Community policing - VU-DARE Home - Vrije Universiteit Amsterdam

3 Community policing in Nederland
implementatieproblemen, mede veroorzaakt door toenemend intern verzet, te groot
werden (Van der Vijver & Zoomer, 2004: 262). Sommige politiekorpsen introduceerden
wel kleinere decentrale teams, maar waren minder strikt in het doorvoeren van de
generale taakstelling en de integratie van gespecialiseerde afdelingen; dit soort teams
werden basispolitieteams genoemd.
In achtereenvolgens 1983 en 1986 begonnen respectievelijk Haarlem en Amsterdam
aan de invoering van wijkteams, geheel volgens de gedachtegang van Politie in Verandering.
De implementatie in Haarlem verliep moeizaam en stuitte op vergelijkbare
problemen van intern verzet als in Delft door een gebrek aan voldoende capaciteit en
storingen in de interne informatie-uitwisseling binnen de teams en tussen de teams
en andere afdelingen. Maar de wijkteams werden wel doorgevoerd (Van der Vijver &
Zoomer, 2004: 262-263). De invoering van wijkteams in Amsterdam ten slotte fungeerde
als een soort nationaal stempel van goedkeuring voor deze Nederlandse variant
van community policing (Punch et al., 2007: 63).
Uit de uitgebreide wetenschappelijke evaluaties van de implementatie van wijkteams
in Haarlem bleken positieve effecten. Onveiligheidsgevoelens en criminaliteitsgerelateerde
problemen in wijken namen af, de meldingsbereidheid van het publiek nam toe
en het oordeel over de politie verbeterde. Uit deze evaluaties kwam echter ook naar
voren dat burgers hun wijkagenten misten (Van der Vijver & Zoomer, 2004: 265).
De invoering van wijkteams, die overigens vaak jaren in beslag nam, ging namelijk
veelal gepaard met het vroeger of later afschaffen van wijkagenten. Wijkteams werden
immers gezien als het middel om maatschappelijke integratie van de hele politieorganisatie
te bewerkstelligen en daarmee, dacht men, was de wijkagent overbodig geworden
en was men tegelijk af van het probleem van de vaak geïsoleerde positie van deze
functionarissen (Wiebrens, 2004).
3.5 Gebiedsgebonden politiezorg in de jaren negentig
Al relatief snel werd duidelijk dat de introductie van wijkteams alleen niet voldoende
was voor het realiseren van maatschappelijke integratie van de politie. Ten eerste
waren de medewerkers van de wijkteams vaak onvoldoende persoonlijk bekend bij de
burgers en bleek de generale taakstelling binnen de wijkteams te veel gevraagd voor
de doorsnee diender. Door het mislukken van die volledige taakintegratie ontstond na
verloop van tijd toch weer enige specialisatie. Daardoor ontwikkelden wijkteams zich
weer meer in de richting van de traditionele politieorganisatie en ondervonden burgers
weer dezelfde nadelen als voorheen (Terpstra, 2008; Punch et al., 2007; Van der Vijver
& Zoomer, 2004).
Ten tweede zorgde de megareorganisatie van de Nederlandse politie in 1994 en verschuiving
van politiecapaciteit vanuit het platteland naar de grote steden voor nog
meer afstand tussen politie en maatschappij. De reorganisatie betekende centralisering
van het politiebestel, de toenmalige 150 gemeentepolitiekorpsen en het korps
55