Community policing - VU-DARE Home - Vrije Universiteit Amsterdam

Buurtregie met mate
lokaal niveau volgens PIO in de continue aanwezigheid in de frontlinie van de samenleving.
Op lokaal niveau kan de politie handhavend optreden maar zal kiezen voor
andere opties indien mogelijk en optreden als scheidsrechter van de publieke ruimte.
Daarnaast organiseert de lokale politie sociale actie ter bevordering van veiligheid en
mobiliseert zo nodig andere partijen (Projectgroep, 2005: 15, 88).
In de toelichting op de missie van de politie ‘waakzaam en dienstbaar staat de politie
voor de waarden van de rechtsstaat’ staat, voor zover van belang voor de lokale politie,
dat de politie rechtvaardig moet optreden. Zij kiest daarbij, afgestemd op de situatie,
voor wetshandhaving of conflictbeslechting uitgaande van sociale zelfredzaamheid en
een adequate belangenafweging. Daarnaast toont de politie daadkracht als een beroep
op haar gedaan wordt voor bescherming van leven, vrijheid en eigendom, zelfs als
daarbij de eigen veiligheid in gevaar komt. PIO vervolgt dat de politie door dit optreden
tegen normschendingen en sociale fricties eigenrichting voorkomt. De politie is
verder onpartijdig en is er volgens PIO niet voor zichzelf, maar voor de burger, waarbij
het handelen van politiemensen zich kenmerkt door betrokkenheid. Daarenboven
dient zij ook de baas op straat te zijn (Projectgroep, 2005: 37-39).
Volgens PIO wil de Nederlandse politie inhoud geven aan haar missie door samenwerkingsgerichtheid.
Dat betekent continueren van regelhandhaving en vraag- en
probleemgericht optreden, maar ook het over en weer uitwisselen van informatie met
diensten en instanties, kennen en gekend worden nieuwe stijl. Het rapport vervolgt
dat betrokkenheid en sociale zelfredzaamheid van burgers, zowel individueel als collectief,
essentieel zijn voor het bevorderen van de veiligheid van de eigen leefomgeving.
Burgerparticipatie behoeft volgens PIO echter een optreden van de politie als achterwacht
en katalysator. ‘Sociale zelfredzaamheid komt niet uit de lucht vallen, je moet
het organiseren’ (Projectgroep, 2005: 70-71).
Ook moet de politie volgens PIO verantwoording afleggen aan lokale gemeenschappen
in de zin van groepen burgers in wisselende samenstelling en dient zij niet alleen
met professionele partners, maar ook met burgers informatie te delen (Projectgroep,
2005: 40, 94). Alleen al op lokaal niveau toont deze visie op de politiefunctie de
inherente paradox van nabijheid en distantie in politiewerk, bijvoorbeeld door zowel
betrokkenheid als gezag te eisen.
Het voorwoord van het in 2006 verschenen Referentiekader Gebiedsgebonden Politie
vermeldt dat binnen de politie de vraag gesteld werd of het afgelopen was met de
gebiedsgebonden politie. Die zorgen werden onder andere veroorzaakt door de wijze
waarop korpsen gestalte gaven aan prestatiesturing, de kerntakendiscussie, onzekerheden
over de inhoud van PIO en het advies van de Stuurgroep Evaluatie Politieorganisatie
(Lectoraat Gemeenschappelijke Veiligheidskunde, 2006: 5). Deze laatste bracht
onder andere advies uit over de wenselijkheid over te gaan tot een nationale politie.
Het uitgangspunt van de Politiewet 1993 ‘decentraal tenzij’ werd daarin verlaten, door
te pleiten voor het instellen van een zelfstandig bestuur van het concern Nederlandse
politie op landelijk niveau, dat het beheer over de Nederlandse politie moest voeren
80