Onder ambtenaren - Jeronimus van Pelt

Van wie wilt u dan toestemming?
“Ook van de politiek. We blijven nu in een coconnetje: we halen informatie bij onze partners, verwerken dat
en gaat dan via de minister naar buiten. Vervolgens komt er een mooi persbericht. Gooi je het eerder in
consultatie, dan ligt het stuk als concept op straat. Dus bewindslieden zouden wel moeten zeggen: daar ga ik
mee akkoord.”
De Commissie-Wallage heeft ruim 10 jaar geleden een mooi rapport geschreven over de toekomst van overheidscommunicatie.
Daar wordt dit al voorgesteld.
“Voor dossiers buiten het regeerakkoord zie ik wel mogelijkheden. Maar ik zie spanning ontstaan bij sexy
onderwerpen waar iedereen een mening over wil hebben.”
De verhuizing geeft aanleiding tot een zoektocht om anders te gaan werken. Ter Kuiles eerste directeur
Wetgeving kon in de jaren negentig zijn managementstijl nog vormgeven door met gehaaste pas over de
gangen te lopen. Dan hoorde je net voorbij je kamer zijn voeten remmen. Kwam hij teruglopen om even
een praatje te maken of een vraag te stellen. Ter Kuile: “We zullen een andere stijl van leidinggeven moeten
uitvinden. Dat is nog makkelijk gezegd. Mensen zeggen: het gaat om meer resultaatgericht sturen en om
ruimte geven. Maar ik denk dat het met name om richting geven gaat. Ik vond het een eye opener dat een
paar mensen zeiden: ‘Nog meer ruimte? We zwemmen nu al!’ Dat signaal betekent voor mij dat ik aan het
begin met iemand zal gaan zitten en zal moeten formuleren wat ik van hem of haar nodig heb. Als een
medewerker dan antwoordt: ‘Prima, je ziet me over een maand terug’, dan is dat goed. Als hij of zij vraagt
om tussentijds te kunnen sparren, kan dat ook. Het gaat om de aard en vakvolwassenheid van mensen,
ongeacht of iemand 25 of 60 jaar oud is. Waar iemand zit, maakt dan niet zoveel meer uit.” Wat als de
politieke of ambtelijke top tussentijds om informatie vraagt? “Dan zeg ik: we zijn ermee bezig, over een
maand heb je het.”
“In het verleden kozen mensen voor een ambtelijke carrière toen ze 25 waren en bleven ze tot aan hun
pensioen.” Veranderingen in de sociale en professionele samenhang gaat volgens Ter Kuile het nodige vragen
van de ambtelijke top. “Je houdt mensen niet op de plek waar ze nu zitten. Het patroon is dat jonge mensen na
een paar jaar een sabbatical nemen en denken: ik zie daarna wel. Het zal nooit gaan om een heel aantrekkelijk
salaris. De onderwerpen zijn boeiend, maar je moet mensen wel de kans geven te snuffelen en de kneepjes van
het vak door te krijgen. Als je goede mensen kweekt en ze ook laat gaan, dan vertelt zich dat voort. Dat vraagt
om een ambtelijke top die ten eerste ontwikkelingen ziet aankomen en verbanden kan leggen, en ten tweede
weet te enthousiasmeren en inspireren. Dàn komen ze terug.”
38 39
Waarin gaat u zelf een leermeester zijn voor anderen?
“In het denken in creatievere oplossingen in plaats van het denken in problemen. Als mensen daar een
sparringpartner in zoeken, zijn ze welkom.”
Wat is uw les geweest in de afgelopen jaren?
“Je kunt hier wel degelijk verschil maken!”
Als we relaxed zijn, zijn we goed in staat tot
openheid. Als het spannend wordt, klappen
we dicht. De afwegingen zijn nooit de 100%
goede afwegingen, het is zelden zwart-wit.
In de afwegingen hebben mensen een
moment van reflectie achter de deur nodig.
Maar dat bijt wel met het feit dat je transparant
probeert te zijn, en dat je het op het moment
dat het moeilijk wordt niet meer bent.”
- Reinier ter Kuile -
- Reinier ter Kuile -
dat het moeilijk wordt niet meer bent.”
probeert te zijn, en dat je het op het moment
Maar dat bijt wel met het feit dat je transparant
moment van reflectie achter de deur nodig.
In de afwegingen hebben mensen een