Community policing - VU-DARE Home - Vrije Universiteit Amsterdam

Buurtregie met mate
collectief burgers consulteert, motiveert en mobiliseert en met burgers samenwerkt.
De politie geeft burgers dan minimaal vooraf inspraak en achteraf tekst en uitleg bij
politieactiviteiten of laat – maximaal – burgers meebeslissen over en meedoen aan de
aanpak. Een dergelijke ruime mate van burgerbetrokkenheid is binnen buurtregie niet
aangetroffen en moet als niet-reëel worden beschouwd.
Uit de literatuur is bekend dat het uitzonderlijk ingewikkeld is om dergelijke ruime
mate van betrokkenheid van burgers te bereiken. In het bijzonder in buurten met
een hoge criminaliteit is sprake van wantrouwen tussen bewoners onderling, heerst
angst voor represailles en maken negatieve ervaringen met de politie bewoners sceptisch.
Daarnaast stuit burgerbetrokkenheid op verzet bij de politie omdat zij misdaadbestrijding
prefereert en afwijzend staat tegenover programma’s waarin gewone burgers
een rol krijgen in het beoordelen en prioriteren van politieoptreden (Skogan, 2006:
33-34). Mastrofski (2006) wijst daarnaast op het gebrek aan ‘echte’ partnerschappen
met burgers. Zelfs in Chicago was de ervaring met burgers in buurtpanels dat zij eerder
deelnamen om meer dienstverlening te eisen dan dat sprake was van deelname in
de gezamenlijke aanpak van problemen (Mastrofski, 2006: 47-59).
Ook uit dit onderzoek blijkt dat er geen sprake is van een ruime mate van burgerbetrokkenheid.
Zelfs de realisatie van een geringe mate van burgerbetrokkenheid
verloopt moeizaam. Vooral in de meer problematische buurten met jeugdoverlast en
-criminaliteit en een sterk multi-etnische bevolking is sprake van angst voor represailles
en wantrouwen van de politie. Vaak blijft daardoor zelfs het melden van problemen
achterwege en lijkt burgerbetrokkenheid een brug te ver. Daarnaast zien veel wijkteamchefs
en buurtregisseurs collectieve vormen van burgerbetrokkenheid als weinig
zinvol of staan zij zelfs afwijzend tegenover meepraten, meebeslissen en meedoen van
burgers. Bovendien willen zelfs de weinige actieve burgers vaak niet meedoen aan de
aanpak. De meesten prefereren het om zich te beperken tot het melden van problemen
en vinden dat de aanpak een taak van de politie is.
De moeizame realisatie van burgerbetrokkenheid roept de vraag op waarom deze toch
nastrevenswaardig zou zijn. Fung (2004) toont aan dat juist burgers in achterstandswijken
het meeste belang hebben bij de aanpak van de buurtproblemen omdat zij daar
dagelijks hinder van ondervinden terwijl zij vanuit hun achtergestelde positie de minste
mogelijkheden hebben om daar zelfstandig iets aan te doen. Juist daardoor zouden
zij sterk gemotiveerd zijn om te participeren in de aanpak van die problemen.
Fung (2004) stelt dat realisatie van burgerbetrokkenheid echter specifieke ondersteuning
vergt. Het gaat daarbij om het faciliteren en ondersteunen van lokale beraadslaging
en besluitvorming door politieagenten, andere lokale professionals en burgers.
Het doel is in coproductie met burgers te komen tot lokale bottom-up prioritering
en aanpak, waarin ieders argumenten gehoord zijn en vermeden wordt dat politie of
bepaalde individuele bewoners of bewonersgroepjes een onevenredige invloed uitoefenen
op de besluitvorming. Ook moet de ondersteuning gericht zijn op het betrekken
van normaliter niet-betrokken minderheidsgroeperingen. Het top-down opleggen van
324