Community policing - VU-DARE Home - Vrije Universiteit Amsterdam

Buurtregie met mate
Het concept community policing wordt in de literatuur wel aangeduid als containerbegrip
en er is dan ook veel discussie geweest over een mogelijke definitie en of we
te maken hebben met een realiteit of slechts retoriek (Ponsaers, 2001; Punch, 2002;
Van der Vijver & Zoomer, 2002; Bayley, 1994; Terpstra, 2008). Er is zelfs discussie
over of het een concept, een filosofie of een heel nieuw paradigma betreft (Van der
Vijver & Zoomer, 2004; Punch, Hoogenboom & Van der Vijver, 2007). Om enige
duidelijkheid te scheppen zal ik één van de gangbare definities van community policing
weergeven en ter illustratie van wat community policing nu eigenlijk behelst aanhaken
bij de ver doorgevoerde vorm van community policing in het Amerikaanse Chicago.
In navolging van Ponsaers (2001: 479) valt mijn keuze op een van de meest omvattende
definities uit de literatuur (Friedmann, 1994), omdat daarin nadrukkelijk de
achterliggende idealen en bedoelingen van community policing zijn verwoord:
24
Community policing is a policy and a strategy aimed at achieving more effective and efficient
crime control, reduced fear of crime, improved quality of life, improved police services and
police legitimacy, through a pro-active reliance on community resources that seeks to change
crime causing conditions. It assumes a need for greater accountability of police, greater public
share in decision-making and greater concerns for civil rights and liberties.
Community policing beoogt de afstandelijke relatie tussen politie en burgers te wijzigen
in een relatie van meer nabijheid tot burgers. Dit wordt door sommigen wel aangeduid
als paradigmawisseling (Punch et al., 2008: 60-61; Van der Vijver & Zoomer, 2004:
255, 258) en door anderen gezien als overgang naar een ander politiemodel.
Ponsaers analyseerde in 2001 diverse politiestrategieën en destilleerde daaruit een
viertal politiemodellen. Deze werden onderscheiden van politiestrategieën doordat ze
een coherente kern van onderliggende veronderstellingen bevatten. Daarbij is het van
belang op te merken, dat volgens de auteur geen enkele politieorganisatie volledig voldoet
aan een dergelijk model, het gaat om ideaaltypische modellen die in zuivere vorm
niet bestaan. Ze zijn gebaseerd op ideeën over hoe de politie zou moeten functioneren
(Ponsaers, 2001: 471-475). De door Ponsaers geformuleerde politiemodellen zijn achtereenvolgens
het military-bureaucratic model, het lawful policing model, community
oriented policing en public-private divide policing.
Het military-bureaucratic model concentreerde zich rondom interne disciplinering van
politieagenten om corruptie en politisering tegen te gaan. Territoriale decentralisatie
zou de politie kwetsbaar gemaakt hebben voor wijdverbreide corruptie door het
koesteren van hechte contacten met lokale politici en bevolking, waar niemand zicht
op had. De introductie van een hiërarchisch systeem van bevelvoering en controle
met supervisie en disciplinering van individuele politieagenten werd gezien als oplossing
voor het probleem van corruptie. Dit resulteerde in de overtuiging dat de politie