Community policing - VU-DARE Home - Vrije Universiteit Amsterdam

2 Community policing
Weick, Meyer en Brown, dat politieorganisaties slechts een beperkte verbondenheid
met hun omgeving vertoonden (Bayley, 1994).
Die geringe verbondenheid van de politie met de omgeving zou veel te maken hebben
met de politiecultuur, waar in genoemde periode ook uitgebreid onderzoek naar
gedaan werd. Wesley stelde al in 1950 vast dat de politie een beroepsgroep met een
lage status was van wie verwacht werd dat zij het vuile werk opknapte voor de gemeenschap.
Wat betreft symbool van gezag en interventie was haar rol meestal een vijandige,
wat politiemensen onderling verbond in isolement en geheimhouding. Deze
gezamenlijke beroepservaring en de onderlinge uitwisseling van ‘oorlogsverhalen’
zouden resulteren in een cynische en wantrouwende houding ten opzichte van het
publiek; het publiek op zijn beurt vertoonde een vijandige en ondankbare houding ten
opzichte van de politie (Rumbaut et al., 1979: 254).
Skolnick (1966) bouwde hierop voort en formuleerde twee basisvariabelen die de
politierol bepaalden, namelijk gevaar en gezag. Samen met de druk om productie
te leveren zou dit een cultuur opleveren waarin ten eerste sprake was van sociaal isolement
ten opzichte van zowel de ‘slechte’ als de ‘goede’ burgers. Ten tweede was er
sprake van een gesloten groepscultuur en ten derde van zelfbeschermend gedrag en
hardnekkig wantrouwen. Deze en vele andere studies maakten duidelijk dat politiehervormingen
alleen zouden kunnen slagen als zij zich ook zouden richten op verandering
van de politiecultuur (Rumbaut & Bittner, 1979: 256).
De Nederlandse onderzoeker Van der Torre (1999) vatte de bevindingen ten aanzien
van de conventionele politiecultuur treffend samen in zijn proefschrift: ‘Volgens dit
orthodoxe beeld wordt de politiecultuur gekenmerkt door de overtuiging een waardevol
en bijzonder beroep uit te oefenen, door onderlinge solidariteit, door een sterk
geloof in de eigen moraliteit, door cynisme en door het belang dat street cops hechten
aan common sense. De onderlinge solidariteit tussen politieagenten zorgt volgens dit
orthodoxe beeld voor een sterk wij-zijperspectief, waardoor zij een overwegend negatief
beeld hebben van buitenstaanders, in het bijzonder van burgers. Deze zouden het
politiewerk niet begrijpen en daardoor vaak verkeerde oordelen vellen over politiewerk.’
(Van der Torre, 1999: 16)
2.2 Lawful policing en community policing
De geschetste bevindingen over en kritiek op het functioneren van de politie maken
duidelijk waarom politiehervormingen ontstonden, die beoogden de relatie tussen
politie en burgers te verbeteren, de politie beter te integreren in de maatschappij en
op die manier te zorgen voor een effectiever functioneren van de politie. De meest
dominante en populaire politie-innovatie gericht op meer verbondenheid van de politie
met burgers, bestaat uit het concept community policing. Dit concept is van oorsprong
Amerikaans, maar werd vanaf de jaren zeventig in vrijwel alle Westerse landen
op een of andere wijze overgenomen en doorgevoerd, tenminste op onderdelen.
23