Draagvoorschrift brandweeruniform.pdf - BrandweerKennisNet

Draagvoorschrift
Brandweeruniform
Nederlandse Brandweer
Dit draagvoorschrift is door de Raad van Regionale Brandweercommandanten vastgesteld op 12 september 2008.

Colofon
Uitgave en redactie
Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR) in
samenwerking met de Landelijke Faciliteit Rampenbestrijding (LFR)
November 2008

Voorwoord
Met genoegen presenteer ik u het nieuwe uniform met het daarbij behorende draag-
voorschrift voor alle brandweermannen en -vrouwen in Nederland. Ik ben er trots op.
Dit uitgaansuniform is mooi, het draagt prettig en het is representatief. Het model en
de kwaliteit zijn precies zoals die van het uniform van onze collega’s in veiligheid: de
politie. Ten behoeve van het onderscheid zijn de kleuren anders. Ook is het beeldmerk
van de brandweer in brandweerhuisstijl op het uniform aangebracht, in de vorm van
het korpsbrevet, de emblemen en de knopen.
Het nieuwe uniform is beschermd en de modellen en kleurstellingen zijn Europees
vastgelegd.
Op verzoek van de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding
(NVBR) heeft een landelijke commissie aan de totstandkoming van het uniform
gewerkt. De commissie bestaat uit brandweerofficieren, communicatiedeskundigen,
medewerkers van de Landelijke Faciliteit Rampenbestrijding (LFR) en kleding-
deskundigen.
Aan dit uniform is een conceptuniform voorafgegaan. Op verzoek van de vakbonden
hebben tweehonderd collega’s het conceptuniform bij wijze van proef in het veld
gedragen. De uitkomsten van de proef zijn verwerkt in het uniform dat ik u nu mag
presenteren.
Het resultaat is een nieuw uniform voor de Nederlandse brandweer, met een nieuwe,
eigentijdse uitstraling, om trots op te zijn. Ik hoop dat u het nieuwe uniform met veel
plezier draagt.
Carolien van de Wiel,
Voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding

Inhoud
1 Inleiding 5
2 Algemene bepalingen 6
3 Toepassingsgebied 9
4 Kledingpakketten 10
5 Het juiste tenue bij elke gelegenheid 12
5.1 Binnen 12
5.2 Buiten 13
5.3 Uitgaansuniform 14
5.4 Ceremonieeluniform 15
5.5 Begrafenis of crematie 16
5.5 Bijzondere gelegenheden 17
5.6 Overige gelegenheden 17
6 Beschrijving per uniformonderdeel 18
7 Overzicht rangonderscheidingen 26
8 Jurisprudentie 28
9 Eigendomsrecht 29
Bijlage 1 30
• Wanneer u welke kleding draagt (geen uniformkleding) 30
Bijlage 2 31
• Groeten 31

1 Inleiding
Dit draagvoorschrift betreft de draagwijze van het brandweeruniform; het geeft in
tekst en beeld aan hoe het uniform en de onderdelen van het uniform moeten worden
gedragen. Het is gebaseerd op het kledingpakket van de brandweer dat de Nederlandse
Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding (NVBR) heeft vastgesteld.
Het algemene uitgangspunt is eenheid van tenue. Dit betekent dat allen hetzelfde
tenue dragen.
De in dit draagvoorschrift genoemde artikelen zijn de uniformkledingstukken en rang-
onderscheidingstekens die het bevoegde gezag heeft aangewezen en die de dienst
verstrekt. Het is de drager van het uniform niet toegestaan om andere dan deze
artikelen en uitmonsteringen te dragen of op de uniformkleding aan te brengen.
Dit draagvoorschrift geeft ook richtlijnen voor het dragen van de verschillende tenues
bij diverse werkzaamheden.
Er is ook een handleiding. Daarin zijn beschreven op welke voorwaarden de kleding
wordt verstrekt en hoe de kleding moet worden onderhouden. De handleiding is
beschikbaar in de webshop voor de uniformkleding www.lfr.nl.
Alle wijzigingen in het draagvoorschrift en overige aanpassingen worden bekend-
gemaakt op de sites www.brandweerhuisstijl.nl en www.lfr.nl.
5

6
2 Algemene bepalingen
Drager uniform
De commandant of werkgever is bevoegd te bepalen wie een uniform(pakket) als
bedoeld in dit draagvoorschrift verstrekt krijgt. Het is de verantwoordelijkheid van de
commandant of werkgever dat de uniformdrager het uniform conform dit draag-
voorschrift draagt.
Overgangsregeling
Het advies van de NVBR aan de korpsen is om op korte termijn over te gaan tot de
verstrekking van het nieuwe uniform. Vanaf uiterlijk 2012 (einde vierjarig contract
leverancier) wordt uitsluitend nog het nieuwe uniform gedragen.
Verantwoordelijkheden en bevoegdheden
Het is, mede om fiscale redenen, niet toegestaan de kleding te dragen anders dan in
werktijd of tijdens woon-werkverkeer. Het uniform mag niet gedragen worden tijdens
het vervullen van werkzaamheden ten behoeve van eigen verdienste of voor derden.
De uniformdrager is er verantwoordelijk voor dat het uniform op een correcte manier
gedragen wordt en de schoenen gepoetst zijn. De kleding moet in nette en schone
staat blijven. Bij het uit dienst treden levert de uniformdrager de verstrekte kleding in.
Om de kleding in stand te houden en eventueel naar persoonlijke wensen aan te vullen,
krijgt de uniformdrager de beschikking over een budget in de vorm van kledingpunten.
Deze kledingpunten zijn in de webshop te gebruiken.
Aangelegenheden betreffende de verstrekking, het beheer, de registratie, het
onderhoud, de afvoer en dergelijke zijn volgens de kledingregelgeving de bevoegdheid/
verantwoordelijkheid van de commandant of werkgever.
De dienst of het bedrijf verstrekt uniforme kleding in bruikleen. De kleding blijft
eigendom van de dienst of het bedrijf. Beschadigingen die moedwillig of door onzorg-
vuldigheid zijn ontstaan, zijn voor rekening van de uniformdrager. De uniformdrager
kan voor vermissing of verlies van de dienstkleding aansprakelijk worden gesteld.
Onderling kleding ruilen of in gebruik geven aan andere medewerkers en/ of derden is
niet toegestaan.

Toezicht op naleving
De commandant of werkgever heeft het toezicht op naleving van deze uitvoerings-
regeling gemandateerd aan alle leidinggevenden. Zij hebben zelf een voorbeeldfunctie.
De medewerker maakt gebruik van het uniform en de daarbij behorende uitmonstering
wanneer dat voor zijn/ haar werkzaamheden noodzakelijk is.
Dragen van pet/ hoed of cap
De pet/ hoed of cap wordt alleen bij een aantal bijzondere gelegenheden gedragen (zie
hoofdstuk 5: Het juiste tenue bij elke gelegenheid). Bij het niet-dragen van pet/ hoed of
cap moet het uiterlijk, vooral de haardracht, verzorgd zijn.
De pet/ hoed of cap wordt binnen te allen tijde afgezet. Als de uniformdrager de hoed
of pet heeft afgezet, draagt hij/ zij deze onder de linkerarm, met het embleem zicht-
baar naar voren en de klep tegen het uniform.
Tijdens het bijwonen van een religieuze eredienst richten de brandweermedewerkers
zich naar gebruiken binnen de desbetreffende dienst.
Eenheid van tenue
De commandant of werkgever bepaalt wie wanneer welk tenue draagt. Eenheid van
tenue is de regel. Binnen een regio zijn er geen verschillen in tenue.
Eisen aan de drager
De commandant of werkgever stelt eisen aan de drager van het uniform, omdat die een
herkenbare vertegenwoordiger is van de regionale brandweerorganisatie. Het spreekt
voor zich dat de uniformdrager door incorrect gedrag zichzelf en de organisatie schaadt
en zich schuldig maakt aan plichtsverzuim.
De geüniformeerde inspecteert zijn/ haar uniform op uiterlijke schade. Tijdens het
dragen van een uniform ziet de medewerker er schoon en verzorgd uit.
Het is niet toegestaan uniformkleding te dragen in combinatie met zichtbare
privékleding. Het zichtbaar dragen van op of in het lichaam aangebrachte versierselen,
zoals tatoeages, oorbellen en oorringen, kettingen en zichtbare (onderhuidse) piercings
is niet gewenst.
7

8
De zonnebril
Het is niet toegestaan om iemand te woord te staan met een zonnebril op, omdat dit
het oogcontact belemmert.
Paraplu en uniform
Uniformdragers mogen zich niet met een paraplu tegen de regen beschermen.

3 Toepassingsgebied
Dit draagvoorschrift is van toepassing op alle brandweermedewerkers in het
brandweerveld in actieve vrijwillige en beroepsdienst, die een uniformdragende functie
bekleden. Medewerkers die niet meer in actieve dienst zijn, die de dienst hebben
verlaten dan wel eervol zijn ontslagen of met pensioen zijn, is het niet meer toegestaan
het uniform te dragen.
Brandweerveld
Met de introductie van de huisstijl brandweer is ook ‘het brandweerveld’ beschreven.
Hierbij is vastgesteld dat naast de brandweermedewerkers van het Ministerie van
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, het Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid,
het Nederlands bureau brandweerexamens en de regionale en gemeentelijke
brandweerkorpsen - als bedoeld in de Brandweerwet 1985 - de volgende organisaties
tot ‘het brandweerveld’ behoren:
• de brandweerorganisaties op burgerluchtvaartterreinen als bedoeld in artikel 2 van
de Brandweerregeling burgerluchtvaartterreinen;
• de brandweerorganisaties op een militair terrein;
• de bedrijfsbrandweerorganisaties als bedoeld in artikel 13 van de Brandweerwet
1985;
• de bedrijfsbrandweerorganisaties die naar het oordeel van het college van
burgemeester en wethouders van de gemeente waarin het bedrijf is gelegen,
voldoen aan de normen in de toelichting van het toepassingsbereik in de
Brancherichtlijn optische en geluidssignalen brandweer.
De bedrijfsbrandweerorganisaties dienen instemming te hebben van de regionale
commandant van de regio waarin zij hun werkzaamheden verrichten.
Met het beschrijven van het brandweerveld zijn ook de nader genoemde organisaties
gerechtigd de brandweerhuisstijl inclusief brandweerstriping te gebruiken.
9

10
h = heren
d = dames
lm = lange mouw
km = korte mouw
1 - 2 - 6 = aantal
4 Kledingpakketten
De kledingcoördinator van de brandweer zal de uniformdrager in een categorie
indelen. Een centralist kan bijvoorbeeld worden ingedeeld in pakket i en daarmee
kleding uit dit pakket bestellen. Onderstaande kledingpakketten zijn in de webshop
opgenomen.
Pakkettenoverzicht brandweeruniform
uniformonderdeel pakket A pakket B pakket C pakket D pakket E pakket F
volledig volledig werkuniform werkuniform vrijwilligers vrijwilligers
uniform uniform heren dames heren dames
heren dames
tuniek 1 1 1 1
pantalon h 2 2 1
pantalon d 2 of 2 of 1 of
rok d 2 2 1
blouse d lm 6 6 1
blouse d km 6 6 1
overhemd h lm 6 6 1
overhemd h km 6 6 1
lavallière 1 of 1 of 1 of
stropdas 1 1 1 1 1 1
dameshoed 1 1
pet 1 1
cap 1 1 1 1 1 1
broekriem met logo 1 1 1 1 1 1
draagkoord 1 1 1 1
trui 1 1 1 1 1 1
spencer 1 1 1 1
sokken 6 6 6 6 1 1
korpsbrevet 2 2 1 1 2 2
blouson 1 of 1 of 1 of 1 of
parka 1 1 1 1 1 1
naamplaatje 1 1 1 1 1 1
rangonderscheidingsteken
(rot) 1 1 1 1 1 1
mantel 1 1
T-shirt wit V-hals 6 6 6 6 1 1
T-shirt wit ronde hals 6 6 6 6 1 1
gebreide shawl grijs 1 1 1 1 1 1
handschoenen grijs 1 1 1 1 1 1
logo + padje 2 2 2 2 2 2
logo + padje mantel 2 2

Pakkettenoverzicht brandweeruniform
uniformonderdeel pakket G pakket H pakket I pakket J pakket K pakket L
vrijwilligers vrijwilligers binnen binnen buiten buiten
heren dames pakket pakket pakket pakket
beperkt beperkt heren dames heren dames
pantalon h 1 2
pantalon d 1 of 2 of
rok d 1 2
blouse d lm 1 6
blouse d km 1 6
overhemd h lm 1 6
overhemd h km 1 6
lavallière 1 of 1 of
stropdas 1 1 1 1
dameshoed
pet
cap 1 1 1 1
broekriem met logo 1 1 1 1
draagkoord
trui 1 1 1 1
spencer 1 1
sokken 1 1 6 6
korpsbrevet 1 1 1 1
blouson 1 of 1 of
parka 1 1 1 1
naamplaatje 1 1 1 1
rangonderscheidingsteken
(rot) 1 1 1 1
mantel
T-shirt wit V-hals 1 1 6 6
T-shirt wit ronde hals 1 1 6 6
gebreide shawl grijs 1 1 1 1
handschoenen grijs 1 1 1 1
logo + padje 2 2
logo + padje mantel
11

12
5 Het juiste tenue bij elke gelegenheid
5.1 Binnen
In onderstaande tabel is per gelegenheid aangegeven welke uniformonderdelen moeten
worden gedragen.
heren dames
zomer winter zomer winter
T-shirt ronde hals V-hals ronde hals V-hals
overhemd km zonder stropdas lm met stropdas blouse km blouse lm
korte mouw (km) zonder lavallière of lavallière of stropdas
lange mouw (lm) stropdas
rangonderscheidingtekens x x x x
(rot’s)
pantalon x x of rok of rok
riem met logo x x x x
zwarte sokken x x of panty of panty
gladde lage schoenen x x of zwarte pumps of zwarte pumps
zonder sierstiksels
trui/ spencer (alleen in x x
combinatie met overhemd/
blouse lm en stropdas)
zomer winter trui spencer

5.2 Buiten
heren dames
zomer winter zomer winter
T-shirt ronde hals V-hals ronde hals V-hals
overhemd km lm blouse km blouse lm
korte mouw (km) zonder stropdas met stropdas zonder lavallière of lavallière of stropdas
lange mouw (lm) stropdas
rangonderscheidingtekens x x x x
(rot’s)
pantalon x x of rok of rok
riem met logo x x x x
zwarte sokken x x of panty of panty
gladde lage schoenen x x of zwarte pumps of zwarte pumps
zonder sierstiksels
colbert + rot’s + korpsbrevet x x x met blazer* en hoed
+ pet*, overhemd met lm
en stropdas
parka of blouson + cap* x zonder colbert x zonder blazer
+ rot’s + korpsbrevet, x x
overhemd met lm en
stropdas/trui/spencer of
overjas + rot’s + pet*, x met colbert x met blazer
overhemd met lm en x hoed*,
stropdas of x
shawl x x
handschoenen x x
*Alleen bij een aantal bijzondere gelegenheden
zomer blouson
parka winter overjas winter overjas zomer
13

14
5.3 Uitgaansuniform
heren dames
T-shirt V-hals x x
overhemd lange mouw (lm) overhemd lm x blouse lm x
rangonderscheidingtekens overhemd x blouse x
(rot’s) colbert x blazer x
overjas x overjas x
stropdas x of lavallière x
pantalon x of rok x
riem met logo x x
zwarte sokken x of panty x
gladde lage schoenen x of zwarte pumps x
zonder sierstiksels
colbert + korpsbrevet colbert x blazer x
overjas x x
pet* x hoed* x
shawl x x
handschoenen x x
*alleen bij een aantal bijzondere gelegenheden
uitgaansuniform

5.4 Ceremonieel uniform
heren dames
T-shirt V-hals x x
overhemd lange mouw (lm) overhemd lm x blouse lm x
rangonderscheidingstekens overhemd x blazer x
(rot’s) colbert x blouse x
overjas x overjas x
stropdas x of lavallière x
pantalon x of rok x
riem met logo x x
zwarte sokken x of panty x
gladde lage schoenen x of zwarte pumps x
zonder sierstiksels
colbert + korpsbrevet colbert x blazer x
+ naamplaatje + eventuele
onderscheidingen
armkoord x x
overjas x x
pet x hoed x
shawl x x
handschoenen x x
ceremonieel uniform buiten ceremonieel uniform binnen overjas zomer overjas winter
15

16
ceremonieel uniform buiten cap en parka
5.5 Begrafenis of crematie
Het is aan de commandant of werkgever welk tenue bij een begrafenis of crematie
gewenst is. Er zijn drie keuzes mogelijk.
Eerste keus Tweede keus Derde keus
(dames en heren)
ceremonieel uniform cap (buiten) cap (buiten)
pet/ hoed (buiten) parka of blouson parka of blouson gesloten
dragen
rot’s rot’s
korpsbrevet korpsbrevet
pantalon kazernekleding
overhemd lange mouw
stropdas
zwarte schoenen zwarte schoenen
zwarte sokken zwarte sokken
NB alleen dragers dragen witte handschoenen

5.6 Bijzondere gelegenheden
(ceremonieel uniform)
Gelegenheid of dienst Tenue
officiële aankomst en/ of vertrek van ceremonieel uniform
burgerlijke autoriteiten buiten met hoofddeksel (pet/ hoed)
bevorderingen ceremonieel uniform
dodenherdenking uitgaansuniform, armkoord,
buiten met hoofddeksel (pet/ hoed)
cocktails en recepties ceremonieel uniform
feestelijkheden nieuwe kazerne e.d.
erewacht ceremonieel uniform
buiten met hoofddeksel (pet/ hoed)
beëdiging ceremonieel uniform
begrafenis ceremonieel uniform
buiten met hoofddeksel (pet/ hoed)
huwelijksplechtigheden ceremonieel uniform
buiten met hoofddeksel (pet/ hoed)
vlaggenparade ceremonieel uniform,
buiten met hoofddeksel (pet/ hoed)
uitreiking onderscheiding ceremonieel uniform
multidisciplinaire bijeenkomsten ceremonieel uniform
brandweercongres (NVBR) buiten met hoofddeksel (pet/ hoed)
uitreiking diploma’s ceremonieel uniform
5.7 Overige gelegenheden
Gelegenheid of dienst Tenue
ceremonieel uniform binnen
vergadering buitenshuis uitgaansuniform, naamplaatje
dienstreis uitgaansuniform, naamplaatje
examencommissie uitgaansuniform, naamplaatje
brandweercursus uitgaansuniform, naamplaatje
brandweerbeurs uitgaansuniform, naamplaatje
verschijnen bij een burgerlijke autoriteit uitgaansuniform, naamplaatje
aan- en afmelden bij de commandant uitgaansuniform, naamplaatje
lezingen • voorlichting • instructie uitgaansuniform, naamplaatje
ceremonieel uniform buiten
uitgaansuniform
17

18
pet
t-shirt ronde hals
t-shirt v-hals
6 Beschrijving per uniformonderdeel
hoed cap
De pet/ hoed/ cap
De pet/ hoed of cap wordt alleen bij een aantal bijzondere gelegenheden gedragen.
Bij colbert, blazer of lange jas wordt altijd de pet/ hoed gedragen, nooit de cap. De cap
wordt gedragen bij de parka en de blouson.
Bij het niet-dragen van pet/ hoed of cap moet het uiterlijk, in het bijzonder de haar-
dracht, verzorgd zijn.
Het T-shirt
Onder het overhemd/ de blouse met lange mouw wordt het T-shirt in witte uitvoering
met V-hals gedragen. Onder het overhemd/ de blouse met korte mouw wordt het T-shirt
in witte uitvoering met ronde hals gedragen. Andere uitvoeringen, met opschrift,
reclame e.d. zijn niet toegestaan.

Het overhemd/ de blouse
De heren dragen het overhemd, de dames de blouse. Het overhemd en de blouse zijn
wit en kennen een uitvoering met lange mouw en een uitvoering met korte mouw.
In de jaarlijks vastgestelde zomertijd mogen beide met korte mouw worden gedragen.
Het oprollen van de mouwen van het overhemd/ de blouse met lange en korte mouw is
niet toegestaan.
Mouwen van onderkleding mogen niet onder de mouwen van het overhemd/ de blouse
uitsteken. Het is toegestaan maximaal de twee bovenste knoopjes van het overhemd/
de blouse met korte mouw open te dragen. Er mogen dan geen sieraden en dergelijke
zichtbaar zijn.
De stropdas/ lavallière
Bij het overhemd/ de blouse met lange mouw wordt altijd de stropdas/ lavallière
gedragen.
Bij het dragen van het overhemd/ de blouse met korte mouw moet de stropdas/
lavallière worden weggelaten. Bij het colbert/ de blazer wordt altijd de stropdas/
lavallière gedragen.
Voor de heren is de stropdas voorgeschreven, de dames maken zelf de keuze tussen de
stropdas en de lavallière.
overhemd korte mouw overhemd lange mouw
overhemd lange mouw
stropdas
lavallière
19

20
pantalon rok colbert
blouson
blouson
De pantalon/ rok
Dames maken zelf de keuze tussen de pantalon en de rok. Wordt onder de rok een
panty gedragen, dan is de kleur hiervan (vrijwel) identiek aan de huidskleur van de
draagster. Bij de rok worden altijd pumps gedragen.
Het colbert/ de blazer
Tijdens officiële en/of representatieve activiteiten wordt door de heren het colbert en
door de dames de blazer gedragen.
Onder het colbert/ de blazer worden altijd het overhemd/ de blouse met lange mouw
en de stropdas/ lavallière gedragen. Colbert en blazer zijn gesloten.
De blouson
De blouson wordt buiten gedragen bij uitvoerende brandweerwerkzaamheden zoals
controle- of preventiewerkzaamheden. De blouson is bestemd om te worden gedragen
in het voorjaar en najaar en als de weersomstandigheden dat wenselijk maken ook in
de zomerperiode. De blouson wordt altijd zonder colbert of blazer en gesloten gedragen.
De parka
De parka wordt buiten gedragen bij uitvoerende brandweerwerkzaamheden zoals
controle- of preventiewerkzaamheden. De parka is bestemd om met de voering te
worden gedragen in de winter. Zonder de voering is hij bestemd voor het (late)
voorjaar, het (vroege) najaar en zo wenselijk in de zomerperiode. De parka wordt altijd
zonder colbert of blazer en gesloten gedragen.

parka
De schoenen
De schoenen zijn zwart en laag, zonder sierstiksels. Ze worden onder de pantalon
gedragen, in combinatie met het overhemd/ de blouse, met de blouson, met de parka
en met het colbert/ de blazer.
Dames maken bij het tenue voor officiële gelegenheden bij de pantalon zelf de keuze
tussen de lage damesschoenen en de pumps. Bij de rok dragen zij de pumps.
De handschoenen
Het dragen van de grijze handschoenen is naar keuze.
Alleen de dragers bij een begrafenis of crematie met korpseer dragen witte hand-
schoenen.
schoenen
De shawl
Het dragen van de gebreide grijze shawl is naar keuze.
De trui/ spencer
Alleen binnenshuis is het gekleed gaan in de trui/ spencer toegestaan. Het is in het
openbaar niet toegestaan gekleed te gaan in de trui/ spencer. Buitenshuis kan de trui/
spencer wel worden gedragen onder de parka of de blouson.
handschoenen
shawl
trui
trui
spencer
21

22
sokken
armkoord
overjas
broekriem rokriem
De sokken
De zwarte (effen) sokken zijn geschikt voor zomer en winter.
De broek-/ rokriem
De broek-/ rokriem met (goudkleurig) logo wordt op de pantalon/ rok gedragen.
Het armkoord
Het armkoord is een deels gevlochten koord van gouddraad met aan het einde een
nestelpen. Het wordt gedragen op het colbert/ de blazer bij ceremoniële gelegenheden.
De plaats voor het armkoord is rond de linkermouw van de tuniek. Bij het aanbrengen
van het koord wordt de mouw door de twee grote lussen (gevlochten en niet -
gevlochten) gehaald. De kleine lus wordt op de buitenkant van de mouw gedragen.
Het armkoord wordt vastgezet onder de schouderepaulet met een zwart knoopje bij de
mouwinzet. De epaulet wordt na het aanbrengen van het koord weer gesloten met het
goudkleurige logoknoopje.
De overjas
De overjas wordt gedragen over het colbert/ de blazer. De overjas is multifunctioneel;
hij is uitgerust met een uitritsbare wintervoering. De overjas wordt altijd gesloten
gedragen.

De rangonderscheidingstekens
De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft de rangonder-
scheidingstekens (rot’s) middels het Besluit kwaliteit brandweerpersoneel vastgesteld.
Andere rangonderscheidingstekens of functietekens mogen niet worden gedragen.
Rangonderscheidingstekens moeten duidelijk zichtbaar, op de voorgeschreven wijze
worden aangebracht en gedragen op de daarvoor bepaalde kledingstukken.
Op het uniform van de Nederlandse brandweer bestaan voor de rot’s de volgende
draagvormen:
• de schouderbedekking (donkerblauw met geborduurd rot) voor op het overhemd/
de blouse, de trui en de spencer;
• de schuifpassant (donkerblauw met geborduurd rot) voor op de parka en de
blouson;
• de metalen goudkleurige uitvoering van het rot voor op het colbert/ de blazer en
de overjas.
Voor het personeel dat niet in aanmerking komt voor rangonderscheidingstekens geldt
het brandweerlogo zonder teksttoevoeging.
Diverse
Vast aangebrachte beeldmerken, labels, logo’s en dergelijke mogen niet worden
verwijderd of bedekt.
Het naamplaatje
Het goudkleurige naamplaatje met rode tekst wordt gedragen op het colbert/ de blazer
of op het overhemd/ de blouse. De drager maakt zelf de keuze. Op het colbert/ de
blazer hangt het naamplaatje drie centimeter midden onder het korpsbrevet. Op het
overhemd hangt het naamplaatje midden op de klep van de rechter borstzak.
Op het naamplaatje staan alleen de voornaam of initialen en de achternaam.
1 schuifpassant
2 schouderbedekking
3 metalen uitvoering
23

24
korpsbrevet
Het korpsbrevet
Het korpsbrevet wordt gedragen op het colbert, de parka en de blouson, op de
daarvoor aangegeven, voorbewerkte plaats (rechterborst).
plaats van korpsbrevet, naamplaatje en
onderscheidingen
Toegestane onderscheidingen
Onderscheidingstekens, eretekens en de (baton van de) medaille voor trouwe
brandweerdienst worden gedragen op de linkerborst, met de bovenzijde op een
horizontale lijn met de bovenzijde van het naamplaatje.
Toegestane onderscheidingen en/ of eretekens
• koninklijke of ministeriële onderscheidingen; 1
• diverse batons, waaronder
• de baton van het Carnegie Heldenfonds;
• de vrijwilligersbaton openbare orde en veiligheid;
• de baton van het Vierdaagsekruis;
• de baton voor trouwe en langdurige brandweerdienst van twaalfeneenhalf,
vijfentwintig, dertig, vijfendertig of veertig jaar, waarbij gebruikelijk is om
alleen de hoogste onderscheiding te dragen;
• het brandweerduikinsigne 2
plaats duikinsigne

In de breedte mogen niet meer dan drie batons gedragen worden. Voor meerdere
batons wordt de rij onder de bovenste batons gebruikt.
Diegenen die de onderscheiding ontvangen, mogen bij een officiële uitreiking geen
andere onderscheidingen of batons dragen.
1 Artikel 1. Indien een persoon de hem toegekende Koninklijke of ministeriële onderscheidingen draagt, dan
worden deze gedragen volgens een aangegeven volgorde, waarbij de onderscheiding met het laagste rang-
nummer wordt gedragen bij het hart. (bron: draagorde van de Nederlandse onderscheidingen)
2 Het brandweerduikinsigne mag alleen door de actieve, gediplomeerde brandweerduiker worden gedragen.
25

26
Brandwacht
Brandwacht 1 e klas
Hoofdbrandwacht
Onderbrandmeester
7 Overzicht rangonderscheidingen
Rangonderscheidingstekens brandweer geborduurd
(overhemd, blouse en trui)
Schuifpassant
(geborduurd voor parka en blouson)
Metaal
(voor tuniek en overjas)
asp. Officier
Brandmeester
Adjunct Hoofdbrandmeester
Adjunct Hoofdbrandmeester 1 e klas
Hoofdbrandmeester
Hoofdbrandmeester 1 e klas
Commandeur
Commandeur 1 e klas
Adjunct Hoofdcommandeur
Adjunct Hoofdcommandeur 1 e klas
Hoofdcommandeur
Hoofdcommandeur 1 e klas

Schouderbekleding brandweer
(algemeen geborduurd)
Rangonderscheidingstekens pet
Rangonderscheidingstekens hoed
Rangonderscheidingstekens cap
27

28
8 Jurisprudentie
• Europese bescherming brandweeruniform eigenaar Ministerie van Binnenlandse
Zaken en Koninkrijksrelaties;
• functieonderscheidingstekens volgens het Besluit kwaliteit brandweerpersoneel;
• Besluit eremedaille voor trouwe/ langdurige brandweerdienst Nederlandse
Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding;
• Besluit vrijwilligersmedaille openbare orde en veiligheid KdNO .

9 Eigendomsrecht
Het brandweeruniform valt onder het intellectuele eigenaarrecht van het Ministerie van
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, directie Brandweer en Geneeskundige Hulp
bij Ongevallen en Rampen. Het totale brandweeruniform geniet bescherming door het
deponeren van de eigendomsrechten.
Het uniform is ingeschreven bij Novograaf intellectual Property GM/1133585D/CTM
240106.
29

30
Bijlage 1
Wanneer draagt u welke kleding (geen uniformkleding)?
Tenue de ville
‘Tenue de ville’ staat officieel voor wandelkostuum. In dit geval voldoet het uitgaans-
tenue, compleet met tuniek of als u in burger gaat een gekleed donker kostuum voor
de heren en een mantelpakje of jurk in gedekte kleuren voor de dames.
Black tie
Met ‘black tie’ bedoelt men dat een smoking gewenst is voor de heren en een cocktail-
jurk voor de dames.
White tie
De vermelding ‘white tie’ of ‘cravate blanche’ wil zeggen dat de heren in rokkostuum
en de dames in het lang verwacht worden. Bij deze gelegenheid is het de gewoonte de
gastvrouw en de gastheer bij aankomst en vertrek de hand te schudden.
Uitnodiging
In een schriftelijke uitnodiging voor een officiële gelegenheid betekent ‘r.s.v.p.’:
réponse s’il vous plaît, oftewel: laat alstublieft weten of u komt.
Zie voor verdere informatie www.hetblauweboekje.nl

Bijlage 2
Groeten
De Nederlandse brandweer brengt de groet als volgt;
Houding
De groet wordt gebracht vanuit de basishouding dat wil zeggen het lichaam gestrekt -
de hakken van de schoenen tegen elkaar geplaatst - de voeten iets uit elkaar geplaatst
- de armen gestrekt waarbij de duimen van de gebalde vuist zijn geplaatst op de naad
van de broek c.q. rok.
Ook wanneer ter herdenking een minuut stilte wordt gehouden, wordt de houding op
deze manier aangenomen.
Groet met hoofddeksel
Men brengt de groet door de rechter gebalde hand via de kortste weg naar de rand
van de klep van de pet c.q. de rand van de hoed te brengen. Daarna de hand te
strekken. De bovenarm wordt horizontaal gehouden de onderarm en de hand gestrekt
in een rechte lijn. De vingers en de duim zijn daarbij gesloten.
Wanneer de groet wordt opgeheven herhaald men de bewegingen in omgekeerde
volgorde.
De linker arm met gebalde vuist met de duim gestrekt wordt tijdens de groet op de
naad van de broek c.q. de rok gehouden.
Groet zonder hoofddeksel
Wanneer men geen hoofddeksel draagt, brengt men de groet door ‘de houding aan te
nemen’. Men neemt de houding aan door beide armen langs het lichaam naar beneden
te houden.
De handen zijn daarbij tot vuist gebald en de duimen liggen langs de naad van de
pantalon/ rok. Men kijkt daarbij diegene die wordt gegroet aan. Tijdens het aannemen
van de houding zijn de benen gesloten en maken de voeten onder een hoek van circa
dertig graden een draai naar buiten.
31

32
Het groeten vindt hoofdzakelijk plaats bij bezoek van leden van het Koninklijk Huis of
een buitenlands staatshoofd en bij bepaalde ceremoniële gelegenheden.
De groet dient gebracht te worden:
• aan Hare Majesteit de Koningin en de leden van het Koninklijk Huis;
• aan buitenlandse staatshoofden en aan leden van buitenlandse vorstenhuizen;
• aan een door of vanwege Hare Majesteit de Koningin uitgereikt of met
toestemming gevoerd vaandel, c.q. standaard, indien dit ontplooid is;
• bij het voorbijgaan van een stoffelijk overschot en bij het in het graf neerdalen van
een stoffelijk overschot;
• aan ambassadeurs van vreemde mogendheden, bij officiële gelegenheden;
• tijdens het spelen van volksliederen bij officiële gelegenheden;
• tijdens de vlaggenparade.
• in een verkorte vorm ook aan bekenden en of meerdere.