Community policing - VU-DARE Home - Vrije Universiteit Amsterdam

3 Community policing in Nederland
De mate waarin de maatschappelijke integratie en betrokkenheid van burgers in het
kader van gebiedsgebonden politie daadwerkelijk gestalte hebben gekregen varieert. Al
vanaf de invoering van deze nieuwe Nederlandse variant van community policing stond
de realisatie ervan onder druk van andere nieuwe politiestrategieën, die meer pasten
bij de traditionele politieorganisatie en die als bijkomstigheid juist ook meer afstand
leken te genereren van de politie ten opzichte van burgers. Dergelijke strategieën zijn
bijvoorbeeld de toenemende prestatiesturing met nadruk op het effect van politieoptreden
in termen van criminaliteitscijfers en onveiligheidsgevoelens en de introductie
van een informatiegestuurde politie, waardoor de aandacht verschoof naar hotspots
en veelplegers (Punch et al., 2007: 71; Van Stokkom & Terpstra, 2006: 112-113).
Over de effecten van gebiedsgebonden politiezorg bestaat al sinds de invoering daarvan
discussie. Enerzijds is de grote variatie waarin gebiedsgebonden politiezorg in
Nederland is vormgegeven daar debet aan en anderzijds hebben gebiedsgebonden
politiefunctionarissen te kampen met hetzelfde probleem als hun voorgangers. Wat
ze nou eigenlijk precies doen en daarmee bereiken blijft vooralsnog moeilijk te meten.
Wiebrens (2004: 88) beschrijft dat onderzoeksrapporten over de gebiedsgebonden
politiezorg geen uitsluitsel bieden over het effect ervan op de veiligheid en veiligheidsgevoelens.
Ook hij wijst op de grote variatie binnen de gebiedsgebonden politiezorg en
geeft aan dat het door de netwerkbenadering moeilijk is objectief vast te stellen welke
partner welke bijdrage aan een bepaald effect heeft geleverd. Evenzeer blijven werkwijze,
probleemgerichte aanpak en hoe wordt samengewerkt met burgers en andere
relevante partners onduidelijk. Wiebrens verbaast zich over deze stand van zaken na
tien jaar gebiedsgebonden politiezorg.
Wiebrens trekt in dat verband een parallel tussen de gebiedsgebonden politiezorg en
het integrale veiligheidsbeleid. Hij merkt op dat bij beide het zicht op de effecten en
een verband tussen doel en middel ontbreekt, waardoor het onmogelijk is een koppeling
te leggen tussen doelrealisatie en ingezet beleid. Hij pleit voor onderzoek naar hoe
het werk feitelijk wordt uitgevoerd, gepaard gaande met een systematische registratie
van de effecten, zodat duidelijk wordt wat werkt binnen de gebiedsgerichte aanpak
en of de gehanteerde veronderstellingen juist waren of niet (Wiebrens, 2004: 89, 90).
Voor zover het wel mogelijk is om uitspraken te doen over de effecten van de gebiedsgebonden
politiezorg bleek uit onderzoek dat deze wel had bijgedragen aan een beter
toegankelijke en benaderbare politie en dat de samenwerking met externe partners
intensiever was geworden. Externe partners oordeelden duidelijk positiever over hun
contacten met de politie, in het bijzonder over de contacten met gebiedsgebonden
functionarissen (Zoomer, Geurts & Van der Vijver, in Van der Vijver & Zoomer,
2004: 265-266). Bovendien verminderde het risico van escalatie van problemen omdat
gebiedsgebonden politiefunctionarissen adequater daarmee omgaan. Daarenboven
werden gebiedsgebonden politiefunctionarissen ook door burgers hoger gewaardeerd
dan gewone politieagenten, ook door zogenaamde probleemjongeren in achterstands-
of probleemwijken (Van der Vijver & Zoomer, 2004: 266).
57