Community policing - VU-DARE Home - Vrije Universiteit Amsterdam

3 Community policing in Nederland
richting van een benadering van burgers als informanten. ‘Er moet via wijkagenten
meer werk gemaakt worden van actieve consultatie van burgers, die beter benut kunnen
worden als ogen en oren van de politie. Zij weten wat er fout gaat in de wijk en
wat aangepakt zou moeten worden. Zij kunnen informatie verschaffen over locaties,
delicten, overlast, daders en slachtoffers die in het kader van gebiedsgebonden veiligheidsaanpak
een onmisbare aanvulling betekenen op de traditionele informatiebronnen’
(Straver et al., 2008: 47).
3.10 Ambivalente ontwikkelingen in de praktijk
Ambivalente effecten ontwikkelen zich ook in de praktijk van wijkagenten. Terpstra
(2008), die intensief onderzoek deed naar de huidige praktijk van wijkagenten binnen
de gebiedsgebonden politie, wijst erop dat de afstand tot burgers ook daar soms relatief
groot is. Dit ligt onder andere aan eigen opvattingen van de wijkagenten en aan een
zakelijker politiebeleid, waardoor zich de laatste jaren een zekere instrumentalisering
heeft voorgedaan in het gebiedsgebonden politiewerk. De grote uitdaging voor de
komende jaren is volgens Terpstra dan ook hoe te voorkomen dat een nadruk op een
zakelijke aanpak, op verantwoording en het tegengaan van vrijblijvendheid niet uitmondt
in een grotere afstand tot burgers (Terpstra, 2008: 369-370).
Een eerste kenmerk van gebiedsgebonden politie is volgens Terpstra het realiseren van
betrokkenheid van burgers in de zin van bewoners actief betrekken bij het realiseren
van oplossingen voor veiligheids- en leefbaarheidsproblemen. Terpstra onderscheidt
drie vormen van betrokkenheid van burgers, namelijk burgers als informatiebron, zelfredzaamheid
van burgers en burgers die meepraten. Hij concludeert dat wijkagenten
burgers vooral beschouwen als een potentieel belangrijke informatiebron. Daarnaast is
de noodzaak om daarvoor contacten te onderhouden met buurtbewoners afgenomen
door de toegenomen relaties met professionele partners (Terpstra, 2008: 259-261).
Verder ervaart minder dan een derde van de onderzochte wijkagenten het stimuleren
van zelfredzaamheid als onderdeel van hun werk en denken de meeste wijkagenten vrij
negatief over de diverse vormen van burgeroverleg (Terpstra, 2008: 261-274).
Doordat wijkagenten de eisen van de eigen organisatie en die van bewoners met elkaar
moeten zien te verenigen, staan zij bij bewonersoverleggen vaak voor een moeilijke
opgave. Soms moeten zij in aanwezigheid van burgers informatie achterhouden en
tegelijk open en betrouwbaar overkomen. Bovendien moeten zij de vraag zien te beperken
zonder bewoners teleur te stellen. Als een bewonersoverleg vooral uitdraait op het
spuien van onvrede door buurtbewoners over zaken waar de wijkagent niets aan kan
doen, kan dat grote spanning oproepen. Kortom, ook hier blijkt dat burgerparticipatie
op problemen stuit. Kernprobleem is dat burgerparticipatie steun van de politie
behoeft, terwijl daar onder wijkagenten slechts beperkt draagvlak voor is (Terpstra,
2008: 274-281).
73