Community policing - VU-DARE Home - Vrije Universiteit Amsterdam

3 Community policing in Nederland
op hun eigen aandeel en verantwoordelijkheid voor de buurtkwaliteit (Easton et al.,
2009: 48-51).
3.9 Community policing onder druk
3.9.1 Professionaliteit
In de laatste veertig jaar heeft de politie in westerse landen zich in twee opzichten
onmiskenbaar verder ontwikkeld. Ten eerste is de relatie van de politie tot de maatschappij
en haar burgers veranderd. Vanuit een positie van isolement en afstand is
een beweging gemaakt naar meer integratie en nabijheid. Ten tweede heeft de politie
van nu ten opzichte van de politie van toen een enorme ontwikkeling doorgemaakt
naar een veel complexer en professioneler organisatie. De voorheen eenvoudige en
slecht uitgeruste politieorganisatie is veranderd in een hoogontwikkelde organisatie,
waarin professionaliteit mede tot uiting komt in een sterk verbeterde afstemming van
het politiewerk op samenleving en bevolking. Die verbeterde afstemming heeft de
Nederlandse politie volgens Cachet en Versteegh (2007) bereikt door aanpassing van
de organisatie, systematische uitbouw van de omgevingskennis, systematische afstemming
op de omgeving, verandering naar externe gerichtheid, prestatiesturing, integrale
samenwerking met de omgeving en benutting van informatietechnologie.
Aanpassing van de organisatie door diverse vormen van decentralisatie heeft uiteindelijk
geresulteerd in combinaties van gebiedsgebonden teams en functionarissen.
Systematische uitbouw van de omgevingskennis is bereikt door de uitbouw van
sociaal wetenschappelijk onderzoek naar de politie. Systematische afstemming op de
omgeving is bereikt via cyclische beleidsplanning, waardoor de prioriteiten van het
politiewerk volgens een vaste routine steeds opnieuw worden gericht op de meest
klemmende maatschappelijke problemen en belangrijkste wensen van bevolking en
bestuur. Die ontwikkelingen vallen lang niet altijd ten gunste uit voor nabijheid tot
burgers en integratie van de politie in de samenleving.
Neem het bedrijfsmatig werken, dat in de jaren negentig is opgekomen. Enerzijds
heeft dit gedachtegoed van het meer bedrijfsmatig aansturen en inrichten van de politie
geleid tot verdere externe gerichtheid. De bedrijfsmatige inslag leidde tot aanvaarding
van het inzicht dat burgers klanten van de politie zijn, met daaraan gekoppeld de
introductie van klantvriendelijkheid en een verbeterde klachtenregeling.
Anderzijds werd het bedrijfsmatig aansturen gehanteerd als oplossing voor verder
afnemend gezag van en vertrouwen in de politie. De overheid stelde prestatiesturing
gericht op output in en er ontstond serieuze discussie over welke oneigenlijke taken
de politie voortaan zou moeten afstoten (het kerntakendebat). Preventief politiewerk
zoals bemiddeling van burenruzies zou door andere beroepsgroepen op zich moeten
worden genomen. Ten slotte wordt binnen de geprofessionaliseerde politie steeds meer
gebruikgemaakt van de mogelijkheden van de informatietechnologie voor enerzijds
69