Community policing - VU-DARE Home - Vrije Universiteit Amsterdam

Buurtregie met mate
De projectgroep greep de kans om een kritisch en provocerend rapport te schrijven,
dat veel verder ging dan puur berekenen hoeveel extra politie nodig was om het
toegenomen werkaanbod aan te kunnen. De projectgroep pleitte voor een fundamentele
herbezinning op de politiefunctie en om op basis daarvan te komen tot continu
flexibel bijstellen van de sterkte (Van Dijk & Hoogewoning, 2007: 777-782). De inspiratie
voor deze herdefiniëring van de politiefunctie werd overigens grotendeels ontleend
aan het in de jaren zestig en zeventig in de Verenigde Staten en Groot-Brittannië
ontwikkelde concept van community policing (Wiebrens, 2004: 81).
Dienovereenkomstig was de oorzaak van de gewelddadige confrontaties tussen politie
en publiek in de jaren zestig volgens de projectgroep, dat de traditionele opvatting
over de politie als uitvoerende wetshandhaver niet meer paste bij de veranderde
samenleving (Van der Vijver & Zoomer, 2004: 62). De projectgroep pleitte daarom
voor interne democratisering en maatschappelijke integratie van de politie. Dit wilde
zij bereiken door de invoering van wijkteams. De projectgroep ging ervan uit, dat het
uitvoeren van politiewerk dichtbij burgers vanuit een klantgerichte houding zou leiden
tot meer tevredenheid bij de burger en meer begrip voor de politie, wat haar legitimiteit
zou bevorderen (Van der Vijver & Zoomer, 2004: 256).
De wijkteams zouden verantwoordelijk zijn voor al het dagelijkse politiewerk in een
relatief klein gebied op een 24-uurs basis. Burgers zouden daar terechtkunnen voor
alle routinepolitiezaken. Het idee was een generale taakstelling voor alle politieagenten
en integratie van voorheen apart georganiseerde politieafdelingen binnen het wijkteam.
Het wijkteam zou in de eigen wijk surveilleren en het wijkteampersoneel zou
daarbinnen alle voorkomende politiewerkzaamheden uitvoeren, van wetshandhaving
tot ordehandhaving, van opsporing tot assistentiesurveillance en van het opnemen van
aangiften tot het bemiddelen in conflicten (Van der Vijver & Zoomer, 2004: 256).
Hoewel de overheid in eerste instantie niet blij was met het rapport en publicatie
trachtte te voorkomen, werd het uiteindelijk toch openbaar gemaakt onder druk van
de media (Van Dijk & Hoogewoning, 2007; Punch et al., 2007), overigens mede aangewakkerd
door een flinke lobby van de auteurs van het rapport zelf (Warners, 2010:
73-76). Punch, Hoogenboom en Van der Vijver (2007) benadrukken dat het bijzonder
is dat deze roep om verandering vanuit de politie zelf kwam en gedreven werd door
een interne sterke drang naar verandering. Het rapport fungeerde volgens deze auteurs
vele jaren als leidmotief voor politiewerk in Nederland. De ideologie was gestoeld op
een politie die afgestemd was op maatschappelijke veranderingen, interne democratie
en de wensen van het publiek, terwijl de operationele stijl in hoge mate was overgenomen
vanuit Amerikaanse ideeën over community oriented en problem oriented policing
(Punch et al., 2007: 62-63).
Vanaf de jaren tachtig werden wijkteams successievelijk ingevoerd, maar niet overal
succesvol of even ver doorgevoerd. De gemeentepolitie Delft startte als eerste
een proef met wijkteams, maar moest de proef binnen een jaar afblazen omdat de
54