Community policing - VU-DARE Home - Vrije Universiteit Amsterdam

Buurtregie met mate
3.7 Integrale veiligheid en veiligheidsnetwerken
In de tweede helft van de vorige eeuw en het eerste decennium van de huidige hebben
dus diepgaande maatschappelijke veranderingen de werkwijze van en de opvattingen
over de politie drastisch veranderd. Deze andere manier van werken en denken
concentreert zich bij de gebiedsgebonden politie en in het bijzonder bij de gebiedsgebonden
politiefunctionaris. Hij heeft direct in de uitvoering te maken met het integrale
veiligheidsbeleid. Hij houdt zich immers bezig met probleemaanpak in de buurt
in samenwerking met vele andere partijen. Bovendien wordt daarbij uitgegaan van
een netwerkbenadering: gebiedsgebonden functionarissen werken samen met diverse
andere partners in veiligheidsnetwerken (Terpstra & Kouwenhoven, 2004). Het volgende
geeft achtereenvolgens een kort overzicht van de totstandkoming van integraal
veiligheidsbeleid en veiligheidsnetwerken.
Integraal veiligheidsbeleid
Vanaf halverwege de jaren zestig namen openbare-ordeproblemen en criminaliteit
sterk toe, zowel qua omvang als ernst. Hierdoor ontstond de noodzaak voor de regering
om keuzes te maken en dus om beleid te voeren. De eerste zet daartoe kwam van
de Commissie-Roethof. Zij wees in 1984 op de beperkte rol die de overheid nog kon vervullen
bij het terugdringen van criminaliteit. Zij stelde dat keuzes gemaakt moesten
worden en wees op de noodzaak van samenwerking met andere partners, ook burgers.
Op basis van het rapport van de commissie-Roethof kwam de regering in 1985 met
de nota Samenleving en Criminaliteit, waarin daadwerkelijk keuzes gemaakt werden.
Geprioriteerd werd de aanpak van kleine criminaliteit (later vernoemd tot veelvoorkomende
criminaliteit) en georganiseerde criminaliteit. De regering koos voor bestuurlijke
preventie; aanpak van de problemen door politie, justitie, gemeente, private partners,
maatschappelijke organisaties en burgers samen. Deze aanpak was vooralsnog
uitsluitend gericht op sociale veiligheid (Cachet & Ringeling, 2004: 635-637).
De nieuwe aanpak steunde op verkrijgen van inzicht in de problematiek, veiligheidsketens,
samenhang en samenwerking. De kern was een actieve brede en diepe aandacht
voor veiligheidsvraagstukken, waarin de gemeente een grote rol was toebedacht
en de samenwerking diende te regisseren met veel meer partners dan justitie en politie.
Hoewel dit beleid op landelijk niveau aanvankelijk niet aansloeg werd het op lokaal
niveau door gemeenten omarmd. Vanaf 1996 verscheen elke twee jaar een integrale
veiligheidsrapportage (Cachet & Ringeling, 2004: 638-639).
In 1995 kwam de nota Veiligheidsbeleid 1995-1998 van de regering uit, waarmee de
institutionalisering van het veiligheidsbeleid een feit geworden was. Veiligheid werd
ruim gedefinieerd, naast feitelijke onveiligheid omvatte dit veiligheidsrisico’s en subjectieve
onveiligheid. Integraal veiligheidsbeleid werd gedefinieerd als ‘een concrete
probleemgerichte aanpak onder regie van het openbaar bestuur met aandacht voor
62