer nie. Ek wou graag gehad het dat die kinders by my bly, maar ek het nie ’n 

werk gehad nie. 

Ek wou die kinders by my hou, maar het gedink dit is beter dat ek die kinders vir 

Phillip gee, want ek sou sukkel om onderhoud by hom te kry. Uiteindelik het ek 

ingestem dat Phillip die kinders saam met hom kan neem. 

Ek was baie depressief. Ek het werk gekry as ’n verpleegster. My kinders het briewe 

aan my geskryf en gekla dat hulle pa hulle slaan en buite laat slaap. My hart was 

baie seer toe ek hierdie stories hoor. Ek het baie gebid. 

In 2000, het Phillip en die kinders by my kom kuier. Phillip het gesê hy het verander 

en ons moet weer bymekaarkom. Ek het besluit om Windhoek toe te trek. Die eerste 

nag nadat ek daar aangekom het, het hy in die gastekamer ingetrek. Hy het gesê, 

‘Vroumens daar is niks wat ek van jou nodig het nie!’ Ek was weer werkloos. Phillip 

het sy meisies gebring en saam met hulle in die gastekamer geslaap. As ek gekla het 

oor sy optrede het hy my geslaan en uit die huis gesit. 

Phillip wil nou van my skei. Ek het geweier. Hy wil wou met sy nuwe meisie in die 

huis bly. Wat sal van ons word indien hy so iets moes doen? Phillip het selfs meer 

gewelddadig geword. 

Ek het amper ’n senuwee-ineenstorting 

gehad. Toe het ek aansoek gedoen vir ’n 

Beskermingsbevel. Die Beskermingsbevel is 

uitgereik en Phillip moet nou betaal vir my 

verblyf en onderhoud. Ek het ook tydelike toesig 

oor my kinders gekry. Phillip mag geen kontak 

met my of die kinders hê nie. Ek soek nou werk. 

Ek glo ek sal weer werk as ’n verpleegster kry. 

Intussen, is ek baie gelukkiger en veilig saam 

met my kinders.” 

verhouding 

n kxae, g|ai |xoà 

dshau n|ui 

n soregu 

n sihora 

n merero 

raad 

n ! uin daâbi 

n //garo 

n epakerombili 

n otla 

depressief 

n koh n#ai ||hai tih 

n /om-/aesen 

n mpatakaneso 

n hutsafala 

senuwee-ineenstorting 

n kxuia ha n|ai, #âng 

tama 

n tana/garu 

n kuzumbanesa 

magazaro 

n letshogo le le golo 

verblyf 

n tzasi 

n //an!khais 

n rararo 

n bonno 

tydelike toesig 

n !ûian !oma 

n //aerob di mû#ams 

n m/metakameso 

lyokaruwogona 

n tiro ya nakwana

Ware lewens-verhale van vroue 

Die name in 

die verhale is 

verander om 

die vroue en 

kinders, wat hul 

ondervindings 

met ons gedeel 

het, te beskerm. 

penis 

n tha 

n sauri-aib 

(aorekhoe-sorob) 

n eda 

n polo 


“… hulle gryp jou net …” 

“Ek is 24 jaar oud. Vier jaar gelede het ek Windhoek toe gekom om werk te soek. Ek 

het werk gekry in ’n sjebeen in Katutura, wat baie min betaal. 

Vroeg in 2005, het ’n 50-jarige man met ’n vrou ingekom. Hulle het altwee al 

gedrink. Hulle het nog meer drankies gehad en later saam uitgegaan. ’n Uur later het 

iemand my vertel dat daar iemand buite lê en slaap. Ek het hom gaan wakker maak 

en hom op ’n stoel help sit binne-in die sjebeen. ’n Paar minute later het hy my van 

agter af gegryp. Hy het sy broek oopgemaak en sy penis teen my gedruk. Daar was 

niemand anders, behalwe my baba-dogtertjie nie, en ek was baie bang. 

Ek het kalm gebly. Ek het gesê ‘Gaan sit en wag vir my. Ek moet nog ’n uur lank 

werk’. Gelukkig het daar binne die volgende half-uur mense ingekom wat ek ken. 

Ek het hulle vertel en hulle het hom uitgegooi. 

Ek is bang dat die man dalk sal terugkom. Maar wat kon ek doen? Ek het gedink dit 

was normaal. By die reservaat 

waar ek grootgeword het, het 

mans jou sommer gegryp 

terwyl jy inkopies gaan doen. 

Hulle raak aan jou borste en 

agterwêreld en hou jou styf 

teen hulle vas, al wil jy dit 

nie doen nie. Dit was eers 

toe ek Windhoek toe gekom 

het dat ek besef het dit is 

onaanvaarbaar. As jy daar 

in die reservaat bly, weet 

jy nie wat jou regte is 

nie.”

en kinders wat mishandel word 

Emosionele Mishandeling 

“Jy sal nes jou pa word!” 

“Ek is gebore terwyl my ma ongetroud was. My pa het ’n alkoholis geword en my 

ma het nie meer kontak met hom gehad nie. Toe ek 8 jaar was, het my ma met Stefan 

getrou, wat drie kleiner kinders gehad het. 

My ma het van my verwag om haar te help met al die huishoudelike werk 

– skoonmaak van die huis, klere was, kook, na die landerye kyk – en na die jonger 

kinders kyk. 

Stefan het nie van my gehou nie en het ook nie waardeer hoe hard ek gewerk het nie. 

Hy het my altyd gesê ek is dom en aangehou sê, ‘Jy sal nes jou pa word!’ 

Ek het skool geniet, maar het mettertyd al meer moeg gevoel as gevolg van al die 

werk wat ek by die huis moes doen. As ek swak gedoen het op skool het dit my 

stiefpa meer rede gegee om vir my te sê ek is dom en dat ek nooit iewers sal kom in 

die lewe nie. 

Eendag, toe ek 14 was het ’n onderwyser, wat my gekomplimenteer het oor my 

lang vlegsels en skaam glimlag, my genooi om saam met hom uit te gaan. Hy was 

35 en getroud, maar ek het sy aandag geniet. Hy het my sjebeen toe geneem en bier 

gekoop. Ek het bietjie duiselig gevoel en toe myself begin geniet – en toe op die 

onderwyser se aandrang – ’n liedjie begin gesing. Wie anders as my stiefpa het dit 

toe gehoor? Hy het in die sjebeen ingestorm en my uitgesleep. Hy het op my geskree 

dat ek ’n alkoholis is – nes my pa. 

Sedert daardie dag is my lewe meer 

ongelukkig. Ek het graad 10 gedruip 

en moes skool verlaat. Ek het 

werk as ’n skoonmaker gekry. 

Ek het by ’n man ingetrek wat 

my slaan, maar ek kan hom 

nie los en huis toe gaan nie. 

Ek weet ek sal nooit daar 

welkom wees nie. Ek is 

bekommerd dat my lewe so 

geword het.” 

Indien jy jou in sulke 

omstandighede bevind, bel 

een van die organisasies wat 

op bladsy 40 en 41 gelys is. 

kontak 

n |oa ce hoa khoe 

n /haos 

n kugwanekera 

n tshwaragano 

waardeer 

n tsaâ |ûa 

n !goâ!gâ tama 

n kupandura 

n leboga 

gekomplimenteer 

n koh kareh a, 

zaihan |ûa 

n goasa mâs 

n kukanganga 

n tlaleletsa 

aandag 

n ||au #ae-#ae, 

||au te ||ae 

n #âi-ai#nuis 

n epakaero mbili 

n tlhokomelo 

duiselig 

n |ho ku koara 

n somke-ai 

n manterere 

n sedidi

0 

NASIONALE 

ORGANISASIES 

Ministry of Gender Equality 

and Child Welfare 

Hoofkantoor: Privaat Sak 13359, 

Windhoek, Tel. (061) 283 3111 

Office of the Ombudsman 


Windhoek, Tel. (061) 207 3111 

Namibian Police 


Ausspannplatz, Windhoek 

Tel. (061) 230 410 

Discipline and Complaint 

Unit, 

Tel. 209 3264 or 209 3265 

Multimedia Campaign on 

Violence Against Women and 

Children 


Windhoek, Tel. (061) 222 246 

Office of the Labour 

Commissioner 


Windhoek, Tel. (061) 212 309 

Directorate of Development 

and Social Welfare Services 

Ministry of Health and Social 

Services, Privaat Sak 13198, 

Windhoek, Tel. (061) 203 2602 

Anti-corruption Commission 

Pos Bus 23137, Windhoek 

Tel. (061) 254 636 

REGIONAL 

CONTACTS 

CAPRIVI 

Katima Mulilo 

Directorate of Development and 

Social Welfare Services, 

Tel. (0 ) 01 

Ministry of Gender Equality and 

Child Welfare, Tel. (0 ) 

Women and Child Protection 

Unit, Tel. (0 ) 

ERONGO 

Omaruru 



Tel. (0 ) 0 0 , Swakopmund 

Lys van plekke wat 



Tel. (0 ) 1 0 

Dutch Reformed Church 

Benevolence Board, Social Service 

Council, 

Tel. (0 ) 1 


Child Welfare, 

Tel. (0 ) 0 or 

Usakos 



Tel. (0 ) 0 0 

Walvis Bay 



Tel. (0 ) 0 1 

Dutch Reformed Church 

Benevolence Board, Social Service 

Council, 

Tel. (0 ) 0 


Unit, Tel. (0 ) 1 0 

HARDAP 

Mariental 



Tel. (0 ) 1 


Child Welfare, Tel. (0 

Tsaraxa Aibes Group, 

) 

Tel. (0 ) 0 or 0 


Unit, Tel. (0 ) 0 

Rehoboth 



Tel. (0 ) 11 



Stampriet 

Khaibasen Group, 

Tel. (0 ) 1 00 

KAVANGO 

Rundu 



Tel. (0 ) 1 or 1 



Tel. (0 ) 1 or 

KHOMAS 

Windhoek 

Council of Churches in Namibia, 

Tel. (0 1) / 1 1 

Legal Assistance Centre, 

Tel. (0 1) 

Lifeline/Childline, 

Tel. (0 1) 1 

Namibia Women’ s Network, 

Tel. (0 1) 1 1 

Namibian Men for Change, 

Tel. (0 1) 00 


Unit, Tel. (0 1) 0 

Young Women’s Christian 

Association, Tel. (0 1) 

KUNENE 

Khorixas 



Tel. (0 ) 1 

Opuwo 


Child Welfare, Tel. (0 ) 0 



OHANGWENA 

Eenhana 


Child Welfare, Tel. (0 ) 0 

Engela 



Tel. (0 ) 1 10 

OMAHEKE 

Gobabis 


Social Welfare Services, Tel. (0 

0 

) 



Tel. (0 ) or

jou kan help 

OMUSATI 

Ongandjera 



Tel. (0 ) 01 

Ombalantu 


Child Welfare, Tel. (0 ) 1 1 1 

OSHANA 

Ondangwa 



Tel. (0 ) 11 

Ongwediva 

Human Rights Centre, 

Tel. (0 ) 0 1 or 0 

Oshakati 



Tel. (0 ) 0 11 


Child Welfare, Tel. (0 ) 0 1, 

, or 1 1 


Unit, Tel. (0 ) 0 

Young Women’s Christian 

Association, Tel. (0 ) 0 , 0 

, or 0 

OSHIKOTO 

Oshivelo 

Namibia Women’s Network, 

Cell 0 1 0 

Tsumeb 



Tel. (0 ) 0 0 



Tel. (0 ) 0 or 0 

Namibia Women’s Network, 

Tel. (0 ) 0 

OTJOZONDJUPA 

Grootfontein 



Tel. (0 ) 0 

Okahandja 


Social Welfare Services, Tel. (0 ) 

0 1 

Stop the Violence Women Group, 

Tel. (0 ) 0 01 

Okakarara 



1 00 

Omatjene 

Namibia Women’s Network, Tel. 

(0 ) 0 0 

Otavi 



1 

Otjiwarongo 



Tel. (0 ) 0 0 



Tel. (0 ) 01 or 0 1 

Try Again – Women Against 

Violence, Tel. (0 ) 0 

KARAS 

Karasburg 



0 1 

Keetmanshoop 



Tel. (0 ) 

Legal Assistance Centre Advice 

Office, Tel. (0 ) 1 



Tel. (0 ) or 0 


Unit, Tel. (0 ) 1 

Lüderitz 



Tel. (0 ) 0 0 


Unit, Tel. (0 ) 0 

Hierdie Onwikkelingsprojek 

vir die Gemeenskap word in 

die belang van ’n Gesonde 

Nasie aangebied deur: 

N R C S 

“Hierdie document is met die 

finansiële ondersteuning van 

die Europese Gemeenskap. Die 

menings hierin weerspieël word is 

die van Desert Soul, ‘n projek van 

die Namibië Rooikruis en kan dus 

onder geen omstandighede gesien 

word as die amptelike standpunt 

van die Europese Gemeenskap nie” 

Die oorspronklike material 

was deur Soul City geskryf 

en vervaardig, met bydraes 

en die ondersteuning van die 

hele Soul City Instituutspan. 

Die bydrae van elke lid word 

erken as belangrik en word 

grootliks waardeer. 

Oorspronklike ontwerp en 

produksie deur Jacana Media 

(+27 11) 628 3200 

Publiseer deur Jacana Media 

ISBN 1-77009-322-2 

978-1-77009-322-5 

First edition 2006 

Namibiese aanpassing deur 

© Desert Soul en LED 2006 

Dit is moeilik om vir u al die 

antwoorde wat u nodig het 

te gee in ’n klein boekie soos 

hierdie een. Die doel is om 

u raad te gee. Jy moet nie op 

alles wat in die boek geskryf 

is afhang vir elke situasie nie. 

As u meer inligting nodig 

het, praat met een van die 

organisasies op die bladsye 

40 tot 41. 

Desert Soul en LED is 

nie verantwoordelik vir 

enige probleme wat dalk 

kan gebeur nie. 

1

Stop die geweld teen vroue - Desert Soul

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?